[Funland] Thành ngữ giải- thích

[NNS]

Vâng, em nghĩ nó rất hợp lý
Dân gian thường hiểu cách dân dã, dễ hình dung nhất nên chệch sang thành "vắt chanh"
Không hiểu vắt quả chanh thì tại sao cần phải đều? và như nào mới là đều?

cam vắt đều hơn chứ nhể, nhất là bằng .... máy ép chậm

 

[LuckyCar]

Theo em được biết thì không phải câu nói mới hình thành, nói cho vui
Ngày xưa nhà tranh vách đất phổ biến thì nghề lợp mái tranh rất thịnh hành, đều như vắt tranh mô tả tay nghề điêu luyện của thợ cả , các bó(vắt) tranh đều nhau tăm tắp. Từ "vắt" trong tiếng Việt cổ có nghĩa 1 bó, 1 nắm, ở đây "vắt tranh" giống như "vắt cơm"
Sau này người ta đọc chệch sang "vắt chanh", nó vô nghĩa

Ý của cụ đúng. Và em cũng hiểu giống cụ, em nói "Đều như vắt chanh", cũng giống như "Đều như rang lạc" là câu nói cho vui miệng thôi, nghĩa là câu đúng phải là "Đều như vắt tranh". Các cụ 9x, hoặc thậm chí 8x không biết cây tranh (gianh), nhà lợp tranh (gianh) đâu.

 

[xe cup teo]

Nhờ các cụ giải thích giúp em câu "Nốt ruồi ở cổ, lỗ chôn tiền" với

 

[doctor76]

Vâng, em nghĩ nó rất hợp lý
Dân gian thường hiểu cách dân dã, dễ hình dung nhất nên chệch sang thành "vắt chanh"
Không hiểu vắt quả chanh thì tại sao cần phải đều? và như nào mới là đều?

Thì giờ cả em và cụ vẫn hay nói thế, dù biết vắt chanh nó chả có nghĩa gì, heheheh

 

[HuyArt]

Em đoán" chị suôi" là "chị sui" tức bà thông gia
Rốn(trôn) bà sui và đuôi rắn hổ đều hấp dẫn và độc như nhau chăng?

Con rắn hổ khi bị tóm đầu thường cuốn mình theo cánh tay người bắt và nó dùng đuôi ngoáy vào nách người bắt, ai có máu nhột buông tay ra là nó quay lại đớp
Chắc cái rốn(trôn) của bà thông gia cũng nguy hiểm như thế thì phải?

 

[doctor76]

16. Bợm già mắc bẫy cò ke
Bẫy cò ke là loại bẫy thô sơ dùng để bẫy chim. Bẫy bằng tre, có cần và lẫy. Mồi gắn với lẫy. Hễ chim ăn mồi thì lẫy bật ra và cần tre sẽ sập xuống
Bợm già là những tay lọc lõi trong nghề lừa đảo, thế mà có khi còn mắc bẫy, mắc những mưu lừa tầm thường vì thiếu cảnh giác.

 

[doctor76]

17. Bĩ Cực Thái lai
Kinh dịch có 64 quẻ, trong đó có quẻ Bĩ và quẻ Thái.
Quẻ Bĩ tượng trưng cho sự bế tắc, không thuận lợi, quẻ Thái tượng trưng cho sự thuận lợi, hanh thông.
Nghĩa là khi nào sự bế tắc đến cùng cực (Bĩ cực) thì sự hanh thông, thuận lợi sẽ tới (Thái lai)

 

[v-kong]

2.Rách như tổ đỉa
Thực ra, tổ đỉa ở đây không phải là tổ con đỉa, một loài động vật hút máu như nhiều cụ lầm tưởng
Tổ đỉa ở thành ngữ này là cây tổ đỉa, một loại cây thường mọc ở ven bờ ao. Cây tổ đỉa có lá như lá cây đinh lăng, trông lởm chởm và rách như xé ra từng mảnh nhỏ.

Giờ em mới biết có cây tổ đỉa. Cảm ơn cụ, em oánh dấu theo dõi học hỏi.

 

[doctor76]

18. Cười như nắc nẻ
Nắc nẻ là loại côn trùng hình như con bướm, ban đêm hay bay vào nơi thắp đèn, luôn đập cánh, xè xè trên vách.

 

[HuyArt]

Ý của cụ đúng. Và em cũng hiểu giống cụ, em nói "Đều như vắt chanh", cũng giống như "Đều như rang lạc" là câu nói cho vui miệng thôi, nghĩa là câu đúng phải là "Đều như vắt tranh". Các cụ 9x, hoặc thậm chí 8x không biết cây tranh (gianh), nhà lợp tranh (gianh) đâu.

Dạ vâng
Hôm nọ lên Mai Châu, nằm dưới sàn ngắm lên mái nhà tranh(gianh) em càng hiểu thêm từ "đều như vắt tranh" là như thế nào

 

[doctor76]

19. Cữ gió tuần mưa
Ngày xưa các cụ chia thời gian như sau:
+ Một cữ là 7 ngày
+ Một tuần là 10 ngày, nói “Chị ấy mới ở cữ”, tức mới sinh con được một vài cữ.
+ Một tháng chia ra ba tuần : thượng thần (10 ngày đầu tháng), trung tuần (10 ngày giữa tháng), hạ tuần (10 ngày cuối tháng).

Câu này nói ý nhớ người thân đi xa vất vả.

 

[doctor76]

20. Của người Bồ Tát, của mình lạt buộc
Đúng ra là : của người bố tát, của mình lạt buộc
Bố tát tiếng Hán nghĩa là tháo tung ra, bố thí, cho không tiếc.

 

[doctor76]

21. Công như công Cốc
Cốc là một loài chim mình đen như quạ, có tài lặn dưới nước để bắt cá.
Dân chài ta xưa thuần dưỡng cốc để kiếm cá cho chủ. Họ cho Cốc đeo một chiếc vòng bằng đồng ở cổ. Hễ mò được cá nhỏ, Cốc có thể nuốt được. Nhưng nếu bắt được cá to , Cốc đành chịu. Chủ nuôi sẽ được cá to đem bán.
Ý nói tốn công sức mà không được hưởng thành quả.

 

[One-77]

Cụ Đốc ơi, thế câu: Nhóc hết trơn nghĩa là sao ạ.

 

[LuckyCar]

Dạ vâng
Hôm nọ lên Mai Châu, nằm dưới sàn ngắm lên mái nhà tranh(gianh) em càng hiểu thêm từ "đều như vắt tranh" là như thế nào

Liên quan đến cái này, còn có khái niệm "giọt gianh" nữa cụ nhỉ. Ngày xưa, nhà lợp tranh thì thường là tường được làm bằng bùn trộn rơm, bên trong là cốt tre, được gọi là "nhà tranh vách đất". Hồi bé em vẫn tham gia làm và ở trong nhà cọ vách đất, vì ở em có lá cọ lợp mái nên không phải dùng tranh.

 

[doctor76]

22. Con Cà con Kê

Xưa dân ta thường gieo hạt cà, hạt kê thành từng đám.
Khi đến tuổi trồng, người ta nhổ lên, bó từng bó nhỏ gọi là con, rồi mới đem trồng ở ruộng. Công việc trồng cà, trồng kê rất lâu, rề rà, vì phải tách ra từng cây giống trước khi trồng vào luống.

“kể lể con cà con kê suốt cả buổi” để chỉ thói quen nói dai, kể lể dài dòng, hết chuyện này đến chuyện khác.

 

[ca_voi]

1. Sống ở trên đời ăn miếng dồi chó
Thác xuống Âm phủ biết có hay không?
Đây là câu thành ngữ nhằm phản đối triều Nguyễn của dân Bắc.
Đời Lê, sang đến Tây Sơn, trong các loại cỗ cúng đám ma, thì thịt chó vẫn là món cúng bình thường, căn cứ theo " Sách sổ sang chép các việc " của Phê-lip-pê Bỉnh, một giáo sỹ người Việt sống đúng thời ấy, sau sống ở Bồ Đào Nha, thì ở miền Bắc, các đám ma vẫn làm cỗ bằng thịt chó để cúng, và nếu thiếu thì không thể coi là cỗ to.
Sang thời Nguyễn, không rõ vì lý do gì, nhà Nguyễn cấm làm thịt chó cúng, cùng với dụ cấm mặc váy.
Nên dân Bắc làm câu thành ngữ này, nghe kiểu như lời than trách.

Hóa ra là thế/ Cụ lấy nguồn giải thích ở đâu thế cụ

 

[doctor76]

Hóa ra là thế/ Cụ lấy nguồn giải thích ở đâu thế cụ

Chính là tác giả sách đó đấy cụ, sách viết năm 1822 cụ ạ.

 

[Levo1993]

Vắng chủ nhà, gà mọc đuôi tôm nghĩa là gì cụ nhỉ

Cái này thì em biết!!
ĐUôi tôm có nghĩa là gà mới mọc lông đuôi nên gọi là đuôi tôm. nhưng câu nói này sai.
đúng câu thành ngữ phải là
VẮNG CHỦ NHÀ GÀ VỌC NIÊU TÔM
có nghĩa là khi vắng một người quản lý của một cái gì đó, hay vắng chủ thì người làm thợ thầy hay con trong gia đình làm loạn, phá phách, ko coi gia pháp là gì!

 

[Levo1993]

Không phải vậy đâu cụ.
Đúng ra là: vắng chủ nhà,( tụi mày) ( như) gà mọc đuôi tôm.
Gà mẹ nuôi gà con đến lúc gà con bắt đầu mọc đuôi nhú như đuôi tôm thì nó bắt đầu đuổi con đi tự kiếm ăn.
Lúc này đàn gà con đánh nhau loạn xạ, mổ nhau và tranh giành cái ăn.
Câu này nguyên gốc ý nói vắng người chủ, thì người dưới bắt đầu làm chểnh mảng, bậy bạ.

sai nha cụ! Vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm. Vì em nhớ lúc em còn sinh viên đi thi chương trình TRÚC XANH của đài THTPHCM, các chuyên gia vẫn xác định là VẮNG CHỦ NHÀ GÀ VỌC NIÊU TÔM