Máy bay dân dụng, những điều thắc mắc

[747]

Hôm rồi, nhà êm đọc trên Dân trí thấy có nói về một trường hợp MB đang bay biểu diễn thì bị gãy cánh. Phi công đã cố gắng kích hoạt hệ thống dù an toàn, vốn được trang bị để bảo vệ toàn bộ máy bay, và thoát ra an toàn, khi máy bay đã rơi xuống đất. Các cụ cho hỏi là tại sao máy bay chở khách không thể áp dụng được phương tiện hỗ trợ này ạ?
http://dantri.com.vn/c36/s36-416484/may-bay-gay-canh-giua-troi-trong-luc-trinh-dien.htm

Máy bay biểu diễn thì nó chỉ nhẹ hều. Máy bay chở khách nó nặng trên dưới 100 tấn. Chả có dù nào chịu được. Nếu có tình làm dù thì chắc cái dù đó phải có khối lượng bằng toàn bộ số hành khách và hàng hóa rồi. Hơn nữa làm được dù thì phi công sẽ là người...bung dù đầu tiên.

 

[BigC]

E cũng ko biết nhiều loại xăng đâu như bác nói. E chỉ đc nghe nói là máy bay phản lực như boeing hay airbus j đó thì dùng cái gọi là jet A1. 1 số loại máy bay nhỏ thì dùng diesel. Cái hình của bác nó có mấy cái bộ phận đc bắt đầu = fuel đó. Cái này e ko giỏi tiếng Anh lắm nhưng khi dịch ra thì hình như có nghĩa là xăng thì phải. Cái vụ đường ống kia thì e nói chơi. Máy bay bay bằng động cơ và ko khí. Ko khí ở mọi nơi, xe oto của e cũng có động cơ nhưng nó ko bay dc ợ

Em chả hiểu gì về máy bay nhưng đọc đến đây thì khuyên bác chủ thớt cứ tiếp tục đi bán đồ xách tay thôi chứ không nên tranh luận tiếp nữa kẻo lại thành ra là tranh luận cùn ạ

 

[Tây Độc]

Hôm qua ngồi sân bay em mới để í là cái động cơ của con 777 (không biết các con khác có thế không), cái mặt ống của nó hơi vát xuống một tí. Chứ không phải thẳng băng vuông góc với mặt đất. Có lý do gì không hả các bác?

Với lại em bay cũng nhiều nhiều, để ý thấy có chuyến cất cánh lên tà tà, nhưng có chuyến cất cánh máy bay ngóc đầu lên cực dốc luôn. Mình nằm trên ghế thấy ngưả hẳn ra, ghê ghê là. Cảm giác như là máy bay đang lên tự nhiên hụt hơi rơi tự do tụt xuốg thẳng đứng í. Các bác cho hỏi cái góc nghiêng tối đa lúc cất cánh là bao nhiêu độ.

Minh họa cái mặt ống độgn cơ đây ạ.

 

[engger]

Hôm qua ngồi sân bay em mới để í là cái động cơ của con 777 (không biết các con khác có thế không), cái mặt ống của nó hơi vát xuống một tí. Chứ không phải thẳng băng vuông góc với mặt đất. Có lý do gì không hả các bác?

Với lại em bay cũng nhiều nhiều, để ý thấy có chuyến cất cánh lên tà tà, nhưng có chuyến cất cánh máy bay ngóc đầu lên cực dốc luôn. Mình nằm trên ghế thấy ngưả hẳn ra, ghê ghê là. Cảm giác như là máy bay đang lên tự nhiên hụt hơi rơi tự do tụt xuốg thẳng đứng í. Các bác cho hỏi cái góc nghiêng tối đa lúc cất cánh là bao nhiêu độ.

Cất cánh lên tà tà hay ko thì do tải trọng của máy bay và tùy loại máy bay bác ạ. Góc ngóc đầu lên thì từ 15>>>20 độ. Góc nghiêng thì có thể đến 60 độ. Nhưng chẳng bác nào trở khách mà dọa khách đến tè ra quần thế đâu bác ạ. Cái này thì theo tính năng của bay tự động máy bay nghiêng lớn nhất 33 độ bác ạ. Cái mặt ống thì theo í e thiết kê vậy vì khi bay kể cả bay bằng đầu máy bay cũng ngóc lên 1 góc khoang 2>3 độ. làm thế để có tiết diện lớn nhất cho ko khí đi qua

 

[747]

Cái vụ ngóc đầu bay là đương nhiên. Vụ này quan trọng nhất là góc tấn. Máy bay sẽ tiết kiệm nhiên liệu đc tối đa nếu bay đúng góc tấn. Cái nì phụ thuộc nhiều nhất vào...gió ạ. Máy tính sẽ tự động tính toán tốc độ và hướng gió rồi đưa ra hiển thị hoặc tự điều khiển máy bay ngóc 1 góc tối ưu nhất.

 

[ChimBaoBaoTài khoản đã xác minh]

Cái vụ ngóc đầu bay là đương nhiên. Vụ này quan trọng nhất là góc tấn. Máy bay sẽ tiết kiệm nhiên liệu đc tối đa nếu bay đúng góc tấn. Cái nì phụ thuộc nhiều nhất vào...gió ạ. Máy tính sẽ tự động tính toán tốc độ và hướng gió rồi đưa ra hiển thị hoặc tự điều khiển máy bay ngóc 1 góc tối ưu nhất.

Đúng là tùy thuộc vào gió nhiều, nhưng không phải là chính. Cái chính là trọng lượng của máy bay và...phương thức cất cánh, nhất là trong trường hợp sân bay nằm trong khu dân cư. Thậm chí là không trong khu dân cư nhưng gần đồi núi hoặc do hạn chế của đường bay, mây CB...nên việc phải leo với góc đôi khi lên tới 40-45 độ là có. Ví dụ cụ thể để các cụ dễ hiểu nhé. Phương thức cất cánh của sân bay Nội Bài có tên là Hakao 1 Charlie-HAK1C là điển hình. Với phương thức này, sau khi cất cánh để tránh sân bay quân sự Kép và để vào đường bay R474, máy bay bắt buộc phải đạt độ cao 7060feet chỉ sau khoảng 1-2 phút kể từ khi rời đường băng 11R/L, đối với máy bay có lượng khách/hàng hóa đầy và lượng dầu khoảng 2/3 thì hầu như không thể leo lên được trong chế độ tiết kiệm nhiên liệu mà phải chỉnh Climb rate và Flap ở mức cao dẫn tới máy bay leo lên với độ dốc đôi khi lên tới 45 độ. Khi leo lên với góc như thế này thì hệ thống điều áp khó điều chỉnh kịp dẫn tới áp suất thay đổi đột ngột, nhiều người bị ù tai, chóng mặt...đó là lý do rất ít khi KSVKL Nội bài bắt buộc máy bay bay theo phương thức mà thường cho phép sử dụng radar, đôi khi tổ lái kinh nghiệm thì cũng yêu cầu/xin phép sử dụng radar để giữ chất lượng phục vụ hành khách. Nếu được sử dụng radar vector từ mặt đất, máy bay có thể đổi hướng bay thẳng tới Hakao hay Tebak (điểm reporting point) mà không cần phải leo lên 7060feet nữa.

@Cụ Engger, máy bay hoàn toàn có thể cất cánh và leo lên nhẹ nhạng với góc chỉ dưới 5 độ cụ nhé. Còn flap thì max là 25, min chỉ là 5 thôi ợ và thông thường thì flap được set kết hợp cùng với climb rate.

 

[ChimBaoBaoTài khoản đã xác minh]

Hôm qua ngồi sân bay em mới để í là cái động cơ của con 777 (không biết các con khác có thế không), cái mặt ống của nó hơi vát xuống một tí. Chứ không phải thẳng băng vuông góc với mặt đất. Có lý do gì không hả các bác?

......

Minh họa cái mặt ống độgn cơ đây ạ.

Cái cụ góc tối đa thì cụ Engger đã trả lời cụ rồi ( nhưng 60 độ thì em tin là chưa tên giặc lái nào dám, vì sẽ bị stall mà xoay mòng mòng ...lên nóc tủ ngay). Còn vụ động cơ này thì cụ quan sát đúng đây ạ, và nhiều cái động cơ của B777 có cái vát về đằng sau 1 chút ấy. Riêng anh bạn B737 có 1 số loại động cơ của nó còn méo xẹo, bè bè trông cực funny nữa cơ ạ, nhưng động cơ của Boeing và Airbus hiện giờ chủ yếu chỉ có 3 loại, General Electric, Patt&Whitney và Roll&Royce... thôi ạ

 

[chevy]

Cái vụ ngóc đầu bay là đương nhiên. Vụ này quan trọng nhất là góc tấn. Máy bay sẽ tiết kiệm nhiên liệu đc tối đa nếu bay đúng góc tấn. Cái nì phụ thuộc nhiều nhất vào...gió ạ. Máy tính sẽ tự động tính toán tốc độ và hướng gió rồi đưa ra hiển thị hoặc tự điều khiển máy bay ngóc 1 góc tối ưu nhất.

cái này k phải cụ ơi, phụ thuộc vào cụ làm Tài liệu, em mới học Cân bằng trọng tải xong mà, hihi. Tức là cụ Tài liệu sẽ hướng dẫn chất xếp hàng hóa vào các hầm hàng, khoang hàng... thế nào cho cân bằng với lượng khách ngồi ở trên... sau đó sẽ tính toán ra điểm cân bằng. Captain dựa vào đó sẽ tính toán đặt TRIM (cánh tà đuôi) cho phù hợp vào Máy tính... lúc đó MB sẽ bay theo 1 góc như ý.

 

[747]

cái này k phải cụ ơi, phụ thuộc vào cụ làm Tài liệu, em mới học Cân bằng trọng tải xong mà, hihi. Tức là cụ Tài liệu sẽ hướng dẫn chất xếp hàng hóa vào các hầm hàng, khoang hàng... thế nào cho cân bằng với lượng khách ngồi ở trên... sau đó sẽ tính toán ra điểm cân bằng. Captain dựa vào đó sẽ tính toán đặt TRIM (cánh tà đuôi) cho phù hợp vào Máy tính... lúc đó MB sẽ bay theo 1 góc như ý.

hì. quả này thật sự cháu ko rõ lắm. Cảm ơn các cụ bên ope đã mở mang đầu óc. Nhà cháu dân KT thì đúng là ko biết vụ này lắm. Nhưng hỏi lại các cụ nhé. Ở dưới đất các cụ tính toán ngon lành dựa trên giấy tờ...nào là tải...nào là thời tiết. Nhưng thực tế lên trời hướng gió có sự thay đổi thì liệu phi công có thay đổi Stab trim hay không? hay cứ theo setting dưới đất mà bay.
Vụ này cháu xin hỏi trong trường hợp bay level nhé, ko chơi quả cất hạ cánh vì thời khách này liên quan tới an toàn và rất ngắn.

 

[chevy]

Khi đặt stab trim vào máy tính, MB sẽ bay theo góc tấn đó. Em đang nói trong trường hợp bay tự động (autopilot) cụ nhé!
khi Gió có thay đổi, thì máy tính sẽ tính toán để thay đổi trim nhưng vẫn đảm bảo cái góc tấn như ban đầu.

Chúc các cụ cuối tuần vui vẻ!!

 

[engger]

Đúng là tùy thuộc vào gió nhiều, nhưng không phải là chính. Cái chính là trọng lượng của máy bay và...phương thức cất cánh, nhất là trong trường hợp sân bay nằm trong khu dân cư. Thậm chí là không trong khu dân cư nhưng gần đồi núi hoặc do hạn chế của đường bay, mây CB...nên việc phải leo với góc đôi khi lên tới 40-45 độ là có. Ví dụ cụ thể để các cụ dễ hiểu nhé. Phương thức cất cánh của sân bay Nội Bài có tên là Hakao 1 Charlie-HAK1C là điển hình. Với phương thức này, sau khi cất cánh để tránh sân bay quân sự Kép và để vào đường bay R474, máy bay bắt buộc phải đạt độ cao 7060feet chỉ sau khoảng 1-2 phút kể từ khi rời đường băng 11R/L, đối với máy bay có lượng khách/hàng hóa đầy và lượng dầu khoảng 2/3 thì hầu như không thể leo lên được trong chế độ tiết kiệm nhiên liệu mà phải chỉnh Climb rate và Flap ở mức cao dẫn tới máy bay leo lên với độ dốc đôi khi lên tới 45 độ. Khi leo lên với góc như thế này thì hệ thống điều áp khó điều chỉnh kịp dẫn tới áp suất thay đổi đột ngột, nhiều người bị ù tai, chóng mặt...đó là lý do rất ít khi KSVKL Nội bài bắt buộc máy bay bay theo phương thức mà thường cho phép sử dụng radar, đôi khi tổ lái kinh nghiệm thì cũng yêu cầu/xin phép sử dụng radar để giữ chất lượng phục vụ hành khách. Nếu được sử dụng radar vector từ mặt đất, máy bay có thể đổi hướng bay thẳng tới Hakao hay Tebak (điểm reporting point) mà không cần phải leo lên 7060feet nữa.

@Cụ Engger, máy bay hoàn toàn có thể cất cánh và leo lên nhẹ nhạng với góc chỉ dưới 5 độ cụ nhé. Còn flap thì max là 25, min chỉ là 5 thôi ợ và thông thường thì flap được set kết hợp cùng với climb rate.

Trừ mb nhào lộn hoặc mb chiến đấu thi mới lên đc góc 40 45 độ thôi bác ạ. Chở khách thì maximum chỉ đc 20 độ. Đấy là lúc chạy đà rồi ngóc đầu lên đc cao nhất. Càng lên cao góc càng giảm chỉ khoảng 5>>8 độ. Flap thì max flap chỉ dùng cho landing. NGày nay do yêu cầu tiết kiệm nhiên liệu nên khi cất cánh thường chỉ dùng min flap. E xin nói luôn cái flap( cánh tà) có công dụng tăng thêm diện tích cánh để tạo thêm lực nâng đồng thời cũng tạo thêm lực cản nên để flap càng to thì lực cản càng lớn>> công suất động cơ tăng>> tốn xăng. HAK1C ko đến nỗi như cụ nói đâu. Cụ cần thì để e miêu tả chính xác đường bay cho.

 

[engger]

hì. quả này thật sự cháu ko rõ lắm. Cảm ơn các cụ bên ope đã mở mang đầu óc. Nhà cháu dân KT thì đúng là ko biết vụ này lắm. Nhưng hỏi lại các cụ nhé. Ở dưới đất các cụ tính toán ngon lành dựa trên giấy tờ...nào là tải...nào là thời tiết. Nhưng thực tế lên trời hướng gió có sự thay đổi thì liệu phi công có thay đổi Stab trim hay không? hay cứ theo setting dưới đất mà bay.
Vụ này cháu xin hỏi trong trường hợp bay level nhé, ko chơi quả cất hạ cánh vì thời khách này liên quan tới an toàn và rất ngắn.

Máy bay bây h có hệ thống auto trim bác ạ. Bác hôm nào xin thử lên ngồi buồng lái í, thấy cái trim nó quay liên tục>> sẽ thay đổi liên tục dựa vào trạng thái máy bay

 

[hoangtujun]

Cụ thử miêu tả xem nào

 

[engger]

Cụ thử miêu tả xem nào

Cụ hỏi cái hệ thống auto trim đúng ko. Cụ nhìn chỗ cần ga có 2 cái bánh xe tròn tròn đấy. Khi bay no sẽ quay. Đấy là nó đang trim máy bay theo cg(trọng tâm) đấy ạ. Theo e đc biết thì Airbus 330 nó còn có cả trim bằng 1 thùng dầu gọi là trim tank. cái này tự động chuyển dầu lên xuống để trim máy bay.

 

[lengkeng]

ý cụ là do áp suất chênh lệch nên ko mở được á... Vô lý nhỉ... càng lên cao áp suất càng giảm nên áp suất bên trong máy bay phải lớn hơn bên ngoài chứ... Giật 1 cái cửa lại chẳng bay vù ra ngoài liền... chỉ sợ nó khóa ko giật được thôi

Trong lúc đang bay thì e đố bác giật đc ra ạ. Cái cửa đấy đc thiết kế dựa vào chênh lệch áp suất trong và ngoài khi bay thì sẽ ko thể nào mở đc.

 

[lengkeng]

Theo em cái động cơ nhìn vát ko vuông góc với mặt đắt là do nó đang đậu chứ khi bay thì máy bay nó hơi ngóc lên tí nên thành ra vuông góc... đảm bảo được lượng ko khí vào tối đa

 

[engger]

ý cụ là do áp suất chênh lệch nên ko mở được á... Vô lý nhỉ... càng lên cao áp suất càng giảm nên áp suất bên trong máy bay phải lớn hơn bên ngoài chứ... Giật 1 cái cửa lại chẳng bay vù ra ngoài liền... chỉ sợ nó khóa ko giật được thôi

Bác nói chính xác đấy ạ. Cái khóa cửa cũng thế. Nó bị áp suất trong ép cho phồng lên ko giật đc xuông ạ

 

[747]

Máy bay bây h có hệ thống auto trim bác ạ. Bác hôm nào xin thử lên ngồi buồng lái í, thấy cái trim nó quay liên tục>> sẽ thay đổi liên tục dựa vào trạng thái máy bay

Đó, vấn đề là ở chỗ đó. Như vậy thì vấn đề góc máy bay cũng đâu chỉ phụ thuộc chủ yếu vào trọng lượng tải. Cụ thể là cái AOA của máy bay nó phụ thuộc trọng lượng, tốc độ bay và cả độ cao nữa. Đứng theo quan điểm của các bác OPER thì cái trọng tải của các bác là cái biết trước, cái cố định, và có thay đổi theo đường bay ( fuel). Nhưng máy bay chỉ cần tăng tốc, hay giảm tốc ( gió mạnh lên, hoặc yếu đi) thì đương nhiên vụ AOA phải được thay đổi. Auto trim hay manual trim như nhau, cuối cùng vẫn chỉ là kéo cái horizontal stab cắm xuống hoặc ngửa lên mà thôi.( tiện đây em hỏi luôn anh engger là anh đã tận mắt thấy cái autotrim nó quay tít thò lò chửa vậy? vì theo em biết stab trim là trim cho AOA trong 1 thời gian khá dài đấy, còn nếu muốn nhanh chóng thì phải dùng elev chứ ko dùng stab đâu ạ.)

 

[Tây Độc]

Các bác bảo là góc cất cánh có 20 độ là tối đa thôi í ạ? Em nghĩ hơn nhiều chứ. Mấy lần cất cánh em thấy nằm khá ngửa, tầm cũng phải 45-50 độ chứ ít.

 

[engger]

Đó, vấn đề là ở chỗ đó. Như vậy thì vấn đề góc máy bay cũng đâu chỉ phụ thuộc chủ yếu vào trọng lượng tải. Cụ thể là cái AOA của máy bay nó phụ thuộc trọng lượng, tốc độ bay và cả độ cao nữa. Đứng theo quan điểm của các bác OPER thì cái trọng tải của các bác là cái biết trước, cái cố định, và có thay đổi theo đường bay ( fuel). Nhưng máy bay chỉ cần tăng tốc, hay giảm tốc ( gió mạnh lên, hoặc yếu đi) thì đương nhiên vụ AOA phải được thay đổi. Auto trim hay manual trim như nhau, cuối cùng vẫn chỉ là kéo cái horizontal stab cắm xuống hoặc ngửa lên mà thôi.( tiện đây em hỏi luôn anh engger là anh đã tận mắt thấy cái autotrim nó quay tít thò lò chửa vậy? vì theo em biết stab trim là trim cho AOA trong 1 thời gian khá dài đấy, còn nếu muốn nhanh chóng thì phải dùng elev chứ ko dùng stab đâu ạ.)

Bác để ý lúc hạ cánh. Lúc đấy nó quay nhiều nhất. Cái trim nói thì có vẻ khó hiểu. E xin giải thích tí cho dễ hiểu. Lúc lái xe các bác đang đi thẳng, thả tay ra, nhiều lúc ô tô vẫn chạy thẳng, có lúc sẽ nghiêng về 1 bên nào đấy do lệch trục lái hoặc đường nghiêng. Lúc này các bác sẽ giữ vô lăng ở 1 góc rất nhỏ để giữ cho xe chạy thẳng. Cái trim của máy bay nó cũng có công dụng vậy. Auto pilot cũng từ trim mà ra. Máy bay thì có 2 loại trim. Pitch trim( trim góc lên xuống) và rudder trim( sang phải hoặc trái). Nói chung trim ko đến nỗi phải dựa vào số má tải trọng gió máy j cả đại khái là cứ cầm cần lái thấy nó nặng đâu thì chỉnh trim về phía đó