[Funland] Thú vui chiết tự chữ Hán Nôm.

[Jochi Daigaku]

(17) 𡭧 - Chút (một chút, rất nhỏ).
Các cụ nhà ta lấy chữ Tiểu (小) nghĩa là nhỏ, rồi lấy hai quả núi, chữ Xuất (出) đặt phía trước, thế mới oái oăm.
Bọn Tàu khi muốn nói một chút, chỉ dám đặt hai chữ Tiểu cạnh nhau 小小 (xiǎo xiǎo).
Nhưng các cụ nhà ta hơi bị cao thâm đấy, cái một chút tuy nhỏ như Tiểu (小) nhưng đè nặng trong lòng như Sơn (một chữ Sơn), nên phải xuất ra gấp đôi (hai chữ Sơn) cho nhẹ lòng, thế là đặt chữ Xuất (出) trước chữ Tiểu (小).

Cho nên khi nào một vấn đề nhỏ nhưng đè nặng trong lòng (buồn đi tè chẳng hạn), hãy nghĩ đến chữ Chút (𡭧) của các cụ nhà ta, cho nhẹ lòng. Thế mới thấy Tiếng Việt của chúng ta không đơn giản, chỉ một chữ Chút thôi, đã bao hàm rất nhiều ẩn ý trong đó.

 

[Jochi Daigaku]

Chuyện vui về đồng âm trong chữ Nôm.

𢚸兜産𤷱
Câu này chữ Nôm nghĩa là: Lòng đâu sẵn món. Nghe qua thấy có vẻ tâm hồn ăn uống rồi, món lòng đang sẵn sàng mà thêm cút rượu thì tuyệt vời. Nhưng chớ vội, đó chỉ là đồng âm thôi, nghĩa khác hoàn toàn. Câu đầy đủ là:

𢚸兜産𤷱傷心
Lòng đâu sẵn món thương tâm.
Đây là câu số 81 trong Truyện Kiều, bản in năm 1866.
Trong ảnh chụp, cháu khoanh ô đỏ cho các bác dễ tìm ạ.

 

[Jochi Daigaku]

(18) 𡞕 - Vợ
Chiết tự Nôm của chữ Vợ ra là 女 备 (nữ bị). Chữ Bị (备) là trang bị đầy đủ (điện, nước).
Tóm lại: lấy vợ phải là nữ, có đủ điện - nước.

 

[Jochi Daigaku]

Buổi sáng chủ nhật - xin chúc các bác một ngày tốt lành. Chữ Nôm của ngày hôm nay, cháu xin gửi tới là một chữ rất đẹp: chữ Suôi (có nghĩa là suôi dòng). Ngày xưa các cụ nhà ta dùng sờ nặng "S", bây giờ chúng ta dùng xờ nhẹ "X".
Chữ Suôi được tạo thành bởi bộ Thủy (氵) và ba tảng đá (石), gọi là: Thủy Tam Thạch (dòng nước chảy len lỏi giữa ba tảng đá).
氵石石石
Thủy Tam Thạch hợp thành chữ Suôi: 𤂬
Nghĩa đen của chữ Suôi là nước len lỏi qua đá chảy suôi dòng, nhưng nghĩa bóng là đối nhân xử thế có lúc mềm như nước, có lúc cứng như đá. Khi cứng có thể gấp ba lần mềm, có như vậy mọi chuyện mới suôi suôi.
Chúc mọi người có một ngày chủ nhật đi chơi Thuận Giò Xuôi Bướm (quên mất, cháu nói lộn: Thuận Buồm Xuôi Gió).

 

[Jochi Daigaku]

Bác nào muốn tặng chữ cho đối tác là người Trung Quốc, có thể tặng chữ Suôi (𤂬).

1. Chữ này hiếm người biết.
2. Ý nghĩa của chữ đẹp.
3. Tượng hình của chữ cũng đẹp.
4. Chữ này Hán Tự không có, nên người Trung Quốc tra từ điển Hán - Việt cả ngày cũng không ra.

 

[Jochi Daigaku]

Thỉnh thoảng có vài chữ xuất thần như:
Nước - 渃
Suôi - 𤂬
Rơi - 淶

Các cụ nhà ta quay về công việc quen thuộc: lắp phụ tùng cho chữ Hán để tạo ra chữ Nôm.

Chữ Nhập của Tàu: 入
Các cụ lắp thêm phụ tùng để có chữ Vào: 𠓨

Chữ Xuất của Tàu: 出
Sau khi lắp thêm phụ tùng, có chữ Ra: 𦋦

Chữ Tọa của Tàu: 坐
Chữ Ngồi của ta: 𡎦

Chữ Hạ của Tàu: 下
Chữ Dưới của ta: 𠁑

Chữ Thiên của Tàu: 千
Chữ Nghìn của ta: 𠦳

Chữ Mục của Tàu: 目
Chữ Mắt của ta: 眜

Chữ Tiểu của Tàu: 小
Sau khi lắp thêm một đống phụ tùng loằng ngoằng, được chữ Nhỏ: 𡮈

 

[belo]

Thỉnh thoảng có vài chữ xuất thần như:
Nước - 渃
Suôi - 𤂬
Rơi - 淶

Các cụ nhà ta quay về công việc quen thuộc: lắp phụ tùng cho chữ Hán để tạo ra chữ Nôm.

Chữ Nhập của Tàu: 入
Các cụ lắp thêm phụ tùng để có chữ Vào: 𠓨

Chữ Xuất của Tàu: 出
Sau khi lắp thêm phụ tùng, có chữ Ra: 𦋦

Chữ Tọa của Tàu: 坐
Chữ Ngồi của ta: 𡎦

Chữ Hạ của Tàu: 下
Chữ Dưới của ta: 𠁑

Chữ Thiên của Tàu: 千
Chữ Nghìn của ta: 𠦳

Chữ Mục của Tàu: 目
Chữ Mắt của ta: 眜

Xem ra các cụ nhà ta làm cho chữ viết phức tạp hơn, khó học hơn. Lại còn phải biết chữ Hán trước mới hiểu và viết được chữ Nôm.

 

[Jochi Daigaku]

Xem ra các cụ nhà ta làm cho chữ viết phức tạp hơn, khó học hơn. Lại còn phải biết chữ Hán trước mới hiểu và viết được chữ Nôm.

Chữ Tiểu của Tàu: 小
Ý nghĩa của nó là hai lưỡi dao hai bên, vạt dần vào thân cây ở giữa, thân cây nhỏ đi, đó là Tiểu.
Chả hiểu các cụ nhà ta làm ăn thế nào mà chữ Nhỏ có ý nghĩa là nhỏ, nhưng bản thân cái chữ lại to vật vã: 𡮈

 

[anhngaovhh]

Học theo kiểu chiết tự thế này thì.....có vẻ không đúng lắm.

 

[Jochi Daigaku]

Học theo kiểu chiết tự thế này thì.....có vẻ không đúng lắm.

Bác có thể chia sẻ cách học đúng của bác không ạ?
Ngày xưa, lúc bắt đầu học chữ Nôm, cháu còn phải tìm cách nói đùa là Lòng dài, Lòng ngắn, để phân biệt hai chữ Lòng:

𢚸 - cháu gọi là Lòng dài (lòng có tim).
弄 - cháu gọi là Lòng ngắn (lòng không có tim).

 

[anhngaovhh]

Bác có thể chia sẻ cách học đúng của bác không ạ?
Ngày xưa, lúc bắt đầu học chữ Nôm, cháu còn phải tìm cách nói đùa là Lòng dài, Lòng ngắn, để phân biệt hai chữ Lòng:

𢚸 - cháu gọi là Lòng dài.
弄 - cháu gọi là Lòng ngắn.

Hazzz. Bạn học từ triện thư lên sẽ thấy rõ hơn lịch sử biến đổi chữ.
Mình ví dụ chữ 德 có những 18 cách viết khác nhau cơ. Bạn cần hiểu rõ trong chữ 德 thì bộ vị gồm có chữ 直 , sau đó phái sinh ra mà nằm ngang. Nên bộ tứ trong câu "thập trên tứ dưới" là sai. mà đó là bộ mục mới đúng. Cái kiểu học theo triết tự là để cho nhớ chữ, còn nguồn gốc bản chất thì không hề hiểu.

 

[Jochi Daigaku]

Hazzz. Bạn học từ triện thư lên sẽ thấy rõ hơn lịch sử biến đổi chữ.
Mình ví dụ chữ 德 có những 18 cách viết khác nhau cơ. Bạn cần hiểu rõ trong chữ 德 thì bộ vị gồm có chữ 直 , sau đó phái sinh ra mà nằm ngang. Nên bộ tứ trong câu "thập trên tứ dưới" là sai. mà đó là bộ mục mới đúng. Cái kiểu học theo triết tự là để cho nhớ chữ, còn nguồn gốc bản chất thì không hề hiểu.

Học như thế, bao lâu lên Weibo chửi nhau với bọn Tàu được ạ ?

 

[anhngaovhh]

Mình học chữ hiện đại thì chăm viết là đủ.

Còn nếu học Hán cổ thì mình học bài bản như trên. Tùy quan điểm mỗi người.

 

[Jochi Daigaku]

Mình học chữ hiện đại thì chăm viết là đủ.
Còn nếu học Hán cổ thì mình học bài bản như trên. Tùy quan điểm mỗi người.

Cháu học để chửi nhau (theo phong cách Trạng Quỳnh) với bọn Tàu Weibo.
Tiếng Trung chỉ là ngoại ngữ thứ ba của cháu thôi.

 

[anhngaovhh]

Hê hê. Vâng.

 

[Captain]

Vâng cụ, em cũng đang lọ mọ tự học, mà đúng là khó thật, học ko viết thì ko nhớ, viết ko dùng vài bữa cũng quên, nản. Em theo thớt này của cụ vì thấy học theo cụ hiệu quả lăm lắm.

Đến người TQ vẫn phải thường xuyên luyện viết để nhớ mặt chữ, lâu không viết sẽ quên.

 

[Jochi Daigaku]

Nhạc vàng (hay còn gọi là Nhạc Quê hương) đã có từ đầu thế kỷ 19 trong câu sau:

楽鐄兜㐌㗂𦖑𧵆𧵆
Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần.

 

[Jochi Daigaku]

Viết tiếp quá trình sản xuất chữ Nôm theo cách lắp phụ tùng cho chữ Tàu:

Nguyệt của Tàu: 月
Trăng của ta: 𦝄

Nhật của Tàu: 日
Ngày của ta: 𣈗

Thủ của Tàu: 手
Tay của ta cứ phải thêm chữ Tây để thành Tay (tây): 拪

Thập của Tàu: 十
Mười của ta: 𨑮

(còn tiếp)

 

[toanbui]

Viết tiếp quá trình sản xuất chữ Nôm theo cách lắp phụ tùng cho chữ Tàu:

Nguyệt của Tàu: 月
Trăng của ta: 𦝄

(còn tiếp)

Cháu có biết ai lắp đầu tiên, và dạy lại cho đời sau bằng cách nào?
Hồi ấy làm gì có sách dạy viết chữ nhỉ.

 

[Jochi Daigaku]

Cháu có biết ai lắp đầu tiên, và dạy lại cho đời sau bằng cách nào?
Hồi ấy làm gì có sách dạy viết chữ nhỉ.

Cháu chỉ có mỗi bản Truyện Kiều in năm 1866 để làm từ điển thôi ạ . Cháu tự thống kê: Thi hào Nguyễn Du đã sử dụng khoảng 7.000 chữ Nôm để viết truyện Kiều, và cháu coi đó là cuốn từ điển chữ Nôm 7000 chữ với cháu ạ.