Chu Quảng – Mã Kỳ điều binh đến càn quét vùng Lam Sơn, ý đồ thâm độc của chúng là hòng bóp chết cuộc khởi nghĩa Lam Sơn,ngay thuở còn trong nôi trứng nước của nó. Bình định Vương Lê Lợi , Lê Lai, Đinh Liệt , Nguyễn Thận và các tướng lĩnh khác chú trương tránh địch , bảo toàn lực lượng là chính, mà đã đánh là phải thắng, nên lách rừng rút lên hiểm địa Mường Mọt .
Đinh Liệt và một số tướng lĩnh khác, chọn địa hình Lạc Thuỷ bố trí trận đại phục kích, ông động viên mọi người hạ quyết tâm đánh thắng trận đầu. Ngày 13 cùng tháng, quân của Mã Kỳ lọt vào trận địa phục kích, Đinh Liệt thúc ngựa xông vào sườn địch dùng kiếm thanh thiết chém vun vút liên hồi, gần hai chục bỏ mạng , các tên khác kêu la hoảng hốt, xô nhau chạy, các đơn vị cung nỏ dùng tên tẩm thuốc độc bắn rất chính xác , nghĩa quân ta được lệnh lao xuống đâm chén rất anh dũng, địch bỏ lại gần 5o xác, rút chạy về phía sau, chặn đứng được ý đồ tốc chiến tốc thắng của chúng. Trận đầu tiên đánh thắng giặc Ngô là một sự cổ vũ rất lớn đối với nghĩa quân Lam Sơn.
Ngày 16 tháng 4 cùng năm được bọn nguỵ quân Nguyễn Ái và Đỗ Phủ dẫn đường, giặc Ngô càn quét quê hương Lê Lợi, chúng bắt vợ con Lê Lợi và bắt một số người nhà tướng lĩnh nghĩa quân, đào cả phần mộ phụ thân Lê Lợi, dùng làm mồi để dụ Bình Định Vương Lê Lợi và các tướng lĩnh ra hàng. Đứng trước tình hình nguy hiểm này, Đinh Liệt đã kịp thời động viên lòng căm thù của một số tướng lĩnh thề quýét chiến với kẻ thù, chủ động tiến công địch để trả thù cho Bình định vương lê Lợi. và giải thoát cho gia nhân một số tướng lĩnh, đặng xua tan ngay bầu không khí đen đặc này . Đinh Liệt ,Trịnh Khả, Lê Sát và nhiều tướng lĩnh khác đã xuất trận vô vùng mưu trí và dũng cảm, đã phá tan bầu không khí đen đục dễ gây nguy hại ấy, đồng thời chặn đứng được bước truy quét của địch, tạo cơ hội thuận lợi cho Bình Định Vương và nghĩa quân tiến vào Chí Linh , thủ hiểm lần thứ nhất.
Tháng tư năm Kỷ Hợi ( 1419) sau khi thoát hiểm, nghĩa quân được chỉnh đốn và bổ sung khá. Ta tiến công đồn Nga Lạc bắt sống tướng Nguyễn Sao, làm cho đầu óc tổng binh Lý Bân và bọn Phương Chính lại nóng sôi lên như nấu, chúng lại điều đại quân đến càn quét Lam Sơn, Nghĩa quân ta đánh mấy trận, các tướng Đinh Liệt, Trịnh Khả, Lê Sát, Đinh Lễ, Đinh Bồ, Lê Bồi… Đánh mấy trận diệt được mấy ngàn quân địch thế nhưng quân chúng có mấy vạn người, thế lớn lực mạnh. Quân ta chỉ có thể ngăn cản tốc độ tiến công của chúng lại đến một chừng mực nhất định , không thế đánh tan được chúng. Lên Bình Định Vương Lê Lợi lại chủ trương rút về Chí Linh thủ hiểm lần thứ hai .
Lần này , quân địch bổ vây trùng điệp nghĩa quân ta đã bao ngày không có lương thực, phải cử người đi đào củ mài, lấy quả rừng, lấy măng, hái rau dại thay cơm . Vòng vây của quân thù ngày một khít chặn lại . Vùng Linh Sơn coi như còn đát hoang sơ, không có dân ở. Đinh Liệt ghi trong bút ký rằng: “ 25/ 5 Kỷ Hợi) “ chính nghĩa, dù cho trí quật cường ? không dân , mỏng manh tựa hơi sương ?
Con đường bắt rễ vào dân chúng! Mới có đôi chân đứng vững váng !”
Đêm 15 / 8 năm năm Kỷ Hợi 1419 , hội đồng mưu lược tối cao họp tướng chủ yếu là bàn bạc tìm cách vãn cứu giờ phút ngàn cân treo sơi tóc này . Lê Sát, Đinh Bồ, Lê Thạch, Lê Thụ tỏ thái độ đánh, đánh đến người cuối cùng, ít ra ta cũng tiêu diệt được dăm sáu ngàn địch. Nhiều tướng nhìn nhau trầm lặng không khí buổi họp nặng nề. Đinh Liệt đứng dậy nói : “Tinh thần dũng cảm hy sinh của tứơng sĩ nghĩa quân ta còn quí hơn vàng ngọc . Song hy sinh để rồi sự nghiệp cũng đi theo luôn , chỉ để lại hồi âm cho mai sau, thì không thể bằng, phải bàn bạc , suy nghĩ tìm mọi cách để cứu nghĩa quân sống mà tiềp tục hoàn thành đại sự nghiệp do lịch sử đã giao phó. Bình định vương và số đông tướng lĩnh tỏ thái độ tán đồng cách đặt vấn đề của tướng Đinh Liệt. Lê Lai ngồi cạnh Lê Lợi và Đinh Liệt đứng dậy ung dung bình thản nói : “ Tôi nguyện làm Kỷ Tín của Hán cao tổ ! “ hề!..
Bình định vương và các tướng lĩnh cảm động đến mức lệ rơi không ngớt .Lê Lợi ôm ghì chặt lấy Lê Lai cảm động nói” “ Lịch sử lưu danh ! vĩnh thuỳ bất hủ ! “
Đúng giờ Thìn ngaỳ 21 cùng tháng, Lê Lai mặc áo Hoàng bào của Bình Định vương LL cươĩ voi cùng với 500 nghĩa quân, đánh cồng chiêng, rung trống trận nhằm thẳng binh trại địch ở phía Đông bắc tiến công tất cả các nghĩa sĩ vô cùng anh dũng, có người dùng giao mác đâm chết hàng chục tên, nhiều người ôm lấy địch vật lộn cắn chặt hai hàm răng vào cổ họng địch để rồi cùng chết. Thế nhưng quân ta vừa đánh vừa reo hò vang trời chuyển đất, vừa tiến nhánh về hướng đã định trước. Quân Ngô - Nguỵ trông thấy Bình Định Vương Lê Lợi dần đầu nghĩa quân lam Sơn đột phá phía Đông Bắc . Mọi cánh quân của giặc được lệnh cấp tốc kéo dồn về đấy để bao vây, hy vọng bắt sống được chúa Lam Sơn, nhốt cũi đưa về Yên Kinh ,nhận trọng thưởng. Thế nhưng các nghĩa sỹ của ta đã chiến đấu vô cùng mưu trí, dũng cảm, ngoan cường đến người cuối cùng, diệt hai ngàn tên và làm bị thương hàng ngàn tên khác.
Ngọc phả toàn thấy chử Đinh Liệt lập công mâm nào ông cũng có. Tên luôn nhắc đầu tiên chỉ sau Lê Lợi Lê Lai