Bài này của em chắc đụng chạm nhiều cụ. Thể nào cũng có cụ bảo em là DLV hay seeder gì đó. Nhưng vì OF là một diễn đàn thu hút nhiều người tham gia nên em cũng phải trao đổi thẳng thắn.
1. Nhiều cụ nói là tại sao không rút ngắn tuổi nghỉ hưu?
Thưa các cụ là thế giới hiện nay mọi người đều sống thọ hơn rất nhiều. Các cụ hay có một câu là "khéo đến lúc hưởng lương hưu thì nghẻo cmnr". Trên thực tế tuổi thọ trung bình của VN ngày càng tăng lên, đặc biệt là tuổi thọ của những người đã vượt qua ngưỡng 60. Nếu tuổi thọ TB của VN là 73.6 tuổi thì tuổi thọ trung bình của các cụ đã vượt qua ngưỡng 60 là 77 với nam giới và 82 với nữ giới nhé. Do vậy các cụ sống lâu hơn, hưởng lâu hơn (ví dụ nếu nữ vẫn duy trì nghỉ hưu ở 55 tuổi thì sẽ có 27 năm ăn lương hưu) thì theo nguyên tắc đóng hưởng các cụ cần đóng lâu hơn. Nhiều cụ cũng nói là giờ ăn uống bệnh tật, môi trường khí hậu blah blah thì chết sớm, nhưng thực tế thì người VN cũng như trên cả thế giới đều đang sống lâu hơn rất nhiều. Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu ở VN thế là còn quá chậm, quốc tế khuyến nghị VN cần nâng lên đến 65 tuổi.
2. Nhiều cụ nói là không cho rút BHXH một lần để đảm bảo quỹ
Thực ra câu chuyện nó ngược lại, càng rút BHXH một lần nhiều thì Quỹ càng có lợi. Vì sao: Vì những gì các cụ rút BHXH một lần ra bây giờ sẽ ít hơn từ 20-40% những gì các cụ sẽ nhận nếu các cụ hưởng lương hưu hàng tháng. Do vậy càng rút nhiều thì Quỹ càng đảm bảo bền vững hơn.
3. Có nên hạn chế rút BHXH một lần hay không
Việt Nam là nước gần như duy nhất trên thế giới (áp dụng chế độ Quỹ BHXH theo nguyên tắc tương trợ, chia sẻ) cho phép rút BHXH một lần trước khi nghỉ hưu. Ở các nước như Mỹ, Úc, Canada áp dụng tài khoản cá nhân thì gần như không có chuyện rút trước khi nghỉ hưu trừ trường hợp rất hãn hữu và phải chứng mình case by case, và chỉ áp dụng cho chế độ đóng tự nguyện chứ ko áp dụng cho chế độ đóng bắt buộc Ở Mỹ nếu muốn rút từ chương trình 401k thì phải sau 55 tuổi mới được rút, và khi rút thì phải (1) Chịu thuế thu nhập và (2) phạt 10% tổng số tiền rút.
Năm 2017 khi Trump cho phép trả tiền lương hưu 1 lần (cũng giống như rút BHXH 1 lần nhưng phải đến tuổi nghỉ hưu), cả nước Mỹ đã phản đối vì lý do đẩy rủi ro lên người cao tuổi. Với 1 nước như VN có Quỹ BHXH, mọi người đóng chung vào 1 quỹ và nếu đủ điều kiện hưởng đến tuổi nghỉ hưu sẽ được Quỹ chi trả tiền lương hưu cho đến hết đời. Trong khi ở Mỹ và các nước khác cho chi trả lương 1 hưu 1 lần thì bỗng nhiên xuất hiện thêm 1 nghề kiếm ăn rất ổn, đó là tư vấn giúp NCT dành dụm, đầu tư và chi tiêu hết số tiền hưu họ TK được đến cuối đời. Trên thực tế, nhiều người đều gặp phải rủi ro là chi hết tiền trước khi chết. Ở Malaysia chẳng hạn, đến 70% người về hưu nhận BHXH 1 lần của Quỹ EPF Quỹ Bảo trợ Người lao động của Malaysia) tiêu sạch số tiền nhận một lần ttrong vòng ba năm kể từ khi nhận
4. Việc đảm bảo thu nhập cho NCT có phải là câu chuyện của Nhà nước hay là câu chuyện cho tất cả chúng ta
Nhiều cụ nghĩ việc đảm bảo thu nhập cho NCT là việc của NN, éo phải của mình, Trên thực tế đời nó ko như vậy. Hiện nay ở VN chúng ta có khoảng 11 triệu người CT (chiếm 11% dân số) và nếu các cụ có đọc thì cũng biết là VN có tốc độ già hoá dân số nhanh nhất thế giới, chúng ta sẽ đạt mức 20% chỉ trong khoảng năm 2040 và 30% vào khoảng 2055 gì đó. Nghĩa là đi ra ngoài đường các cụ cứ nhìn thấy 3 người thì có 1 người già. Nếu cứ duy trì mức tham gia BHXH hiện nay chỉ khoảng 30% thì có nghĩa là 70% của 30% dân số (tức là khoảng 21% dân số) sẽ không có lương hưu mà phần lớn sẽ phải sống dựa vào con cháu hoặc nếu không là Nhà nước. Nếu dựa vào con cháu thì tầng lớp LĐ vinh quang sẽ bị "kẹp" trong trách nhiệm vừa nuôi con vừa nuôi bố mẹ, rõ ràng là ảnh hưởng nhiều nến NSLĐ. Còn nếu dựa vào NN thì chỉ có mỗi 1 nguồn đó là lương hưu xã hội và lấy từ thuế, Và nghĩa là trách nhiệm nuôi 21 triệu NCT mỗi năm lại đánh thẳng vào tầng lớp LĐ, đánh vào mỗi một thành viên trong xã hội.
5. Mức hưởng từ lương hưu có thoả đáng so với mức đóng
Các cụ toàn kêu là mức lương hưu thấp. Có cụ kêu 75% mức hưởng sau 35 đóng là thấp. Các cụ nên nhớ là tiêu chuản quốc tế là đóng 20 năm chỉ được hưởng có 40% mức lương đóng. Mức hưởng ở VN so với mức đóng trên thực tế là mức khá cao trên thế giới. Vấn đề ở VN là khi đóng thì các cụ không đóng trên cơ sở full lương mà chỉ đóng ở mức thấp hơn nhiều (trừ KV Nhà nước và một số DN có độ tuân thủ cao, DN lớn). Hầu hết các DN tư nhân nhỏ và vừa hiện nay chỉ đóng ở mức cơ bản (khoảng 50-60% lương). Do vậy nếu các cụ đóng 20 năm mà được hưởng chỉ ở mức 45%*60% nghĩa là lương hưu của các cụ chỉ bằng tối đa 27% lương các cụ đang thực nhận.
6. Nhiều cụ nói là Quỹ sắp vỡ nên phải điều chỉnh
Các cụ cần biết là hiện nay mỗi năm Quỹ đang tăng chứ không giảm, do số lượng người đóng đang nhiều hơn số người hưởng rất nhiều. Câu chuyện Quỹ bị giảm (theo nghĩa là chi nhiều hơn thu, chứ ko phải là Quỹ vỡ nhé) nó là câu chuyện sau năm 2040. Nhưng vì chính sách BHXH nó có độ trễ rất lâu (chính sách ra bây giờ thì một vài chục năm mới có hiệu ứng), giống như các cụ lái 1 con tàu nó khác với lái 1 cái xe ô tô, đâu phải cứ phanh 1 phát là con tàu nó dừng. Do vậy chính sách BHXH phải điều chỉnh từ bây giờ để thích ứng với những biến đổi sau này.
Một vài cụ nói là chi tiêu đầu tư làm vỡ quỹ. Em không phản đối là phải trừng trị bọn tham nhũng ăn tàn phá hoại làm ảnh hưởng xâu đến Quỹ, nhưng bọn này nó ko đủ khả năng làm vỡ quỹ. Vụ đầu tư cho ACL làm thất thoát 1700 tỷ, khoảng 80 triệu USD, nhưng các cụ có biết hàng năm BHXH thu từ 3 Quỹ (BHXH, BHXTN à BHYT) là khoảng 31 tỷ USD, do vậy đây không phải nguyên nhân làm vỡ quỹ.
7. Có nên đóng BHXH hay không
Theo em là nên đóng vì hiện nay chính sách ở VN về chế độ là khá tốt. Rút BHXH một lần chỉ đặt các cụ ra ngoài lưới ASXH. Tất nhiên em cũng không bảo là rút BHXH 1 lần là xấu, vì rất có thể các cụ rút vì những lý do sát sườn, không thể không tiêu. Nhưng nếu các cụ có khả năng đóng hay cân nhắc giữa chi tiêu bây giờ và việc dành tiền cho tuổi già thì BHXH luôn là một lựa chọn tốt, tốt hơn nhiều so với đi gửi TK. Trừ việc có cụ gì bảo rút BHXH ra đi làm 1 mảnh đát về già thì em không bàn. Nếu em chắc 100% là tiền vào mảnh đất ấy sẽ tăng gấp 3-4 lần trong tương lai 10 năm thì chính em cũng sẽ đi rút BHXH 1 lần
Vài lời chia sẻ và sẵn sàng trao đổi với các cụ
1. Nhiều cụ nói là tại sao không rút ngắn tuổi nghỉ hưu?
Thưa các cụ là thế giới hiện nay mọi người đều sống thọ hơn rất nhiều. Các cụ hay có một câu là "khéo đến lúc hưởng lương hưu thì nghẻo cmnr". Trên thực tế tuổi thọ trung bình của VN ngày càng tăng lên, đặc biệt là tuổi thọ của những người đã vượt qua ngưỡng 60. Nếu tuổi thọ TB của VN là 73.6 tuổi thì tuổi thọ trung bình của các cụ đã vượt qua ngưỡng 60 là 77 với nam giới và 82 với nữ giới nhé. Do vậy các cụ sống lâu hơn, hưởng lâu hơn (ví dụ nếu nữ vẫn duy trì nghỉ hưu ở 55 tuổi thì sẽ có 27 năm ăn lương hưu) thì theo nguyên tắc đóng hưởng các cụ cần đóng lâu hơn. Nhiều cụ cũng nói là giờ ăn uống bệnh tật, môi trường khí hậu blah blah thì chết sớm, nhưng thực tế thì người VN cũng như trên cả thế giới đều đang sống lâu hơn rất nhiều. Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu ở VN thế là còn quá chậm, quốc tế khuyến nghị VN cần nâng lên đến 65 tuổi.
2. Nhiều cụ nói là không cho rút BHXH một lần để đảm bảo quỹ
Thực ra câu chuyện nó ngược lại, càng rút BHXH một lần nhiều thì Quỹ càng có lợi. Vì sao: Vì những gì các cụ rút BHXH một lần ra bây giờ sẽ ít hơn từ 20-40% những gì các cụ sẽ nhận nếu các cụ hưởng lương hưu hàng tháng. Do vậy càng rút nhiều thì Quỹ càng đảm bảo bền vững hơn.
3. Có nên hạn chế rút BHXH một lần hay không
Việt Nam là nước gần như duy nhất trên thế giới (áp dụng chế độ Quỹ BHXH theo nguyên tắc tương trợ, chia sẻ) cho phép rút BHXH một lần trước khi nghỉ hưu. Ở các nước như Mỹ, Úc, Canada áp dụng tài khoản cá nhân thì gần như không có chuyện rút trước khi nghỉ hưu trừ trường hợp rất hãn hữu và phải chứng mình case by case, và chỉ áp dụng cho chế độ đóng tự nguyện chứ ko áp dụng cho chế độ đóng bắt buộc Ở Mỹ nếu muốn rút từ chương trình 401k thì phải sau 55 tuổi mới được rút, và khi rút thì phải (1) Chịu thuế thu nhập và (2) phạt 10% tổng số tiền rút.
Năm 2017 khi Trump cho phép trả tiền lương hưu 1 lần (cũng giống như rút BHXH 1 lần nhưng phải đến tuổi nghỉ hưu), cả nước Mỹ đã phản đối vì lý do đẩy rủi ro lên người cao tuổi. Với 1 nước như VN có Quỹ BHXH, mọi người đóng chung vào 1 quỹ và nếu đủ điều kiện hưởng đến tuổi nghỉ hưu sẽ được Quỹ chi trả tiền lương hưu cho đến hết đời. Trong khi ở Mỹ và các nước khác cho chi trả lương 1 hưu 1 lần thì bỗng nhiên xuất hiện thêm 1 nghề kiếm ăn rất ổn, đó là tư vấn giúp NCT dành dụm, đầu tư và chi tiêu hết số tiền hưu họ TK được đến cuối đời. Trên thực tế, nhiều người đều gặp phải rủi ro là chi hết tiền trước khi chết. Ở Malaysia chẳng hạn, đến 70% người về hưu nhận BHXH 1 lần của Quỹ EPF Quỹ Bảo trợ Người lao động của Malaysia) tiêu sạch số tiền nhận một lần ttrong vòng ba năm kể từ khi nhận
4. Việc đảm bảo thu nhập cho NCT có phải là câu chuyện của Nhà nước hay là câu chuyện cho tất cả chúng ta
Nhiều cụ nghĩ việc đảm bảo thu nhập cho NCT là việc của NN, éo phải của mình, Trên thực tế đời nó ko như vậy. Hiện nay ở VN chúng ta có khoảng 11 triệu người CT (chiếm 11% dân số) và nếu các cụ có đọc thì cũng biết là VN có tốc độ già hoá dân số nhanh nhất thế giới, chúng ta sẽ đạt mức 20% chỉ trong khoảng năm 2040 và 30% vào khoảng 2055 gì đó. Nghĩa là đi ra ngoài đường các cụ cứ nhìn thấy 3 người thì có 1 người già. Nếu cứ duy trì mức tham gia BHXH hiện nay chỉ khoảng 30% thì có nghĩa là 70% của 30% dân số (tức là khoảng 21% dân số) sẽ không có lương hưu mà phần lớn sẽ phải sống dựa vào con cháu hoặc nếu không là Nhà nước. Nếu dựa vào con cháu thì tầng lớp LĐ vinh quang sẽ bị "kẹp" trong trách nhiệm vừa nuôi con vừa nuôi bố mẹ, rõ ràng là ảnh hưởng nhiều nến NSLĐ. Còn nếu dựa vào NN thì chỉ có mỗi 1 nguồn đó là lương hưu xã hội và lấy từ thuế, Và nghĩa là trách nhiệm nuôi 21 triệu NCT mỗi năm lại đánh thẳng vào tầng lớp LĐ, đánh vào mỗi một thành viên trong xã hội.
5. Mức hưởng từ lương hưu có thoả đáng so với mức đóng
Các cụ toàn kêu là mức lương hưu thấp. Có cụ kêu 75% mức hưởng sau 35 đóng là thấp. Các cụ nên nhớ là tiêu chuản quốc tế là đóng 20 năm chỉ được hưởng có 40% mức lương đóng. Mức hưởng ở VN so với mức đóng trên thực tế là mức khá cao trên thế giới. Vấn đề ở VN là khi đóng thì các cụ không đóng trên cơ sở full lương mà chỉ đóng ở mức thấp hơn nhiều (trừ KV Nhà nước và một số DN có độ tuân thủ cao, DN lớn). Hầu hết các DN tư nhân nhỏ và vừa hiện nay chỉ đóng ở mức cơ bản (khoảng 50-60% lương). Do vậy nếu các cụ đóng 20 năm mà được hưởng chỉ ở mức 45%*60% nghĩa là lương hưu của các cụ chỉ bằng tối đa 27% lương các cụ đang thực nhận.
6. Nhiều cụ nói là Quỹ sắp vỡ nên phải điều chỉnh
Các cụ cần biết là hiện nay mỗi năm Quỹ đang tăng chứ không giảm, do số lượng người đóng đang nhiều hơn số người hưởng rất nhiều. Câu chuyện Quỹ bị giảm (theo nghĩa là chi nhiều hơn thu, chứ ko phải là Quỹ vỡ nhé) nó là câu chuyện sau năm 2040. Nhưng vì chính sách BHXH nó có độ trễ rất lâu (chính sách ra bây giờ thì một vài chục năm mới có hiệu ứng), giống như các cụ lái 1 con tàu nó khác với lái 1 cái xe ô tô, đâu phải cứ phanh 1 phát là con tàu nó dừng. Do vậy chính sách BHXH phải điều chỉnh từ bây giờ để thích ứng với những biến đổi sau này.
Một vài cụ nói là chi tiêu đầu tư làm vỡ quỹ. Em không phản đối là phải trừng trị bọn tham nhũng ăn tàn phá hoại làm ảnh hưởng xâu đến Quỹ, nhưng bọn này nó ko đủ khả năng làm vỡ quỹ. Vụ đầu tư cho ACL làm thất thoát 1700 tỷ, khoảng 80 triệu USD, nhưng các cụ có biết hàng năm BHXH thu từ 3 Quỹ (BHXH, BHXTN à BHYT) là khoảng 31 tỷ USD, do vậy đây không phải nguyên nhân làm vỡ quỹ.
7. Có nên đóng BHXH hay không
Theo em là nên đóng vì hiện nay chính sách ở VN về chế độ là khá tốt. Rút BHXH một lần chỉ đặt các cụ ra ngoài lưới ASXH. Tất nhiên em cũng không bảo là rút BHXH 1 lần là xấu, vì rất có thể các cụ rút vì những lý do sát sườn, không thể không tiêu. Nhưng nếu các cụ có khả năng đóng hay cân nhắc giữa chi tiêu bây giờ và việc dành tiền cho tuổi già thì BHXH luôn là một lựa chọn tốt, tốt hơn nhiều so với đi gửi TK. Trừ việc có cụ gì bảo rút BHXH ra đi làm 1 mảnh đát về già thì em không bàn. Nếu em chắc 100% là tiền vào mảnh đất ấy sẽ tăng gấp 3-4 lần trong tương lai 10 năm thì chính em cũng sẽ đi rút BHXH 1 lần
Vài lời chia sẻ và sẵn sàng trao đổi với các cụ
.
