BÀI HỌC SỐNG CÒN CỦA QUÂN ĐỘI SYRIA TRÊN CHIẾN TRƯỜNG
Từ khi đất nước Syria rơi vào vòng xoáy cuộc chiến năm 2011 đến tháng 9/2015, Quân đội Syria và các đơn vị quân tình nguyện bị tổn thất nặng nề về xe tăng, thiết giáp và các xe cơ giới. Thực tế đó, buộc Quân đội Syria phải giữ gìn, phục hồi khả năng chiến đấu của lực lượng này bằng các biện pháp cải tiến và thu được những kinh nghiệm quý.
Lực lượng tăng thiết giáp và pháo binh Quân đội Syria đứng trước nguy cơ mất sức chiến đấu và tan rã, buộc các kỹ thuật viên quân sự phải tìm kiếm các giải pháp khôi phục và bảo vệ các phương tiện tác chiến hạng nặng, trong đó có tăng thiết giáp. Trên cơ sở các loại xe tăng thiết giáp hiện có và các mối nguy hiểm trên chiến trường, Quân đội Syria đã tự nghiên cứu cải tiến, nhằm bảo toàn và nâng cao sức chiến đấu của tăng thiết giáp.
Phòng thủ chủ động
Tháng 8/2014, Sư đoàn thiết giáp 4 tiến hành nâng cấp xe tăng T-72M1 tại xưởng ở Adra. Xe tăng sau khi được nâng cấp có tên gọi là T-72 Adra hoặc T-72 Mahmia (Khiên).
T-72M1
T-72 Mahmia là xe được gia cố thêm lồng lưới sắt trùm lên phần giáp thép của xe. Ngoài ra, còn hàn xích gắn những quả bóng thép thêm vào phần cạnh dưới lồng giáp tháp pháo. Trong một số trường hợp, phần phía trước của lồng giáp được gắn thêm các túi vật liệu khác nhau (có thể là cát).
T-72 Mahmia
Bộ giáp này được sử dụng để ngăn đạn phóng lựu và vũ khí nổ tự chế của các nhóm hồi giáo cực đoan đánh vào thân xe hoặc tháp pháo. Khi quả đạn phóng lựu bay vào thân xe tăng sẽ bị mắc kẹt trong lồng sắt và phát nổ trên vỏ giáp xe tăng, giữ cho xe tăng an toàn. Một phiên bản khác sử dụng giá cứng hơn để giữ giáp lồng dày hơn, bóng thép và dây xích được gỡ bỏ, khoảng cách giữa lồng thép và lớp giáp lớn hơn, thêm vào lồng giáp là những tấm giáp. Ngoài ra, vỏ giáp được tăng cường thêm các tấm thép nghiêng thoải. Tuy nhiên, cả 2 loại lồng sắt bảo vệ này không đủ vững chắc để ngăn chặn tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM).
T-72 Mahmia
Một phiên bản nâng cấp khác là T-72 Shafrah (Dao cắt), được các đơn vị kỹ thuật của Sư đoàn cơ giới 105, Vệ binh Cộng hòa thực hiện. Phiên bản sửa đổi này nhằm chống lại ATGM. T-72 Shafrah trang bị vỏ giáp bổ sung composite, tương tự như trên xe tăng T-55 Enigima của Iraq, được làm bằng thép, sợi thủy tinh và có thể cả volfram gắn trên bộ giá, hàn trên tháp pháo theo kiểu xếp lớp với góc nghiêng từ 40-60o. Một số xe tăng được lắp các tấm giáp bổ sung bên sườn. Theo thông tin nhận được, giáp này có thể ngăn chặn các đầu đạn súng phóng lựu RPG và một số ATGM thế hệ cũ.
T-72 Shafrah
Thực tiễn, ngày 27/02/2017, xe tăng T-72 Shafrah tham gia trận đánh ở Đông Ghouta bị trúng ATGM. Lái xe bị thương và tháp pháo bị hư hại, nhưng xe tăng không bị phá hủy. Lực lượng Vệ binh Cộng hòa sử dụng 7 chiếc T-72 Shafrah tham chiến và rất thành công trong trận chiến, không có quả đạn phóng lựu nào gây tổn thất cho các xe tăng này.
Phòng thủ chủ động
Để chống lại các tên lửa có điều khiển như TOW BGM-71 và các tên lửa chống tăng có điều khiển khác, các nhà khoa học Syria tập trung phát triển những hệ thống phòng thủ chủ động. Sản phẩm thành công đầu tiên mang tên Sarab (Mirage) của Trung tâm nghiên cứu khoa học Syria (SSRC). Đây là một thiết bị gây nhiễu chống lại các tổ hợp ATGM, dẫn đường bán tự động theo kính ngắm SACLOS.
Tổ hợp Sarab
Thiết bị sử dụng các bộ phát hồng ngoại IR hoặc đèn LED công suất lớn tùy thuộc vào mô hình sản xuất, có thể hoạt động trong 6 giờ liên tục, dễ dàng gắn trên tất cả các phương tiện cơ giới, các trạm kiểm soát cố định và các trận địa phòng thủ. Sau khi đưa vào sử dụng, Sarab đã bẻ gãy nhiều cuộc tiến công của đối phương bằng tên lửa TOW.
Từ kết quả thành công ban đầu, SSRC tiến hành nâng cấp Sarab lên phiên bản Sarab-2, sử dụng các bộ phát mới được trang bị pin mạnh hơn. Nhờ đó máy gây nhiễu tăng thời gian hoạt động lên 10 giờ sau một lần sạc. Vỏ bảo vệ bên ngoài cũng vững chắc hơn. Thiết bị được sử dụng rộng rãi trong trận chiến tại Aleppo năm 2016. Rất nhiều trường hợp, thiết bị gây nhiễu Sarab-2 khiến tên lửa chống tăng có điều khiển BGM-71 TOW bắn trượt các xe bộ binh chiến đấu hoặc xe tăng. Sau khi giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan đến thiết kế Sarab và Sarab-2, SSRC tiếp tục phát triển phiên bản Sarab-3 có công suất lớn hơn, có khả năng phòng thủ và gây nhiễu quang điện tử đến 360o.
Tổ hợp Sarab trên các phương tiện chiếnđấu của quân đội Syria
Nâng cấp cải tiến các trang, thiết bị điện tử - quang học
Để tăng cường năng lực tác chiến, xe tăng T-55 được nâng cấp bằng hệ thống điều khiển hỏa lực, bao gồm một máy đo xa, súng máy hạng nặng KPV 14,5mm và hệ thống tạo màn khói ngụy trang. Trong những điều kiện cho phép, một số xe tăng được lắp đặt thêm hệ thống kính ngắm quang ảnh nhiệt.
Các xe tăng T-72, trang bị kính ngắm nhìn đêm TPN-3-49, không có độ tin cậy cao trong tác chiến đô thị.Kính ngắm và đèn phát xung hồng ngoại IR liên tục bị bắn hỏng. Để khắc phục hạn chế trên, kính ngắm TPN-3- 49 được thay thế bằng kính ngắm tầm nhiệt Viper-72. Viper-72 có cấu tạo bên ngoài tương tự như TPN-3- 49 nhưng có lớp bảo vệ hình vòm và sử dụng nhiều bộ phận của TPN-3-49.
Kính ngắm tầm nhiệt Viper-72
Viper-72 có tầm ngắm lên tới 4km đối với các mục tiêu lớn. Trong chiến đấu, phạm vi ngắm bắn tối đa là 1,5-2km. Pháo thủ xe tăng có thể ngắm bắn bằng kính điện tử quang ảnh nhiệt, nhưng cũng có thể sử dụng màn hình ngắm bắn LCD. Hệ thống này thành công hơn nhiều so với kính ngắm đêm, do lửa từ đầu nòng súng có thể nhìn thấy rõ thiết bị ảnh nhiệt. Xạ thủ chống tăng còn sử dụng Viper-72 ban ngày để phát hiện và tiêu diệt các tay súng bắn tỉa trong đô thị.
T-55 Syria lắp thêm giáp lồng và khối phản ứng nổ
T-62 Syria chưa nâng cấp
T-62 Syria chưa nâng cấp bị phá hủy trong giao chiến
T-62M Syria
T-62MV
T-62MV Syria
Từ khi đất nước Syria rơi vào vòng xoáy cuộc chiến năm 2011 đến tháng 9/2015, Quân đội Syria và các đơn vị quân tình nguyện bị tổn thất nặng nề về xe tăng, thiết giáp và các xe cơ giới. Thực tế đó, buộc Quân đội Syria phải giữ gìn, phục hồi khả năng chiến đấu của lực lượng này bằng các biện pháp cải tiến và thu được những kinh nghiệm quý.
Lực lượng tăng thiết giáp và pháo binh Quân đội Syria đứng trước nguy cơ mất sức chiến đấu và tan rã, buộc các kỹ thuật viên quân sự phải tìm kiếm các giải pháp khôi phục và bảo vệ các phương tiện tác chiến hạng nặng, trong đó có tăng thiết giáp. Trên cơ sở các loại xe tăng thiết giáp hiện có và các mối nguy hiểm trên chiến trường, Quân đội Syria đã tự nghiên cứu cải tiến, nhằm bảo toàn và nâng cao sức chiến đấu của tăng thiết giáp.
Phòng thủ chủ động
Tháng 8/2014, Sư đoàn thiết giáp 4 tiến hành nâng cấp xe tăng T-72M1 tại xưởng ở Adra. Xe tăng sau khi được nâng cấp có tên gọi là T-72 Adra hoặc T-72 Mahmia (Khiên).
T-72M1
T-72 Mahmia là xe được gia cố thêm lồng lưới sắt trùm lên phần giáp thép của xe. Ngoài ra, còn hàn xích gắn những quả bóng thép thêm vào phần cạnh dưới lồng giáp tháp pháo. Trong một số trường hợp, phần phía trước của lồng giáp được gắn thêm các túi vật liệu khác nhau (có thể là cát).
T-72 Mahmia
Bộ giáp này được sử dụng để ngăn đạn phóng lựu và vũ khí nổ tự chế của các nhóm hồi giáo cực đoan đánh vào thân xe hoặc tháp pháo. Khi quả đạn phóng lựu bay vào thân xe tăng sẽ bị mắc kẹt trong lồng sắt và phát nổ trên vỏ giáp xe tăng, giữ cho xe tăng an toàn. Một phiên bản khác sử dụng giá cứng hơn để giữ giáp lồng dày hơn, bóng thép và dây xích được gỡ bỏ, khoảng cách giữa lồng thép và lớp giáp lớn hơn, thêm vào lồng giáp là những tấm giáp. Ngoài ra, vỏ giáp được tăng cường thêm các tấm thép nghiêng thoải. Tuy nhiên, cả 2 loại lồng sắt bảo vệ này không đủ vững chắc để ngăn chặn tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM).
T-72 Mahmia
Một phiên bản nâng cấp khác là T-72 Shafrah (Dao cắt), được các đơn vị kỹ thuật của Sư đoàn cơ giới 105, Vệ binh Cộng hòa thực hiện. Phiên bản sửa đổi này nhằm chống lại ATGM. T-72 Shafrah trang bị vỏ giáp bổ sung composite, tương tự như trên xe tăng T-55 Enigima của Iraq, được làm bằng thép, sợi thủy tinh và có thể cả volfram gắn trên bộ giá, hàn trên tháp pháo theo kiểu xếp lớp với góc nghiêng từ 40-60o. Một số xe tăng được lắp các tấm giáp bổ sung bên sườn. Theo thông tin nhận được, giáp này có thể ngăn chặn các đầu đạn súng phóng lựu RPG và một số ATGM thế hệ cũ.
T-72 Shafrah
Thực tiễn, ngày 27/02/2017, xe tăng T-72 Shafrah tham gia trận đánh ở Đông Ghouta bị trúng ATGM. Lái xe bị thương và tháp pháo bị hư hại, nhưng xe tăng không bị phá hủy. Lực lượng Vệ binh Cộng hòa sử dụng 7 chiếc T-72 Shafrah tham chiến và rất thành công trong trận chiến, không có quả đạn phóng lựu nào gây tổn thất cho các xe tăng này.
Phòng thủ chủ động
Để chống lại các tên lửa có điều khiển như TOW BGM-71 và các tên lửa chống tăng có điều khiển khác, các nhà khoa học Syria tập trung phát triển những hệ thống phòng thủ chủ động. Sản phẩm thành công đầu tiên mang tên Sarab (Mirage) của Trung tâm nghiên cứu khoa học Syria (SSRC). Đây là một thiết bị gây nhiễu chống lại các tổ hợp ATGM, dẫn đường bán tự động theo kính ngắm SACLOS.
Tổ hợp Sarab
Thiết bị sử dụng các bộ phát hồng ngoại IR hoặc đèn LED công suất lớn tùy thuộc vào mô hình sản xuất, có thể hoạt động trong 6 giờ liên tục, dễ dàng gắn trên tất cả các phương tiện cơ giới, các trạm kiểm soát cố định và các trận địa phòng thủ. Sau khi đưa vào sử dụng, Sarab đã bẻ gãy nhiều cuộc tiến công của đối phương bằng tên lửa TOW.
Từ kết quả thành công ban đầu, SSRC tiến hành nâng cấp Sarab lên phiên bản Sarab-2, sử dụng các bộ phát mới được trang bị pin mạnh hơn. Nhờ đó máy gây nhiễu tăng thời gian hoạt động lên 10 giờ sau một lần sạc. Vỏ bảo vệ bên ngoài cũng vững chắc hơn. Thiết bị được sử dụng rộng rãi trong trận chiến tại Aleppo năm 2016. Rất nhiều trường hợp, thiết bị gây nhiễu Sarab-2 khiến tên lửa chống tăng có điều khiển BGM-71 TOW bắn trượt các xe bộ binh chiến đấu hoặc xe tăng. Sau khi giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan đến thiết kế Sarab và Sarab-2, SSRC tiếp tục phát triển phiên bản Sarab-3 có công suất lớn hơn, có khả năng phòng thủ và gây nhiễu quang điện tử đến 360o.
Tổ hợp Sarab trên các phương tiện chiếnđấu của quân đội Syria
Nâng cấp cải tiến các trang, thiết bị điện tử - quang học
Để tăng cường năng lực tác chiến, xe tăng T-55 được nâng cấp bằng hệ thống điều khiển hỏa lực, bao gồm một máy đo xa, súng máy hạng nặng KPV 14,5mm và hệ thống tạo màn khói ngụy trang. Trong những điều kiện cho phép, một số xe tăng được lắp đặt thêm hệ thống kính ngắm quang ảnh nhiệt.
Các xe tăng T-72, trang bị kính ngắm nhìn đêm TPN-3-49, không có độ tin cậy cao trong tác chiến đô thị.Kính ngắm và đèn phát xung hồng ngoại IR liên tục bị bắn hỏng. Để khắc phục hạn chế trên, kính ngắm TPN-3- 49 được thay thế bằng kính ngắm tầm nhiệt Viper-72. Viper-72 có cấu tạo bên ngoài tương tự như TPN-3- 49 nhưng có lớp bảo vệ hình vòm và sử dụng nhiều bộ phận của TPN-3-49.
Kính ngắm tầm nhiệt Viper-72
Viper-72 có tầm ngắm lên tới 4km đối với các mục tiêu lớn. Trong chiến đấu, phạm vi ngắm bắn tối đa là 1,5-2km. Pháo thủ xe tăng có thể ngắm bắn bằng kính điện tử quang ảnh nhiệt, nhưng cũng có thể sử dụng màn hình ngắm bắn LCD. Hệ thống này thành công hơn nhiều so với kính ngắm đêm, do lửa từ đầu nòng súng có thể nhìn thấy rõ thiết bị ảnh nhiệt. Xạ thủ chống tăng còn sử dụng Viper-72 ban ngày để phát hiện và tiêu diệt các tay súng bắn tỉa trong đô thị.
T-55 Syria lắp thêm giáp lồng và khối phản ứng nổ
T-62 Syria chưa nâng cấp
T-62 Syria chưa nâng cấp bị phá hủy trong giao chiến
T-62M Syria
T-62MV
T-62MV Syria
Chỉnh sửa cuối: