Nhân lúc cụ
QUANG1970 chưa bình minh, em trả lời thay cụ ấy!
- Cây Kawai chả có gì đặc biệt hay khác các cây khác về mặt dây nhợ, pinblock nên việc lên dây cũng giống như các cây khác.
Bác
Xe vài bánh nói cái này, thì đúng với "người ngoài nghề" hay những người chỉ nhìn một cây piano mà nó phát ra âm thanh và đánh được!
Nhưng nếu đi sâu vào kĩ thuật, và kinh nghiệm thực tế xử (sử) dụng cũng như diễn tấu sẽ thấy rằng chất lượng dây đàn của những cây KAWAI phổ thông, tuy cũng được cung cấp từ một nguồn là Suzuki giống như Yamaha nhưng tiếng từ của dây này (Kawai) sau khi lên dây sẽ thường rất là khó "nét". Khó mà cho ra được một tiếng đàn sạch và rõ!
Đó là với những thợ lên dây lành nghề, chứ em không nói thợ tay ngang hay loại thợ "đầu đường xó chợ", hay nhưng thợ dầu lên dây lâu năm mà tay nghề xếp trong đội ngũ thợ đầu đường xó chợ, thì nói gì đến chuyện "
một tiếng đàn sạch và rõ" này có phí lời hay có nói chăng thì là không chỉ nhưng lời chửi, mà phải đào mả bố chúng lên, vì thói chỉnh dây cẩu thả và lừa bịp người có đàn.
Phân tích cái căn nguyên vì sao, thì có nhiều lý do.
Một trong những lý do mà ai tinh ý nhìn qua sẽ thấy, là việc căng dây (Treble) hay gắn dây treble vào đàn của piano Kawai loại phổ thông thường không cẩn thận: Ba sợi dây treble sau khi gắn xong, thường không bao giờ có một khoảng cách chuẩn nhất định. Cá biệt có những nốt mà hai trong ba sợi dây gần như dính vào nhau!
Để canh chỉnh lại cho khoảng cách này ra xa cho "ra ngô ra khoai" mà cố định cũng sẽ tốn khá nhiều công sức và kinh nghiệm của người KTV.
Không chỉ Kawai phổ thông mà các thương hiệu đàn ngoài dòng phổ thông khác cũng vậy, riêng với Yamaha thì sai sót này hầu như hiếm thấy.
Xin lưu ý,
dĩ nhiên nó có nhiều lý do khiến cho một tiếng đàn nghe không chính xác, chẳng rõ, sạch nhưng đây là một trong những căn nguyên dễ phát hiện nhất.
Rất nhiều bác (
ngay trên diễn đàn này) bảo rằng họ ghét tiếng đàn Yamaha và thích nghe "
Kawai vì nó dày ấm" nói vậy không phải là sai, nhưng chỉ đúng với những người chẳng hiểu gì về âm thanh và nhạc cổ điển, chính vì cái cái khoảng cách khi căng dây này, là một căn nguyên và hệ quả của việc 3 dây piano đàn phổ thông không bao giờ
lên được đồng nhất một giọng, một trong những yêu cầu và là đầu tiên của lên đàn piano cổ điển cũng lên dây piano nói chung.
Tuy nhiên, với chơi piano "nhạc nhẹ" thì cái "
không bao giờ lên được đồng nhất một giọng" đôi khi lại hóa hay! Hay vì nó "phụ trợ" thêm "màu sắc" cho tiếng đàn vốn dĩ đã nghèo nàn thiếu tinh tế của dòng nhạc nhẹ!
Trước cái diễn đàn này, em mạnh dạn thách đố tất cả những thợ chỉnh dây piano Việt Nam có thể
lên được tất cả các note ở Octave (âm vực) 3 và 4 của một cái đàn Kawai phổ thông chuẩn xác, nghĩa là là
các dây trong cùng một note có âm thanh tuyệt đối giống nhau, y như nhau, khi họ lên dây theo phương cách và với khoảng thời gian bình thường mà ai (cá nhân, cơ quan, nhà tổ chức event, ......) rước thợ về (vào) chỉnh dây , như họ vẫn làm ở Việt Nam trong suốt mấy chục năm qua và cả hiện nay mà ta thường thấy nhan nhãn hàng ngày.
Em nhắc lại, em thách thức đấy!!! 
Về chuyện Pinblock, thì nói chung, với những các piano loại phổ thông không cứ gì Kawai mà ngay cả các thương hiệu ngoài dòng khác, nếu "còn mới" thì đều ở mức tốt chắc và ổn định tương đối khi xử dụng bình thường, nhưng nếu xử dụng cho người học đàn chuyên nghiệp, một ngày đánh sáu tới tám tiếng thì việc không in tune (đứng dây) lâu dài là điều bình thường.
Nhắc lại, em đã từng lên dây, và canh chỉnh máy đàn piano cho một cháu mỗi tháng một lần, thậm chí hai tuần một lần, không lấy một xu tiền công hay vật tư trong suốt giai đoạn cháu rèn luyện thi vào nhạc viện (dầu lúc đó dịch Covid Vũ Hán đang diễn ra vô cùng gay gắt, và phức tạp ở Sài Gòn), với điều kiện cháu chịu khó tập đàn mỗi ngày ít nhất từ sáu tới tám tiếng, vì cháu rất có năng khiếu (cháu đã đậu Thủ khoa chuyên môn trong kỳ thi tuyển sinh vừa qua) mà cây đàn cháu dùng, thì lại chưa tốt lắm cho yêu cầu tập luyện, vì
cháu này xứng đáng được như vậy!
- Youtube giờ rất loạn, có đúng có sai, cơ bản là cụ chọn được clip nào chuẩn mà theo.
- Cụ mày mò tự lên dây, với khả năng nghe của cụ đã tốt thì đứt dây là khó, còn hỏng chốt, hư pinblock là rất dễ nếu không thực hành đủ. Đơn giản là 1 dây mà cụ cứ lên quá rồi hạ xuống rồi lại lên quá vài lần thì pinblock sẽ lỏng và mất khả năng giữ dây.
YouTube là nơi cho mọi người chia sẻ kinh nghiệm, cảm xúc, cũng như phô trương cá nhân, thậm xả rác hoặc kiếm cơm!
Nếu để ý sẽ thấy rất nhiều người dùng nó như một công cụ để chia sẻ cảm xúc thực, kinh nghiệm hay, bổ ích, có giá trị cho cộng đồng. Việc chia sẻ kinh nghiệm và cảm xúc, nếu đúng là như vậy, cho cộng đồng đó là điều đáng ca ngợi và học tập!
Bên cạnh đó cũng không thiếu hay nói đúng hơn là đa phần là những
người dùng đó là một kênh để quảng cáo và truyền bá những kiến thức vớ vẩn thậm chí độc hại! mà có khi bản thân họ cùng không biết, mà cứ nghĩ, hay cho là hay!
Riêng về piano, nếu ai tình ý sẽ thấy có rất nhiều link, cá nhân chia sẻ, hướng dẫn, hay dạy (free hay có nộp học phí) nhưng
việc canh chỉnh máy đàn (chưa nói đúng sai hay dở)
hầu như không nhiều link trên Youtube vì sao vậy???
Trong đầu óc của người bình thường một cây piano, chỉ cần lên dây là đủ nhưng
việc lên dây piano chiếm một phần rất nhỏ trong việc canh chỉnh một cây đàn.
Thường thì người ta, thậm chí những người chủ đàn do không biết hoặc biết mà không biết một cách đầy đủ nên họ chỉ nghĩ rằng chỉ cần lên dây là đủ! Đấy là chưa nói lên dây đúng hay sai, hay hay dở, nên khiến cho phần lớn những cây đàn piano ở Việt Nam,
nếu các bác nghe rồi cảm nhận, sẽ thấy rằng tiếng đàn không bây giờ giống tiếng đàn ở nước ngoài, đàn ở nhạc viện Hà Nội cũng vậy, Thành phố Hồ Chí Minh cũng không!
Em nói mà chẳng sợ bị ném đá, hay phản bác từ những người có tai âm nhạc, còn lũ tai trâu, ngay cả cho dù họ là người dạy hay học đàn mà mù nhạc thì ta không bàn, vì
tất cả các băng, đĩa ghi âm, lẫn ghi hình các buổi biểu diễn, thì cử, của cả hai nhạc Viện này vẫn còn đó vì đã được ai đó up lên mạng
cứ banh tai ra mà nghe rồi cảm nhận, hay minh định điều em nói.
Còn về chuyện đứt dây khi lên dây, thì trong thực tế ở những cây đàn mới sẽ hiếm xảy ra. Còn những với những cây đàn cũ và rỉ sét thì khả năng này là cao, đặc biệt với những cây đàn thực ra là đã cũ tuy nhiên nhìn thì còn mới, do được "mông má" giỏi khi nó bị Low pitch (thấp tầng số)
dưới hai cung (
2 tone - La mà còn chỉ là Fa) khi lên dây mà không khéo, và đúng kĩ thuật, thì không chỉ là đứt dây mà có thể sẽ làm nứt gãy Frame (xách-xi) là khung thép chính căng dây đàn!
Em có một người học trò, trước đây từng là kỹ thuật viên của công ty S. cậu này đã từng trải nghiệm cái kinh nghiệm đau thương ấy, với một cái piano mới "xuống công (container)" tuy nhìn thì mới tin nhưng do đàn xuống dưới hai cung và không khéo thì xử lý khi lên dây đàn nên bị nứt gãy Frame (khung thép chính căng dây đàn) và sau đó cây đàn này chỉ còn đem làm phụ tùng cho những cây đàn khác.
Việc lỏng hay không tổn hai Pinblock thì cũng có khả năng xảy ra, nhưng không đáng sợ bằng việc lên dây không khéo rồi làm đứt dây hay nứt gãy sườn sắt với những cây đàn "tuột Pitch" quá nhiều mà người thợ lại không có kinh nghiệm xử lý.
- Các bộ dụng cụ bán dạo thì em thấy vẫn dùng được nhưng với cụ
QUANG1970 thì là đồ bỏ đi, dùng chỉ tổ hỏng đàn!
Vốn dĩ có câu "
méo mó có còn hơn không" hay "
Trong những điều tệ hại mà mình phải đương đầu thì hãy chọn cái ít tệ hại nhất"!
Cũng như Việt Nam hay thường bảo "
Áo ngắn thì cưới theo áo ngắn" nghĩa là trong tay có cái gì thì dùng cái đó, thậm chí không có vẫn "Không bột vẫn gột lên hồ"
hay cái "thành ngữ thời thượng" lòi ra cách đây mấy chục năm là
"Tay không bắt giặc" vẫn là khẩu hiệu nằm lòng cho cái đám "xì -tàc-up" nào "não bé, gan to". Bằng chứng là suốt mấy chục năm qua, cái đội ngũ được gắn mác là "thợ lên dây" và "kỹ thuật viên" piano ở Việt Nam kia, thử hỏi có có mấy người có đầy đủ dụng cụ sửa chữa, lên dây, canh chỉnh chưa?
Thế nên,
những bộ dụng cụ mà bác nói này, thì xét ở góc độ nào đó, vẫn có thể nói là dùng tốt hay tạm được, nếu người xử (sử) dụng nó, có kinh nghiệm và thuần thục trong việc lên dây cũng như canh chỉnh piano.
Nó ví như một người thợ nấu ăn lành nghể nhưng phải nấu ăn bằng những dụng cụ nấu nướng không vừa ý chẳng đạt chuẩn (bếp, lò, lò nướng, lò vi sóng, nồi, niêu, xoong chảo, ....................) nhưng thực sự có nếu có kinh nghiệm và giỏi xoay sợ anh ta vẫn có thể nấu được những món ăn ngon!
Còn với đám "thợ nấu" chỉ biết "chém to kho mặn" thì khi bước vào một cái nhà bếp với các thiết bị phương tiện trang bị hết cả mấy trăm triệu đồng cũng sẽ vẫn là "
Alice lạc vào xứ thần tiên" !
Cũng xin nói thêm một chút về
bộ dụng cụ đươc coi là rẻ tiền, mà các bác thường thấy chào bán ở trên mạng với giá từ 20 USD tới 50 USD:
Ta không nói chi cao xa, chỉ cái đầu búa lên (Hammer tuning head) thôi do kĩ thuật đúc tiện không cao cấp, dẫn tới khi đút nhét đầu nó vào chốt pin gắn dây, và gặp những cây đàn mới như thế này thì sẽ làm trầy xước sau vài lần lên dây, đó là với với thợ có kinh nghiệm. HOẶC ngay lần đầu tiên với thợ tay mơ.
Nó cũng giống như một chú rể sở hữu "súng khủng" bước vào phòng hoa chúc với cô dâu lần đầu còn e ấp nếu chàng rể này mà lại "
hùng hục như trâu húc mả" trong cái đêm đầu ấy thì cô dâu trẻ còn "tơ" này chí ít cũng như nàng Kiều trong cái đêm đầu tiên với Mã Giám Sinh, thật là cám cảnh cho cây đàn piano lúc đó!
Một cơn mưa gió nặng nề,
Thương gì đến ngọc tiếc gì đến hương.
Đêm xuân một giấc mơ màng,
Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ .
Giọt riêng tầm tã tuôn mưa,
Phần căm nỗi khách phần dơ nỗi mình:
Tuồng chi là giống hôi tanh,
Thân nghìn vàng để ô danh má hồng.
Thôi còn chi nữa mà mong?
Đời người thôi thế là xong một đời .
Đấy là với Mã Giám Sinh một "tay chơi có hạng" mà hẳn là chửa có súng khủng""!
Còn nặng nề hơn, cũng là "hùng hục như trâu húc mả" mà trâu lại "súng trường AK" thì hẳn là sẽ "nát ngọc tan hoa" đến mức kinh khủng nhất là phải nhập viện vì "
Thủng cùng đồ" !!!
