[Funland] Nhà Tây Sơn - Đỉnh- cao và sụp -đổ

[Krupta]

Khi quyền hành còn trong tay chúa Trịnh, tuy mang tiếng là vua nhưng chỉ được hưởng thực ấp một nghìn xã, một thứ quan lại ăn lương để trông coi các việc lễ nghi tế tự. Vua Lê không có ngân sách, cũng không có những nguồn lợi nào cụ thể để chi phí khi cần.

 

[TaxiDrive]

Cái này là tư liệu của ai, ở đâu hả cụ? Nếu đúng như phả hệ này thì Hồ Xuân Hương là em họ của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ.

Em vào Bảo tàng mà, xây dựng trên nền nhà cũ của 3 anh em.

 

[Nokfev]

Khi quyền hành còn trong tay chúa Trịnh, tuy mang tiếng là vua nhưng chỉ được hưởng thực ấp một nghìn xã, một thứ quan lại ăn lương để trông coi các việc lễ nghi tế tự. Vua Lê không có ngân sách, cũng không có những nguồn lợi nào cụ thể để chi phí khi cần.

- Vua Lê có thứ quý giá nhất là chính danh , vậy mới có câu "Lê còn Trịnh còn , Lê diệt Trịnh vong"
- Bất cứ thế lực nào có thực lực đủ mạnh đều có thể dùng nhà Lê làm lợi thế tấn công họ Trịnh . Nhà Trịnh ép thiên tử lệnh chư hầu như chơi dao sắc vậy !

 

[hatgo.net]

Trịnh Sâm là thời Vua Lê chúa Trịnh à cụ

 

[Nokfev]

Trịnh Sâm là thời Vua Lê chúa Trịnh à cụ

Tĩnh Đô vương Trịnh Sâm, thụy hiệu Thành Tổ Thịnh vương, là vị chúa Trịnh thứ 9 thời Lê Trung Hưng trong lịch sử Việt Nam, cai trị từ năm 1767 đến 1782. Ông người làng Sóc Sơn, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hoá, Việt Nam. Wikipedia

 

[doctor76]

KHoảng tháng 3 năm 1776.

Nguyễn Nhạc lại sai Nguyễn Lữ đem quân oánh Gia Định. Nguyễn Phúc Thuần không có quân trong tay nên không chống lại, chạy vào Trấn Biên.
Tháng 6 năm 1776.
Viên tướng tài của quân Nguyễn là Tống Phước Hiệp qua đời, một tướng tài khác của quân Nguyễn là Đỗ Thanh Nhân, thủ lĩnh quân Đông Sơn,Nhân rất nghét tên tướng TQ Lý TÀi, cho rằng y la kẻ xảo trá, bèn đem quân đến oánh, tuy nhiên bọn lính TQ cũng rất thiện chiến, thành ra Nhân đánh mãi chả hạ được.

Tháng 10 năm 1776.

Nguyễn Phúc Dương, lúc này trên danh nghĩa vẫn là Hoàng tôn, con rể Nguyễn Nhạc, lập mưu mua chuộc lính canh, bỏ trốn từ Quy Nhơn về Gia Định. Dương bèn liên kết với tên tướng Lý Tài, có lẽ do thấy quân Lý Tài đang mạnh, về phần Lý Tài, y cũng thấy Dương là chính danh, có thể nhờ đó kiếm ăn được.

Dương bảo Lý Tài đem quân về ép Nguyễn Phúc Thuần nhường ngôi cho Dương làm Tân chính vương, còn Thuần làm Thái thượng vương.
Trước áp lực của bọn lính TQ, Thuần đành chấp nhận.

Đỗ Thanh Nhân thấy Lý Tài được ưu ái, lại đem quân tới oánh, nhưng lần này Nhân bị bọn Lý Tài oánh cho thảm bại, quân mang đi 3000, chết mất hơn 2000, Nhân bỏ chạy về Ba Giòng.

 

[doctor76]

Tháng 3 năm 1777.

Thấy Nguyễn Lữ oánh mãi chả thắng được quân Nguyễn, lại chỉ giỏi cướp phá và đồ sát, Nguyễn Nhạc bèn cử Nguyễn Huệ vào oánh Gia Định. Và Nguyễn Huệ, quả không hổ danh là vị tướng bách chiến bách thắng, tài năng quân sự thiên bẩm, đã làm thay đổi cục diện chiến trường, đặt dấu chấm hết cho dòng họ chúa Nguyễn.

Nguyễn Huệ thống lĩnh thủy quân Tây Sơn, gồm 50 chiến thuyền và khoảng 6000 quân, tiến đánh Gia Định.
Ngày 14 tháng 3 năm 1777.
Quân Nguyễn Huệ chạm trán với quân TQ do Lý Tài chỉ huy, chỉ trong buổi sáng, quân Tây Sơn đã hạ được thành, quân Tàu chết gần 2000, Lý Tài đại bại, dẫn tàn quân bỏ chạy, đem theo 2 chúa Nguyễn chạy về Hóc Môn.

Nguyễn Huệ quả là con người đầy mưu trí, biết Đỗ Thanh Nhân vẫn căm Lý Tài, bèn cho người mật báo cho Đỗ Thanh Nhân biết hướng chạy của bọn Lý Tài, Nhân đem 1000 quân trang bị cung nỏ và súng hỏa mai, phục kích, quân Tàu chết như rạ, Lý Tài bị bắt sống, Nhân đem phanh thây tại chỗ.

Không còn cách nào khác, 2 chúa Nguyễn là THuần và Dương phải phong chức cho Nhân, Nguyễn Phúc Thuần ở lại cùng Nhân oánh Tây Sơn, còn Nguyễn Phúc Dương theo tướng Trương Phúc Thận giữ Tài Phụ.

Không để cho quân Nguyễn có cơ hội quân, Nguyễn Huệ chia quân làm 2 hướng, phục kích và oánh tan 2 cánh quân này, quân Nguyễn thua trận, bị giết gần hết, Thuần và Nhân may mắn thoát chết bỏ chạy về Cần Thơ cầu viện Mạc Thiên Tứ (tướng người Hoa), còn Dương bỏ chạy về Ba Việt (Bến Tre).

 

[Khánh.Linh]

Thớt hay quá..em đánh dấu để đọc.

 

[ttngoc]

Em đánh dấu hóng
Mời cụ chủ một ly cho có khí thế

 

[doctor76]

Một viên tướng TQ khác cũng đáng để nói ở đây, là MẠc Thiên Tứ ( 1718-1780) là con của tổng binh Mạc Cửu, được chúa Nguyễn phong tước hầu.

Khi cha Mạc Cửu chết(1735), lúc ấy Mạc Thiên Tứ 29 tuổi, nối nghiệp cha mở mang đất Hà Tiên, được chúa Nguyễn Phúc Trú phong chức Tổng binh Đại đô đốc. Ông tiếp tục sự nghiệp khai khẩn miền Tây Nam Bộ, biến vùng đất Hà Tiên trở thành đất văn hiến, phồn vinh, nhiều lần chống trả lại các cuộc tấn công của các lân bang Xiêm La và Chân Lạp. Kể ra, ông cũng có nhiều công lao khai phái và bảo vệ nước ta.

Lúc này Xiêm LA ( Thái Lan) cũng đang chịu dòng dân di cư TQ đến rất nhiều, và, khác với Đại Việt, dân TQ ở đây còn nắm cả quyền chính trị, khuynh đảo triều đình Xiêm La, đỉnh cao là cả vua Xiêm Taksin ( Trình QUốc Anh) cũng là dân TQ ( gốc Triều Châu).

Xiêm La nhiều lần tấn công Đại Việt, lý do là MẠc Thiên Tứ che dấu 1 hoàng tử Xiêm ( chả hiểu sao cùng là người Hoa với nhau mà không giúp nhau giết hết các dòng dõi hoàng tộc người Xiêm đi cho gọn???)

Năm 1765, giáo sĩ Bá Đa Lộc (Béhaine de Pigneau) đã thành lập tại Hòn Đất một chủng viện nhỏ với khoảng 40 giáo dân Việt, Xiêm và Hoa sống trong mấy ngôi nhà bằng tre. Năm 1767, Bá Đa Lộc cho vị hoàng tử Xiêm trú ẩn trong chủng viện. Và có lẽ cũng do trời tính, sau này chính giáo sĩ Bá Đa Lộc là người đã che chở, giúp sức Nguyễn Ánh cực nhiều trong cuộc chiến trường kỳ với Nguyễn Huệ.

Vào khoảng năm 1776.

Quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ tiến công vào Gia Định, truy kích tàn quân của chúa Nguyễn, Mạc Thiên Tứ cùng Tôn Thất Xuân mộ nhiều dân Hoa Kiều oánh lại Nguyễn Huệ, nhưng tất cả đều không phải là đối thủ của vị tướng bách chiến, quân Tàu của MẠc Thiên Tứ bị oánh bại, bị chém chết " thây nằm ngổn ngang".

Cùng đường, Mạc Thiên Tứ phải chạy sang Xiêm.

Tháng 4 năm 1780, vua Xiêm là Taksin (Trịnh Quốc Anh) nghi ngờ ông làm gián điệp cho Gia Định và có lẽ, cũng sợ Nguyễn Huệ, bắt giết các con lớn của ông là Mạc Tử Hoàng, Mạc Tử Dung cùng các phó tướng Tôn Thất Xuân, Tham, Tịnh và 50 người tùy tùng, chỉ để lại con nhỏ là Mạc Tử Sanh và một cháu nhỏ bắt phải đi đày. Quá phẫn uất, ông tự tử tại Băng Cốc.

 

[piaggioall]

Vua Quang Trung có một tầm nhìn khá mới mẻ về ngoại giao, kinh tế so với lúc bấy giờ nhưng rất tiếc nhà vua mất sớm quá.

 

[Dai69]

Thời này toàn các ông Hoa Thanh Quế cầm đầu các băng nhóm đánh nhau.

 

[trungduong2211]

Nguyễn Nhạc không phải là nông dân như sử sách thường nói, theo các giáo sĩ, không rõ ông đi buôn bán gì, nhưng trước khi phất cờ khởi nghĩa năm 1771, thì ông đã rất giàu có, tập hợp xung quanh mình nhiều môn khách, có lẽ là để bàn kế khởi binh.

Buôn trầu không

Đời sống nhân dân ổn- định, kinh thành Thăng Long là một thành phố lớn, sầm- uất không kém thủ đô các nước Châu Âu cùng thời.
Ngoại- thương cũng phát- triển, đặc- biệt ở Phố Hiến, Thăng Long và thương cảng Vân Đồn, các chúa Trịnh thực hiện chính -sách mềm- dẻo, các hiệu buôn của Anh, Bồ Đào Nha,Hà Lan, Nhật, Ý san- sát.

Giai đoạn này cửa ngõ giao thương chính ở MB là sông Hồng - Sông THái BÌnh với 3 trung tâm lớn là Domea, Phố Hiến, Thăng Long - Kẻ Chợ. vì thế Vân Đồn mất đi vị thế quan trọng trước đó => lúc này đã suy thoái rồi. Ở ĐÀNg TRong thì sầm uất nhất là Hội AN.

Thương cảng Vân Đồn thời Lê -Trịnh

Cụ xem lại nguồn tài liệu này, đây hình như là Đồng Lăng, AN Huy, TRung QUốc, k phải địa danh mình đâu

 

[Nokfev]

Năm 1776
Tại đây, đã diễn ra vụ thảm sát Cù Lao Phố, mang đến không ít tiếng xấu cho quân Tây Sơn...
Quân Tây Sơn đốt sạch nhà cửa, tiệm buôn, phố xá, kho tàng đều bị phá hủy. Đường xá bị đào bới vì nghĩ người Hoa chôn vàng. Gần như toàn bộ người Hoa ở đây đều bị chém chết, xác người lấp hết dòng sông quanh cù lao, nước đỏ ngầu vì máu. Đến cả tháng sau, những người sống sót không ai dám dùng nước ở sông vì ô nhiễm.
Cả một vùng thương cảng sầm uất đã thành chiến địa tan hoang.
Những người Hoa còn sống sót đã bồng bế nhau lánh nạn về Bến Nghé và là những người đã gây dựng lại sự nghiệp, thành lập vùng Chợ Lớn về sau này.
Nguyễn Lữ cùng đạo quân đã cướp được của cải, thóc lúa chở trên 200 chiếc thuyền chạy về Quy Nhơn.
Các sử liệu trên đây, căn cứ theo các giáo sĩ, thể chưa đúng sự thực, em cứ tạm để chờ ngâm cứu kỹ thêm. Các cụ chỉ xem đây là tham khảo.

Về vụ thảm sát cù lao Phố còn 1 số vấn đề sau :
1

Quân Tây Sơn đốt sạch nhà cửa, tiệm buôn, phố xá, kho tàng đều bị phá hủy. Đường xá bị đào bới vì nghĩ người Hoa chôn vàng.

Đại Nam nhất thống chí lại ghi "quân Tây Sơn đến dỡ lấy hết nhà cửa, gạch đá của cải chở về Quy Nhơn..."
2

Gần như toàn bộ người Hoa ở đây đều bị chém chết, xác người lấp hết dòng sông quanh cù lao, nước đỏ ngầu vì máu. Đến cả tháng sau, những người sống sót không ai dám dùng nước ở sông vì ô nhiễm.

Các ghi chép về Chợ Lớn của Trịnh Hoài Đức, công đồng người Minh Hương , các học giả đều thống nhất "Người Hoa, từ Cù Lao phố, Biên Hòa, đã kéo về đây thành lập khu định cư mới vào năm 1778 sau khi Cù Lao phố bị Tây Sơn đánh phá." - Như vậy có thể thấy rằng các thương nhân không hề bị tàn sát toàn bộ như Trịnh Hoài Đức tả, bị giết chủ yếu là lực lượng ủng hộ NA gồm quân Long Môn (quân Minh cũ từ TQ sang) và lực lượng dân binh của các thương hội (các thương hội hoa kiều thường tự lập các đội quân bảo kê chứ không cần lính triều đình)
3

Sử chép "Nơi đây biến thành gò hoang, sau khi trung hưng người ta tuy có trở về nhưng dân số không được một phần trăm lúc trước''

Thực ra nguyên nhân lớn nhất là trung tâm của vùng đã chuyển dịch về Chợ Lớn theo đà mở rộng của vùng nên các thương nhân không quay trở lại cù lao Phố nữa

 

[doctor76]

Sau khi Nguyễn Huệ đánh bại Mạc Thiên Tứ, chúa Nguyễn Phúc Thuần sai Đỗ Thanh Nhân lẻn ra Bình Thuận cầu cứu Chu Văn Tiếp, Trần Văn Thức, 2 tướng tài khác, có khoảng 7000 quân.

Nguyễn Nhạc, nhân lúc Nguyễn Huệ thắng trận ở Gia Định cũng cử binh đánh Phú Yên, Bình Thuận.
Nguyễn Huệ dẫn cánh quân Tây Sơn ở Biên Hoà gồm 2000 quân chặn đánh giết chết Trần Văn Thức tại chỗ. Nghe tin Chu Văn Tiếp bỏ chạy. Nguyễn Nhạc ung dung chiếm lại Phú Yên đến Bình Thuận.

Ngày 24 tháng 9 năm 1777.

Nguyễn Huệ mang 4000 quân bao vây tấn công Ba Việt, bắt sống Nguyễn Phúc Dương và toàn bộ quân tướng. Dương và 18 tướng tuỳ tùng bị đưa về Gia Định chém đầu, số quân Việt đa số đầu hàng theo Tây Sơn, khoảng 600 lính TQ, bao gồm cả các thương nhân, đều bị chém chết.

Ngày 27 tháng 9 năm 1777.

Nguyễn Huệ tấn công quân Nguyễn Phúc Thuần, khoảng từ 6 giờ đến trưa, quân Nguyễn thua to.

Đến chiều, Nguyễn Phúc Thuần bại trận, đem toàn bộ gia quyến các chúa Nguyễn, khoảng 270 người già trẻ lớn bé, bỏ Cần Thơ sang Long Xuyên, định chờ Mạc Thiên Tứ lấy tàu để chạy sang Trung Quốc cầu viện nhà Thanh nhưng bị quân Tây Sơn đuổi đến nơi, bắt được Thuần và toàn bộ gia quyến họ Nguyễn.

Tháng 10 năm 1777.

Tây Sơn đem giết hết toàn bộ gia tộc chúa Nguyễn, khoảng 277 người đến 280 người, trong đó có nhiều trẻ em, phụ nữ, người già về Gia Định, không rõ Nguyễn Huệ hay Nguyễn Nhạc ra lệnh, Tây Sơn đã hành hình toàn bộ gia tộc Nguyễn này.

Trong số 277 người gia tộc chúa Nguyễn, chỉ còn Nguyễn Phúc Ánh ( Nguyễn Ánh) và 1 người nữa may mắn thoát chết và bỏ trốn được, năm đó Nguyễn Ánh khoảng 15 tuổi.

 

[RaybanUSA]

cám ơn kuj doc

 

[ReadOnly]

Sử ta cũng hào hùng, bi tráng chả kém gì sử tàu, có điều mình chém gió không bằng bọn nó nên thành ra dân ta còn thuộc sử tàu hơn sử ta.

Thớt hay quá ạ (b)

 

[GamCaoMayLanh]

Trong số 277 người gia tộc chúa Nguyễn, chỉ còn Nguyễn Phúc Ánh ( Nguyễn Ánh) và 1 người nữa may mắn thoát chết và bỏ trốn được, năm đó Nguyễn Ánh khoảng 15 tuổi.

Đọc đoạn này của bác thêm đoạn quân TS đổ hài cốt nhà chúa Nguyễn xuống sông thì mới thông cảm được cho Gia Long sau này cũng làm y như vậy dù có phần tàn khốc và bất nhẫn hơn. Phong kiến triệt hạ nhau phải thế.

 

[cogangmuaxe]

Thử đặt mình vào vị thế 1 thắng thanh niên tuổi ăn chơi mà cả gia đình bị giết thế thì sau này có dễ tha thứ cho kẻ thù không các bác. Nguyễn Ánh mang trên mình 1 trọng trách quá lớn, gia tộc hàng trăm năm có nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn

 

[Nokfev]

Đọc đoạn này của bác thêm đoạn quân TS đổ hài cốt nhà chúa Nguyễn xuống sông thì mới thông cảm được cho Gia Long sau này cũng làm y như vậy dù có phần tàn khốc và bất nhẫn hơn. Phong kiến triệt hạ nhau phải thế.

Vụ đổ hài cốt xuống sông không có bên thứ 3 chứng kiến nên vẫn còn 3 giả thiết khác :
- Có thể do loạn quân họ Trịnh cướp mộ
- Có thể do lũ lụt sạt lở
- Có thể là bịa đặt