BOM ĐƯỜNG KÍNH NHỎ BẮN TỪ MẶT ĐẤT - Chương trình vũ khí "lai" độc đáo của Mỹ và Thụy Điển
Thành công của Chương trình bom đường kính nhỏ bắn từ mặt đất (GLSDB) mang lại rất nhiều ưu thế cho Mỹ và đồng minh trong trường hợp xảy ra xung đột.
Bom GBU-39/B SDB I
Bom đường kính nhỏ (SDB) GBU-39/B SDB I là loại bom lượn dẫn hướng chính xác bằng hệ thống định vị GPS và hệ thống điều hướng quán tính, được các tập đoàn Boeing và Lockheed Martin phát triển năm 2002. Với khả năng xuyên và công phá mạnh, bom được sử dụng để tiến công các mục tiêu cố định kiên cố, kho nhiên liệu, hầm ngầm, nhà chứa máy bay... Bom GBU-39/B SDB I có trọng lượng 130kg, lượng thuốc nổ 16 đến 93kg, dài 1,80m, đường kính khoảng 0,19m, sải cánh 1,6m khi mở. GBU-39/B SDB I được tích hợp ngòi nổ thông minh, thuốc nổ mạnh; có chế độ điều khiển tối ưu, phóng - lái - tự động tìm mục tiêu bằng định vị GPS, module chống nhiễu…
Độ xuyên của bom là 1m bê tông cốt thép chôn sâu dưới đất 1m, sai số vòng tròn của bom là 5 đến 8m; ngòi nổ được thiết kế rất an toàn, có chức năng nổ trên không và nổ chậm. Bom còn được gắn cánh - loại “DiamondBack”, khi thả bung ra để tăng thời gian lượn và đạt tầm bay tối đa. Hầu hết các máy bay của Không quân Mỹ sử dụng giá đỡ BRU-61/A có thể mang 4 quả bom loại này. Năm 2006, Không quân Mỹ phát triển phiên bản GBU-53/B SDB II, trọng lương 113kg. Bom được bổ sung công cụ tìm kiếm 3 chế độ (radar, hồng ngoại và laser bán chủ động) vào hệ thống dẫn hướng quán tính và GPS của phiên bản đầu.
GBU-39/B SDB I là loại bom lượn dẫn hướng chính xác bằng hệ thống định vị GPS và hệ thống điều hướng quán tính, được các tập đoàn Boeing và Lockheed Martin phát triển năm 2002. Với khả năng xuyên và công phá mạnh, bom được sử dụng để tiến công các mục tiêu cố định kiên cố, kho nhiên liệu, hầm ngầm, nhà chứa máy bay... Bom GBU-39/B SDB I có trọng lượng 130kg, lượng thuốc nổ 16 đến 93kg, dài 1,80m, đường kính khoảng 0,19m, sải cánh 1,6m khi mở. GBU-39/B SDB I được tích hợp ngòi nổ thông minh, thuốc nổ mạnh; có chế độ điều khiển tối ưu, phóng - lái - tự động tìm mục tiêu bằng định vị GPS, module chống nhiễu… Độ xuyên của bom là 1m bê tông cốt thép chôn sâu dưới đất 1m, sai số vòng tròn của bom là 5 đến 8m; ngòi nổ được thiết kế rất an toàn, có chức năng nổ trên không và nổ chậm. Bom còn được gắn cánh - loại “DiamondBack”, khi thả bung ra để tăng thời gian lượn và đạt tầm bay tối đa. Hầu hết các máy bay của Không quân Mỹ sử dụng giá đỡ BRU-61/A có thể mang 4 quả bom loại này. Năm 2006, Không quân Mỹ phát triển phiên bản GBU-53/B SDB II, trọng lương 113kg. Bom được bổ sung công cụ tìm kiếm 3 chế độ (radar, hồng ngoại và laser bán chủ động) vào hệ thống dẫn hướng quán tính và GPS.
Không quân Mỹ từng có kế hoạch mua 24.000 quả thuộc 2 phiên bản trên để trang bị cho các máy bay chiến đấu. Trong số này, một nửa là phiên bản dùng để tiến công các mục tiêu cố định, nửa còn lại dùng để tiêu diệt các mục tiêu cơ động (GBU-53/B SDB II). Bom đường kính nhỏ hiện được thả từ máy bay F-15E Strike Eagle, Panavia Tornado, JAS-39 Gripen, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor và AC-130W. Trong tương lai, nó sẽ được tích hợp được trên F-35 Lightning II, A-10 Thunderbolt II, B-1 Lancer, B-2 Spirit, B-52 Stratofortress, AC-130J và các máy bay chiến đấu không người lái.
F-15E Strike Eagle mang bom GBU-39/B SDB I
Panavia Tornado mang bom GBU-39/B SDB I
JAS-39 Gripen mang bom GBU-39/B SDB I
F-16 Fighting Falcon mang bom GBU-39/B SDB I
F-22 Raptor mang bom GBU-39/B SDB I
F-35 Lightning II mang bom GBU-39/B SDB I
AC-130J mang bom GBU-39/B SDB I
Hệ thống tên lửa phóng loạt M270A
Đầu những năm 1970, Liên Xô có lợi thế so với Mỹ và NATO về pháo binh, tên lửa. Pháo binh bắn loạt của Liên Xô có thể hủy diệt khu vực mục tiêu lớn, gây tác động tâm lý. Tháng 3/1974, Quân đội Mỹ đã yêu cầu phải có một hệ thống tương tự, để chi viện cho lực lượng mặt đất.
Theo đó, tháng 9/1977, Dự án Hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS) được Anh, Mỹ, Tây Đức, Pháp và Ý bắt đầu phát triển. Nguyên mẫu M270 MLRS do các tập đoàn Lockheed Martin và Diehl BGT Defense sản xuất được ra mắt tháng 8/1982. M270 MLRS là một bệ phóng tên lửa tự hành, đa năng, tích hợp trên xe thiết giáp bánh xích M993 - một phiên bản trên cơ sở khung gầm xe chiến đấu Bradley.
Khẩu đội M270 đầu tiên được hoàn thành vào tháng 3/1983. Cho đến nay, có khoảng 1.300 hệ thống M270, cùng với hơn 700.000 tên lửa đã được sản xuất tại Mỹ và châu Âu. Việc sản xuất M270 đã kết thúc vào năm 2003, lô cuối cùng được giao cho Ai Cập. M270 MLRS đã tham chiến tại Iraq (1990-1991, 2003), Afganistan (2007).
M270 MLRS
Hệ thống M270 MLRS, có thể bắn tên lửa và rocket, trong đó có tên lửa M26 (tầm bắn 32km), M26A1 và M26A2 (tầm bắn 45km). Tập đoàn Boeing (Mỹ) và Saab (Thụy Điển) đã sáng tạo khi ghép SDB và động cơ tên lửa M26 để tạo ra vũ khí lai có tên gọi GLSDB được phóng từ các hệ thống tên lửa mặt đất M270 MLRS; GLSDB có lợi thế về yếu tố bất ngờ, chi phí mang phóng rẻ hơn so với phiên bản thả từ máy bay.
GLSDB có chiều dài 3,9m, đường kính 0,24m, nặng khoảng 272kg; có góc phóng 360o , nên nó có thể tiêu diệt mục tiêu ở cự ly 150km (phía trước giàn phóng), 115km (2 bên giàn phóng) và 70km (phía sau giàn phóng). Tính đến ngày 22/3/2019, chương trình GLSDB đã được thử nghiệm gần 10 lần, cho kết quả khả quan. Trong một cuộc trình diễn năm 2017, GLSDB đánh trúng 1 mục tiêu di chuyển ở khoảng cách 100km và trong 1 thử nghiệm năm 2019, nó đã đánh trúng mục tiêu trên biển ở cự li 130km.
GLSDB có khả năng bao quát 360o tính từ điểm phóng với các góc bắn (cao và thấp) khác nhau; khi phóng lên đủ độ cao và đạt tốc độ cần thiết, đôi cánh sẽ mở và bom lượn quanh địa hình để tiến công mục tiêu sau sườn núi, hoặc quay vòng quanh để nhắm vào phía sau xe phóng với sai số 1m nhờ đầu tìm laser bán chủ động (SAL). Nhờ đó, bom có thể tiến công với mọi góc độ, tiêu diệt mục tiêu gián tiếp phía sau khối chắn; xuyên phá các mục tiêu kiên cố, tiến công cả các mục tiêu di động…, trong mọi điều kiện thời tiết cả ban ngày và ban đêm.
Bắn thử bom đường kính nhỏ từ hệ thống phóng loạt tại Thụy Điển