(Tiếp)
Vũ khí tấn công đường không rất đa dạng và có hiệu suất chiến đấu thực tế đáng ngạc nhiên
Các chuyên gia phân tích quân sự đều nhận định rằng, cả Nga và Ukraine đều đã đầu tư rất nhiều nguồn lực vào phát triển và triển khai hầu hết các loại vũ khí tấn công đường không trong cuộc xung đột quân sự này.
Su-34 của Nga
Về máy bay cánh cố định, ở giai đoạn đầu của cuộc xung đột, quân đội Nga chủ yếu sử dụng các máy bay không có khả năng tàng hình như Su-27, Su-34 và Su-35. Tuy nhiên, khi tình hình và khả năng giành ưu thế trên không có dấu hiệu bế tắc, tiêm kích tàng hình tối tân nhất của Nga là Su-57 đã được huy động tham gia các hoạt động hỗ trợ tác chiến trên chiến trường. Trong khi đó, quân đội Ukraine chủ yếu sử dụng các máy bay chiến đấu không tàng hình thế hệ cũ như Su-24, Su-25, Su-27 và MiG-29.
Về trang bị trực thăng vũ trang, quân đội Nga đã sử dụng khoảng 400 trực thăng các loại như Ka-52, Mi-8, Mi-28N, Mi-24 và Mi-35. Với các trang bị này, Nga đã khá thành công khi thực hiện chiến thuật “đi tắt đón đầu” để thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ chiến trường khác nhau trên thực địa. Trong khi đó, quân đội Ukraine cũng sử dụng trực thăng vũ trang để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau như cứu hộ chiến trường và hỗ trợ trên không.
Về tên lửa tấn công tầm xa, quân đội Nga chủ yếu sử dụng tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M và tên lửa hành trình phóng từ mặt đất Iskander-K, cũng như Kh-555 và Kh-101 đang thuộc biên chế của Lực lượng Hàng không Vũ trụ. Ngoài ra, Nga cũng đã phóng tên lửa hành trình, tên lửa siêu thanh phóng từ trên không Dagger, tên lửa hành trình Calibre và các tên lửa bờ đối hạm thuộc biên chế của Hải quân.
Tên lửa hành trình Calibre của Nga
Về phía Ukraine chủ yếu sử dụng tên lửa chiến thuật chiến dịch Tochka-U. Loại tên lửa này có chiều dài 6,4m, đường kính 0,65m và trọng lượng 2.000kg. Tochka-U có thể triển khai cùng lúc nhiều loại đầu đạn khác nhau của loại tên lửa này, từ đầu đạn thông thường, đạn chùm, đạn nhiệt áp, đầu đạn hóa học cho đến đầu đạn hạt nhân. Các loại đầu đạn nổ cực mạnh và đạn chùm của Tochka có trọng lượng 482kg, phạm vi sát thương có bán kính lên đến 200m. Chúng có thể tiêu diệt các loại xe tăng hoặc phá hoại đường băng cất cánh của một căn cứ quân sự.
Về sử dụng pháo phản lực tầm xa, quân đội Nga chủ yếu sử dụng pháo phản lực tầm xa 9K515 Tornado, còn quân đội Ukraine chủ yếu sử dụng pháo phản lực đa nòng tầm xa 9K58 Tornado và pháo phản lực tầm trung M142 HIMARS do Mỹ hỗ trợ. Việc sử dụng các thiết bị này có các đặc điểm sau:
Thứ nhất, vũ khí siêu vượt âm lần đầu tiên được đưa vào chiến đấu thực tế. Ngày 18/3/2022, Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga đã sử dụng tên lửa siêu vượt âm Dagger (được phóng từ máy bay chiến đấu MiG-31K, có độ cao phóng 12-15 km, tốc độ tối đa Mach 10-12, tầm bắn 2.000 km và vòng tròn sai số xác suất là 1 mét, đầu đạn nặng 500 kg) tấn công chính xác vào kho đạn dưới lòng đất của Trung tâm Hỗ trợ vật chất số 136 của Quân đội Ukraine ở tỉnh Ivan-Frankiv/Ukraine. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử loài người, một tên lửa siêu vượt âm đã được sử dụng trong chiến đấu thực tế.
Tên lửa siêu vượt âm Dagger/Kinzhal
Ngày 20 tháng 3 và ngày 11 tháng 4 năm 2022, quân đội Nga một lần nữa sử dụng tên lửa Kinzhal Kh-47M2 tấn công một kho dầu lớn ở tỉnh Nikolaev và một sở chỉ huy ngầm ở tỉnh Donetsk. Đánh giá hiệu quả chiến đấu thực tế, giới chuyên gia kỹ thuật quân sự trên thế giới đều nhận định, tên lửa siêu vượt âm Dagger sở hữu độ chính xác cao, hiệu ứng sát thương tốt và sát thương phụ nhỏ. Dagger sở hữu khả năng xuyên thấu cực mạnh nên có thể bắn trúng và phá huỷ mục tiêu ở độ sâu 20 mét dưới lòng đất, có hầm trú ẩn kiên cố và khả năng phòng thủ hạt nhân. Quân đội Nga không chỉ đạt được kết quả chiến thuật trong việc tiêu diệt các mục tiêu quân sự của quân đội Ukraine mà còn đóng vai trò răn đe chiến lược đối với Mỹ và phương Tây bằng cách thể hiện sức mạnh kỹ thuật của mình.
Thứ hai, máy bay không người lái - UAV (bao gồm cả tên lửa hành trình) tham gia sâu vào hoạt động chiến đấu trên mặt đất. Nga và Ukraine đã sử dụng hơn 10 loại máy bay không người lái. Các UAV quân sự của Nga chủ yếu bao gồm UAV tấn công và trinh sát thu thập thông tin tình báo quy mô lớn. Các máy bay UAV mà Nga triển khai tại Ukraine điển hình phải kể đến như Orion (dài 8 mét, sải cánh 16 mét, tải trọng thực hiện nhiệm vụ 200 kg, 4 giá treo bên ngoài, tốc độ bay 120 km/h và dài nhất, khả năng kiểm soát khu vực có chiều sâu tác chiến lên tới 250 km).
UAV Orion của Nga
Máy bay không người lái giám sát và tấn công tích hợp Forpost-R. (Forpost-R được trang bị động cơ nội địa hiện đại APD-85, các thiết bị điện tử tiên tiến, tổ hợp điều khiển mặt đất, đường dây liên lạc và phần mềm đều do Nga sản xuất. Forpost-R được thiết kế với trọng lượng cất cánh tối đa là 500 kg trong đó tải trọng mang theo là 120 kg; chiều dài 5,85 m; sải cánh 8,54 m và chiều cao 1,25 m. Phần thân máy bay được trang bị kiên cố để tăng cường khả năng sống sót trên chiến trường và thời gian bay là 18 giờ.
Ngoài ra, Forpost-R còn có nhiều đặc điểm ưu việt khác như có thể tiến hành trinh sát bất cứ lúc nào không kể ngày hay đêm do được trang bị các thiết bị trinh sát hiện đại như trinh sát quang học, trinh sát vô tuyến và trinh sát radar. Nhờ có thiết bị liên lạc mới, phạm vi hoạt động của máy bay có thể lên đến 100km. Vũ khí chính của Forpost-R là bom lượn hạng nhẹ KAB-20. Có hai phiên bản bom lượn, KAB-20L được điều khiển bằng hệ thống dẫn đường quán tính với sự hỗ trợ của GLONASS và KAB-20S được trang bị thiết bị dẫn đường laser bán chủ động. Bom mang đầu đạn phân mảnh nổ phá mạnh, khối lượng thuốc nổ 7 kg.
Forpost-R cũng có thể được trang bị phiên bản tên lửa chống tăng có điều khiển Kornet-D (còn gọi là X-BPLA) phóng từ trên không. Nó có tầm bắn 8 km và khả năng xuyên thủng giáp thép cán đồng nhất dày 1.300 mm). Máy bay không người lái đa chức năng Orlan-10 có chiều1,8 mét, sải cánh 3,1 mét, tải trọng hiệu dụng 5 kg, tốc độ bay 90 km/h, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ trinh sát, giám sát và hiệu chỉnh pháo binh.
UAV Forpost-R
Ngoài ra, Nga còn sử dụng máy bay không người lái tự sát Lancet, chính thức đưa vào biên chế vào năm 2022. Lancet có có nhiều phiên bản khác nhau gồm Lancet-1 và Lancet-3. Theo công bố của Nga, Lancet không cần cơ sở vận hành bổ sung trên mặt đất mà có thể tự định vị, liên lạc, tấn công mục tiêu trong bán kính 40 km. Khi bay lên độ cao 5 km, Lancet có thể tắt động cơ chính nhưng vẫn tiếp tục bay lượn, bắt chước hành vi của các loài chim, làm nhiệm vụ thêm 3 km ở độ cao thấp hơn. Sau đó, UAV tái khởi động động cơ và lại bay lên độ cao 5 km. Với những tính năng độc đáo đó đó, phạm vi quan sát của UAV được tăng lên đến 1.000 km.
Trong khi đó, quân đội Ukraine chủ yếu sử dụng các UAV cỡ nhỏ và vừa, bao gồm UAV tấn công và giám sát tích hợp TB-2. UAV TB-2 có chiều dài 6,5m, sải cánh 12m, trọng lượng cất cánh tối đa 650kg, trọng tải hữu ích 150kg, được trang bị động cơ đốt trong Rotax 912 công suất 100 mã lực, tốc độ hành trình 130km/h, tốc độ tối đa 222km/h, trần bay 8.200m, thời gian bay 25-27 giờ, bán kính điều khiển từ trạm mặt đất 150km. Cấu hình tiêu chuẩn TB-2 bao gồm mô-đun camera quang điện tử (EO), mô-đun camera hồng ngoại (IR), thiết bị, công cụ tìm kiếm và hệ thống điều khiển laser, được tích hợp phần mềm và hệ thống điều khiển tiên tiến.
UAV TB-2 của Ukraine
UAV trinh sát Leleka-100 (chiều dài 1,98 mét, sải cánh dài 1,4 mét, khoảng cách liên lạc tối đa 45 km, thời gian hoạt động tối đa 2,5 giờ) và hàng loạt UAV cỡ nhỏ Switchblade do Mỹ và một số quốc gia châu Âu cung cấp (Hệ thống Switchblade có thể được điều khiển từ xa hoặc được vận hành tự động bởi một người điều khiển duy nhất và có khả năng loại bỏ mục tiêu nhanh chóng. Tên lửa dài khoảng 60cm, nặng khoảng 2,5kg và được trang bị cánh song song có thể gập lại. Đầu đạn nổ tiên tiến của tên lửa cho phép tấn công các mục tiêu mềm. Đầu đạn tên lửa có nhiệt và âm thanh rất nhỏ. Tên lửa có thể được phóng từ nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm bệ phóng mặt đất khép kín, phương tiện bay, phương tiện mặt đất và tàu thủy. Tên lửa Switchblade còn được tích hợp với một máy quay video để cung cấp hình ảnh video hồng ngoại và màu thời gian thực cũng như hệ thống định vị toàn cầu (GPS) để thu thập mục tiêu).
UAV trinh sát Leleka-100
Các UAV này có thể thực hiện linh hoạt nhiều loại nhiệm vụ chiến đấu bao gồm: trinh sát, cung cấp thông tin tình báo, dẫn đường cho các loại hỏa lực, gây nhiễu điện tử, tấn công chính xác và đánh giá chiến đấu. Trong đó, tính năng nôit bật nhất đó là dẫn đường cho lực lượng pháo binh. Theo đó, Ukraine đã rất nhiều lần sử dụng thành công máy bay không người lái Sea Eagle-10 được trang bị hệ thống tác chiến điện tử Lear-10 để tấn công quân đội Nga. Có thể thấy, phương thức tác chiến phối hợp trên không của máy bay không người lái và lực lượng mặt đất sẽ trở thành phương thức tác chiến điển hình của các cuộc chiến trên bộ quy mô lớn trong tương lai.
.............