[TT Hữu ích] Hồ Nguyên Trừng, vài dòng biên-khảo

[doctor76]

Đêm ngày 4 tháng 12 năm 1406.

Trương Phụ hạ lệnh cho Đô đốc Hoàng Trung tấn công mặt tây bắc, Đô đốc Trần Tuấn tấn công mặt đông nam.

Quân Minh bắc thang mây trèo lên thành, Trừng đốc thúc quân ra đánh, đến sáng hai bên giằng co, quân Minh cậy đông hơn nên đã áp sát được và bao vây thành.

Lúc này, ngày càng có nhiều người Nam đến hàng quân Minh, mách bảo cho quân Minh biết hết sơ đồ bố phòng của quân Hồ, nhiều tướng quân Hồ đã ra hàng, báo quân Minh các vị trí hiểm yếu, dâng bản đồ, sơ đồ thuyền.

Nguyên Trừng biết chuyện, ngửa mặt than: khó quá, khó quá, và cho quân lui vào thành.

Hôm sau, Nguyên Trừng tung đội voi ra đánh. Quân Minh lấy những bức vẽ hình sư tử trùm lên mình ngựa, lại huy động đại bác bắn voi. Voi chạy vào thành, quân Minh ào lên đuổi thành, tràn vào trong thành.

Thành Đa Bang thất thủ, các đơn vị khác của quân Nam đóng ven sông cũng tan vỡ.

Hồ Nguyên Trừng một mình cầm gươm mở đường máu, chém nhiều quan quân Minh, rồi thúc quân chạy về Hoàng Giang, bỏ lại Đông Đô ( Thăng Long) trong tay quân Minh.

Người Minh vào Đông Đô, đặt quan cai trị, tích trữ lương thực, chiêu tập dân phiêu tán, chuẩn bị đô hộ lâu dài. Già trẻ lớn bé trong Kinh thành ra chào đón quân Minh, theo con số là khoảng 2000.000 người ( không rõ có phét lác quá không)

 

[doctor76]

Ngày 7 tháng 12 năm 1406.

Quân Minh do viên phó tướng của Trương Phụ đuổi theo để bắt sống Trừng, biết Trừng chạy về sông Hoàng Giang ( Sông Hoàng Long, Ninh Bình?), Nguyên Trừng cho dừng quân tại 1 con đèo, lập hàng rào, đào hào, cắm chông tre,lúc này, trong tay Nguyên Trừng có 30.000 quân, được trang bị tốt, có súng Hỏa Hổ ( nguyên văn 火 銃)

Trừng đợi sẵn quân Minh, quyết giao chiến để đánh lại, thình lình có quân thua trận ở đâu chạy đến, nói rằng sẽ không thể địch lại Đại quân, tinh thần quân Nam lung lay, Trừng cho chém thị uy vài tên, kết cục nhiều lính bỏ ngũ,

Quân Minh tấn công ngay, quân Trừng đánh không nổi, bị quân Minh chém đầu 60 người và bắt sống 10 tù binh, quân Nam bỏ vũ khí mà chạy, Trừng cũng chạy theo đám bại quân. Quân Minh đuổi gấp, cách Trừng còn 40 thước là bắt được, nhưng Trừng đã nhanh chân nhảy xuống sông, cướp 1 chiếc thuyền nhỏ chạy mất.

 

[doctor76]

Quân Minh đi đến đâu cũng trưng biển : Phù Trần Diệt Hồ, hứa hẹn khôi phục nhà Trần, đồng thời, Trương Phụ cho yết bảng khắp nơi kể ra 20 tội nhà Hồ, tạm dịch như sau: ( Em dịch thoát thôi, ngôn từ cổ rắc rối quá)

1. Tội thứ nhất là 2 lần giết vua cướp ngôi
2. Thứ 2 là giết hết dòng dõi ( con trai) nhà Trần
3. Tội ác thứ ba là họ đã không tôn trọng Thiên Triều,, đã thay đổi tước hiệu triều đại thành Đại Ngu mà không được nhà Minh chuẩn y, lại còn dám đặt Niên Hiệu là " Nguyên Thánh" ( chữ Hán: 元聖)
4. Tội ác thứ tư là coi con dân là kẻ thù của , áp đặt các hình phạt và luật pháp hà khắc quá mức, giết hại một cách tàn nhẫn, đánh thuế cắt cổ và bóc lột tàn tệ. làm cho người dân không có phương tiện làm ăn, dân đói rét .Xác chết lấp đầy các mương rãnh và nhiều người chạy trốn đến các các nơi khác.
5.Tội thay đổi họ ( từ Lê sang Hồ)
6. Tội giả mạo nhà Trần để đánh lừa Thiên Triều
7. Tội giết cháu vua mặc dù hứa, ( Trần Phế Đế) đã thế lại còn dám tấn công và cản trở công việc của đại quân Thiên Triều.
8. Tội Giết Cháu vua ( Thiêm Bình) dù Hoàng Đế đã sắc phong, nay dám lừa để giết đi.
9. Tội đánh khu Ninh Nguyên ( Cổ Lâu, Lộc Châu, Lạng Sơn) cướp đất, bắt người, dù châu này muôn đời triều cống nhà Minh.

 

[doctor76]

10. Tội đánh thuốc độc chết Đào Mạnh, con rể của thổ quan cai trị nhà Minh
11. Cưỡng bức lao động ( Hạn Nô, Hạn Điền) với các quan khiến họ phải chạy trốn
12. Tội sau khi giao đất lại có âm mưu đánh thuốc độc giết hết quan Nhà Minh, sau đó cướp lại
13. Tội giết các quan được phái đến đất trả, lại có âm mưu đánh Quảng Tây
14. Tội đánh Chăm Pa, ngay cả lúc có tang
15. Tội đánh và cướp bóc Chăm Pa
16.Vẫn tội tấn công, cướp 100 con voi của Chăm Pa ( lẽ ra là cống cho nhà Minh)
17.Tội tấn công, cướp Chăm Pa, dù Chăm Pa được nhà Minh Công nhận độc lập, ban ấn vàng ấn bạc, áo hoàng bào ( Cửu Hoàng), thế mà Quý Ly dám cướp mất.

 

[Atlas01]

10. Tội đánh thuốc độc chết Đào Mạnh, con rể của thổ quan cai trị nhà Minh
11. Cưỡng bức lao động ( Hạn Nô, Hạn Điền) với các quan khiến họ phải chạy trốn
12. Tội sau khi giao đất lại có âm mưu đánh thuốc độc giết hết quan Nhà Minh, sau đó cướp lại
13. Tội giết các quan được phái đến đất trả, lại có âm mưu đánh Quảng Tây
14. Tội đánh Chăm Pa, ngay cả lúc có tang
15. Tội đánh và cướp bóc Chăm Pa
16.Vẫn tội tấn công, cướp 100 con voi của Chăm Pa ( lẽ ra là cống cho nhà Minh)
17.Tội tấn công, cướp Chăm Pa, dù Chăm Pa được nhà Minh Công nhận độc lập, ban ấn vàng ấn bạc, áo hoàng bào ( Cửu Hoàng), thế mà Quý Ly dám cướp mất.

cãm ơn cụ đốc
bản luận tội này khá chi tiết và đầy đủ

 

[doctor76]

18. Tội trách Chăm Pa không tôn kính, Chăm Pa chỉ có nghĩa vụ tôn kính TQ thôi.
19.Tội vào tận cảng Thị Nại cướp thuyền Chăm Pa, dù trên thuyền đó có Sứ nhà Minh
20. Tội giả dối, thiếu tôn trọng Thiên Triều, dám cử Sứ thần là tội phạm để lừa Thiên Triều.

 

[doctor76]

Tháng 12 năm 1406.

Vua Minh gửi Sắc chỉ bí mật, ban bố 10 điều cho quân lính tuân theo

Nguyên văn:

兵 入 。除 釋 道 經 板 經 文 不 燬 。外 一 切 書 板 文 字 以 至 俚 俗 童 蒙 所 習 。如 上 大 人 丘 乙 已 之 類 。片 紙 隻 字 悉 皆 燬 之 。其 境 內 中 國 所 立 碑 刻 則 存 之 。 但 是 安 南 所 立 者 悉 壞 之 。 一 字 不 存 (Binh nhập, trừ Thích, Đạo kinh bản kinh văn bất hủy. Ngoại nhất thiết thư bản văn tự dĩ chí lý tục đồng mông sở tập, như “Thượng đại nhân Khưu ất dĩ” chi loại, phiến chỉ chích tự tất giai hủy chi. Kỳ cảnh nội Trung Quốc sở lập bi khắc tắc tồn chi. Đãn thị An Nam sở lập giả tất hoại chi, nhất tự bất tồn)


Tạm dịch:

“(Một khi) binh lính vào( nước Nam), trừ các sách kinh và bản in của đạo Phật, đạo Lão thì không thiêu hủy; ngoài ra hết thảy mọi sách vở văn tự, cho đến cả những loại [sách] ca lý dân gian, hay sách dạy trẻ, như loại sách có câu “Thượng đại nhân, khưu ất dĩ” một mảnh một chữ đều phải đốt hết. Khắp trong nước phàm những bia do Trung Quốc dựng từ xưa đến nay thì đều giữ gìn cẩn thận, còn các bia do An Nam dựng thì phá sạch hết thảy, một mảnh một chữ chớ để còn.

(Đây là bằng chứng rõ nhất cho thấy chủ trương đốt sách của nhà Minh với nước ta)

 

[doctor76]

Thấy không yên tâm, vua Minh lại bổ sung sắc chỉ

Nguyên văn:

屢 嘗 諭 爾 凡 安 南 所 有 一 切 書 板 文 字 。 以 至 俚 俗 童 蒙 所 習 。 如 上 大 人 丘 乙 已 之 類 。片 紙 隻字及 彼 處 自 立 碑 刻 。見 者 即 便 毀 壞勿存 。今 聞 軍 中 所 得 文 字 不 即 令 軍 人 焚 毀 。必 檢 視 然 後 焚 之 。 且 軍 人 多 不 識 字 。 若 一 一 令 其 如 此 。必 致 傳 遞 遺 失 者 多 。爾 今 宜 一 如 前 敕 。號 令 軍 中 但 遇 彼 處 所 有 一 應 文 字 即 便 焚 毀 。 毋 得 存 留 (Lũ thường dụ nhĩ, phàm An Nam sở hữu nhất thiết thư bản văn tự, dĩ chí lý tục đồng mông sở tập, như “Thượng đại nhân Khưu ất dĩ” chi loại, phiến chỉ chích tự cập bỉ xứ tự lập bi khắc, kiến giả tức tiện hủy hoại vật tồn. Kim văn quân trung sở đắc văn tự bất tức lệnh quân nhân phần hủy, tất kiểm thị nhiên hậu phần chi. Thả quân nhân đa bất thức tự, nhược nhất nhất lệnh kỳ như thử, tất trí truyền đệ di thất giả đa. Nhĩ kim nghi nhất như tiền sắc, hiệu lệnh quân trung đãn ngộ bỉ xứ sở hữu nhất ứng văn tự tức tiện phần hủy, vô đắc tồn lưu).

Tạm dịch:

“Nhiều lần ta đã bảo các ngươi rằng phàm An Nam có tất thảy những sách vở văn tự gì, kể cả các câu ca lý dân gian, các sách dạy trẻ, như loại “Thượng đại nhân, khưu ất dĩ” một mảnh một chữ đều phải đốt hết, và tất thảy các bia mà xứ ấy dựng lên thì một mảnh một chữ hễ trông thấy là phá hủy lập tức, chớ để sót lại. Nay nghe nói những sách vở do quân lính bắt được, không ra lệnh đốt ngay, lại để xem xét rồi mới đốt. Quân lính phần đông không biết chữ, nếu đâu đâu cũng đều làm vậy thì khi đài tải sẽ mất mát nhiều. Từ nay các ngươi phải làm đúng như lời sắc trước, truyền cho quân lính hễ thấy sách vở văn tự ở bất kỳ nơi nào là phải đốt ngay, không được lưu lại”.

(Chính vì thế, bây giờ các thư viện TRung QUốc, Đài Loan, sách cổ Nhật Bản, Triều Tiên có nhiều,mà sách Việt Nam không có nổi 5 cuốn, chính vì nhà Minh đốt sạch, phá sạch)

 

[Atlas01]

Tháng 12 năm 1406.

Vua Minh gửi Sắc chỉ bí mật, ban bố 10 điều cho quân lính tuân theo

Nguyên văn:

兵 入 。除 釋 道 經 板 經 文 不 燬 。外 一 切 書 板 文 字 以 至 俚 俗 童 蒙 所 習 。如 上 大 人 丘 乙 已 之 類 。片 紙 隻 字 悉 皆 燬 之 。其 境 內 中 國 所 立 碑 刻 則 存 之 。 但 是 安 南 所 立 者 悉 壞 之 。 一 字 不 存 (Binh nhập, trừ Thích, Đạo kinh bản kinh văn bất hủy. Ngoại nhất thiết thư bản văn tự dĩ chí lý tục đồng mông sở tập, như “Thượng đại nhân Khưu ất dĩ” chi loại, phiến chỉ chích tự tất giai hủy chi. Kỳ cảnh nội Trung Quốc sở lập bi khắc tắc tồn chi. Đãn thị An Nam sở lập giả tất hoại chi, nhất tự bất tồn)


Tạm dịch:

“(Một khi) binh lính vào( nước Nam), trừ các sách kinh và bản in của đạo Phật, đạo Lão thì không thiêu hủy; ngoài ra hết thảy mọi sách vở văn tự, cho đến cả những loại [sách] ca lý dân gian, hay sách dạy trẻ, như loại sách có câu “Thượng đại nhân, khưu ất dĩ” một mảnh một chữ đều phải đốt hết. Khắp trong nước phàm những bia do Trung Quốc dựng từ xưa đến nay thì đều giữ gìn cẩn thận, còn các bia do An Nam dựng thì phá sạch hết thảy, một mảnh một chữ chớ để còn.

(Đây là bằng chứng rõ nhất cho thấy chủ trương đốt sách của nhà Minh với nước ta)

có báo cáo nào về thiệt hại của quân Minh trong trận chiến với hồ Quý Ly không cụ?

 

[thinhduybao]

có báo cáo nào về thiệt hại của quân Minh trong trận chiến với hồ Quý Ly không cụ?

Cụ có tư liệu thì bổ sung , cứ đứng ngoài hỏi như thầy giáo khảo bài học sinh vậy?

 

[Atlas01]

Cụ có tư liệu thì bổ sung , cứ đứng ngoài hỏi như thầy giáo khảo bài học sinh vậy?

em hỏi cụ đốc mà?
đây là những thứ em không có tư liệu

 

[doctor76]

có báo cáo nào về thiệt hại của quân Minh trong trận chiến với hồ Quý Ly không cụ?

Có đầy đủ, còn có cả sổ cấp lương mà, em định lược bỏ không dịch

 

[Atlas01]

Có đầy đủ, còn có cả sổ cấp lương mà, em định lược bỏ không dịch

đây mới là cái chi tiết cụ ạ
cụ đừng lược bỏ
thông qua con số cấp lương và số thương vong của quân Minh ta có thể hình dung về độ khốc liệt của chiến sự và binh lực của nhà Hồ

 

[conmeo1]

Hồ Quý Ly vốn tên là Lê Quý Ly do tổ 4 đời làm con nuôi họ Lê nên đổi họ. Quý Ly có 2 bà cô ruột lấy vua TRần Minh Tông là 2 chị em Minh Từ Và Đôn Từ
Minh Từ sinh ra Hiến Tông (15/3/1329-24/7/1341); và, Trần Phủ (Nghệ Tông, 3/12/1370-4/12/1372, TTH – 6/1/1395), hay Trần Thư Minh [Shu-ming], quyền thự quốc sự từ 1370 tới 1374 trong Minh thực lục. Đôn Từ sinh ra Trần Duệ Tông ...
/

Cụ Atlas01 cho em hỏi là những ngày tháng in đậm như trên có phải là ngày sinh - ngày mất (đối với Hiến Tông) và ngày sinh (đối với Nghệ Tông), vì em thấy nếu là 2 anh em mà chênh nhau đến 41 năm thì vô lý quá

 

[Atlas01]

Cụ Atlas01 cho em hỏi là những ngày tháng in đậm như trên có phải là ngày sinh - ngày mất (đối với Hiến Tông) và ngày sinh (đối với Nghệ Tông), vì em thấy nếu là 2 anh em mà chênh nhau đến 41 năm thì vô lý quá

đó là thời gian trị vì chứ không phải ngày sinh
cụ cứ tìm google mấy ông này sẽ ra
Hiến Tông sinh 1319
Nghệ Tông sinh 1321
Hiến Tông trị vì năm 10 tuổi 1329
Nghệ Tông trị vì năm 49 tuổi 1370

 

[doctor76]

Ngày 5 tháng 1 năm 1407

Trương Phụ gửi báo cáo tình hình về vua Minh, trong đó cho biết quân số thiệt hại trong đợt đánh An Nam:
3.450 lính chết trận, 8. 215 phu chết, còn lại bệnh dịch làm chết 6.415 lính.
Vua Minh gửi sang 40.000 thạch ( đơn vị đo lường khoảng 103,544 lít) lương thực, đồng thời, cũng cho biết binh lính, chỉ huy sẽ được trả lương bằng ngũ cốc, tùy theo cấp bậc mà trả.
Lính tử trận được trợ cấp 30 lạng bạc, kèm 80 thạch ngũ cốc, gia đình được hưởng.

Trương Phụ, Mộc Thạch than phiền khí hậu, thủy thổ khắc nghiệt khiến quân TQ chết nhiều, vua Minh ra chỉ:

"Trẫm lệnh cho Trương Phụ, Mộc Thạch, Trẫm đã nhận được báo rằng quân đã tham gia chiến đấu với bọn phản nghịch và bọn chúng đang có kế sách trì hoãn mọi thứ cho đến khi mùa lam sơn chướng khí bắt đầu. Các khanh nên nhanh chóng cho quân tấn công không trì hoãn, khá mau đánh tan nghịch tặc váo trước tháng 2 năm tới"

 

[thinhduybao]

Cụ ấy kg biết thì hỏi đâu có gì..người vn ta toàn đấu dốt sao khá được ..người kg biết thì hỏi người biết . có sao nào

Vì cách cụ ấy hỏi, em tưởng cụ ấy có tư liệu mà hỏi kiểu kiểm tra.

Cụ có thể bổ sung 20 tội mà Chu Đệ nêu ra kết tội cha con Quý Ly không?

cãm ơn cụ đốc
bản luận tội này khá chi tiết và đầy đủ

 

[Atlas01]

Cụ ấy kg biết thì hỏi đâu có gì..người vn ta toàn đấu dốt sao khá được ..người kg biết thì hỏi người biết . có sao nào

thực sự muốn hỏi cũng không dễ đâu

 

[doctor76]

Ngày 5 tháng 1 năm 1407

Trương Phụ gửi báo cáo tình hình về vua Minh, trong đó cho biết quân số thiệt hại trong đợt đánh An Nam:
3.450 lính chết trận, 8. 215 phu chết, còn lại bệnh dịch làm chết 6.415 lính.
Vua Minh gửi sang 40.000 thạch ( đơn vị đo lường khoảng 103,544 lít) lương thực, đồng thời, cũng cho biết binh lính, chỉ huy sẽ được trả lương bằng ngũ cốc, tùy theo cấp bậc mà trả.
Lính tử trận được trợ cấp 30 lạng bạc, kèm 80 thạch ngũ cốc, gia đình được hưởng.

Trương Phụ, Mộc Thạch than phiền khí hậu, thủy thổ khắc nghiệt khiến quân TQ chết nhiều, vua Minh ra chỉ:

"Trẫm lệnh cho Trương Phụ, Mộc Thạch, Trẫm đã nhận được báo rằng quân đã tham gia chiến đấu với bọn phản nghịch và bọn chúng đang có kế sách trì hoãn mọi thứ cho đến khi mùa lam sơn chướng khí bắt đầu. Các khanh nên nhanh chóng cho quân tấn công không trì hoãn, khá mau đánh tan nghịch tặc vào trước tháng 2 năm tới"

 

[doctor76]

Tạm dừng ở đây, đọc chữ Hán nhiều ong thủ, hẹn tiếp chuyện các cụ vào tối nay và bản dịch ngày mai vậy,