[Funland] Dịch sách cổ: Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên: chuyện nhà Lý, Lý Thường Kiệt, Nùng Trí Cao.

[LangLe2021]

Vua bắt tội bề tôi lấy gì cãi.
Bề tôi cãi mà sử không ghi thì hậu thế biết làm sao?
Mà muốn giết vua chỉ thằng ngu mới đeo vuốt hổ.
Muốn giết vua đầy cách.
Mà giết vua xong tuổi gì cho Thịnh lên ngôi? Quân đội không có, hoàng thân không phải
Mà tự mình giết vua.
Vụ án Dâm Đàm khác gì trò hề không?

Cụ lại lý luận khi không có bằng chứng hỗ trợ rồi. Thôi, mình dừng để cụ doctor76 post bài thì hơn.

 

[meodenmatlua]

Em hóng tiếp cụ Kiệt chống Tống

 

[hondunruthan]

Sử thời Lý em chịu, hóng các cụ thôi. Nhưng cụ gì bảo Văn Miếu có từ thời Lý e là đúng với sử, cơ mà Văn Miếu, Võ Miếu bên Tàu thời Minh mới có, ta thời Lý làm gì cóV Miếu.

 

[Hoadaols]

Quy thuận Tống thì tập đoàn tày nùng Tôn Đản Thân Cảnh Phúc Lưu Kỷ Hoàng Kim Mãn theo Lý Thường Kiệt đánh 6 châu của nhà Tống thì sau này đều hàng Tống hết trừ Thân Cảnh Phúc làm phò mã là đánh đến chết chứ không hàng.
Họ Thân nhiều đời làm phò mã nên trung thành với Lý còn mấy họ kia không có công chúa xơi nên tức hàng sạch.

Họ Thân đất ở nam Lạng Sơn và Băc Giang nên muốn hàng Tống cũng không được. Nếu họ Thân mà theo Tống là gay đấy. Bây giờ người mang họ Thân toàn người Kinh, bị Kinh hoá hết rồi.

 

[Phỡn]

Có vẻ sử ta muốn ca-ngợi bà Ỷ Lan hay sao đấy cụ, trong khi Lý Đào lại nói bà là người xấu tính?
Cụ Lý Thường Kiệt cũng không bị Lý Đào chê bai gì đâu, thậm chí còn có ý khen?

Ỷ Lan tranh quyền đoạt vị chơi mưu hèn kế bẩn thì sử ta cố tình ỉm đi, rồi vẽ vời ra đủ công trạng cho bả. Kể cũng lạ cụ nhỉ.

 

[.Bo My]

Bởi vì Tống nó muốn phương nam yên ổn.
Kinh đô Tống ở Khai phong Hà Nam quá xa phương nam nhưng lại chịu sự uy hiếp của Liêu Tây Hạ vì quá gần và hai nước này dũng mãnh thiện chiến.

không phải ngẫu nhiên mà kinh đô quá gần đâu. Thời Minh có phân tích tại sao dời đô lên Bắc Kinh, là vì để chống Mông cổ thì phải tích tụ quân binh lương thảo, nếu không dời đô thì sẽ cần có thêm 1 trung tâm ở phía Bắc, vừa tốn phí vận chuyển vừa dễ nổi loạn.

 

[duongphong]

Tiếp tục bản dịch Tống Sử về vua Lê Hoàn, em dịch hầu các cụ cuốn Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên 續資治通鑑長編 của tác giả Lý Đào. Lâu nay, nếu đọc các bộ Sử trong nước, thì thật sơ sài và thiếu nhiều chi tiết thú-vị.
Nay, em cùng các cụ tham-khảo xem Sử Trung Quốc viết gì về nước ta, giai đoạn nhà Lý, tất nhiên, nói chính xác hay sự thật, thì bản thân em cũng chưa dám chắc, cái nhìn tùy mỗi cụ đọc và hiểu, vì bản thân em chỉ dịch tài liệu, đọc và cảm nhận là mỗi các cụ cho ý kiến riêng.
Tuy nhiên, để có cái nhìn từ nhiều phía hơn, em cố gắng dịch sách cổ hầu các cụ.
Vì tài liệu cổ, từ thời nhà Tống, nên có nhiều chữ Hán và cách hành văn khác nhiều so với tiếng Việt hiện đại, nên em cố gắng vừa giữ đươc ý tác giả, vừa chuyển dịch những đoạn quá khó sang diễn đạt dễ hiểu hơn.
Các chức quan của Trung Quốc, đọc nghe rất khó hiểu, các cụ coi như tham khảo, em cũng không giải thích nhiều vì xét thấy không cần- thiết.
Vì trình độ cực kỳ ngu- dốt, nên mong các cụ lượng thứ nếu như có chỗ dịch còn chưa hay.

Tối về em đọc. keke

 

[Van.Helsing]

Sách hay, em đánh dấu đọc dần. Cảm ơn cụ Đốc.

 

[doctor76]

Ỷ Lan tranh quyền đoạt vị chơi mưu hèn kế bẩn thì sử ta cố tình ỉm đi, rồi vẽ vời ra đủ công trạng cho bả. Kể cũng lạ cụ nhỉ.

Cái hãi nhất là sử ta còn thêm chuyện vua đi đánh Chiêm Thành, khó khăn nửa đường quay về, rồi nghe tin bà Ỷ Lan quản việc nước giỏi, lại đem quân đi.
Sử Trung Quốc họ ghi quân ta đi đường biển, đi từ Thăng Long đến tận Quy Nhơn, làm sao mà quay về quay đi như máy bay được???
Thế mà các nhà sử học cũng không thấy cái vô lý ấy.

 

[doctor76]

Một đoạn bị kiểm-duyệt, em dùng ảnh

 

[doctor76]

Ngày Quí Vị, tháng giêng năm Hy Ninh thứ 9 [4/3/1076].

Ty Chiêu thảo An Nam tâu phát binh 8 vạn, đáng ra phải chuẩn bị 10 tháng lương thực là 800.000 cân. Chiếu ban cho ty Chuyển vận cùng cân nhắc tính toán cẩn thận sao nhiều thế, nhưng có thể bảo lưu, vua cho là con số hơi hoang đường, [ tuy nhiên cũng] chuẩn y số lương này, cho tập trung tại huyện Toàn Châu, Quế Lâm.

Đến gần nửa năm sau còn phải xin mua thêm 36 vạn thạch lương, mỗi thạch tương đương 150 cân, tức 4.320 vạn cân, như vậy số lượng lương thực cần mua thêm khoảng một nửa nữa.

 

[Arjuna82]

Họ Thân đất ở nam Lạng Sơn và Băc Giang nên muốn hàng Tống cũng không được. Nếu họ Thân mà theo Tống là gay đấy. Bây giờ người mang họ Thân toàn người Kinh, bị Kinh hoá hết rồi.

Họ Thân 3 đời làm phò mã nên trung thành không có gì lạ.
Tính ra là người kinh rồi

 

[Bastion.P]

1 phần thôi cụ, lý do Thành Tổ dời đô có lẽ same same cụ LCU đó.

không phải ngẫu nhiên mà kinh đô quá gần đâu. Thời Minh có phân tích tại sao dời đô lên Bắc Kinh, là vì để chống Mông cổ thì phải tích tụ quân binh lương thảo, nếu không dời đô thì sẽ cần có thêm 1 trung tâm ở phía Bắc, vừa tốn phí vận chuyển vừa dễ nổi loạn.

 

[Arjuna82]

Ỷ Lan xấu tính tàn ác kinh khủng luôn thì được tôn sùng.
Còn Nguyễn Thị Anh giỏi và có công với đất nước và nhà Lê thì bị sử ta dìm hàng quá độ bằng những câu chuyện tào lao bịa đặt

 

[doctor76]

Ngày Quí Hợi, tháng 7 [11/8/1076], ty chuyển vận Quảng Nam Tây Lộ tâu:

- Xin chiếu chuẩn cấp hơn 46 vạn quan tiền để mua 36 vạn thạch lương, hơn 4 vạn 4 ngàn 800 thạch đậu, hơn 36 vạn bó cỏ khô. Lại xin cấp tiền mua cùng với trâu, dê, lợn, rượu… theo sự yêu cầu của Tuyên phủ ty.

Chiếu gửi cho Lý Bình Nhất cùng Chu Ốc, Thái Hoa phải ghi đầy đủ chân thực số lượng rồi tâu lên.
Ngày Ất Vị tháng 2 năm Hy Ninh thứ 9 [16/3/1076].

Chiếu cho An Nam Chiêu thảo ty trình bày những điều lợi hại đồng thời cùng quân binh và các tướng bàn-bạc những điều bất-lợi cho binh lính khi đánh An Nam nếu [ mắc phải] kế vườn không nhà trống. Nên đi theo toán quân nhưng không quá 10 người [ sợ bị phục kích]

Ty Chiêu thảo An Nam tâu 9 quân [ phép quân của TQ xưa, Thiên tử có 6 quân, chư hầu có 3 quân, cộng là 9 quân, gọi là cửu quân 九軍] ] muốn cấp hoặc mua để dùng 32 vạn 4 ngàn cái chông sắt [ nguyên văn thiết tật lê 鐵蒺藜, loại chông này trông giống như gai cây tật lê] vì đất [An Nam] nhiều núi non hiểm-trở nên giảm một nửa.

Chấp nhận lời xin của ty Tuyên phủ.

 

[Nokfev]

Một đoạn bị kiểm-duyệt, em dùng ảnh

Bị kiểm duyệt từ An Nam

 

[doctor76]

Bị kiểm duyệt từ An Nam

Cảm ơn cụ, em sẽ viết chấm từ ấy vậy

 

[Nokfev]

Cảm ơn cụ, em sẽ viết chấm từ ấy vậy

Em viết nó vẫn lên chắc không phải rồi

 

[hondunruthan]

Bị kiểm duyệt từ An Nam

Ngày x tháng y,
Sử quan viết sử phạm húy, phạt 30 roi.

 

[doctor76]

Ngày Canh Dần tháng 4 năm Hy Ninh thứ 9 [10/5/1076].


Ty Đô đề cử thị dịch tâu:
- Chi 6.000 lượng vàng tiêu dùng cho chiến dịch An Nam, lại còn phải chi tiền mua đồ vật hàng hóa 50 vạn quan, vì thế nên phải dùng tiền mua lúa cho công trình thủy lợi [để chi trước], nhưng chưa thấy chuyển hoàn, nay khuyết nên xin chi tiền mua dự trữ muối 50 vạn quan [ ứng trước].

Chấp thuận.

Ngày Quí Tỵ tháng 4 năm Hy Ninh thứ 9 [13/5/1076].

Vua lo lại lo số lượng lương thảo mang đi chưa đủ, nên xuống chiếu ban cho ty chiêu thảo An Nam, Tuyên phủ sứ ty Kinh Hồ Quảng Nam, lệnh ty chuyển vận theo quân mang nhiều tiền bạc, qua các châu, động đã theo hàng theo chính sách Bác Dịch [ chính sách của Vương An Thạch, mùa giáp hạt bán lương thực cho dân, mua các hàng cần thiết cất vào kho, mùa thu hoạch lại xuất kho bán lại, hay đổi mua lúa gạo, mục đích điều hòa thị trường] mua giá cao lương thảo.