[Funland] Dịch sách cổ: Tống Sử- Giao Chỉ, chuyện Lê Hoàn

[cod]

Nhiều khi Tổng Tư lệnh quân đội lại chưa chắc đã được nắm Hổ phù đâu cụ nhé.
Hình như Cụ Hưng Đạo Vương là Tổng Tư Lệnh nhưng nắm Hổ Phù lại là Cụ Chiêu Minh Vương thì phải?

Hưng Đạo vương là Tổng tư lệnh thời chiến thôi cụ. Kiểu lâm thời. Còn quyền lực điều binh vẫn ở trong tay vua thôi. Thời phong kiến phải có đủ ấn kiếm mới điều quân đc. Vua ko ban cho ấn kiếm thì chức bằng giời cũng ngồi mà ngáp.

 

[GamCaoMayLanh]

Thời kỳ đó Đại Cồ Việt được chia ra làm 10 đạo, kiểu như quân khu bây giờ, Lê Hoàn là tư lệnh của 10 đạo quân đấy, mang binh phù, còn xuất quân thì chắc cần lệnh bài xuất quân, cái đó chắc Nguyễn Bặc cầm, nhưng sau này Lê Hoàn trước khi lên ngôi đã xưng làm phó vương, thật ra là toàn quyền rồi. Sau khi Đinh Bộ Lĩnh chết thì Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp khởi binh, điều thuận lợi là người chỉ huy cấm quân gọi là đạo thiên tử quân khi đó làm Phạm Cự Lạng, em của Phạm Hạp lại theo Lê Hoàn. Nhìn như vậy thấy Lê Hoàn biết và dám dùng người lắm, khi Phạm Hạp bị bắt nếu nghe lời em theo Lê Hoàn ông có thể được miễn tội chết, nhưng nhất định không theo. Cự Lạng vào ngục khuyên anh mà không được . Tướng quân Phạm Ngũ Lão sau này là cháu Phạm Hạp. Phạm Ngũ Lão cũng làm đến điện tiền chỉ huy sứ thời Trần, tư lệnh cấm quân, với chức đó Lý Công Uẩn con rể Lê Hoàn và Dương Vân Nga đã cướp ngôi họ Lê

Thập đạo không phải là 10 quân khu!. Đạo chỉ là đơn vị hành chính thời cụ Lĩnh tương đương với vùng, về sau cụ Hoàn đổi hết thành lộ, phủ, châu (tương đương tỉnh). Quân chủ lực đóng tại các đạo hầu hết do các thân vương, thân hầu nắm giữ gọi là Vương phủ quân, Vương hầu quân. Khi đánh trận thì nhập thêm số thanh niên, dân cày vào bổ sung theo đúng sách lược "ngụ binh ư nông". Với chức vụ ;Thập đạo tướng quân Đô điện tiền chỉ huy sứ' thì Cụ Hoàn nắm hết số quân này và toàn bộ Cấm vệ quân tinh nhuệ ở Hoa Lư. Khi cụ Lĩnh bị ám sát, lúc này cụ Lạng không phải là viên chỉ huy cấm quân cao nhất mà chỉ là 'Tâm phúc tướng quân' chịu trách nhiệm quản lý các quan thị vệ. (tương đương trưởng ban nội 9 bây giờ )Khi cụ Bặc đảo chính, may cho cụ Hoàn là toàn bộ Cấm vệ quân bao gồm Tùy long quân (vòng trong thành), Tứ sương quân (vòng ngoài thành) đều theo cụ Hoàn. Chứ chỉ cần 1 trong 2 phó Đô theo cụ Bặc là cụ Hoàn sẽ ra đi mãi mãi.

 

[HoaMaudon]

Hưng Đạo vương là Tổng tư lệnh thời chiến thôi cụ. Kiểu lâm thời. Còn quyền lực điều binh vẫn ở trong tay vua thôi. Thời phong kiến phải có đủ ấn kiếm mới điều quân đc. Vua ko ban cho ấn kiếm thì chức bằng giời cũng ngồi mà ngáp.

Bây giờ thì Tổng tư lệnh quân đội cũng có quyền điều binh đâu ạ, quyền điều binh thuộc về Quân ủy trung ương/ ở phía dưới là sự thống nhất giữa Tư lệnh và Chính ủy các cấp đúng không ạ?

.....Khi cụ Bặc đảo chính, may cho cụ Hoàn là toàn bộ Cấm vệ quân bao gồm Tùy long quân (vòng trong thành), Tứ sương quân (vòng ngoài thành) đều theo cụ Hoàn. Chứ chỉ cần 1 trong 2 phó Đô theo cụ Bặc là cụ Hoàn sẽ ra đi mãi mãi.

Tức là Liên binh phòng vệ phủ tổng thống trung thành với Cụ Hoàn
Bên ngoài thì không có lính dù và thủy quân lục chiến mà chỉ là lính của vùng chiến thuật lân cận tham gia đảo chánh, không tinh nhuệ bằng đúng không ạ?
Giả dụ lúc đó Cụ Bặc đảo chánh mà có lực lượng nanh vuốt mạnh đóng bên ngoài thành như Bát Kỳ 2 doanh Phong Đài, Nhuệ kiện kéo về hộ giá Ung Chính thì lúc đó Cụ Hoàn căng đúng không ạ?

 

[GamCaoMayLanh]

Và, Thập đạo tướng quân Lê Hoàn là người trung thành với vua Đinh Tiên Hoàng nhất, bác ạ.
Chí ít là ổng giơ nắm đấm thề như thế, dưới cờ.

Đúng là Phạm Cự Lượng (Lạng) giúp vua Đại Hành đắc lực, khi đảo chính.

Ai là cụ Hoàn, ai là cụ Lạng nhờ Lang Nha Trang Chủ phân biệt giúp.

 

[gnoudman]

SGK nào mô tả dung mạo cụ Hoàn vậy cụ?

À có thể em nhớ nhầm, không phải trong SGK. Vì cũng quá lâu rồi, tầm mấy chục năm trước, giải trí không có gì ngoài đọc sách. Em đọc khá nhiều sách lịch sử, có thể khi đó đọc là sách dã sử thôi, thì nhớ mô tả dung mạo cụ Lê Hoàn khác nhiều. Cụ thông cảm, đôi khi quá khứ nó quay lại không được đầy đủ nó khổ vậy đó.

 

[Homo Deus]

Các cụ tìm đọc cuốn "Mật bổn" của Trần Hoàng Vũ, theo em cuốn này rất hay. Trong đó có nhắc đến Giao Châu thất hùng là : Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Liễn, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp, Phạm Cự Lượng và Lê Hoàn. Trong đó Đinh Liễn, Lê Hoàn là cùng phe..Phạm Cự Lượng là em Phạm Hạp nhưng tuổi tác lại cách xa nhau. Phạm Cự Lượng là em út thì phải. 3 cụ sàn sàn tuổi nhau thì phải. Cụ Lê Hoàn chỉ tiện tay dắt dê thôi.

Đúng là quyển sách này em mới đọc, lý giải vụ ám sát 2 cha con vua Đinh thì khó có thể do cụ Hoàn chủ mưu. Đỗ Thích chính là do Nguyễn Bặc bắt được, sao lúc đó ko tra khảo xem ai đứng sau mà lại giết luôn. Rất đáng ngờ! Ngoài ra, Đinh Liễn và Đinh Bộ Lĩnh đang có mâu thuẫn rất lớn và chính Đinh liễn mới được nhà Tống phong (chứ ko phải cha) và khi đó ĐBL có vẻ đã nhường ngôi cho con về làm Thái TH rồi. Đinh Liễn có công chiến trận, rồi chịu đi làm con tin ở Cổ Loa, mấy lần suýt chết, thế mà bị mất ngôi thái tử vào tay em nên mới giết cả em. ĐBL và Đinh Liễn chắc ko ưa nhau lâu rồi!

 

[Bastion.P]

Cụ Hoàn thắng là khá chắc chắn. Vì xét về quân đội cụ ý nhỉnh hơn đội cụ Bặc, cụ Hạp. Xét tiếp về sự hỗ trợ từ giới tăng lữ sư sãi thì cụ ý ở thế áp đảo. Đây là 1 yếu tố rất quan trọng.

Lịch sử VN chưa bao giờ thừa nhận sự ảnh hưởng của giới sư sãi vào triều chính. Tuy nhiên, có thể thấy, cụ Đinh Vạn thắng khi lên ngôi đã ghi nhận trí tuệ, công sức của các cao tăng trong cuộc dẹp loạn cát cứ . Nên đã đặt PG làm quốc giáo, thiết lập hệ thống tăng chức // vs hệ thống quan chức. Các giới cao tăng có thể coi là các quan văn, là quốc sư của các triều đại sơ khai của Đại Việt thời đầu tự chủ. Còn các cụ đại thần (tả hữu tể tướng) Bặc, Hạp đều là võ tướng, chắc gì đã coi mấy ô sư "quan văn" kia ra gì, nên thua là khỏi bàn.

Đó là về cụ Hoàn, biết trọng dụng giới cao tăng và đã thành công rực rỡ, từ chuyển giao ngôi báu "êm ru" cho tới vùi dập ngoại xâm "ba, bảy ngày là xong". Đen đủi thay, con cụ ý lại "mang sư ra róc mía trên đầu cho tóe máu" thì đủ hiểu đã mất hết sự ủng hộ của giới tăng lữ. Đáng ngạc nhiên là, cụ Uẩn, người dứt Ngọa Triều "bệnh hoạn, vô luân" (???) lại là 1 đệ tử đắc ý của 1 cao tăng đương thời.

Sử Việt vẫn đang tắc tỵ khi giải thích về vua Long Đĩnh, do ko thể đánh giá được hết được tầm ảnh hưởng giới tăng lữ (các sư sãi) vào guồng máy quyền lực đương triều thời đó. Ngc lại, sự xung đột giữa thế quyền vs thần quyền lại khá rõ ràng ở Châu Âu thời Trung-Cận đại, và cũng đã có 1 số ô Vua đầu gấu như vua Anh Henry VIII (tự lập Anh giáo), Napoleong (tự đội vương miện vua Pháp trong lễ lên ngôi), ... đã "giãn cách" thành công với các chỉ đạo từ ... Roma.

Cụ nói đúng rồi, cũng may là các vua nhà Lý đa phần đều trị nước ổn, nên đời sau không chê trách gì nhiều.

Vua Lê Đại Hành làm được nhiều việc, Sử ta bỏ hết chả chép gì, Sử Trung Quốc ghi vắn tắt, mà còn nhiều hơn sử ta, đánh Tống, bình Chiêm Thành, dùng cướp biển khống chế nhà Tống, mở đường, làm kênh mương, phát triển nghề dâu tằm đến mức nhà Tống phải sang mua lụa tốt.
Lê Long Đĩnh làm vua có 4 năm, mà đi đánh dẹp liên tục, còn đi xin Kinh Phật Đại Tạng đầu tiên về Vn, rồi Cửu Kinh, xin mở cửa buôn bán, vậy mà Sử ta ghi ông ấy tàn bạo hôn quân ghê quá.

Thời kỳ đó Đại Cồ Việt được chia ra làm 10 đạo, kiểu như quân khu bây giờ, Lê Hoàn là tư lệnh của 10 đạo quân đấy, mang binh phù, còn xuất quân thì chắc cần lệnh bài xuất quân, cái đó chắc Nguyễn Bặc cầm, nhưng sau này Lê Hoàn trước khi lên ngôi đã xưng làm phó vương, thật ra là toàn quyền rồi. Sau khi Đinh Bộ Lĩnh chết thì Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp khởi binh, điều thuận lợi là người chỉ huy cấm quân gọi là đạo thiên tử quân khi đó làm Phạm Cự Lạng, em của Phạm Hạp lại theo Lê Hoàn. Nhìn như vậy thấy Lê Hoàn biết và dám dùng người lắm, khi Phạm Hạp bị bắt nếu nghe lời em theo Lê Hoàn ông có thể được miễn tội chết, nhưng nhất định không theo. Cự Lạng vào ngục khuyên anh mà không được . Tướng quân Phạm Ngũ Lão sau này là cháu Phạm Hạp. Phạm Ngũ Lão cũng làm đến điện tiền chỉ huy sứ thời Trần, tư lệnh cấm quân, với chức đó Lý Công Uẩn con rể Lê Hoàn và Dương Vân Nga đã cướp ngôi họ Lê

 

[HoaMaudon]

View attachment 6655121
Ai là cụ Hoàn, ai là cụ Lạng nhờ Lang Nha Trang Chủ phân biệt giúp.

Cụ có râu kia chắc là Cụ Lạng ạ, vì có đeo logo của nhà tài trợ trên ngực, chứ Cụ Hoàn khó mà đứng ra nhận tài trợ công khai thế ạ

Hi hi

 

[hat.tieu]

Cụ Hoàn phiên bản 2021 sẽ là 1 Manly U40, cơ bắp vạm vỡ, râu quai nón, mắt lé, người đầy mực rồng hổ lan cả đến bắp đùi kheo chân, mặc sơmi chim cò hoa lá Hawai phanh ngực, quần khaki, đeo xích vàng 3 cây, mắt Rayban gọng vàng, mồm ngậm cigar, lún người trên đệm xe RollRoyce, tài xế và cận vệ full vest đen, kính đen, AK12 đen trũi kẹp nách, trán xăm 3 chữ Thiên tử binh, chạy Ford Expedition đen hộ giá ...

Các lão nhề

Cụ tả vậy em lại liên tưởng tới đương kim hoàng thượng của Thái Lan.

 

[HoaMaudon]

Cụ tả vậy em lại liên tưởng tới đương kim hoàng thượng của Thái Lan.

Em thì liên tưởng đến BiG Boss Mafia Mexico ạ

Chứ anh vua xăm trổ của Thái hiện nay không có tuổi gì để so ạ, ăn chơi thừa hưởng thôi, chứ nho nhe là quân lực Thái lan cộng hòa đảo chính ngay ạ

 

[hungpb]

Nhũng lúc rảnh, em cố gắng dịch sách phục vụ các cụ OF, vừa là để rèn trí nhớ, kẻo già đến nơi, không luyện sẽ nhanh quên.
Lịch sử nước ta trước thời Lý-Trần được viết khá sơ sài, sử liệu ít. Muốn tham khảo, có lẽ cũng nên đọc thêm sử Trung QUốc, họ viết chưa hẳn đã đúng, nhưng có những chi tiết đáng để suy ngẫm.
Hơn nữa, giọng văn, cách viết Sử của Trung Quốc là khác nhiều so với Sử ta. Có những chi tiết rất hay, thậm chí gây cười, nhưng nó cho thấy hình ảnh và tính cách một nhân vật Lịch sử khá nét.
Sở dĩ em dịch Tống Sử, vì chính các Sứ giả nhà Tống đến kinh đô nước ta, hồi ấy ở Hoa Lư, các sứ thần nhà Tống theo đường biển từ Quảng Đông, rồi đến Nam Định, theo sông Bạch Đằng, đến kinh đô Hoa Lư, trực tiếp gặp vua Lê Đại Hành.
Có những chi tiết tả vua Lê Đại Hành khá thú vị, miêu tả kinh đô ở Hoa Lư, tính cách vua Lê thế nào? dọa nạt sứ thần Trung Quốc ra sao?
Cá nhân em đánh giá, Lê Hoàn là ông vua rất có cá tính, uy vũ, khỏe mạnh, chả ngán ai.

Hay quá, em lại được đọc sử nhà, cám ơn cụ rất nhiều
Chúc cụ sức khỏe.

 

[trantienlc]

Bổ ích quá! Em đánh dấu đọc dần!!!

 

[Gagarose]

Em thắc mắc chút, chữ trên mặt đồng Thái Bình Thông Bảo là chữ Đại, tra theo sách The Historical Cash Coin of Vietnam cụ dẫn thấy có giải thích về việc sử dụng 2 chữ Thái và Đại này.
Chữ Lê (trên đồng Thiên Phúc Trấn Bảo) vẫn là lối cũ ạ, chữ giản thể mãi sau này mới có.

Vâng có người đọc xu này là Đại Bình, cũng như xu Thái Hòa đời Lê Nhân Tông sau này mọi người cũng hay đọc là Đại Hòa
Tuy nhiên niên hiệu chính sử là Thái Bình và Thái Hòa nên em theo cách đọc này

Chữ Lê trên xu Thiên Phúc Trấn Bảo có 3 kiểu viết là chữ chân kiểu to, nhỏ, giản thể và nhiều nhánh khác nhỏ hơn rồi cụ ạ

 

[HoaMaudon]

Bây giờ có thể hình dung ra ngoại hình cụ Lê Hoàn là: cao to, dáng người thô, có râu quai nón, mắt lé, người xăm đầy, mặc áo hồng nhiều bông hoa...

Cụ Hoàn phiên bản 2021 sẽ là 1 Manly U40, cơ bắp vạm vỡ, râu quai nón, mắt lé, người đầy mực rồng hổ lan cả đến bắp đùi kheo chân, mặc sơmi chim cò hoa lá Hawai phanh ngực, quần khaki, đeo xích vàng 3 cây, mắt Rayban gọng vàng, mồm ngậm cigar, lún người trên đệm xe RollRoyce, tài xế và cận vệ full vest đen, kính đen, AK12 đen trũi kẹp nách, trán xăm 3 chữ Thiên tử binh, chạy Ford Expedition đen hộ giá ...

Các lão nhề

Em thực sự ấn tượng với hình ảnh của Cụ Lê Hoàn phiên bản xưa và nay ạ
Không hiểu sao lịch sử dạy trong nhà trường lại không có những nội dung thú vị như vậy ạ

 

[ngoctu2109]

Các cụ cho e hỏi cụ nát giờ lặn đâu rồi, sao k thấy bàn chuyện lịch sử nữa nhỉ?

 

[1.25 ton]

Riêng vụ kêu oánh nhao què chưn không quỳ được để đón sắc phong của Vua Tàu là đã cực ngầu rồi, các Vua sau nhà ta không ai chơi được món này

Cụ Lê Hoàn còn sai lính vác cả trăn lẫn hổ còn sống nhăn răng ra dọai ngài đại sứ quán mới cay. Em chắc ngài ĐSQ muốn ị đùn ra quần quá. Mà con trăn ngày xưa to thế nhỉ, mấy chục người mới khiêng được ( dài tầm 4 trường là gần bằng 15 m )

" Từng sai mấy chục người vác con rắn lớn dài mấy trượng [ 1 trượng = 3,33m], tặng sứ quán bảo rằng:

- Nếu có thể ăn thịt rắn này, nó trị được bệnh đấy, sẽ làm cỗ đem hiến.

Lại mang đến 2 con cọp không nhốt, bảo là để [sứ thần] xem chơi, nhưng [chúng tôi] đều từ khước không nhận. "

 

[doctor76]

Em định tách ra làm thớt khác, nhưng thôi, có lẽ dịch gộp vào đây cho tiện các cụ đọc ạ.

 

[doctor76]

TỐNG SỬ宋史
Quyển số 488 卷四百八十八
GIAO CHỈ 交趾
CHUYỆN LÊ LONG ĐĨNH 黎龍鋌​

Lê Hoàn chủ trương dùng người thân cai trị nước. Năm Đoan Củng 端拱 thứ 2 [989], Phong con trưởng là [Lê] Long Thâu 龍鍮 làm Kình Thiên đại vương 擎天大王 con thứ hai là Long Tích 龍錫; làm Đông Thành vương 東城王; lập con thứ ba là Long Việt 龍鉞 làm Nam Phong vương 南封王.

Tháng giêng năm Thuần Hóa 淳化 thứ 2[992], lại theo thứ tự tiếp tục thụ phong cho các con:

1. Con thứ 4, Long Đinh 龍釘 trấn tại Phong Châu.

2.Con thứ 5, Long Đĩnh 龍鋌, trấn tại Đằng Châu 滕州 [vùng Kim Động]

3.Con thứ 6, Long Ngận 龍釿 trấn tại Phù Lan 榑蘭 [vùng Hải Dương]

4.Con thứ 7, Long Tung 龍鏦 trấn tại Ngũ huyện Giang 扛 [ Bắc Ninh]

5.Con thứ 8, Long Tương 龍鏘 trấn đóng ở Đỗ Động 杜峒 [vùng Hà Đông, Thanh Oai]

6.Con thứ 9, Long Kính 龍鏡 trấn ở Mạt Liên 沫蓮 [nay là Tiên Lữ Hưng Yên]

7.Con thứ 10, Long Mang 龍鋩 trấn đóng ở Vũ Lũng 俁攏 [1 phần Thanh Hóa]

8.Con thứ 11, Minh Đề 龍鍉 trấn Ái Châu, Hoan Châu [ Thanh Hóa, Nghệ An]

9.Con nuôi, Phù Đới vương [không rõ tên], trấn đóng tại Phù Đái 扶戴 [ Hải Phòng]

Trước đây, con trưởng là Long Thâu mất, Ngân Tích, theo thứ tự, đáng được lập. Bấy giờ Long Đĩnh cầu xin làm Thái tử, Hoàn muốn cho; đình thần bàn rằng không lập con trưởng mà lập con thứ thì không hợp lễ; thành thử lại thôi. Đến đây, lập Long Việt làm Thái tử, gia phong Đông Thành vương, Ngân Tích và Long Đĩnh làm đại vương.

Năm Cảnh Đức thứ 3, tháng 5 [ tháng 6 năm 1005], Hoàn chết, trước đó, Ngân Tích, Long Kính và Long Đĩnh đều làm loạn; Long Việt không lên ngôi được, cầm cự nhau đến 8 tháng, trong nước không ai làm chủ. Đến đây, Long Việt mới lên ngôi; Ngân Tích phải chạy, bị người châu Thạch Hà [Hà Tĩnh] giết chết.

Long Việt lên ngôi được 3 ngày; em là Long Đĩnh cùng đồ đảng trèo tường vào trong cung, giết chết, rồi cướp ngôi, tự lập làm vua. Người anh là Long Toàn 龍全 [Long Đinh] cướp tài sản binh khí trong kho rồi bỏ trốn, anh trai Long Đĩnh là Minh Hộ 明護 [Long Ngận] đốc suất trại Phù Lan đánh lại. Quốc tín sứ Thiệu Diệp 邵曄 trú tại nam Ngũ Lĩnh đem việc này tâu lên [vua Tống]. Ngày Mậu Tý ra lệnh cho Thiệu Diệp làm An phủ sứ miền duyên hải Quảng Nam Tây Lộ, cho tiện nghi đặt phương lược. Con Lê Hoàn là Minh Đề 明提 trước đây đến triều cống còn trên đường về, chiếu đưa Sứ thần đến gặp để an ủi phủ dụ thêm.

Năm Cảnh Đức thứ 3 [1006]

Binh loạn tại Giao Chỉ, [ Hoàng tử] Lê Minh Đề 黎明提 lưu ngụ tại Quảng Châu không về được; vào ngày Giáp Thìn tháng 3 [2/4/1006] [vua Tống] chiếu mệnh ban cho riêng tiền là 15 vạn quan, gạo 150 hộc, vẫn được cấp thẻ ngụ tại quán. (Số tiền vua Tống ban cho Minh Đề là rất lớn).

Năm Cảnh Đức thứ 3 [1006]

Trước đó có chiếu thư cho viên Tri Quảng Châu Lăng Sách 凌策và An phủ sứ duyên hải Thiệu Diệp bàn bạc kế-sách cùng ước tính việc nên làm tại Giao Chỉ. Vào ngày Tân Mão tháng 6 [18/7/1006] bọn Lăng Sách tâu rằng:

- Các con Lê Hoàn tranh ngôi, mỗi người tụ hợp một số quần chúng, chiếm lấy trại sách, lại thêm quan lại chia-lìa, nhân dân chán ghét sợ hãi. Bọn Thủ lĩnh Hoàng Khánh Tập 黃慶集, Hoàng Tú Loan 黃秀巒 hơn 1.000 người, không theo bọn chúng làm quân đi đầu, bị giết cả bà con họ hàng, bèn chạy đến Liêm Châu 廉州. Cầu xin vũ khí, xuất binh mã bình định Giao Chỉ; bọn Khánh Tập nguyện làm tiên phong, lập tức tiến công. Chúng thần họp bàn rằng nếu triều đình chấp thuận lời xin, chỉ cần phát binh trong châu, cộng thêm 2,3 ngàn quân tinh nhuệ Kinh Hồ 荊湖 [Hồ Nam, Hồ Bắc], thủy lục chia đường cùng tiến, thì có thể bình định lập tức.

Vua [Tống] phán:

- Lê Hoàn kế tục hoàn-thành chức cống, lại từng sai con đến chầu, giữ một góc núi biển yên ổn, không mất điều trung-thuận. Nay nghe tin y mất, còn chưa có thể đến điếu tế phúng-viếng, lại mang quân đánh lúc có tang; hành động như vậy há bậc Vương giả làm được ư?

Bèn ban chiếu cho bọn Sách phủ dụ yên ổn; nhóm Khánh Tập chiếu theo nhân khẩu ban cho y phục và lương ăn, đặt chức, ban ruộng canh tác, chủ trương ưu đãi. Bọn Thiệu Diệp thể theo chiếu ban, bèn gửi thư cho Giao Chỉ, tuyên bố uy đức của triều đình. Nếu còn chém giết lẫn nhau như cá trên thớt, cốt nhục tương tàn, kéo dài không yên định; lúc đó triều đình sẽ mang quân đi hỏi tội, thì họ Lê không còn nòi giống. Lê Minh Hộ 明護懼 sợ, bèn tuân theo Long Đĩnh chủ trì việc quân. Rồi Thiệu Diệp dùng lễ vật của Lê Hoàn đã tiến cống, cải ban cho quân mới. Diệp tâu lên rằng:

- Mềm dẻo vỗ về Di nước ngoài, đáng biểu thị sự thành tín; Nên chờ Long Đĩnh sai Sứ đến cống, sẽ phong tước ban cho ân-sủng.

Vua [Tống] khen và chấp thuận.

 

[doctor76]

Năm Cảnh Đức thứ 3 [1006]

Ngày Tân Dậu tháng 7 [17/8/1006], An phủ sứ duyên hải Thiệu Diệp lại dâng bản đồ thủy bộ từ Ung Châu đến Giao Châu, cùng bản đồ sông núi địa hình cần khống-chế. Thiên tử đem việc này nói với các quan cận thần phụ tá rằng:

- Giao Châu lam sơn chướng khí, bệnh dịch nhiều, đều là các châu hiểm trở; tổ tiên ta đã khai-mở cương vực rộng lớn, thì nay đáng giữ cẩn thận mà thôi, không cần hao-phí binh lực, tham các đất cát vô-dụng làm gì; như các vùng đã phong đất cai-trị, có loạn-lạc, thì các ngươi phải vì dân mà trừ hại.

[ Thực tế, về phía Bắc, nhà Tống cũng chưa hoàn toàn làm chủ, thậm chí còn phải ký hiệp ước Thiền Uyên năm 1005 với nước Liêu; vùng đất phía bắc sông Hoàng Hà vẫn do Liêu chiếm cứ, hàng năm phải cống cho nhà Liêu 15 vạn lượng bạc, 25 vạn tấm gấm. Các thế lực cát cứ khác vẫn còn mạnh, nên vua Tống cũng không dám mạo-hiểm tấn công Đại Việt mà thôi]

Long Đĩnh sau khi cướp ngôi tiếm xưng hiệu. Bấy giờ Long Ngận cùng với Long Kính chiếm trại Phù Lan [Hải Dương] làm phản. Đĩnh thân đi đánh; Kính, Ngận đóng chặt thành cố thủ. Vây đến vài tháng, trong thành cạn lương; Long Ngận bất-ngờ bắt Long Kính đem dâng nộp. Đĩnh sai chém Long Kính và tha tội cho Long Ngận. Nhân tiện, đem quân đi đánh Long Đinh ở Phong Châu, Long Đinh phải đầu hàng; từ đó các nơi đều chịu phục [Long Đĩnh].

Trước đây, Đĩnh đóng quân tại Phù Lan, có tin chạy trạm đến tâu rằng mán Cử Long vào cướp, đã kéo đến cửa biển Thần Đầu. Khi đã dẹp yên Phong Châu, rút quân về đến sông Tham, Đĩnh lại liền kéo quân vào Ái Châu [Thanh Hóa] đánh tan giặc mán Cử Long.

 

[doctor76]

Tống Chân Tông năm Cảnh Đức thứ 4 [1007]

Lê Long Đình 黎龍廷 [ nguyên văn có lúc chép là Đình, người dịch xin viết là Đĩnh] tự xưng Quyền An Nam tĩnh hải quân lưu hậu 權安南靜海軍留後, sai em là Thứ sử Phong Châu 峯州刺史 Minh Sưởng明昶, và bọn Điện trung thừa 殿中丞 Hoàng Thành Nhã 黃成雅 đến cống. Ngày Tân Tỵ tháng 7 [1/9/1007] vua [ Tống] xuống chiếu ban cho Long Đĩnh chức Tĩnh hải tiết độ quan sát sứ 靜海軍節度觀察處置等使, đặc tiến Kiểm hiệu Thái úy 檢校太尉, Giao Chỉ quận vương 交趾郡王, kiêm Ngự sử đại phu 兼御史大夫, Thượng trụ quốc 上柱國, ban tên là Chí Trung 至忠, cấp cho cờ và Phù tiết. Thực ấp 3.000 hộ, thực phong 1.000 hộ. Ban cho tước Thôi thành Thuận Hóa công thần. Lại sai truy tặng cho Lê Hoàn chức Trung thư lệnh 中書令 Nam Việt vương 南越王, ; bọn Lê Minh Sưởng đều được thăng trật. Lúc mở yến tiệc lớn tại điện Hàm Quang含光殿, bọn Minh Sưởng cũng dự, Thiên tử thấy [ Hoàng] Thành Nhã phải ngồi xa, muốn thăng ngôi thứ, bèn hỏi Tể tướng Vương Đán 王旦. Đán tâu:

- Trước kia Quản Trọng 管仲 triều Chu, vua ban lễ Thượng Khanh上卿, Quản Trọng cố từ chối, nhận lễ Hạ Khanh下卿 rồi trở về. Quốc gia vỗ yên các nước xa xôi, không nên hiềm việc ưu đãi khách sứ làm gì.

Bèn thăng Thành Nhã vào bực Thượng thư ngũ phẩm 尚書五品. Lại dâng biểu xin Cửu Kinh [ tức là 9 bộ sách căn-bản của Nho học gồm: 1. Dịch; 2. Thi; 3. Thư; 4. Lễ; 5. Xuân Thu; 6. Hiếu Kinh; 7. Luận Ngữ; 8. Mạnh Tử; 9. Chu Lễ] và kinh sách Đại Tạng 大藏經 [các tập sách kinh điển của Phật Giáo], đều ưng-thuận cho cả.