[TT Hữu ích] Dịch sách cổ: Lịch sử vương quốc Đàng Ngoài, 1646-1658.

[formen]

Cụ thể hơn, những người được nhà vua tin-tưởng thường là các hoạn quan đã phục vụ nhà vua trung thành trong một thời gian dài và đã chứng minh được khả-năng quản lý của mình. Ngoài ra, những người có học vấn cao cũng được trọng-dụng và thăng-tiến trong các chức vụ quan trọng của đất nước. Cuối cùng, những người dũng-cảm và có kinh-nghiệm quân sự sẽ được giao nhiệm vụ bảo vệ đất nước và nhận được những phần thưởng xứng đáng.

kể ra nhà vua tách được hoạn quan ra khỏi hệ thống quản lý nhà nước thì tốt biết bao.

 

[formen]

Ánh sáng duy nhất đến từ ngọn nến mà người cai ngục bắt buộc phải tự mua và giữ cho cháy. Nhưng chi phí cho ngọn nến này lại do tù nhân phải trả.

cái logic giữ ngọn nến này là gì cc nhỉ, em chưa luận ra, sao người tù p trả tiền cho ngọn nến này.

 

[formen]

Sau đó, một tên lính sẽ dùng dao cạo cắt một miếng thịt của kẻ phạm tội và bỏ vào một cái nồi đã chuẩn bị sẵn trên xe. Việc này được lặp lại nhiều lần, mỗi lần quan tòa đánh trống và đọc lại bản án.

tùng xẻo

 

[doctor76]

rừng vàng, biển bạc, thành phố sung túc.
em chỉ biết kẻ chợ 36 phố phường, hóa ra gấp đôi 72 phố phường.
tác giả tả cảnh đất nước sông núi thành phố rất tráng lệ, như trong mơ vậy.

Thời này, Đàng Ngoài rất phát triển và nhộn nhịp, ngay cả giáo sĩ Alexander Rhodes, người sau đó cũng sang ,gần như sau tác giả chút ít, đã mô tả, Thăng Long Kẻ Chợ nhộn nhịp thế nào cụ ạ.
Hơn 100 năm sau, 1778, lái buôn ngọc trai kiêm thuyền trưởng Pháp Richard đến Thăng Long thời Trịnh Sâm, có viết 1 cuốn sách dài mô tả nước ta, thì Thăng Long và Đàng Ngoài đã đi xuống mất rồi.

 

[doctor76]

kể ra nhà vua tách được hoạn quan ra khỏi hệ thống quản lý nhà nước thì tốt biết bao.

Hoạn quan nhiều người có tài, thời Lê-Trịnh hoạn quan rất được tin dùng cụ ạ. Thậm chí giữ toàn chức cao.
Thời Nguyễn, vì lo loạn hoạn quan, nhà Nguyễn rất gay gắt, cấm tiệt nọc hoạn quan tham chính, kết quả cũng chả có gì hay ho.

 

[BDS68]

Hay quá, em kê đôi dép ngồi đọc dần

 

[giaconngu]

...Sau sự chia tay của anh em và sự phân-chia tự-nguyện giữa cha và mẹ, Hi Vương, đã nắm quyền lãnh đạo Vương quốc mà các hậu duệ thuộc dòng dõi ngài được phong tước hiệu và chia cho một số lãnh địa, họ cứ thế truyền cho thế hệ sau tới đời thứ mười tám thì có chuyện xảy ra: ...

Hù’ Vúóng trong nguyên tác (https://books.google.com.vn/books?id=DN9JZ_GY_2EC&printsec=frontcover&hl=vi#v=onepage&q&f=false) tại trang 20 là Hùng Vương.

 

[doctor76]

Thuyền chiến của Đàng Ngoài, tranh của tác giả Giovanni Filippo de Marini.

 

[doctor76]

Hù’ Vúóng trong nguyên tác (https://books.google.com.vn/books?id=DN9JZ_GY_2EC&printsec=frontcover&hl=vi#v=onepage&q&f=false) tại trang 20 là Hùng Vương.

Cái này em đã chú thích rồi.

 

[formen]

Thuyền chiến của Đàng Ngoài, tranh của tác giả Giovanni Filippo de Marini.

Tác giả tả lính chèo thuyền đẹp như tượng bên ý, hình thể, thể lực rất tốt xong không tả hình xăm cụ Đốc nhỉ. Tục xăm mình có từ xưa rồi, hay chỉ dân vùng biển mới có ạ

 

[doctor76]

Chú thích của tác giả:
Habito de Madarino fetterati che uan calzati in Casa del Re detto Bua in Tumkino: Trang phục của một viên quan mặc khi vào chầu Chúa và Bua ở Bắc Hà. [chúa Trịnh thì tác giả thường viết là Re, vua Lê thì viết là Bua.

​

 

[doctor76]

Tác giả tả lính chèo thuyền đẹp như tượng bên ý, hình thể, thể lực rất tốt xong không tả hình xăm cụ Đốc nhỉ. Tục xăm mình có từ xưa rồi, hay chỉ dân vùng biển mới có ạ

Sau thời Trần thì tục xăm mình rất ít cụ ạ, qua các mô tả thì thấy dân ta không chuộng xăm hình như thời Lý-Trần.

 

[doctor76]

Chương VIII. NGÔN NGỮ VÀ KHOA HỌC CỦA NGƯỜI BẮC HÀ​

Giả sử Pythagora và Plato mở trường của họ ở Đàng Ngoài và dạy học thuyết về sự cấu thành của tâm hồn con người bằng những con số của hài hòa, tôi tin rằng một ý kiến như vậy sẽ được tiếp nhận với nhiều sự hoan-nghênh hơn ở Đàng Ngoài so với ở Hy Lạp và Ý, và ít có khả năng bị thử thách chỉ bằng cách bắt buộc họ nói tiếng Đàng Ngoài, và quyết định sẽ được đưa ra bởi những ai nghe rõ. Bởi vì những người đó dường như sinh ra với một bộ cơ quan hài hòa trong phổi và có một người thầy chỉ huy dàn nhạc trên lưỡi, họ không hình thành âm thanh mà khi phát âm không đồng thời tạo ra tiếng hát. Đối với họ, nói và hát là một điều. Tông hoặc nhịp điệu được đưa vào giọng nói, cao hay thấp, với nhiều hoặc ít hứng khởi, với một nửa thời gian hoặc toàn bộ thời gian, như thể đó là linh hồn của từ, quyết định mọi thứ mặc dù chất liệu của âm tiết là giống nhau nhưng lại mang ý nghĩa khác nhau. Ví dụ, nếu âm tiết được phát âm với tông trầm thì khi phát âm với tông cao sẽ mang ý nghĩa khác. Những người bản xứ từ khi còn trong nôi đã không cần một người thầy chỉ huy dàn nhạc để hình thành giọng nói thành bài hát, họ thấy tiếng mẹ đẻ của họ dễ dàng như bất kỳ ai khác. Nhưng những ai muốn học tiếng Đàng Ngoài sẽ thấy rất khó khăn qua thực-nghiệm. Các nguyên nhân chính của những khó khăn này là: thứ nhất, tất cả các từ đều được tạo thành từ một âm tiết; thứ hai, âm tiết giống nhau chỉ khác nhau về tông sẽ mang ý nghĩa trái ngược nhau; thứ ba, tông điệu rất mảnh và tinh tế đến mức cần sự chú ý cao độ để phân biệt giống, số, hay sự đối lập của ý nghĩa. Điều này cũng xảy ra trong tiếng Latin hoặc ngôn ngữ khác, khi một từ có ý nghĩa khác nhau khi phát âm với nguyên âm hẹp hoặc rộng, và một câu hoặc đoạn văn với một dấu chấm ở cuối sẽ khác hẳn so với dấu chấm khác. Trong tiếng Đàng Ngoài, điều này còn gặp nhiều hơn. Tôi không đưa ra ví dụ ở đây vì chỉ cần tham khảo từ điển mà Cha Alexandre de Rhodes, người Pháp, đã biên soạn rất cẩn thận là đủ. Khó khăn thứ tư, đối với việc sử dụng ngôn ngữ, là cách phát âm và điều chỉnh hơi thở, môi, răng, lưỡi, họng sao cho âm thanh phát ra được hài hòa và biểu đạt đúng ý muốn của người nói mà không gây hiểu lầm. Nhiều lần, người mới học ngôn ngữ này, mặc dù có thể biết nhiều từ hơn những người khác, nhưng vì thiếu thực hành nói, họ lại biết ít hơn. Do đó, kiến thức lý thuyết không giúp ích nhiều nếu không được hỗ trợ bằng thực-hành. Khó khăn thứ năm, để vượt qua nó đòi hỏi phải có sự hiểu biết sâu sắc về từ vựng, là sắp xếp và trật tự từ ngữ, điều này trong tiếng Đàng Ngoài không hề đơn giản.

 

[doctor76]

Ngược lại, điều làm cho nó trở nên dễ-dàng hơn là việc không sử dụng nhiều biến thể về giống, số, kết thúc từ, cách thức, danh từ, mạo từ, cách hay liên hợp, thì và thể; như trong các ngôn ngữ khác mà thiếu một số hoặc tất cả những điều này thì vẫn có cách bổ sung để làm cho người ta hiểu. Ở đây cũng vậy, phần lớn là về cách phát âm và âm thanh, mà thật ra đối với những người mới học nó có vẻ khá hoang dã và lạ lẫm, khiến họ cảm thấy như đang ở trong một thế giới khác với những ảo tưởng trong đầu. Nhưng rồi dần dần, khi quen nghe và tạo ra nhiều lỗi phát âm, những điều đó dần biến mất. Dù ngôn ngữ của người Đàng Ngoài như đã mô tả không được quy chuẩn như các ngôn ngữ châu Âu, họ vẫn không chấp nhận việc nó bị xếp sau các ngôn ngữ châu Âu mà ngược lại, họ còn coi nó cao hơn không ít ngôn ngữ khác. Họ nói, làm bằng chứng, rằng trong tiếng Ý, từ 'Tranquillità' có 4 âm tiết, nhưng chúng tôi có thể diễn đạt chỉ với một âm tiết rất ngắn gọn là 'An', và cùng âm tiết này cũng có thể dùng để diễn tả nhiều điều khác chỉ cần thay đổi âm thanh hoặc thêm bớt hứng khởi khi phát âm. Câu trả lời từ phía chúng tôi là từ chối so sánh này, đặc biệt là việc so sánh số lượng chữ cái mà châu Âu dùng để nói tất cả các ngôn ngữ. Tuy nhiên, họ không chấp nhận, giữ vững nguyên tắc của mình 'Quod potest fieri per pauciora, etc.' [tiếng Latin: điều gì có thể làm được bằng ít hơn thì nên làm]. Bây giờ, chuyển từ lời nói sống động sang lời nói im lặng và từ âm thanh sang ký tự.

 

[doctor76]

Có hai loại chữ viết và hai cách biểu đạt. Một loại chữ viết là của Đàng Ngoài [chữ Nôm], loại còn lại là của toàn bộ chữ Hán. Và ngôn ngữ cũng vậy, một loại là ngôn ngữ phổ thông và bình dân, loại kia là ngôn ngữ văn học và được gọi là chữ Hán, là ngôn ngữ được sử dụng trên toàn bộ Đế quốc Trung Hoa [tức là chữ Hán và Hán-Việt]. Ngôn ngữ thứ hai này, chúng ta có thể gọi là ngôn ngữ chính thức, và giữa họ, nó giống như tiếng Latin đối với người Ý. Họ sử dụng nó để giao tiếp bằng chữ viết, và từ đó những người học hành được gọi là 'người học chữ', là những người nghiên cứu và đạt được các cấp bậc như Tiến sĩ hoặc Tân’ Sỹ [Tiến Sỹ]. Những người này theo đuổi học vấn để đạt được những danh hiệu đó. Tuy nhiên, họ không nói bằng ngôn ngữ này vì rất ít người có thể hiểu được, và việc học và thông thạo những ký tự Trung Hoa này rất được coi trọng vì con đường bình thường để đạt được danh dự cao nhất là phải biết sử dụng chúng. Và mặc dù ở Đàng Ngoài có những ngành khoa học và nghệ thuật tự do khác, nhưng mối quan tâm chính của những người học là đạt được kiến thức và sự hiểu biết về các ký tự Trung Hoa để viết và tranh luận, sử dụng sách Trung Hoa và học các khoa học và luật pháp tốt nhất được viết bằng những ký tự này. Có 7 trường và đại học công [đúng ra là Thái Học] trong vương quốc, mỗi tỉnh có một. Tất cả những ai muốn học đều tham gia, và tổng số nho sinh [ở Quốc Tử Giám] khoảng 3.000 người, [ngoài ra mỗi trường ở tỉnh] có khoảng 4.000 nho sinh. Từ những trường này, 3 năm một lần, những người muốn đạt được một cấp bậc nào đó phải tham gia kỳ thi. Có ba cấp bậc về văn chương, từ thấp lên cao. Để khuyến khích người Đàng Ngoài học hành và đạt được nhiều danh dự, có những đặc quyền rất rộng rãi, nhiều hay ít tùy vào cấp bậc cao hay thấp. Cấp bậc đầu tiên mà nho sinh đạt được sau khi vượt qua kỳ thi là Sinh’ Dồ'[Sính Đồ], cấp bậc này giúp họ miễn đi lính và chỉ phải trả một nửa thuế. Cấp bậc thứ hai là Oû Cóû [Ông Cử tức là Cử Nhân], họ được hưởng nhiều danh dự và đặc quyền hơn Sinh’ Dồ', không chỉ miễn đi lính mà còn miễn tất cả các loại thuế. Những người có cấp bậc này được hoàng tử sử dụng làm quan chức của các tỉnh hoặc thành phố. Cấp bậc thứ ba là Tân’ Sỹ '[Tiến Sĩ], đây là mục tiêu mà mọi người đều khao khát. Những người có cấp bậc này được miễn mọi loại thuế và nghĩa vụ không chỉ cho bản thân mà còn cho con cháu trong nhiều thế hệ. Nhà vua sử dụng họ làm các quan chức cao cấp, cố vấn, và cho những vị trí quan trọng và hữu ích nhất. Vì vậy, việc tuyển chọn họ rất nghiêm-ngặt. Sáu năm một lần, tất cả những người đã đạt cấp bậc Oû Cóû [Cử Nhân] từ khắp vương quốc phải tham gia kỳ thi tại triều đình. Tại đó, trước mặt vua và các học giả giỏi nhất, họ nhận đề tài do chính nhà vua đưa ra và phải viết bài luận ngay tại chỗ. Tất cả các bài luận sẽ được thu thập và nhà vua sẽ yêu cầu các học giả giỏi nhất đánh giá. Họ phải viết tên các tác giả và ý kiến của mình về những người xứng đáng nhất với cấp bậc Tân’ Sỹ. Nhà Bua và Ciúa sẽ quyết định và công bố danh sách những người được chọn với một văn bản công khai treo ở cổng cung điện, làm cho cả triều đình vui mừng và quê hương của người được thăng cấp tổ chức lễ hội tưng bừng.

 

[doctor76]

Nhưng để quay lại việc nghiên cứu các chữ viết, ký tự và biểu tượng của họ, cần phải biết rằng mặc dù người Đàng Ngoài học và đọc sách Trung Hoa, nhưng nếu ai đó nghe một người Trung Hoa đọc và một người Đàng Ngoài đọc, thì sẽ tưởng như đang nghe hai thứ hoàn toàn khác nhau. Cũng giống như người chỉ biết một trong hai ngôn ngữ Latin hoặc Hy Lạp, khi thấy cả hai đều dùng từ để chỉ 'bánh mì', sẽ nghĩ rằng họ đang nói về những điều khác nhau. Người Trung Hoa phát âm chữ viết của họ khác, người Đàng Ngoài cũng phát âm khác. Lấy hai ký tự '名' Mim [Míng] và '人' Gim [Rén] theo cách phát âm của người Trung Hoa, cái đầu tiên có nghĩa là 'Tên', cái thứ hai có nghĩa là 'Người'. Nhưng khi những ký tự này được đọc bởi người Đàng Ngoài, cái đầu tiên sẽ được phát âm là 'Danh', cái thứ hai là 'Nhân', và cả hai vẫn mang cùng ý nghĩa. Điều này tương tự như cách mà các con số được đọc khác nhau giữa các quốc gia châu Âu, như số 'mười' và 'một trăm' được người Đức đọc khác với người Ý, mặc dù chúng vẫn là cùng một chữ số.

 

[doctor76]

Các ký tự riêng biệt mà chúng ta đã nói đến ở Đàng Ngoài giống với ký tự Trung Hoa, nhưng chỉ có sự hiểu biết về chúng là của riêng họ. Người Trung Hoa không đọc hoặc hiểu chúng, cũng không thể diễn giải chúng ngoài ngôn ngữ thông thường và phổ thông của Đàng Ngoài. Vì vậy, ai dù biết nhiều đến đâu cũng không thể đạt được bất kỳ danh hiệu hoặc bằng cấp nào, cũng không được coi là người học thức. Khoa học duy nhất về các ký tự Trung Hoa, không chỉ là việc viết chúng bằng bút lông nhỏ và màu sắc mà không phải bằng bút và mực, mà còn là hiểu và giải thích ý nghĩa và phát âm của chúng, là điều khiến những học giả giỏi nhất được tôn-trọng nhất. Người có các vụ kiện tụng cầu nguyện Trời để có một đoạn văn của triết gia và học giả Trung Hoa ủng hộ mình, vì mặc dù đối thủ của họ có trăm lý lẽ, sự kính-trọng và uy-quyền của đoạn văn Trung Hoa vẫn chiếm ưu thế như thể nó là thần thánh. Trong một tình huống, một người Kitô hữu cho rằng điều này quá nghiêm-trọng và hỏi các học giả rằng họ cho rằng điều gì có trước, lý lẽ hay ngôn ngữ Trung Hoa. Họ trả lời rằng lý lẽ có trước. Người Kitô hữu đáp lại:

- Nếu trong vương quốc của các ông, các ông kính-trọng những người già và xem lời nói của họ như lời tiên tri, và trong các cuộc hội họp, các ông cho họ chỗ ngồi đầu tiên, tại sao các ông không kính-trọng lý lẽ theo cách tương tự, vì dù sao nó cũng có trước các sách Trung Hoa?

Lời đáp của họ là chữ viết đã ra đời để cải thiện lý lẽ, và không có chữ viết hoặc học giả, lý lẽ sẽ chẳng có giá trị gì, cho rằng các vị vua đã chọn những người học thức chứ không phải những người ngu dốt để cai trị vương quốc, và rằng thế giới đầy rẫy lý lẽ, nhưng không phải tất cả đều là lý lẽ tốt, chỉ có lý lẽ của các học giả mới đúng. Người trả lời không nhận ra rằng mình đã rơi vào một mê cung của những vòng luẩn quẩn, nơi mà dù đi bao xa cũng không thể thoát ra và luôn phải nói những điều mà họ định phủ nhận, và phải thừa nhận rằng lý lẽ phải chiếm ưu thế. Nhưng những người kiêu ngạo hài lòng với sự hiểu biết của mình và coi thường tất cả người khác, vẫn bướng bỉnh với niềm tin này, khó mà chấp nhận được đức tin Kitô. Điều này không phải là vấn đề lớn nhất nếu họ không kéo theo phần lớn dân chúng vào sự tàn phá lớn, khiến họ mù quáng theo các hướng dẫn mù quáng này. Chính họ là những người cản trở chúng tôi trong việc truyền bá Phúc Âm từ tỉnh này sang tỉnh khác, và dù họ không vào, họ cũng ngăn chặn nhiều người khác, khiến cánh cửa cứu rỗi bị đóng lại.

 

[doctor76]

Nhưng để không rời xa chủ đề chính, các môn Khoa học và Nghệ thuật mà người Đàng Ngoài nghiên cứu không mang tính lý thuyết hay sâu-sắc đến mức đạt đến những tinh-tế siêu hình. Họ tập trung vào các lĩnh vực Nông nghiệp, Quân sự, Lịch sử, Y học, và Triết học đạo đức. Trong đó, Plato và Aristotle của họ là một người tên Khổng Tử [Confucius], người đã đưa ra nhiều lý luận trong những chủ đề tương tự như cách cư xử của thần dân đối với Vua, con cái đối với cha mẹ, và các mối quan hệ tương tự. Khổng Tử vẫn được tôn-kính đến mức họ gay gắt lên án vị vua Trung Hoa tên Tân [Tần Thủy Hoàng], người đã ra lệnh đốt hết sách của Khổng Tử và chôn sống các học trò của ông. Họ còn chú-trọng đến văn học và thơ ca, trong đó họ sáng tác và có những bài hát và tập thơ đẹp và tài hoa, với phong cách trau-chuốt và sáng-tạo. Họ cũng có nhạc cụ để chơi, sử dụng dây làm từ tơ sống, do không có kỹ thuật làm dây từ ruột động vật. Nhưng tất cả đều thua kém và khác biệt so với nhạc cụ và âm nhạc ngọt ngào và chuẩn mực của châu Âu. Toán học và số học của họ tính toán theo cách khác so với các quốc gia khác, vì họ không sử dụng các chữ số mà dùng những que dài khoảng một gang tay. Những que này được sắp xếp trên mặt đất, đôi khi theo chiều dọc, đôi khi theo chiều ngang, theo nhiều cách khác nhau để thực hiện các phép tính cộng, nhân, trừ hoặc chia. Họ cũng nghiên cứu Chiêm Tinh học và quỹ đạo của các hành tinh, nhưng trong lĩnh vực này, họ chỉ tìm hiểu đơn giản về chu kỳ của mặt trăng và các hiện tượng như Nguyệt thực và Nhật thực. Họ có thể dự đoán ngày xảy ra hiện tượng nhưng không biết được thời điểm chính xác, điểm bắt đầu, điểm kết thúc và mức độ che phủ của hành tinh, cũng như các chi tiết nhỏ và chính xác khác. Không ít lần nhà toán học của Vua đoán sai, và một lần khi ông so sánh với Cha trưởng của Giáo đoàn [Giáo sĩ trưởng của một giáo đoàn], người đã dự đoán chính xác thời điểm và các chi tiết khác, ông rất ngạc nhiên. Vì không muốn mắc lỗi trong tương lai và bị các cận thần chế giễu, ông âm thầm xin làm học trò bí mật của Cha trưởng, mặc dù bên ngoài ông vẫn muốn được tôn kính và gọi là thầy.

 

[doctor76]

Để đạt được một cấp bậc nào đó trong các khoa học của người Trung Quốc, chỉ cần học khoảng 4.000 ký tự Hán và với kiến thức này, có thể đọc và hiểu được những cuốn sách dễ dàng nhất. Nhưng ai muốn có kiến thức toàn diện và đạt đến đỉnh cao của tri thức thì cần phải hiểu và biết được 60.000 ký tự, đó là tất cả những ký tự khác nhau mà họ có. Tuy nhiên, số người chuyên tâm vào việc học đó rất nhiều, nhưng những bậc thầy thực sự về tri thức này lại rất ít.

Không nghĩ rằng sẽ đi quá xa chủ đề của mình nếu như ở đây, khi bàn về các khoa học, tôi nói về một sai lầm hoang-đường của họ và kể lại những điều ngớ ngẩn trong một nghi lễ của họ vào thời điểm khi Mặt Trời bắt đầu nhật thực. Họ điên rồ tin rằng trên Trời có một con Rồng, hoặc do tức giận hoặc do đói, muốn nuốt chửng Mặt Trời và Mặt Trăng. Vì vậy, khi có hiện tượng này, đặc biệt là trong các giao hội của các hành tinh lớn, giống như các dân tộc khác đã làm trong những trường hợp tương tự, họ làm đầy không khí bằng những tiếng la hét, âm thanh và tiếng nhạc cụ đập, như trống, kèn và tiếng động của các máy móc chiến tranh nhằm gây hoảng sợ và xua đuổi con quái vật đó đang muốn cắn và nuốt chửng hai ngọn đèn lớn của Trời mà họ gọi là "những ngọn đèn trời"[nguyên văn: Lucerne del Cielo]. Trong việc này, họ giữ lại phong tục của Hoàng đế Trung Hoa Hú Vu? người đã bắt buộc tất cả các thần dân của mình phải tham gia vào một nghi lễ như vậy. Để làm điều đó, tất cả mọi người trong triều đình đều tham gia với sự quan sát cực kỳ chính xác, dù họ thuộc cấp bậc và điều kiện nào đi chăng nữa, từ các quan văn đến các quan võ, và ngay cả nhà vua cũng phải tuân thủ nghi lễ này. Họ đợi nhà toán học thông báo về thời điểm bắt đầu của Nhật thực. Khi có Nhật thực, trong một sân rộng lớn có một bồn nước lớn, hướng về phía đó, nhà vua cùng với một phần lớn binh lính của mình, được trang bị vũ khí đầy đủ, tiến tới. Tới nơi, với vẻ mặt buồn bã và im lặng như thể đang lo lắng giúp đỡ một người sắp chết, họ nhìn chằm chằm vào nước để quan sát Nhật thực. Họ đứng yên tại chỗ cho đến khi hành tinh hoàn toàn sáng lại. Sau khi sáng lại, nghĩ rằng hành tinh đã thoát khỏi một cơn nguy kịch và gần như hồi sinh từ cái chết, nhà vua vui vẻ trở lại và tỏ lòng kính-trọng nhìn lên trời để tạ ơn. Trước khi rời đi, nhà vua rửa mặt bằng nước mà ông đã quan sát Nhật thực, tin rằng nó có những tác dụng tuyệt vời và quý giá, như thể hai hành tinh đã rót xuống những ảnh hưởng tốt nhất của chúng vào nước đó.

 

[doctor76]

Không kém phần ngớ-ngẩn là việc học tập và soạn thảo các lịch mặt trăng và niên lịch của họ, trong đó họ mù-quáng đoán mò theo ý thích, vì họ không có hiểu biết hoặc không có bảng tính thiên văn, không hiểu các khía cạnh của các hành tinh, các điểm giao hội, các chuyển động ngược hay xuôi, và những điều khác cần thiết để biết về chất lượng và tác động của chúng. Họ nói với tất cả sự tự tin, gán cho mỗi ngày của 12 tháng Âm lịch những sự kiện xảy ra, mặc dù họ không biết gì nhiều hay ít về thuật Chiêm Tinh học của mình, mà thực tế chỉ là những điều mê tín vô căn cứ. Ví dụ, các dự đoán của họ nói rằng vào ngày nào đó không nên ra khỏi nhà, vào ngày khác không nên đi dự tiệc, vào ngày nào đó nên tổ chức đám cưới, hoặc nên đi chợ phiên, và những điều tương tự. Những lời tiên đoán này, dù vô lý, nhưng đối với dân chúng thì lại có sức mạnh như những lời tiên tri, và thật lạ lùng là người nói ra những điều này lại tin tưởng vào chúng. Việc sử dụng phương pháp kỳ quái trong việc tính toán các ngày theo một số quy tắc kỳ lạ của họ cũng là điều đáng châm biếm. Họ đã gán cho các ngày và các tháng Âm lịch những tên gọi của các loài động vật, lấy tổng cộng 12 loài, và chia năm thành 12 tháng, đặt tên cho các năm giống như họ làm với các giờ, ngày và tháng, với mỗi năm có tên của một trong các yếu tố tự nhiên mà họ cho là năm loại: Kim loại, Gỗ, Lửa, Nước và Đất. Không có khái niệm về Không khí. Hơn nữa, họ còn gán tên cho các ngày từ một trong số 48 chòm sao, tuy nhiên, họ chỉ biết nhiều nhất là 28 chòm sao. Để dự đoán các sự kiện, họ viết tên giờ, ngày và năm lên giấy, cùng với tên của một yếu tố và một trong 28 chòm sao, rồi kết hợp và so sánh chúng để dự đoán những điều may mắn hay không may. Những người này nghiêm-túc thực hiện các dự đoán này đến mức trước khi bắt đầu bất kỳ công việc quan-trọng nào, họ sẽ tham-khảo các lời tiên tri trong lịch. Họ không bao giờ bỏ qua việc làm này vì sự may mắn đối với họ rất quan trọng. Đây là các lĩnh vực khoa học tự nhiên và toán học mà họ dạy trong sách của mình.