Tác giả nổi tiếng nhất trong các giáo lý đạo đức và xã hội là Khổng Tử, người mà ở Trung Quốc có tên là Cùm Zù [Kǒng zǐ] và ở Đàng Ngoài là Khòû Tũ. Tác giả này sinh ra ở Trung Quốc tại một địa điểm gọi là Kió Fèo [huyện Khúc Phụ] thuộc tỉnh Xan Tum [Sơn Đông], trước khi Chúa Giêsu ra đời vào năm 551 [TCN]. Cha mẹ của ông đã sống trong cảnh vô sinh trong một thời gian dài, nhưng theo truyền thuyết, nhờ những lời cầu nguyện chân thành của họ với các thần linh cư ngụ ở núi Kieù Ngi [núi Ni Khâu], họ đã được ban cho người con trai này, và đặt tên cho ông là Cùm Zù. Khi lớn lên, ông bộc lộ trí tuệ sắc sảo và tinh tế, và dù ban đầu chỉ là học trò, ông đã trở thành một bậc thầy sau khi rèn luyện và học tập chăm chỉ. Và mặc dù điều kỳ diệu là sự ngợi khen của ông về tri thức đã lan rộng đến những vùng đất lớn, ông vẫn nhận được những danh hiệu cao quý ngay từ lúc đó trong đất nước này, nơi mà không có người nào vượt qua được ông trong giới trí thức, và ông đã được phong chức Đại Tư Khấu [nguyên văn là Madarino, dịch đúng thì là Quan, người dịch tạm lấy chức vụ được phong cao nhất của Khổng Tử] với sự hoan nghênh không thể tưởng tượng nổi. Để xứng-đáng với những vinh-dự đó, ông đã điều chỉnh cuộc sống của mình bằng sự khôn-ngoan và cẩn-trọng, dạy dỗ các vấn đề đạo đức với sự thông thái và kết hợp lý thuyết với một lối sống tôn-trọng theo những gì mà ông biết. Nhờ đó, ông đã có thể gây dựng danh tiếng và đạt được sự vinh danh vĩnh cửu, có nhiều người theo đuổi và đánh giá cao những sáng kiến của ông. Và mặc dù ông đã đạt được thành công lớn trong việc dạy dỗ về các đức tính đạo đức, những học trò của ông vẫn gặp khó khăn, một phần vì sự xảo quyệt hoặc sự hiểu biết kém, trong việc tiếp thu phương pháp của ông và hiểu rõ các lý thuyết. Nếu không vì những yếu tố đó, Trung Quốc có thể đã có một Seneca hoặc một Filone trong triết học.
[Seneca: Triết gia Khắc kỷ và Cố vấn của Hoàng đế Nero, là một trong những triết gia nổi tiếng nhất của trường phái Khắc kỷ (Stoicism) thời kỳ La Mã. Ông không chỉ là một nhà tư tưởng sâu sắc mà còn là một chính khách, nhà viết kịch và một người thầy có tầm ảnh hưởng lớn.
Cuộc đời và Sự nghiệp: Ông sinh ra tại Corduba, Tây Ban Nha, Seneca được giáo dục ở Rome và đã từng là một thầy giáo, một cố vấn cho hoàng đế Nero.
Triết học Khắc kỷ: Seneca là một người theo chủ nghĩa Khắc kỷ, một trường phái triết học nhấn mạnh về lý trí, đức hạnh và việc chấp nhận số phận. Ông đã viết rất nhiều về các chủ đề như:
Virtue (Đức hạnh): Seneca cho rằng đức hạnh là mục tiêu cao nhất của con người và là chìa khóa để đạt được hạnh phúc.
Reason (Lý trí): Lý trí giúp con người vượt qua những cảm xúc tiêu cực và đưa ra những quyết định đúng đắn.
Fate (Số phận): Chúng ta nên chấp nhận số phận và sống một cuộc đời có ý nghĩa trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Các tác phẩm của Seneca bao gồm các bức thư, các bài luận và các vở kịch. Những tác phẩm này đã ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng của nhiều thế hệ sau này.
Sự kết hợp giữa triết học và thực tế: Seneca không chỉ là một nhà lý thuyết mà còn là một người áp dụng triết học vào cuộc sống hàng ngày. Ông đã sử dụng triết học Khắc kỷ để đối phó với những khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Tư tưởng của Seneca đã ảnh hưởng đến nhiều nhà tư tưởng lớn khác, bao gồm cả Marcus Aurelius. So với các tác phẩm triết học khác, các tác phẩm của Seneca thường dễ tiếp cận hơn và có tính ứng dụng cao.
Những bài học từ Seneca
Sống đơn giản: Seneca khuyến khích chúng ta sống một cuộc sống đơn giản, không bị cuốn theo vật chất.
Tập trung vào những gì mình có: Thay vì so sánh bản thân với người khác, chúng ta nên biết ơn những gì mình đang có.
Chấp nhận những điều không thể thay đổi: Chúng ta không thể thay đổi mọi thứ, nhưng chúng ta có thể thay đổi cách chúng ta phản ứng trước những sự kiện.
Luôn học hỏi và phát triển bản thân: Kiến thức và kinh nghiệm là những tài sản quý giá nhất]
[Filone di Alessandria (20 TCN – 50) là một triết gia và học giả nổi tiếng của thế giới cổ đại, sinh ra ở Alessandria, Ai Cập. Ông là một nhân vật quan trọng trong triết học Hellenistic và có ảnh hưởng lớn trong việc phát triển triết lý Hy Lạp-Judaism, một sự kết hợp của triết lý Hy Lạp và truyền thống Do Thái]
[Seneca: Triết gia Khắc kỷ và Cố vấn của Hoàng đế Nero, là một trong những triết gia nổi tiếng nhất của trường phái Khắc kỷ (Stoicism) thời kỳ La Mã. Ông không chỉ là một nhà tư tưởng sâu sắc mà còn là một chính khách, nhà viết kịch và một người thầy có tầm ảnh hưởng lớn.
Cuộc đời và Sự nghiệp: Ông sinh ra tại Corduba, Tây Ban Nha, Seneca được giáo dục ở Rome và đã từng là một thầy giáo, một cố vấn cho hoàng đế Nero.
Triết học Khắc kỷ: Seneca là một người theo chủ nghĩa Khắc kỷ, một trường phái triết học nhấn mạnh về lý trí, đức hạnh và việc chấp nhận số phận. Ông đã viết rất nhiều về các chủ đề như:
Virtue (Đức hạnh): Seneca cho rằng đức hạnh là mục tiêu cao nhất của con người và là chìa khóa để đạt được hạnh phúc.
Reason (Lý trí): Lý trí giúp con người vượt qua những cảm xúc tiêu cực và đưa ra những quyết định đúng đắn.
Fate (Số phận): Chúng ta nên chấp nhận số phận và sống một cuộc đời có ý nghĩa trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Các tác phẩm của Seneca bao gồm các bức thư, các bài luận và các vở kịch. Những tác phẩm này đã ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng của nhiều thế hệ sau này.
Sự kết hợp giữa triết học và thực tế: Seneca không chỉ là một nhà lý thuyết mà còn là một người áp dụng triết học vào cuộc sống hàng ngày. Ông đã sử dụng triết học Khắc kỷ để đối phó với những khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Tư tưởng của Seneca đã ảnh hưởng đến nhiều nhà tư tưởng lớn khác, bao gồm cả Marcus Aurelius. So với các tác phẩm triết học khác, các tác phẩm của Seneca thường dễ tiếp cận hơn và có tính ứng dụng cao.
Những bài học từ Seneca
Sống đơn giản: Seneca khuyến khích chúng ta sống một cuộc sống đơn giản, không bị cuốn theo vật chất.
Tập trung vào những gì mình có: Thay vì so sánh bản thân với người khác, chúng ta nên biết ơn những gì mình đang có.
Chấp nhận những điều không thể thay đổi: Chúng ta không thể thay đổi mọi thứ, nhưng chúng ta có thể thay đổi cách chúng ta phản ứng trước những sự kiện.
Luôn học hỏi và phát triển bản thân: Kiến thức và kinh nghiệm là những tài sản quý giá nhất]
[Filone di Alessandria (20 TCN – 50) là một triết gia và học giả nổi tiếng của thế giới cổ đại, sinh ra ở Alessandria, Ai Cập. Ông là một nhân vật quan trọng trong triết học Hellenistic và có ảnh hưởng lớn trong việc phát triển triết lý Hy Lạp-Judaism, một sự kết hợp của triết lý Hy Lạp và truyền thống Do Thái]
