[Funland] Xin hỏi các cụ thạo chữ Hán

[Jochi Daigaku]

Tôi chỉ biết có một người tên Đang và có lẽ tên bả có trong danh sách kỵ húy đó.
Đó là Trần Thị Đang (陳氏璫) mẹ ruột Minh Mạng
Bà này được phong thuận Thiên Cao Hoàng Hậu.
Thái hậu 4 đời vua Nguyễn.
Như vậy tên bả nằm trong trọng húy
Trước 1820 cái từ Đang có thể được dùng nhưng sau 1820 thì bị cấm
Có thể dân gian dùng từ Đương thay thế

Cảm ơn bác, lý do cho sự xuất hiện của "Đương" theo thông tin của bác, có vẻ rất hợp lý.

 

[Atlas25]

Cảm ơn bác, lý do cho sự xuất hiện của "Đương" theo thông tin của bác, có vẻ rất hợp lý.

Sẳn gặp bạn ở đây xin cho hỏi học chữ hán có khó không và bạn học chữ hán bao lâu thì thành thạo
Tôi hỏi chữ hán phồn thể nhé

 

[Jochi Daigaku]

Sẳn gặp bạn ở đây xin cho hỏi học chữ hán có khó không và bạn học chữ hán bao lâu thì thành thạo
Tôi hỏi chữ hán phồn thể nhé

Tùy thuộc vào mức độ thế nào là "thành thạo" ạ. Nếu lấy mức độ "thành thạo" là ít sử dụng tới tự điển tra cứu thì chắc là nhiều nhiều năm nữa cháu mới đạt được ạ.

 

[Cuongheisei]

Tùy thuộc vào mức độ thế nào là "thành thạo" ạ. Nếu lấy mức độ "thành thạo" là ít sử dụng tới tự điển tra cứu thì chắc là nhiều nhiều năm nữa cháu mới đạt được ạ.

mợ cho e hỏi chút. E muốn học chữ Hán của Nhật thì nên học theo phương pháp nào dễ tiếp thu nhất hả mợ

 

[sakai_yo]

mợ cho e hỏi chút. E muốn học chữ Hán của Nhật thì nên học theo phương pháp nào dễ tiếp thu nhất hả mợ

Từ Heisei trong nick của cụ có phải từ Tiếng Nhật không ạ, hình như nó tên một triều đại gần đây.

 

[Chính khí Đường]

Tôi chỉ biết có một người tên Đang và có lẽ tên bả có trong danh sách kỵ húy đó.
Đó là Trần Thị Đang (陳氏璫) mẹ ruột Minh Mạng
Bà này được phong thuận Thiên Cao Hoàng Hậu.
Thái hậu 4 đời vua Nguyễn.
Như vậy tên bả nằm trong trọng húy
Trước 1820 cái từ Đang có thể được dùng nhưng sau 1820 thì bị cấm
Có thể dân gian dùng từ Đương thay thế

Đúng như bác nói, em cũng vừa tìm hiểu về kỵ húy thời Nguyễn thì đúng là Đang đổi thành Đương.

Chữ Hoàng là tên chúa Tiên (Nguyễn Hoàng) nên họ Hoàng phải đổi thành họ Huỳnh, Chữ "hoàng" cũng đọc là "huỳnh" (như lưu huỳnh).

Nguyễn Phúc Khoát là Vũ Vương, nên người họ Vũ đổi thành họ Võ.

Chữ "Phúc" là tên đệm trong họ Nguyễn Phúc của vua chúa Nguyễn, vì vậy "phúc" phải đọc thành "phước".

Chữ "Cảnh" là tên con cả Nguyễn Ánh (Nguyễn Phúc Cảnh, người được Nguyễn Ánh đưa sang Pháp làm con tin để đổi lấy sự giúp đỡ đánh Tây Sơn) nên "cảnh" phải đổi đọc là "kiểng".

Chữ "Kính" là tên Nguyễn Hữu Kính (Nguyễn Hữu Cảnh), người khai lập Sài Gòn, nên "kính" phải đọc chệch là "kiếng" vì vậy "tấm kính" gọi là "tấm kiếng".

Chữ "Tông" là tên Nguyễn Phúc Miên Tông, tức vua Thiệu Trị (cháu nội Nguyễn Ánh), nên "tông" phải đọc là "tôn". Chính vì lý do này, một loạt sử sách chép miếu hiệu các vua như Lý Thánh Tông, Lê Thánh Tông, Trần Thái Tông, v.v... đều ghi là Lý Thánh Tôn, Lê Thánh Tôn, Trần Thái Tôn, v.v... Đến mãi sau này một số sách sử thời hiện đại vẫn bị ảnh hưởng, chép miếu hiệu các vua từ "Tông" thành "Tôn". Các tên đường phố tại miền Nam Việt Nam, mà tên gọi là miếu hiệu các vị vua, hiện nay cũng đa phần ghi Tông thành Tôn. Chẳng những thế, một dòng họ hoàng tộc, cũng vốn phải đọc là "Tông Thất", nhưng vì kiêng húy chữ Tông này nên lại đọc thành "Tôn Thất".

Chữ "Thì" là tên thủa nhỏ của vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Thì) nên chữ "thì" đọc thành "thời".

Chữ "Nhậm" là tên chữ của vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Hồng Nhậm) nên "nhậm" đọc thành "nhiệm"...

 

[Cuongheisei]

Từ Heisei trong nick của cụ có phải từ Tiếng Nhật không ạ, hình như nó tên một triều đại gần đây.

đúng rồi cụ ạ, chữ hán nó là như này 平成 , hiện tại bên Nhật thì đang là triều đại 令和

 

[Atlas25]

đúng rồi cụ ạ, chữ hán nó là như này 平成 , hiện tại bên Nhật thì đang là triều đại 令和

Đó không phải triều đại mà là niên hiệu
Niên hiệu cuối cùng của thiên hoàng hirohito khi ông làm thái thượng hoàng.
Mỗi vua sẽ có một hoặc nhiều niên hiệu.
Còn Nhật Bản chỉ một triều đại duy nhất từ thánh vũ hoàng đế lập quốc đến giờ

 

[Jochi Daigaku]

mợ cho e hỏi chút. E muốn học chữ Hán của Nhật thì nên học theo phương pháp nào dễ tiếp thu nhất hả mợ

Thời kỳ cháu bắt đầu học Tiếng Nhật (~ 2012) các phương tiện hỗ trợ còn lạc hậu, cứ phải tập viết tay và nhớ dần, nhưng hiện tại (2022) mà tập viết tay thì mệt lắm. Cháu nghĩ là bác nên hỏi thầy/cô giáo dạy Tiếng Nhật, sẽ có câu trả lời tốt hơn ạ.

 

[Jochi Daigaku]

Có 4 mốc thời gian quan trọng, liên quan tới Bà Trần Thị Đang (陳氏璫).
- Năm 1781 bà được phong là Tả Cung Tần.
- Năm 1791 bà sinh ra Hoàng tử Đảm (vua Minh Mạng sau này).
- Năm 1801 ông Nguyễn Ánh lên ngôi Hoàng đế.
- Năm 1820 Hoàng tử Đảm lên ngôi (Vua Minh Mạng).
Có thể suy luận thời gian (1781 - 1820) do kỵ húy nên "Đang" đổi thành "Đương".
Thời gian cần tìm hiểu đã thu hẹp lại đáng kể. Xin cảm ơn các bác ạ.

 

[sakai_yo]

Đó không phải triều đại mà là niên hiệu
Niên hiệu cuối cùng của thiên hoàng hirohito khi ông làm thái thượng hoàng.
Mỗi vua sẽ có một hoặc nhiều niên hiệu.
Còn Nhật Bản chỉ một triều đại duy nhất từ thánh vũ hoàng đế lập quốc đến giờ

Cảm ơn cụ ạ.

 

[Cuongheisei]

Thời kỳ cháu bắt đầu học Tiếng Nhật (~ 2012) các phương tiện hỗ trợ còn lạc hậu, cứ phải tập viết tay và nhớ dần, nhưng hiện tại (2022) mà tập viết tay thì mệt lắm. Cháu nghĩ là bác nên hỏi thầy/cô giáo dạy Tiếng Nhật, sẽ có câu trả lời tốt hơn ạ.

trước sang nhật e, GV Nhật dạy chữ hán toàn theo kiểu ghép chữ, chủ yếu là biết cách đọc thôi, không như bên mình dạy từ Hán, có thể k đọc đc nhưng cũng dễ dàng hiểu nghĩa của từ.

 

[Cuongheisei]

Đó không phải triều đại mà là niên hiệu
Niên hiệu cuối cùng của thiên hoàng hirohito khi ông làm thái thượng hoàng.
Mỗi vua sẽ có một hoặc nhiều niên hiệu.
Còn Nhật Bản chỉ một triều đại duy nhất từ thánh vũ hoàng đế lập quốc đến giờ

vâng, e cũng nhầm cách nói về vấn đề này, tại cũng ít để ý

 

[Atlas25]

Có 4 mốc thời gian quan trọng, liên quan tới Bà Trần Thị Đang (陳氏璫).
- Năm 1781 bà được phong là Tả Cung Tần.
- Năm 1791 bà sinh ra Hoàng tử Đảm (vua Minh Mạng sau này).
- Năm 1801 ông Nguyễn Ánh lên ngôi Hoàng đế.
- Năm 1820 Hoàng tử Đảm lên ngôi (Vua Minh Mạng).
Có thể suy luận thời gian (1781 - 1820) do kỵ húy nên "Đang" đổi thành "Đương".
Thời gian cần tìm hiểu đã thu hẹp lại đáng kể. Xin cảm ơn các bác ạ.

1802 ông Ánh dùng niên hiệu Gia Long mới bắt đầu ban chữ kỵ húy.
Có thể tên bà Đang nằm trong danh sách Kỵ húy bắt đầu từ năm này.
Có 2 ý kiến về năm lên ngôi hoàng đế của ông Ánh
1. Lên ngôi 1802 sau khi đánh bật Quang Toản khỏi Phú Xuân
2. Lên ngôi năm 1806 sau khi nhận sắc phong của nhà Thanh Việt Nam Quốc Vương năm 1804.
Theo các tài liệu giáo sĩ thì ông Ánh lên ngôi hoàng đế năm 1806

 

[White Dragon]

Cơ bản các bạn ấy còn trẻ nên hơi hiếu thắng thôi cụ.

Em lại có cảm giác ngược lại với ý ở trên của cụ ạ!

 

[Jochi Daigaku]

1802 ông Ánh dùng niên hiệu Gia Long mới bắt đầu ban chữ kỵ húy.
Có thể tên bà Đang nằm trong danh sách Kỵ húy bắt đầu từ năm này.
Có 2 ý kiến về năm lên ngôi hoàng đế của ông Ánh
1. Lên ngôi 1802 sau khi đánh bật Quang Toản khỏi Phú Xuân
2. Lên ngôi năm 1806 sau khi nhận sắc phong của nhà Thanh Việt Nam Quốc Vương năm 1804.
Theo các tài liệu giáo sĩ thì ông Ánh lên ngôi hoàng đế năm 1806

Cảm ơn bác, lý do "Đang" đổi thành "Đương" ngày càng hợp lý ạ.
- "Đang", "Đáng" xuất hiện trước năm 1651 ("Đương" chưa xuất hiện).
- Mốc thời gian đáng tin cậy là năm 1806, "Đang" đổi thành "Đương".
- Từ năm 1806 trở đi, 石敢當 nếu dịch sang Quốc ngữ là "Thạch Cảm Đương".
- Và ngày nay, theo thông lệ đã có hơn 200 năm, 石敢當 = Thạch Cảm Đương.

 

[Jochi Daigaku]

Cảm ơn các bác. Nhờ có thớt này mà suy nghĩ của cháu đã thay đổi, trước đây cháu nghĩa Đang/Đương đều như nhau. Nhưng từ bây giờ trở đi, trong suy nghĩ của cháu 石敢當 = Thạch Cảm Đương. Cảm ơn bác JBond đã mở một thớt rất bổ ích (với cháu).

 

[Atlas25]

Chữ (貉) (Lạc) được ghi nhận trong Lĩnh Nam Trích Quái (đời nhà Trần, cuối thế kỷ 13). Đây là văn bản sớm nhất có chữ (貉) (Lạc) và sử dụng đúng ý nghĩa là họ Lạc.
Nếu bác nào có được văn bản thế kỷ 12 trở về trước (sớm hơn Lĩnh Nam Trích Quái) mà có chữ (貉) (Lạc) và sử dụng đúng ý nghĩa là họ Lạc, sẽ làm chấn động giới nghiên cứu của Việt Nam ạ.

Bạn có thể đưa bằng chứng Lĩnh Nam Chích Quái dùng chữ (貉) (Lạc) nghĩa là họ Lạc không?
Và lưu ý luôn nguyên gốc chữ hán bộ này là
LĨNH NAM CHÍCH QUÁI LIỆT TRUYỆN 岭南摭怪列传.
摭 là chích chứ không phải trích

 

[minhlp]

trước sang nhật e, GV Nhật dạy chữ hán toàn theo kiểu ghép chữ, chủ yếu là biết cách đọc thôi, không như bên mình dạy từ Hán, có thể k đọc đc nhưng cũng dễ dàng hiểu nghĩa của từ.

Em thấy lợi thế của người Việt khi học Hán tự là có rất nhiều từ Hán Việt trong cuộc sống hàng ngày => việc hiểu nghĩa của từ vừa dễ tiếp thu vừa làm giàu vốn từ tiếng Việt.
Còn GV Nhật, do không thể dạy "chữ Hán" theo nghĩa "Hán Việt" như mình nên họ sẽ dạy như kiểu dạy cho tất cả những người nước ngoài khác.
Như em, em học theo kiểu nhớ mặt chữ và ý nghĩa chữ Hán kết hợp và các từ Hán Việt mình biết => đọc hiểu tốt hơn phát âm. Cái hay là đọc hiểu được rất nhiều, nhưng cái dở là giao tiếp/đọc thành tiếng thì kém.
Thế nên, học theo cách nào thì có lẽ tùy thuộc vào mục đích của mỗi người.

 

[Jochi Daigaku]

Bạn có thể đưa bằng chứng Lĩnh Nam Chích Quái dùng chữ (貉) (Lạc) nghĩa là họ Lạc không?
Và lưu ý luôn nguyên gốc chữ hán bộ này là
LĨNH NAM CHÍCH QUÁI LIỆT TRUYỆN 岭南摭怪列传.
摭 là chích chứ không phải trích

Cháu xin lỗi viết sai chữ "Chích".
Một bản "Lĩnh Nam Chích Quái" ở dự án số hóa Thư Viện Quốc gia Việt Nam: https://lib.nomfoundation.org/collection/1/volume/819/
Cháu lưu đường link của bản này (khi đọc các bài tranh luận của cụ An Chi), còn thực sự cháu chưa đọc bao giờ ạ.