[Funland] Việt Nam thập kỷ 1980 dưới ống kính của Catherine Leroy, Mike Goldwater và Christopher Pillitz

[coolpix8700]

Bọn em không dám ăn sống đâu. Say chết người đấy. Em bị 1 phát khoảng năm 81 gì đó, mẹ em phải chạy sang ông bác có điều kiện xin mấy thìa đường về cho uống chứ khi đó trong nhà có phải lúc nào cũng có đường đâu. Cấp cứu say sắn chỉ có cách này. Mấy tháng trước thấy có mẩu tin có cậu bé bị chết do say sắn. Chắc là gia đình không biết cách cấp cứu. Nghĩ tội nghiệp.
Còn sắn lá nhỏ hàng rào gọi là lá tre, còn gọi là sắn dù. Loại này say kinh khủng. Nhất là được bón bằng phân gà. Ngày đó thi thoảng vẫn có vụ trâu bò ăn lá sắn này bị ngộ độc chết. Thịt con trâu mà chẳng mang được ra chợ do không có phiên chợ nên kêu trong xóm đến ăn đụng, khi nào có tiền trả sau.

Thực ra nguyên nhân sắn gây say chính là cái thứ acid cyanuric, vị nó đắng để khá dễ nhận ra.
Củ sắn trồng ở đồi mà bị rễ cỏ gianh xuyên qua cũng có hàm lượng acid cyanuric rất cao, nhất là xung quanh chỗ rễ cỏ gianh.
Lá sắn cũng có hàm lượng acid này rất cao, nhưng muối lên thì sẽ giảm ở hàm lượng không còn gây ngộ độc nữa.
Vỏ áo củ sắn cũng có hàm lượng acid này cao, nhưng khi ủ chua thì lợn ăn được.
Ngày xưa tụi em vào lính, lúc huấn luyện rất đói, nhiều ông đào trộm sắn của dân ăn sống cũng hay bị say, Nhưng những người biết họ không ăn sắn sống ấy hoặc nướng lên thì hàm lượng acid cianuric sẽ giảm đi rất nhiều. Nhưng cũng chỉ nướng được trong rừng, về gần đv thì mùi sắn nướng bay rất xa, mấy ông gác đêm mà nướng sắn sẽ không thể trốn được.

 

[Doun]

Thực ra nguyên nhân sắn gây say chính là cái thứ acid cyanuric, vị nó đắng để khá dễ nhận ra.
Củ sắn trồng ở đồi mà bị rễ cỏ gianh xuyên qua cũng có hàm lượng acid cyanuric rất cao, nhất là xung quanh chỗ rễ cỏ gianh.
Lá sắn cũng có hàm lượng acid này rất cao, nhưng muối lên thì sẽ giảm ở hàm lượng không còn gây ngộ độc nữa.
Vỏ áo củ sắn cũng có hàm lượng acid này cao, nhưng khi ủ chua thì lợn ăn được.
Ngày xưa tụi em vào lính, lúc huấn luyện rất đói, nhiều ông đào trộm sắn của dân ăn sống cũng hay bị say, Nhưng những người biết họ không ăn sắn sống ấy hoặc nướng lên thì hàm lượng acid cianuric sẽ giảm đi rất nhiều. Nhưng cũng chỉ nướng được trong rừng, về gần đv thì mùi sắn nướng bay rất xa, mấy ông gác đêm mà nướng sắn sẽ không thể trốn được.

A-xít Xy-an-hy-đờ-rích (Cyanhydric, công thức HCN) cụ ah. Em nhớ món này vì ngày xưa hay gọi vui là Acid Hình Chữ Nhật. Nó dùng để chế ra khí độc Xianua.

 

[angkorwat]

Thực ra nguyên nhân sắn gây say chính là cái thứ acid cyanuric, vị nó đắng để khá dễ nhận ra.
Củ sắn trồng ở đồi mà bị rễ cỏ gianh xuyên qua cũng có hàm lượng acid cyanuric rất cao, nhất là xung quanh chỗ rễ cỏ gianh.
Lá sắn cũng có hàm lượng acid này rất cao, nhưng muối lên thì sẽ giảm ở hàm lượng không còn gây ngộ độc nữa.
Vỏ áo củ sắn cũng có hàm lượng acid này cao, nhưng khi ủ chua thì lợn ăn được.
Ngày xưa tụi em vào lính, lúc huấn luyện rất đói, nhiều ông đào trộm sắn của dân ăn sống cũng hay bị say, Nhưng những người biết họ không ăn sắn sống ấy hoặc nướng lên thì hàm lượng acid cianuric sẽ giảm đi rất nhiều. Nhưng cũng chỉ nướng được trong rừng, về gần đv thì mùi sắn nướng bay rất xa, mấy ông gác đêm mà nướng sắn sẽ không thể trốn được.

Hồi 1976 huấn luyện tân binh ở Khe Sanh. Đất đồi đó trồng sắn rất bở. Bọn này cứ sau giờ cơm là ra nhổ sắn trộm của dân để nướng ăn. Còn sau bữa cơm chiều ra đào cái hố và đốt lửa xong nhổ sắn cho vào hố lấp đất lại. Sinh hoạt buổi tối xong là ra lấy về ăn. Mấy quả đồ sắn của dân quanh đấy xác xơ vì tiểu đoàn huấn luyện.

 

[coolpix8700]

Hồi 1976 huấn luyện tân binh ở Khe Sanh. Đất đồi đó trồng sắn rất bở. Bọn này cứ sau giờ cơm là ra nhổ sắn trộm của dân để nướng ăn. Còn sau bữa cơm chiều ra đào cái hố và đốt lửa xong nhổ sắn cho vào hố lấp đất lại. Sinh hoạt buổi tối xong là ra lấy về ăn. Mấy quả đồ sắn của dân quanh đấy xác xơ vì tiểu đoàn huấn luyện.

Thường ăn no đỡ say hơn, say nhất là khi đói.
Nhưng tụi em gần như không bao giờ bị say, nhất là hồi nhỏ mà say sắn thì ăn đòn tiếp!

 

[tung5917]

Hồi 1976 huấn luyện tân binh ở Khe Sanh. Đất đồi đó trồng sắn rất bở. Bọn này cứ sau giờ cơm là ra nhổ sắn trộm của dân để nướng ăn. Còn sau bữa cơm chiều ra đào cái hố và đốt lửa xong nhổ sắn cho vào hố lấp đất lại. Sinh hoạt buổi tối xong là ra lấy về ăn. Mấy quả đồ sắn của dân quanh đấy xác xơ vì tiểu đoàn huấn luyện.

Nhà bác em hồi đó ở Hữu Lũng - Lạng Sơn. Đất rộng mênh mông, trồng cả quả đồi sắn, chè, mía, dứa, thuốc lá, đu đủ. Em lên đó chơi suốt vì ở Hà Nội đói mốc mồm . Cứ lên Lạng Sơn là được ăn tẹt ga, thịt gà ăn suốt vì gà nuôi cả đàn. Bộ đội huấn luyện xung quanh cũng nhiều, vào xin tử tế là dân cho ngay mà cụ. Thế mà vẫn có ăn trộm, có lần bác em bắt được mấy chú say lăn quay trong đồi dứa.
Hồi đấy nhà ai cũng trồng mít, mít chín rụng đầy đất cho không ai lấy. Trong khi ở Hà Nội không có mà mua.
Mang được gói thuốc lá và cân chè khô về Hà Nội là phải giấu như đi buôn lậu.

 

[buongco]

Thường DD70 đỏ, nhưng yếm trắng. Thấy yếm xe màu đỏ, hay là màu sai nhỉ?
Nếu vậy, con xe này có lẽ không phải DD mà là xe Nữ hoàng đỏ, Super Cub 50cm3, nó có màu đỏ toàn thân xe và yếm xe cũng đỏ, còn màu đen ở máy xe, bọc xích và ba ga sau. Nhưng nữ hoàng đỏ còn có cái mũ xe là kính chắn gió màu đen ngắn gắn ở trước mặt đồng hồ công tơ mét... mà xe này không thấy, có lẽ cũng tháo bớt như cặp gương chăng?

Xe này là nữ hoàng đỏ đó cụ. Cái viền đèn pha màu đen và trên mặt nạ là số 50. Xe DD viền đèn mạ crom và số mặt nạ là 70 cc

 

[Mũi tên bạc]

Bố em đi iraq về năm 1989 mua được 2 xe này! Giá hình như 3.5 cây vàng 1 xe! Tính ra đất thì phố em khi đó 1 chỉ mua được 5 m2 ( bây giờ là phố chứ vào năm 1989 nó chỉ là một con ngõ rộng trên đường Nguyễn Trãi gần nhà máy Cơ Khí Hà Nội)

Nhưng bù lại có cảm giác thời đó là cụ đi xe máy ai cũng nhìn, chứ ngày đó có miếng đất chẳng hạn thì có khi giờ cụ nhiều tiền nhưng cụ sẽ không có cảm giác là đi nó rất xướng

Em không thích sắn bở, mà lại thích loại sắn cuống đỏ trồng ở đất cằn.
Đi qua Vĩnh Phúc thấy ven đường nhiều sắn, cây thấp em nhớ ngày bé đào của sắn lên, trông bé tý, nhưng ăn sống rất ngọt. Luộc lên củ sắn rất dẻo.
Sắn dù hình như nhiều nơi gọi sắn mọc ở hàng rào. Loại này ăn đắng, dễ bị say!

Dì em cũng thích ăn như cụ, kiểu không thích ăn sắn bở mà chỉ thích loại sắn dẻo hoặc xượng!

 

[Noname_2015]

Sắn khô, ngô bung, là 2 đặc sản người dân trung du ăn mỗi khi đến mùa giáp hạt [ mùa đói]. Ăn sắn độn cơm thật khó tả, khó ăn, nhưng vẫn phải ăn, loại sắn độn có thể là sắn bào [ nạo] thành từng miếng nhỏ và dài, loại thứ 2 là củ sắn tươi đem cắt khúc nhỏ cho vào nồi nấu cùng cơm.

Sắn còn bán thay gạo cho cán bộ công nhân viên cơ quan nhà nước nữa chứ.

Giã sắn nắm thành nắm hấp chín ăn thay cơm. Ném chó chắc chết

 

[Hà Tam]

Hồi 1976 huấn luyện tân binh ở Khe Sanh. Đất đồi đó trồng sắn rất bở. Bọn này cứ sau giờ cơm là ra nhổ sắn trộm của dân để nướng ăn. Còn sau bữa cơm chiều ra đào cái hố và đốt lửa xong nhổ sắn cho vào hố lấp đất lại. Sinh hoạt buổi tối xong là ra lấy về ăn. Mấy quả đồ sắn của dân quanh đấy xác xơ vì tiểu đoàn huấn luyện.

Hồi về đóng quân hậu cứ ở QL19, khu vực An khê, năm 1982, vùng đó dân trông sắn nhiều để bán cho các công ty thu mua làm bột ngọt, loại sắn này có thân cây trắng, cọng lá trắng, củ to, thấy nói là sắn Ấn độ. Dân chế biến đủ các loại sắn lát, bột sắn, ... và làm bánh đa/bánh tráng từ bột sắn. Lính ăn thấy lạ, mãi rồi cũng quen, như bánh tráng cuốn trứng chiên hay thịt luộc!.

 

[Noname_2015]

Sài Gòn, 1988, khu chợ đêm? Không biết bán cái gì đây cụ Hà Tâm?

Cụ này tên là Hà Tam , chớ ko phải Hà Tâm đâu

Hà Tam là địa danh có nhiều em gái ở mạn miền trung ý , lão anh Hà Tam nhỉ

 

[Hà Tam]

Cụ này tên là Hà Tam , chớ ko phải Hà Tâm đâu

Hà Tam là địa danh có nhiều em gái ở mạn miền trung ý , lão anh Hà Tam nhỉ

Khu vực đó có nông trường Hà Tam, nuôi bò giống gốc Ấn (loại đặc trưng có bứu to ở cổ-lưng), trồng mía, sắn... và các cô gái nông trường thì gốc ở Bình định, Hải dương, Quảnh bình, Quảng ngãi...

 

[Hà Tam]

Sài Gòn, 1988, khu chợ đêm? Không biết bán cái gì đây cụ Hà Tâm?

Chợ ban ngày thôi cụ, trong nhà lồng chợ thường tối nên cụ tưởng vậy. Các chợ họp ban ngày, 7-8h tối là đóng cửa rồi.

 

[doctor76]

Sắn còn bán thay gạo cho cán bộ công nhân viên cơ quan nhà nước nữa chứ.

Giã sắn nắm thành nắm hấp chín ăn thay cơm. Ném chó chắc chết

Nghĩ đên sắn là em vẫn hãi hùng, lúc nhỏ, đói quá, hết gạo, bọn em lại lên núi Tam Đảo chặt củi bán, mấy thằng tìm được 1 khóm sắn, đào lên nướng ăn, không ngờ 1 thằng say sắn, bất chợt kiểm lâm đến bắt cả nhóm đưa về trạm tại Km13 chân núi, đến nơi thằng kia say nôn tháo, cán bộ sợ quá còn phải sơ cứu rồi thả cả lũ đi cho rảnh...

 

[doctor76]

Tân Sơn Nhất, 1985, những người nhà đang khóc lóc đưa tiền người thân sang Mỹ.

 

[doctor76]

Chợ ban ngày thôi cụ, trong nhà lồng chợ thường tối nên cụ tưởng vậy. Các chợ họp ban ngày, 7-8h tối là đóng cửa rồi.

Bán hàng từ thời VNCH hay hàng ngoại xách tay à cụ?

 

[doctor76]

Hà Nội, 1985, một ông bố đang dừng xe đạp ngắm nhìn những pano tuyên-truyền ngày 30 tháng 4.

 

[doctor76]

Gần Quảng Trị, 1985, một khu nhà dân gần ven đường.

 

[doctor76]

Sài Gòn, 1985, một bà mẹ Việt đang trưng bức thư và tấm ảnh chụp với người Mỹ, bà có 4 đứa con lai, có lẽ hy vọng được xuất cảnh.

 

[doctor76]

Sài Gòn, 1985, một bà mẹ Việt đang trưng bức thư và tấm ảnh chụp thời trẻ và với người Mỹ,bà và các con đang khóc.

 

[doctor76]

Quảng Trị, 1985, 3 đứa trẻ đứng bên bức tường lỗ chỗ vết đạn.