BAY THẲNG ĐẶC BIỆT VÀ BAY THẲNG THƯỜNG LỆ KHÁC NHAU THẾ NÀO?
Ngày hôm qua 23/9 Bamboo Airway thực hiện chuyến bay thẳng đầu tiên từ VN sang Mỹ, hạ cánh tại sân bay San Francisco. Tàu bay thực hiện chuyến bay thẳng có tên là Quy Nhơn City mang số hiệu QH9149 khai thác bằng máy bay thân rộng Boeing 787-9 Dreamliner.
Với nỗ lực của BB thì đây là thành công đáng ghi nhận vì bay thẳng phải đáp ứng tối đa yêu cầu (kỹ thuật) do Cục An ninh Vận tải Mỹ (TSA) cấp phép. Xin phép được bay thẳng, nghĩa là không phải transit ở sân bay nào mà thẳng luôn từ VN sang một sân bay (chỉ định trong giấy phép của TSA) nào đó bên Mỹ.
Nhưng hãy lưu ý hai điều:
Thứ nhất, xin phép bay thẳng thì VNA đã xin phép cách đây 20 năm, nhưng vì điều kiện bay thẳng chưa đáp ứng được và TSA cũng xét VNA chưa đủ điều kiện nên chưa cấp phép. Chứ không phải BB là hãng xin phép bay thẳng đầu tiên.
Thứ hai, nếu trong các lĩnh vực khác khái niệm “đặc biệt” được coi là tốt hơn cả thì trong việc cấp phép “bay thẳng đặc biệt” lại nằm ở level dưới các chuyến “bay thẳng thường thường lệ”. Chuyến bay thẳng của tàu bau Quy Nhơn City hôm qua của Bamboo là 1 trong 12 chuyến bay thẳng đặc biệt.
Còn hôm 22/9 vừa rồi thì VNA đã chính thức được bay thẳng tới Mỹ là các chuyến bay thẳng thường lệ (Schedule), sau 20 năm chuẩn bị.
Vậy thẳng đặc biệt và thẳng thường lệ khác nhau thế nào?
Thẳng đặc biệt là chuyến bay được TSA cấp phép cho một tháng tối thiểu từ 1 đến tối đa 12 chuyến bay. Các chuyến bay này TSA có kiểm soát về số người đăng ký, hoặc được bay trong các trường hợp khẩn cấp “hỗ trợ”. Ví dụ đưa người từ Mỹ theo diện chuyến bay cứu trợ, hay đưa người từ VN sang theo diện được “duyệt”. Gọi là chuyến bay thẳng Charter – thuê chuyến. Chuyến bay của BB hôm qua 23/9 là chuyến bay như vậy.
Các chuyến bay thuê chuyến đặc biệt bị giới hạn về lịch bay, đối tượng, mục đích như đưa công dân Việt. Các chuyến bay này chỉ được phép khai thác trong khoảng thời gian quy định, sau khi kết thúc hãng hàng không phải xin phép lại từ đầu. Đối với chuyến bay thuê chuyến quốc tế, nhà chức trách Mỹ quy định hãng hàng không không được phép mở bán hành khách, hàng hóa chiều từ Việt Nam sang Mỹ.
Chiều ngược lại, hãng cũng không được phép bán hàng hóa, chỉ được phép chở hành khách là công dân Việt Nam hồi hương
Còn chuyến bay thẳng thường lệ (commercial/schedule) là các chuyến bay mà khách hàng đăng ký mua vé có quyền được lựa chọn ngày bay, lựa chọn chuyến bay, đổi vé, đổi chuyến như các loại vé thông thường khác. VNA hôm 22/9 chính thức thông báo được bay thẳng là chuyến bay thường lệ.
Do đó, mấy hôm nay, các anh chị nhà báo nổi tiếng đều hết lời ngợi ca BB, tôi thấy mừng mà không nên mừng quá. Kẻo lại mừng nhầm. Xã hội VN, tầng lớp trung lưu trở lên thì quan tâm nhiều đến chuyến bay thẳng – đồng thời cũng là quan tâm đến chứng khoán đi theo mỗi dòng sự kiện. Hãy nhớ, trong các chuyến bay thẳng thì chuyến bay thẳng đặc biệt rất khác với chuyến bay thằng thường lệ ở level.