Phân tích: Bước đột phá của Ukraine tại Kursk — Liệu nó có thể ngăn chặn bước tiến của Nga tại Donbas ?
Kể từ ngày 6 tháng 8 năm 2024, Ukraine đã phát động một cuộc tấn công táo bạo vào khu vực Kursk, trên lãnh thổ Nga, đánh dấu một giai đoạn mới trong cuộc chiến giữa Kyiv và Moscow đã diễn ra từ năm 2022. Ban đầu được coi là một nỗ lực gây mất ổn định cục bộ, cuộc xâm lược này nhanh chóng đạt được động lực, buộc Nga phải tái triển khai một phần lực lượng của mình từ Donbas để bảo vệ lãnh thổ của mình. Bài viết này khám phá những tác động của cuộc tấn công này, các phản ứng của Nga và triển vọng tiếp tục cuộc xung đột.
Theo dõi Army Recognition trên Google News tại liên kết này
Đối với Ukraine, việc tấn công lãnh thổ Nga, ngay cả khi mang tính biểu tượng, cũng đại diện cho một chiến thắng về mặt tinh thần và thể hiện khả năng phục hồi trước kẻ thù vượt trội về mặt quân số và công nghệ (Nguồn ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine)
Cuộc tấn công của Ukraine: Một động thái táo bạo và có tính toán
Cuộc tấn công của Ukraine ở khu vực Kursk là một động thái táo bạo trong bối cảnh chiến lược nhạy cảm đối với Kyiv. Sau hơn hai năm xung đột, lực lượng Ukraine phải đối mặt với những tình huống nguy cấp trên nhiều mặt trận, đặc biệt là ở Donbas, nơi quân đội Nga tiếp tục tiến quân chậm nhưng đều đặn. Tướng Oleksandr Syrsky, người mới được bổ nhiệm làm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, đã thiết kế cuộc tấn công này không chỉ để giải quyết áp lực quân sự từ Nga mà còn để tiếp thêm sinh lực cho quân đội Ukraine vốn đã suy yếu sau nhiều tháng giao tranh ác liệt.
Cuộc tấn công này ở khu vực Kursk được lên kế hoạch tỉ mỉ, với một số mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Mục tiêu chính là gây bất ngờ cho quân đội Nga bằng cách tấn công một khu vực mà Moscow coi là tương đối an toàn. Cuộc bất ngờ này được thực hiện thông qua kế hoạch bí mật, chỉ có một số ít tướng lĩnh và quan chức an ninh biết về các chi tiết của chiến dịch. Tướng Syrsky đã sử dụng các chiến thuật nghi binh để che giấu ý định thực sự của quân đội Ukraine, chẳng hạn như huy động quân đội gần biên giới với lý do phòng thủ trước một cuộc tấn công được cho là của Nga vào thành phố Sumy của Ukraine.
Cuộc tấn công cũng được đánh dấu bằng việc sử dụng sáng tạo máy bay không người lái và lực lượng hạng nhẹ để tiến hành các cuộc tấn công cơ động nhanh và làm mất ổn định các tuyến phòng thủ của Nga. Máy bay không người lái FPV (góc nhìn thứ nhất), vốn đóng vai trò quan trọng trong việc phòng thủ trước các cuộc tấn công của Nga, đã được sử dụng rộng rãi để theo dõi và tấn công các vị trí của Nga với độ chính xác cao. Những máy bay không người lái này cho phép Ukraine tránh được một loạt pháo kích lớn trong giai đoạn đầu, điều này sẽ tiết lộ sự chuẩn bị của cuộc tấn công cho người Nga và có khả năng làm giảm yếu tố bất ngờ.
Trên bộ, Ukraine triển khai lực lượng cơ động cao được trang bị xe bọc thép bánh lốp, như xe Stryker của Mỹ, để nhanh chóng xâm nhập lãnh thổ Nga. Tính cơ động này cho phép lực lượng Ukraine bỏ qua các điểm kháng cự và tiến sâu vào khu vực Kursk trước khi Nga có thể phản ứng một cách mạch lạc. Cuộc điều động ban đầu, đặc trưng bởi những bước tiến nhanh chóng và giành được lãnh thổ đáng kể, đã chứng minh hiệu quả của các nhóm vũ trang hỗn hợp của Ukraine, vốn đã học được từ các cuộc tấn công trước đây của Nga.
Tuy nhiên, cuộc tấn công này không chỉ là một cuộc tấn công chiến thuật; nó có những hàm ý chiến lược sâu sắc. Ngoài việc chuyển hướng lực lượng Nga khỏi Donbas, mục tiêu là tạo ra một "vùng đệm" trên lãnh thổ Nga để hạn chế các cuộc tấn công xuyên biên giới thường xuyên tấn công các khu vực biên giới Ukraine kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu. Việc chiếm giữ các điểm then chốt, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng hậu cần và tuyến đường sắt, nhằm phá vỡ hệ thống cung cấp của Nga, vốn phụ thuộc rất nhiều vào vận tải đường sắt. Việc phá hủy các cây cầu bắc qua Sông Seim càng làm phức tạp thêm hậu cần của Nga, làm chậm quá trình di chuyển quân và thiết bị ra tiền tuyến.
Bản đồ cho thấy cuộc tấn công của Ukraine ở vùng Kursk vào ngày 18 tháng 8 năm 2024 (Nguồn ảnh: Viện Nghiên cứu Chiến tranh)
Một khía cạnh quan trọng khác của cuộc tấn công này là tác động tâm lý của nó. Đối với Ukraine, việc tấn công lãnh thổ Nga, ngay cả về mặt tượng trưng, cũng đại diện cho một chiến thắng về mặt đạo đức và thể hiện khả năng phục hồi trước một kẻ thù vượt trội về mặt quân số và công nghệ. Điều này cho phép Kyiv định hình lại câu chuyện về cuộc chiến, chuyển từ thế phòng thủ sang một cuộc tấn công táo bạo thách thức trực tiếp toàn vẹn lãnh thổ của Nga. Cách tiếp cận này cũng thúc đẩy sự tự tin của quân đội Ukraine và người dân, cho thấy rằng chiến thắng vẫn có thể xảy ra bất chấp nhiều thất bại trong những tháng gần đây.
Điều quan trọng nữa là phải lưu ý rằng cuộc tấn công này được lên kế hoạch trong bối cảnh căng thẳng nội bộ ở Ukraine. Tướng Syrsky phải đối mặt với áp lực to lớn để đạt được kết quả sau khi kế thừa một tình huống khó khăn từ người tiền nhiệm của mình, Valery Zaluzhny. Những bất đồng trong giới lãnh đạo quân sự Ukraine, đặc biệt là về chính sách huy động, đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực, làm phức tạp thêm nỗ lực chiến tranh. Do đó, cuộc tấn công Kursk không chỉ là phản ứng quân sự trước những bước tiến của Nga mà còn là nỗ lực củng cố quyền lực của Syrsky và khôi phục sự thống nhất trong giới lãnh đạo Ukraine.
Cuối cùng, không thể bỏ qua chiều hướng chính trị của cuộc tấn công này. Bằng cách đưa cuộc chiến đến đất Nga, Kyiv đã gửi một thông điệp mạnh mẽ đến Moscow và cộng đồng quốc tế. Đó là về việc chứng minh rằng Ukraine không chỉ là nạn nhân của sự xâm lược của Nga mà còn là một quốc gia có khả năng trả đũa và chủ động. Điều này cũng có ý nghĩa đối với các cuộc đàm phán trong tương lai, vì việc chiếm giữ các vùng lãnh thổ của Nga mang lại cho Ukraine đòn bẩy tiềm năng trong bất kỳ cuộc thảo luận nào về lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình. Tóm lại, động thái táo bạo này không chỉ là một hoạt động quân sự mà còn là một chiến lược toàn diện nhằm thay đổi động lực của cuộc xung đột ở mọi cấp độ - chiến thuật, chiến lược và chính trị.
Do đó, cuộc tấn công của Ukraine ở khu vực Kursk thể hiện một nỗ lực được tính toán để xoay chuyển cục diện cuộc chiến bằng cách khai thác điểm yếu của Nga trong khi vẫn đảm bảo động lực mới cho sự kháng cự của Ukraine. Tuy nhiên, thành công lâu dài của hoạt động này sẽ phụ thuộc không chỉ vào khả năng của Ukraine trong việc duy trì áp lực đối với lực lượng Nga trên lãnh thổ Nga mà còn vào khả năng chống lại các cuộc phản công của Nga ở Donbass, nơi mà kết quả của cuộc xung đột cuối cùng có thể được quyết định.
Ảnh trích từ video ghi lại cảnh một người lính Nga đang bắn súng chống tăng Rapira ở khu vực biên giới thuộc vùng Kursk của Nga. (Nguồn ảnh: Bộ Quốc phòng Nga)
Phản ứng của Nga: Một sự điều chỉnh chiến lược
Để ứng phó với cuộc tấn công bất ngờ này, Nga đã phải tái triển khai một phần lực lượng của mình từ Donbas đến Kursk để chống lại mối đe dọa từ Ukraine. Việc tái triển khai này nhấn mạnh tính cấp thiết của việc Moscow phải bảo vệ lãnh thổ của mình trong khi vẫn tiếp tục tấn công ở miền đông Ukraine. Tuy nhiên, bất chấp áp lực từ Ukraine, lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến vào Donbas, đặc biệt là xung quanh Pokrovsk và Toretsk, nơi họ nhắm đến mục tiêu đạt được một bước đột phá quyết định.
Phản ứng của Nga đối với cuộc xâm lược của Ukraine bao gồm việc tăng cường các cuộc pháo kích vào các vị trí của Ukraine ở khu vực Kursk và tăng cường quân đội của mình bằng các đơn vị tinh nhuệ, chẳng hạn như lực lượng đặc nhiệm và lính thủy đánh bộ. Chiến lược kép này—bảo vệ lãnh thổ của mình trong khi vẫn duy trì cuộc tấn công ở Donbas—thể hiện quyết tâm của Điện Kremlin trong việc duy trì áp lực lên Kyiv bất chấp những thách thức về mặt hậu cần và chiến thuật do cuộc tấn công của Ukraine gây ra.
Tuy nhiên, bất chấp áp lực từ phía Ukraine, lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến vào Donbas, đặc biệt là xung quanh Pokrovsk và Toretsk, nơi họ muốn đạt được bước đột phá quyết định (Nguồn ảnh: Viện Nghiên cứu Chiến tranh)
Tác động đến xung đột: Triển vọng trong tương lai là gì?
Cuộc tấn công của Ukraine ở Kursk chắc chắn đã tạo ra một động lực mới trên mặt trận, nhưng vẫn chưa thành công trong việc ngăn chặn bước tiến của Nga ở Donbass. Các lực lượng Nga, mặc dù buộc phải tổ chức lại, vẫn tiếp tục giành được nhiều đất đai ở khu vực quan trọng này cho cả hai bên. Tình hình vẫn phức tạp, với các lực lượng Ukraine đang vật lộn để duy trì bước tiến của họ ở Nga trước sự kháng cự ngày càng tăng, trong khi người Nga vẫn tiếp tục tiến về phía trước ở Donbass.
Những tuần tới sẽ rất quan trọng trong việc xác định liệu Ukraine có thể ổn định được các lợi ích lãnh thổ của mình ở Nga hay sẽ phải rút lui trước cuộc phản công ngày càng có tổ chức của Nga. Mặt khác, Moscow phải quyết định liệu có nên tăng cường hơn nữa thế phòng thủ của mình ở Kursk với nguy cơ làm suy yếu các nỗ lực của mình ở Donbass hay duy trì nguyên trạng trong khi tiếp tục tiến quân ở miền đông Ukraine.
Có một số kịch bản có thể xảy ra trong tương lai của cuộc xung đột. Đối với Ukraine, tình thế tiến thoái lưỡng nan là liệu có nên ổn định những thành quả của mình ở Nga để tạo ra một "vùng đệm" nhằm hạn chế các cuộc tấn công xuyên biên giới của Nga hay tái khởi động cuộc tấn công để phá vỡ thêm bộ máy quân sự của Nga. Việc ổn định các vị trí ở Nga sẽ cho phép Kyiv củng cố các tuyến phòng thủ và củng cố các thành tựu của mình nhưng có thể có nguy cơ sa lầy vào một cuộc chiến tranh tiêu hao khó có thể duy trì trong dài hạn.
Đối với Nga, thách thức chính là tìm ra sự cân bằng giữa việc bảo vệ lãnh thổ và tiếp tục cuộc tấn công ở Donbass. Việc tái triển khai lực lượng đến Kursk cho thấy Moscow coi trọng mối đe dọa từ Ukraine, nhưng điều này có thể làm suy yếu những nỗ lực của họ ở Donbass, nơi người Nga đang tìm cách tạo ra bước đột phá quyết định. Nếu Nga có thể duy trì áp lực ở Donbass trong khi kiềm chế cuộc tấn công của Ukraine ở Nga, họ có thể trở nên mạnh mẽ hơn từ giai đoạn này của cuộc xung đột.
Tóm lại, tình hình vẫn còn bất ổn và khó lường. Cuộc tấn công của Ukraine ở Kursk đã thay đổi động lực nhưng vẫn chưa thành công trong việc đảo ngược đà tiến triển trên mặt trận chính ở Donbass. Cả hai bên hiện đang phải đối mặt với những tình thế tiến thoái lưỡng nan về mặt chiến lược: đối với Ukraine, liệu có nên ổn định hay tái khởi động cuộc tấn công; đối với Nga, liệu có nên tăng cường phòng thủ lãnh thổ hay tiếp tục tiến công ở Donbas. Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ quyết định diễn biến của cuộc xung đột trong những tuần tới.
vnexpress.net
