Chỉ có tăng không giảm: vấn đề giá bán xe tăng
(Vũ khí) - Xin giới thiệu bài viết với tiêu đề trên của chuyên gia quân sự Ryabov Kirill cung cấp một số thông chi tiết về giá cả xe tăng để cùng tham khảo.
Bài đăng trên “Bình luận quân sự” ngày 17/8/2021:
|
|
| T-90S (Т-90С) không phải là xe tăng đắt nhất, nhưng là kiểu xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT- từ tiếng Anh Main battle tank) thành công nhất trên thị trường hiện nay. Ảnh của Bộ Quốc phòng Ấn Độ |
Thành công thương mại của xe tăng hoặc của các phương tiện xe bọc thép khác phụ thuộc vào một số yếu tố chính. Trước hết, đó là các tính năng kỹ- chiến thuật của chúng.
Điều quan trọng nữa- các tính năng và khả năng của sản phẩm (xe tăng) phải đáp ứng được nhu cầu thực tế trên thị trường và nhu cầu của từng khách mua cụ thể. Ngoài hai yếu tố trên, giá cả vẫn là yếu tố quan trọng nhất.
Một MBT hiện đại và cực kỳ đắt tiền tuy sẽ thu hút được sự chú ý đặc biệt- nhưng sự quan tâm này sẽ không mang lại bất kỳ một thành công thương mại nào.
Các xu hướng chính hiện nay
Xe tăng luôn cần cho bất kỳ một quân đội phát triển nào, và vì vậy mà phương tiện kỹ thuật quân sự này cũng luôn chiếm một vị trí đặc biệt trên thị trường vũ khí quốc tế.
Cùng với đó, lĩnh vực các phương tiện xe bọc thép có những đặc điểm rất thú vị gắn liền với những tính chất đặc thù của công nghệ sản xuất hoặc hiện đại hóa xe tăng, với nhu cầu của người mua, v.v.
Trước hết, cần nhớ rằng vào thời điểm hiện tại chỉ có một vài quốc gia sở hữu dây chuyền sản xuất xe tăng hoàn chỉnh. Các dây chuyền sản xuất xe tăng hiện đang có tại Nga, Đức, Israel, Ấn Độ, Trung Quốc, v.v.
Những quốc gia này, hoặc là tự mình, hoặc là hợp tác với nước khác nghiên cứu thiết kế xe tăng và thực hiện các dự án hiện đại hóa những xe tăng đã có.
|
|
| Một trong những phiên bản T-64 hiện đại hóa để xuất khẩu của Ucraine Ảnh "Ukroboronprom" |
Các nước Mỹ, Pháp, Ý, Ucraine và một số quốc gia khác có đủ năng lực để chế tạo xe tăng, nhưng hiện nay họ không sử dụng những năng lực này.
Tạm thời những nước này chỉ tập trung vào việc hiện đại hóa những mẫu hiện có, mặc dù không loại trừ khả năng sẽ chế tạo các mẫu mới.
Theo nhiều tính toán khác nhau, phần lớn khối lượng xe tăng được bán trên thị trường thế giới là những xe tăng “second hand” (đã qua sử dụng).
ADVERTISEMENT
Những xe bọc thép các kiểu cũ hơn có thể được rao bán vì (nước bán) đã có các phương tiện hiện đại hơn. Ngoài ra, một số quốc gia cho đến thời gian gần đây có một xe tăng dự trữ khá lớn và họ quyết định bán bớt chúng.
Các xe tăng đang được bảo quản niêm cất có thể được bán trong tình trạng "nguyên bản" hoặc được sửa chữa để khôi phục lại các chức năng cơ bản, tùy thuộc vào yêu cầu của khách hàng.
Cũng có thể hiện đại hóa trước khi giao hàng bằng cách thay thế một số bộ phận, chi tiết và “bổ sung” một số chức năng mới. Những công việc như vậy cũng là một công việc kinh doanh có lợi nhuận khá cao.
Không chỉ thế, hiện đã có và đang có thêm hàng loạt các dự án hiện đại hóa với mục tiêu trước hết là đáp ứng nhu cầu của khách hàng nước ngoài.
|
|
| Phiên bản xe tăng xuất khẩu T-90SM. Ảnh Vitalykuzmin.net |
Và như vậy, vào thời điểm hiện tại, quân đội nước nào cũng có thể tìm được cho mình một kiểu xe tăng đáp ứng đầy đủ nhất yêu cầu và phù hợp với khả năng tài chính của mình.
Và nói chung, yếu tố “tiền” thường là yếu tố mang tính quyết định, và vì thế- làm giảm doanh số bán các xe tăng hiện đại và kích thích sự tăng trưởng của "thị trường thứ cấp"- tức thị trường những xe tăng đã qua sử dụng và các dự án hiện đại hóa.
Xe tăng đã qua sử dụng
Các xe tăng những mẫu tương đối cũ, lạc hậu, đã bị hao mòn, cũng như đã gần hết tuổi thọ, thường không bao giờ có giá quá cao.
Lấy ví dụ, theo những hợp đồng được ký kết trong mấy năm gần đây, mỗi xe tăng T-55 chỉ có giá khoảng 150-200 nghìn đô la. Các nước Đông Âu cựu thành viên của Hiệp ước Warsaw đã bán xe tăng T-72 các biến thể sớm nhất cũng chỉ với giá tầm từ 150 – 200 nghìn đôla/chiếc.
Đôi khi giá các MBT mới hơn cũng giảm đáng kể do quân đội một nước nào đó được trang bị mới xe tăng hiện đại hơn nên bán các xe tăng tuy còn khá mới nhưng bị loại biên.
Sửa chữa và hiện đại hóa có thể cải thiện các tính năng và tăng hạn sử dụng xe tăng , nhưng đồng thời cũng làm tăng giá của nó.
Ví dụ, vào năm 2016, Nga đã nhận được đơn đặt hàng hiện đại hóa xe tăng T-72B theo dự án “B1” để sau đó chuyển giao cho Quân đội Nicaragua.
Với 50 xe tăng T-72 đã qua hiện đại hóa, khách hàng đã thanh toán cho Nga khoảng 80 triệu đô la – tính trung bình 1,6 triệu đôla/ xe.
|
|
| Xe tăng đã hiện đại hóa T-72B3. 2016 Ảnh: Vitalykuzmin.net |
Cách đây không lâu, Ucraina bán rất nhiều MBT đã qua sửa chữa. Sau khi Liên Xô tan rã, nước này được nhận gần như “miễn phí” một số lượng rất lớn xe tăng các mẫu khác nhau, và “khẩn trương” đưa chúng ra thị trường thế giới.
Với mỗi chiếc T-64 đã được sửa chữa và cải tiến, tùy thuộc vào mức độ hiện đại hóa, Kiev đưa ra mức giá từ 1triệu đến 1,2 triệu USD.
Các dự án hiện đại hóa giúp cải thiện rất các đáng kể các tính năng kỹ- chiến thuật, nhưng cũng đòi hỏi chi phí khá cao.
Cụ thể, vào năm 2013, có thông tin rằng số tiền cần để nâng cấp xe tăng T-72B lên mẫu T-72B3 cho Quân đội Nga vượt quá 50 triệu rúp/ chiếc (khoảng 2 triệu đô la tính theo tỷ giá hối đoái tại thời điểm đó).
Khoảng 60% khoản tiền này được chi cho việc sửa chữa lớn (đại tu) MBT, phần còn lại – để thay các bộ phận- chi tiết mới. Sau đó, nhà sản xuất đã cho ra một phiên bản mới của dự án “B3”.
Theo nhiều nguồn tin khác nhau, chi phí cho việc hiện đại hóa một xe tăng phiên bản này lên tới 75-80 triệu rúp.
Một dự án hiện đại hóa các xe tăng cũ hiện đang cũng đang được Mỹ thực hiện và có tên là M1A2C hoặc M1A2 SEP v.3. Hợp đồng đầu tiên của dự án này được ký kết vào năm 2017 có nội dung hiện đại hóa 45 chiếc xe tăng với giá 270 triệu USD,
Như vậy, chi phí trung bình để hiện đại hóa cho mỗi chiếc xe lên tới 6 triệu đô la – đó là chưa tính chi phí sản xuất chính chiếc xe tăng đó.
|
|
| Xe tăng Mỹ M1A2C, phiên bản mới nhất của “Abrams”. Ảnh US Army |
Ba Lan gần đây đã công bố ý định mua các xe tăng Mỹ biến thể mới nhất. Để mua 250 xe M1A2C kèm phụ tùng thay thế cộng chi phí đào tạo kíp xe và nhân viên kỹ thuật v.v. nước này dự định phải chi khoảng 6,04 tỷ đô la.
Như vậy, vòng đời của mỗi xe tăng sẽ tiêu tốn 24 triệu đô la. Theo các điều khoản của chương trình SEP v.3, thì chỉ tiến hành hiện đại hóa tiếp những MBT đã từng được nâng cấp từ trước đó.
ADVERTISEMENT
Thành thử , qua các kế hoạch nói trên của Ba Lan chúng ta có thể biết một cách tương đối chính xác tổng chi phí- cả chi phí sản xuất xe tăng, các lần hiện đại hóa nó, cũng như chi phí cho khai thác – bảo dưỡng kỹ thuật .. tại các đơn vị.
Xe tăng mua trực tiếp từ nhà máy
Nhờ những ưu thế không thế tranh cãi, xe tăng mới sản xuất vẫn giữ được thị phần đáng kể. Phần lớn các hợp đồng chỉ giới hạn ở việc bán xe tăng, nhưng trong một số trường hợp, bên bán và bên mua còn ký được cả các thỏa thuận tổ chức sản xuất theo cấp phép, - tức lắp ráp xe tăng tại các doanh nghiệp của khách hàng.
Kiểu xe tăng đang bán chạy nhất trong thời điểm hiện tại là xe tăng T-90S của Nga, và khách mua nhiều nhất là Ấn Độ. Các hợp đồng cung cấp xe tăng thành phẩm được ký từ đầu những năm 2000, sau đó xuất hiện thỏa thuận Nga-Ấn về việc tổ chức lắp ráp tại xí nghiệp của bên mua.
Theo thỏa thuận này thì trong những năm tới, Quân đội Ấn Độ sẽ nhận được 1.000 MBT T-90S mới với tổng chi phí khoảng 2,5 tỷ đô la (khoảng 3,4 tỷ đô la, nếu tính đến lạm phát). Như vậy, mỗi xe tăng có giá 2,5 triệu USD.
|
|
| Xe tăng K2 Hàn Quốc, một trong những mẫu xe tăng đắt nhất trong lịch sử. Ảnh Wikimedia Commons |
Trong năm 2014-20 15, dây chuyền lắp ráp theo giấy phép cũng được tổ chức tại Algeria. Theo hợp đồng này, sẽ lắp ráp tại Algeria 200 MBT kiểu T-90SA với tổng chi phí khoảng 1 tỷ đô la, - có nghĩa là khoảng 5 triệu mỗi chiếc.
Vào đầu những năm 2010, xe tăng T-90AM và T-90SM (Т-90АМ và Т-90СМ) phát triển từ mẫu cơ sở của dòng tăng T-90, đã được chào hàng trên thị trường vũ khí thế giới.
Trong các tài liệu quảng cáo và các thông báo khác, có các thông tin về giá xuất khẩu xe tăng T-90 "SM". Tùy thuộc vào cấu hình, nó có thể vượt quá 4 triệu đô la mỗi chiếc.
Xe tăng Đức Leopard 2A7 + phiên bản mới nhất cũng đạt được những thành công thương mại nhất định. Cụ thể, vào năm 2013, Đức đã ký với Qatar một hợp đồng về việc cung cấp 62 xe tăng kiểu này và các phương tiện kỹ thuật khác cho Quân đội nước này.
Năm 2018, đã ký thêm một thỏa thuận về việc cung cấp 44 xe tăng và các phương tiện khác cho Hungary. Trong cả hai trường hợp, những chiếc xe tăng được chế tạo mới này có giá khoảng 10 triệu đô la mỗi chiếc.
ADVERTISEMENT
|
|
| Xe tăng Leopard 2A7 + của Đức, thêm một ứng cử viên tranh chức vô địch về giá. Ảnh của KMW |
Từ năm 2014, Hàn Quốc đã bắt đầu trang bị cho Bộ đội xe tăng của mình kiểu MBT hiện đại do chính nước này thiết kế là xe tăng K2 “Black Panther”.
Khi mới bắt đầu sản xuất, giá thành của một chiếc xe như vậy lên tới 8,5 triệu USD, khiến nó trở thành chiếc xe tăng đắt nhất thế giới.
Hiện nay, giá của mỗi xe tăng này đã là gần 10 triệu đô la- và "Black Panther" hiện vẫn đang là xe tăng đắt nhất thế giới.
Mặc dù đắt như vậy, K2 vẫn thu hút sự quan tâm của các khách hàng tiềm năng nước ngoài. Hiện Ba Lan và Na Uy đang tiến hành các cuộc đàm phán về việc mua những chiếc xe tăng này.
Vấn đề giá thành
Khi chế tạo các xe tăng hiện đại, nhà sản xuất phải sử dụng các vật liệu đắt tiền và ứng dụng những công nghệ rất phức tạp.
Tuy làm như vậy sẽ đạt được những tính năng cần thiết, nhưng cũng làm cho giá thành của các xe tăng thành phẩm tăng lên. Kết quả là giá các phương tiện xe bọc thép không ngừng tăng.
Ngay cả các quốc gia phát triển và giàu có cũng buộc phải cắt giảm kế hoạch mua sắm xe tăng của mình, còn các quốc gia khác nghèo hơn thì không có cơ hội sở hữu các phương tiện xe bọc thép hiện đại nhất.
Cần phải thấy rằng trong các dự án triển vọng ,khách hàng sẽ đưa ra những hạn chế khá nghiêm ngặt về giá cả của xe tăng và chi phi khai thác trong suốt vòng đời của nó.
Tuy nhiên, các yêu cầu kỹ thuật đối với xe tăng cũng sẽ ngày càng cao, cùng với đó là yêu cầu phải bổ sung một số chức năng mới phức tạp hơn cho xe tăng. Và như vậy sẽ đồng nghĩa với việc tăng giá thành và giá bán.
Liệu có thể tìm được lối thoát ra khỏi cái vòng luẩn quẩn này hay không- hiện không ai biết.
fighting-vehicles.com
