Thưa các bạn, lên xuống dốc là việc làm bắt buộc mà chúng ta thường gặp khi lái xe trên đường. Lên xuống dốc khi trời mưa thì lại càng phải chý ý nhiều hơn.
Để có thể lái xe lên xuống dốc và đặc biệt là lái lùi xe thì việc đầu tiên là phải luyện lái nhìn gương chiếu hậu ở hai bên và gương chiếu hậu ở trong xe. Tuyệt đối không nên hạ gương rồi thò đầu ra nhìn về phía sau để lái. Nếu phải hạ gương để thò đầu ra để lái lùi xe thì có thể kết luận ngay là không đủ bản lĩnh lái lùi xa được, chứ chưa nói đến chính bản thân lái xe khi thò đầu ra ngoài cửa để lùi xe thì đã đặt mình vào tình trạng nguy hiểm.
Để nâng cao khả năng căn chỉnh lái khi lùi xe, tôi vẫn thường đem xe ra luyện theo đường zic zac. Thời tôi thi bằng lái xe thì lái lùi theo vạch ziczac là bắt buộc. Tôi cũng cho rằng bài tập này rất cần thiết vì nó luyện cho người lái cảm nhận mặt đường từ đó để tăng cảm giác lái, nâng cao sự khéo léo cho người lái.
Trước tiên các bạn nên luyện lái một tay thật tốt, thật linh động, tay không cầm chặt vô lăng, chỉ cầm lỏng để có thể xoa trên vô lăng. Luyện lái một tay thật tốt cả tay phải và tay trái vì khi lùi xe thì ta chỉ lái một tay, tay kia còn dành để điều khiển phanh tay bổ trợ thêm khi cần. Lái một tay trái thì tay cầm vô lăng ở vị trí số 10, nếu lái một tay phải thì tay cầm vô lăng ở vị trí số 2. Ở những vị trí này tay sẽ đủ lực nhất để "vặn" vô lăng và cũng có hành trình lớn để lái. Ngón tay cái duỗi thẳng và nằm dọc trên mặt trước vô lăng, tuyệt đối không quặp ngón tay cái vào lòng vô lăng, vì khi quặp ngón tay cái như thế thì ta không thể xoa vô lăng được, mà có xoa được vô lăng thì mới có thể lái một cách linh hoạt.
Khi lùi xe ta nên hạ thấp bớt gương chiếu hậu để dễ căn đường. Ta cứ giả sử như đã thuần thuộc kỹ thuật dùng chân ga, dùng chân côn ( đối với xe số sàn), với xe số tự động thì mợi việc trở nên đơn giản hơn nhiều. Tôi xin được nói tiếp. Trước khi lùi xe, bất cứ là lùi trên đường phẳng hay lùi xuống dốc thì việc đầu tiên là đưa mắt nhìn toàn tuyến lùi để nhanh chóng có vài nhận xét và ghi nhớ những đặc điểm của đoạn lùi, việc này là vô cùng cần thiết, nếu lùi đến đâu nhìn đến đấy mà không có khái niệm về toàn tuyến thì lái rất chậm, có thể có trường hợp bị lâm vào tình trạng chọn nhầm giải pháp, khi phát hiện ra thì: Ôi thôi, tiến thoái lưỡng nan.
Bắt đầu lùi, ta không thể cùng lúc nhìn được hai bên thân xe, và cũng không thể hoàn toàn nhìn gương chiếu hậu trong xe để lái. Vậy tốt nhất là ta chọn một bên xe làm chính để căn đường, chọn bên nào thì tuỳ tình trạng đường mà đưa ra quyết định. Chọn một bên làm chính để căn lái, thỉnh thoảng lại liếc sang bên kia, thỉnh thoảng lại nhìn gương chiếu hậu trong xe để có thể nhìn xa toàn tuyến. Bình tĩnh dùng một tay để lái, xoa tay để quay vô lăng. Tôi nói là xoa tay, nhưng không phải với cái cách là xoè thẳng hoàn toàn bàn tay rồi xoa bằng lòng bàn tay (như một vài bác tài lái xe khách khi quay đầu xe), Ta xoa tay để có thể dùng một tay vần vô lăng nhưng khi cần chỉ cần bóp lại thì tay ta đã cầm chắc chắn vô lăng, muốn thế ta không duỗi thẳng bàn tay mà khom bàn tay - ngón tay khom vào theo chiều tròn của vô lăng, vì ngón tay cái không quặp vào lòng vô lăng nên ta vẫn xoa vòng quanh vô lăng dễ dàng. Tôi nói tuyệt đối không xoa bằng cách xoè và duỗi thẳng bàn tay vì rất nhiều trường hợp đường xấu, lổn nhổn đá nhỏ, đường trơn, hoặc bùn lầy làm cho xe lắc lư, tay lái có thể bị vằng làm rơi tay ra khỏi vô lăng. Nếu đang lùi mà xe bị ngoáy đầu thì sẽ ra sao nếu như tay bị văng ra khỏi vô lăng?
Ở đây ta cũng nên phân ra các trường hợp: Xe một cầu trước, xe một cầu sau và xe 2 cầu. xe số sàn và xe số tự động.
Sẽ là dễ hơn nhiều nếu là xe 2 cầu, vì vậy tôi chỉ tập trung nói về xe một cầu số sàn.
Xe một cầu trước - nếu đường trơn lầy thì khi lùi sẽ phải hết sức thận trọng vì xe rất có thể bị ngoáy đầu xe do cầu chủ động ở đầu xe mà xe lại lùi vì vậy sẽ làm cho xe ngoáy đầu dữ dội khi đường trơn hoặc khi bánh sau sa vào ổ gà. Xe đang lùi, bánh sau sa vào ổ gà – có nghĩa là hai bánh trước ra sức đẩy mà xe không đi được, như vậy nhất định xe sẽ bị ngoáy đầu, đầu xe đánh võng sang hai bên. Các bạn hãy hình dung: Nếu là lùi xuống dốc đường trơn mà xe lại bị ngoáy đầu, nếu một bên là vách núi dựng đứng, bên kia là vực sâu – tôi không dám mô tả tiếp theo cái hậu quả khốc liệt thêm được. Các bạn, ta phải lái hết sứ từ tốn, không được ga cao đột ngột, không quay vô lăng quá giật khửu. Sử dụng chân côn , chân ga và chân phanh thật nhuần nhuyễn tinh tế thì mới thoát hiểm được trong tình thế đường mà tôi nếu trên. Thông thường, thì người lái xe hay bị bản năng điều khiển sai chân phanh, rất nhiều trường hợp tự mình làm khó mình khi phanh gấp đột ngột theo phản xạ. Lẽ ra phải bình tĩnh đệm nhẹ nhàng thì lại đạp cứng phanh. Dù cho xe có hệ thống phannh ABS thì vẫn không giúp ích được nhiều cho lái xe, vì ta có lùi được tốc độ cao đâu, xe lùi chậm thì nhiều khi hệ thông ABS cũng không kích hoạt, có xe hệ thống này cũng không nhạy cảm ( thí dụ như xe Ford Everest ). Khi ta lái xe trên đường cứng và khi trên đường bùn lầy thì chân phanh cũng phải khác nhau. Trên đường cứng mà xe có hệ thông ABS thì các bạn nên phanh tương đối mạnh, đủ lực và không cần phanh nhấp nhả vì đã có ABS làm thay việc đó. Trên đường lầy, tốc độ xe chậm không đủ kích hoạt ABS vì thế cho dù là xe hiện đại có hệ thống ABS thì ta vẫn cần phanh theo kiểu nhấp nhả để chống bó cứng phanh mà gây ra mất lái.
Nếu là xe một cầu sau - sẽ thuận lợi hơn nhiều khi ta buộc phải lái lùi xe xuống dốc trời mưa, đường trơn. Tại sao vậy? Là xe một cầu sau, khi ta lùi xe thì chính cái xe đã trở thành một cầu trước, cầu chủ động lôi xe xuống dốc – vì thế ít gây ra tình trạng ngoáy đầu xe, xe ít bị ngoáy phía sau (đầu Capo xe).
Theo tôi, để có thể lùi xe tốt xuống dốc thì kỹ thuật vận hành chân côn, chân ga, chân phanh phải luyện thật tinh tế. Dùng chân ga tinh tế không những tránh cho xe gầm rú, tránh cho xe lắc mông, lắc đầu mà còn làm cho xe đi không bị giật cục. Tất nhiên, xe sẽ ăn ít xăng hơn - đây là điều bạn dễ dàng kiểm nghiệm.
Dù là lái xe lên dốc hay xuống dốc, dù là tiến hay lùi thì cũng không bao giờ được đánh lái chuyển hướng đột ngột, đặc biệt là ở tình huống đường trơn.
Có vài kinh nghiệm nhỏ bé của riêng mình tôi xin góp cùng các bạn, viết thêm e dài dòng, chả biết có giúp ích gì không cho các bạn mới lái xe nữa.
Tôi kể tình huống lùi xe mà tôi đã gặp phải để các bạn thư giãn thêm. Cách đây 9 năm đường lên Điện Biên chưa nâng cấp như hiện này, toàn tuyến còn rất xấu, đường nhỏ, nhấp nhổ. Đèo Pha Đin quanh co uốn lượn, mặt đường bé tí gồ nghề ổ gà. Trong lần đó tôi lái xe lên Điện Biên, đang leo lên đèo, lên được khoảng 1/3 đèo thì có một chiếc SUV xin vượt. Đường quanh co rất hẹp, không có một đoạn thẳng nào đủ để tôi có thể nép vào cho xe sau vượt, vì thế mà tôi chưa cho xe sau vượt ngay. Đến đoạn tôi thấy có thể cho vượt, tôi liền nháy xi nhan và nép xe vào sát bên đường để xe sau vượt qua. Xe sau vượt qua, vượt khoảng vài chục mét thì xe đó dừng lại giữa đường. Ngay lập tức tôi dự đoán: xe kia sau khi vượt qua thì muốn gây sự với tôi vì cho là tôi cố ý gây khó khăn không cho vượt. Tôi cũng dừng xe giữa đường. Xe kia thấy tôi dừng xe thì liền lùi xe lại gần xe tôi. Thấy thế tôi cũng lùi xe, họ lùi thì tôi cũng lùi mà tôi thì lùi nhanh hơn nhiều ( các bạn, cả hai xe chúng tôi khi đó là lùi xe xuống đèo Pha Đin). Hai xe cứ thế thi nhau lùi, biết không thể lùi xe xuống đèo bằng tôi được thì xe kia dừng lại và cho hai cậu nhảy xuống chạy lại phía xe của tôi. Tôi đã giả vờ sợ và lùi tiếp thêm một đoạn nữa để kéo hai cậu kia rời xa xe của họ. Khi tôi thấy khoảng cách hai xe đã tương đối, lập tức tôi bất ngờ dừng lại và rú ga tiến lên, tôi tiến thẳng đến hai cậu đang chạy lại xe tôi. Thấy tôi bất ngờ dừng lùi rồi tiến lên, sợ bị tôi đâm nên hai cậu kia quay đầu ù té chạy ngược lên đèo về phía xe của chúng, rồi cả lũ lái xe đi thẳng.
Các bạn, văn không hay, chữ không tốt, chỉ có tấm lòng. Biết đến đâu tôi góp đến đấy vì thế không khỏi khiếm khuyết lan man mông lung. Tôi cũng tham gia một số diễn đàn nhưng cuối cùng chỉ kết với cái diễn đàn này vì tôi thấy ở đây niềm vui, thư giãn, cơ hội học hỏi. Tôi rất thích cái sự tếu táo của anh em. Nhiều diễn đàn khác rơi vào tình trạng cãi nhau như mổ bò, xúc phạm nhau nặng nề làm mất đi cảm hứng.
Cánh lái xe chúng ta vào đây là có cùng đam mê vi vu bên tay lái, chinh phục mỏi nẻo đường vì thế giúp nhau trao dồi thêm bản lĩnh cũng là việc cần thiết. Kể ra thì cũng còn rất nhiều điều muốn trao đổi cùng anh em, nhưng lại ngại làm anh em nhức đầu với mớ kinh nghiệm bé tí của mình.
Vài nét tham gia cho vui, đừng ném đá tảng mà làm tắc đường nhé.:21::21::21:
Chúc năm mới vui vẻ, thành đạt, bình an.