[Funland] Thành ngữ giải- thích

[matizvan2009]

25. Chín chữ Cù lao
Cù: siêng năng
Lao: khó nhọc

Chín chữ cù lao ấy là :
Sinh : đẻ, cúc : nâng đỡ, phủ : vuốt ve, súc : cho bú mớm lúc nhỏ, trưởng: nuôi cho lớn, dục : dạy dỗ, cố : trông nom săn sóc, phục : xem tính nết mà dạy bảo cho thành người tốt, phúc : giữ gìn.

hihi, cái này em funny một tí. Đối với các cụ OFer thì có chữ thứ 10 đó là chữ THỊT ah .

 

[Bachsima]

Cá cày: là cái "cá" (làm bằng tre hoặc gỗ, to bằng cái cán dao, hình như con cá) dùng để nâng bắp cày lên xuống khi muốn cày nông hoặc sâu. Cá cày tuy nhỏ nhưng điều khiển được cả lưỡi cày.
đanh đá cá cày là chỉ phụ nử tuy nhỏ bé nhưng cứng cỏi có thể điều khiển được chồng hay cả 1 cơ nghiệp

nếu them chữ "như" thì dễ hiểu ngay: [như ] đanh [như ] đá [như ] cá cày. Cá cày là cái nêm chịu lực rất lớn từ bắp cày truyền lên nên rõ là cứng chắc.

 

[Bachsima]

8. (Vênh váo) ( như) Khố rợ phải lấm.
Câu này đa phần đều nói là : bố vợ phải đấm.
NHững người nghèo quá ngày trước không có khổ vải để đóng, phải dùng phải dùng vỏ một loại cây, ngâm nước rồi đập thành mảng cho mềm để đóng khố (chăn sui khố rợ).
khố vải thường là kín hai bên nhưng khố rợ khi lấm bùn, dính bùn thì không kín, khít mà thường vênh lên, hở hết cả hàng họ ra.

Khố rợ là khố bằng dây bện, dây rợ mà, đúng như cụ nói nhúng bùn rồi nó khô nó cong queo hở hếch.

 

[matizvan2009]

" Rối như mớ bòng bong".
Các Cụ còn nhớ loại cây bòng bong không ( cây dây leo thân mỏng như sợi tơ hồng và lá hơi giống lá cây dương xỉ)

trong Văn tế nghĩa sĩ Cần giuộc có câu "bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan ...". Em được giải thích là bòng bong này là chỉ các nhà trại của lính Pháp, do người dân Việt lúc đó thấy các trại của lính Pháp giống "bòng bong" của dân địa phương, vậy "bòng bong" ở đây là cái gì vậy các cụ.

 

[doctor76]

Khố rợ là khố bằng dây bện, dây rợ mà, đúng như cụ nói nhúng bùn rồi nó khô nó cong queo hở hếch.

Hở hết hàng họ ra chứ lỵ.

 

[Bachsima]

12. Dùi đục chấm mắm cáy
Đúng ra là: Bồ ( bầu) dục chấm mắm cáy.
Bồ dục ( lợn) được coi là món ăn ngon của các nhà giàu có ngày xưa.
Mắm cáy là loại mắm không ngon, nặng mùi.
Bồ dục mà chấm mắm cáy thì ăn mất hết ngon đi.
Nhưng giờ thì ta toàn nói: dùi đục chấm mắm cáy, câu này vô nghĩa nhưng nói chung ai cũng hiểu là chỉ hạng người thô lỗ, bỉ lậu.

Có thể là thợ mộc chơi xỏ nhau, dùi đục mà chấm mắm gì lúc vung lên thì vấy bẩn cả xung quanh, ý trỏ người nói năng thô lỗ khó chịu như cái dùi đục dính mắm vung vảy, có thể là dùi đục chấm mắm cái (loại mắm đặc, nặng mùi nhất) về sau thành mắm cáy, một loại đặc trưng.

 

[minh0075]

Đói cho sạch, rách cho thơm. Câu này hồi bé phải nghe nhiều, giờ nhắc đến ít hơn.

 

[atlas09]

bắt cá hai tay
chỉ bắt cá độ đá gà: ngày xưa đá gà có 3 hiệp, cao thủ cá độ thì hiệp 1 bắt con gà này làm mồi nhưng sang hiệp 2 hiệp 3 sẽ bắt con gà đối thủ tùy theo diễn biến.

 

[Bachsima]

14. Lòng Lang dạ Sói
Thành ngữ gốc Hán: “lang tử dã tâm” (lang: sói; tử: bao tử, dạ dày; dã: thú; tâm: tim,)

Theo sách Tả truyện :
vợ của viên quan Tư Mã Tử Lang (vào đời vua nước Lỗ bên Trung Quốc) sinh hạ được một đứa bé đặt tên là Việt Tiêu. Nhưng viên quan lệnh doãn Tử Văn trong triều, một lần đến chơi nhà, bất chợt trông thấy đứa bé liền nói: “Thằng bé này có khuôn mặt giống hổ gấu. Tiếng khóc của nó lại giống tiếng của lang sói kêu. Thế này là dở lắm”. Dẫn lại câu ngạn ngữ “Lang tử dã tâm. Thị nải lang dã, kì khả súc hồ”, có nghĩa là “Lòng lang dạ thú. Nó là loài lang sói không nuôi được đâu”, ông bèn khuyên Tư Mã tử Lang đem giết đứa bé đi, kẻo không sau này có ngày nó sẽ làm hại cả họ như chơi.
Nghe nói sau đó, vì mê tín và quá tin lời quan lệnh doãn mà gia đình Tư Mã Tử Lang đã nhẫn tâm đem bỏ chết con ruột của mình ở trong rừng. Mọi người trong thiên hạ biết tin này ai cũng thương cảm xót xa.

Lòng lang dạ thú có lẽ hợp hơn.
Mà có thể hiểu Lang đây là quan lang, là câu những người bề dưới nói vụng các quan lang chăng.

 

[doctor76]

Lòng lang dạ thú có lẽ hợp hơn.
Mà có thể hiểu Lang đây là quan lang, là câu những người bề dưới nói vụng các quan lang chăng.

Cũng là 1 ý hay đấy cụ.

 

[Bachsima]

15. Ướt như chuột lột
Đúng ra là: ướt như chuột lội
Lội là tiếng Việt cổ, nghĩa là bơi .
Ở đồng chiêm trũng ngày xưa, vào mùa nước, chuột đồng thường phải bơi lên chỗ khô ráo hơn, khi bơi, lông của chúng đương nhiên là ướt và dính bết vào da.

Hay là : ướt như chuột lụt.

 

[doctor76]

Hay là : ướt như chuột lụt.

Không cụ ạ
Chữ Lụt ở đây không hợp nghĩa

 

[Bachsima]

bắt cá hai tay
chỉ bắt cá độ đá gà: ngày xưa đá gà có 3 hiệp, cao thủ cá độ thì hiệp 1 bắt con gà này làm mồi nhưng sang hiệp 2 hiệp 3 sẽ bắt con gà đối thủ tùy theo diễn biến.

Cụ An Chi đã giải thích là: chơi cá độ bắt cả tay trên và tay dưới, cả kèo thua và kèo thắng, nghĩ là khôn nhưng thực ra là kết quả ra sao mình cũng vẫn mất tiền. Vì thế hay ví với anh yêu hai cô một lúc, hai cô kia mà biết kiểu gì cũng thiệt.

 

[atlas09]

24) Ăn Đông Ngủ Tây Có truyền thuyết như sau:
Người nước Tề có cô con gái, có hai nhà trai cùng đến cầu hôn một lúc. Chàng trai ở nhà đông xấu mà giàu, chàng trai ở nhà tây đẹp mà nghèo. Cha mẹ cô gái do dự không quyết định được, bèn hỏi ý của con mình muốn chọn ai, nói: “Con thích lấy ai, nếu cảm thấy khó nói, thì dùng cách phanh một cánh tay ra làm hiệu để ta biết được ý của con”. Cô gái bèn phanh cả hai cánh tay ra. Cha mẹ cô gái lấy làm lạ, hỏi rõ nguyên do. Cô gái trả lời: Muốn ăn ở nhà đông, ngủ ở nhà tây”. Đó chính là câu chuyện truyền thuyết “Phanh hai tay”. Nguyên văn câu chữ Hán như sau : Đông gia thực phạn, Tây gia miên 東 家 飲 飯 西 家 眠

 

[Bachsima]

Không cụ ạ
Chữ Lụt ở đây không hợp nghĩa

Chuột lụt là chuột chạy nước lụt mà cụ, chứ nếu chuột lột thì hơi vô lý vì chuột có phải rắn đâu mà lột da.

 

[www.LEDL8.com]

Uớt như chuột lột.

 

[www.LEDL8.com]

Khu cao hơn troốc

 

[Bachsima]

em thêm tí: từ kinh tế là chiết ra từ Kinh Bang Tế Thế

em đố/hỏi các cụ: nguyên nhân của cụm từ "con ông cháu cha"
em thì tự cho rằng: "con ông" là ông này ông nọ theo nghĩa thông thường, "cháu cha" là cha đạo, cha cố, mà cha đạo cha cố thì không có con mà chỉ có cháu.

Cha cố chỉ có con chiên (tức là the sheep) chứ làm gì có cháu.

 

[matizvan2009]

Cha cố chỉ có con chiên (tức là the sheep) chứ làm gì có cháu.

hehe, ý em là cháu là cháu gọi chú gọi bác chứ không phải là cháu nội cháu ngoại ah

 

[Hoathanhtao]

bắt cá hai tay
chỉ bắt cá độ đá gà: ngày xưa đá gà có 3 hiệp, cao thủ cá độ thì hiệp 1 bắt con gà này làm mồi nhưng sang hiệp 2 hiệp 3 sẽ bắt con gà đối thủ tùy theo diễn biến.

Bắt Cá Hai Tay!

Em hiểu là người đánh dậm, sau khi thấy hai con cá trong dậm thì dùng mỗi tay bắt một con nên không hiệu quả-không chắc chắn.