Hai câu tương đương nhau xét toàn cục từ các trận Quy Nhơn - Thị Nại - Phú Xuân - Trấn Ninh. Nói đại chiến Thị Nại là nói đến trận năm 1801, trận đại chiến dữ dội còn hơn Xích Bích của Tam Quốc vì lúc này KTQS đạn pháo đã bỏ xa thời xưa. Bác Cóc Cu hiểu đúng trận này!.
Giả dụ quân Tây Sơn do đích thân Vua Cảnh Thịnh thống lĩnh không thua chóng vánh trận Trấn Ninh mà đánh cầm cự hoặc cầm chân được như kiểu Võ Tánh 1801 thì từ Quy Nhơn, hai tướng Dũng và Diệu có thể quật ngược trở lại giành lại Phú Xuân thì Tây Sơn- Nguyễn chưa biết mèo nào cắn mỉu nào. Phải nói là quân Tây Sơn giai đoạn này đen như con chấy trên tóc ông công nhân châu Phi ở hầm than Vàng Danh hôm giao thừa đêm 30 Tết ta. Ngoài việc bị quân Nguyễn tẩn thì quân Tây Sơn còn bị quân Ai Lao xiên cho 1 nhát ở Nghệ An trước trận Thị Nại khiến các lộ quân đóng ở biên giới bị chia cắt. Đến giai đoạn then chốt trận Trấn Ninh quân Tây Sơn đã lùa được quân Nguyễn chạy sắp vỡ trận rồi thì cụ Thuỳ (tướng Nguyễn Quang Thuỳ) không dám quyết chiến như cụ Bùi Thị Xuân khiến nhiều anh hùng Tây Sơn ôm hận mà chết. Nguyễn Huệ - Nguyễn Ánh ừ thì đổ cho thiên mệnh đã khiến cụ Huệ đi sớm hay cụ Ánh trốn vòng vèo may mắn sống sót cũng được. Nhưng đến trận quyết định 2 vương triều như trận Trấn Ninh mà thiếu người quyết đoán làm hỏng đại sự thì chỉ có thể nói chắc 100% là do nhân mệnh. Đó là hệ luỵ của cả một giai đoạn Tây Sơn nội tình rối ren tàn sát lẫn nhau, các tướng tài còn có mấy ai nữa đâu?. Tây Sơn bại vong, âu cũng là cái liễn!.
Những sử liệu cụ đưa ra, thêm một lần nữa, vẫn không liên quan gì tới cái còm của em.
Như em đã nói ở còm trước.
Tây Sơn bị mất Quy Nhơn năm 1799.
Trận Thị Nại năm 1801.
Làm thế nào mà Quy Nhơn đã bị mất từ năm 1799 lại mất thêm một lần nữa vào năm 1801?
Cái em nói ở đây là về thời gian của sự kiện cụ nhớ. Không liên quan gì tới các sử liệu của cụ.
Ngay cả cụ Cocksu trong còm cụ dẫn lại cũng đã tự nhìn thấy:
"Lúc đó [1801] quân Nguyễn đã chiếm thành Quy Nhơn và đang bị quân TS vây trong thành này. Trận đánh này lúc đầu có ý nghĩa giải vây cho Quy Nhơn". Còm này với còm trước đó của cụ Cocksu như này: "Sau trận Thị Nại [1801] mất Quy Nhơn, thì nhà Tây Sơn mới sụp đổ nhanh chóng phải không ạ?" Cụ không thấy mâu thuẫn hay sao?
Thời gian của "Lúc đó quân Nguyễn đã chiếm thành Quy Nhơn" chính xác là tháng 7/1799 cụ ạ, không phải "sau trận Thị Nại [1801], mất Quy Nhơn" đâu.
Dù Trận Thị Nại năm 1801 là chiến thắng lớn nhất trong cuộc đời chinh chiến của Nguyễn Ánh, nhưng mục đích "giải vây cho Quy Nhơn [đúng ra phải viết là Bình Định vì Nguyễn Ánh đã đổi tên Quy Nhơn thành Bình Định]" của cụ Ánh đã không hề đạt được.
Lịch sử không thể nói chung chung là “xét toàn cục” càng không thể đưa ra những “giả dụ”, hay “nếu, thì”. Tính chính xác về thời gian của các sự kiện lịch sử càng phải được tôn trọng.
Đây là nguyên văn câu hỏi của cụ Cocksu:
"Sau trận Thị Nại [1801] mất Quy Nhơn, thì nhà Tây Sơn mới sụp đổ nhanh chóng phải không ạ?"
Câu hỏi này nên được viết chính xác lại là: Sau trận Thị Nại, Tây Sơn [Trần Quang Diệu] cố hạ thành Bình Định [Quy Nhơn] mới sụp đổ nhanh chóng phải không ạ”.
Tại sao lại như vậy?
Đây là lý do:
Tháng 1/1800, Trần Quang Diệu cử đại binh hạ thành Bình Định. Ông cho đắp lũy dài vây bọc thành Bình Định, chu vi 4.340 trượng, mỗi trượng 2 người tuần giữ, bộ binh vây thêm vài vòng.
Tháng 5/1800, Nguyễn Ánh từ Gia Định cử đại binh đi giải vây cho Bình Định, trong đó có 5000 quân Chân Lạp giúp sức.
Tháng 2/1801, Nguyễn Ánh chiến thắng trận Thị Nại. Võ Văn Dũng cùng tàn quân bỏ chạy về hợp quân với Trần Quang Diệu, tiếp tục vây hãm Bình Định.
Quân Nguyễn tiếp tục giao tranh với Tây Sơn tới tháng 4 năm 1801 nhưng vẫn không thể giải vây cho thành Bình Định.
Như vậy, Võ Tánh bị vây hãm suốt một năm rưỡi. Còn Nguyễn Ánh thì mất một năm đánh nhau với Tây Sơn trong đó có cả trận đại thắng Thị Nại tháng 2/1801 nhưng vẫn không thể giải vây được cho Võ Tánh và Ngô Tòng Châu.
Nguyễn Ánh không giải vây được cho Võ Tánh nhưng lại gặp được một thời cơ.
Liêt truyện chép:
Vương sai người mật báo cho Võ Tánh nên phá vòng vây ra hội với đại binh. Tánh trả lời: Liều chết giữ tới cùng. Tất cả quân chủ lực của Tây Sơn hiện ở đây, hoàng thượng nên lợi dụng đánh Phú Xuân (Liệt truyện II, t. 108). Đặng Đức Siêu và Trần Văn Trạc cũng khuyên vua nên đánh Phú Xuân hiện đang bỏ trống. Đặng Đức Siêu biết rõ địa hình Phú Xuân, dâng chiến thuật: "Chia quân thuyền làm hai đạo: một đạo đánh cửa Tư Hiền, một đạo đánh cửa Noãn Hải (cửa Thuận An)" (Liệt truyện II, t. 188). Vương mới quyết.
Sự kiện Võ Tánh, Ngô Tòng Châu tuẫn tiết.
Ngô Tòng Châu uống thuốc độc tự tử ngày 5/7/1801 (25/5/Tân Dậu). Võ Tánh chôn cất cho Ngô Tòng Châu. Sai lấy củi khô chất dưới lầu bát giác, viết thư cho Trần Quang Diệu, khuyên tướng sĩ không có tội, không nên giết hại, rồi phóng lửa tự đốt, hôm đó là ngày 7/7/1801 (27/5/Tân Dậu).
Việc Trần Quang Diệu cố chiếm Bình Định đã mở ra một bước ngoặt cho Nguyễn Ánh, giúp ông chiến thắng trận Thị Nại năm 1801, dẫn tới cơ hội đánh chiếm Phú Xuân, sau này là đưa quân Bắc tiến, trong đó có trận Trấn Ninh mà cụ đã nhắc tới.
Mặc dù vậy, việc Trần Quang Diệu cố hạ thành Bình Định cũng chỉ là một trong các lý do khiến Tây Sơn sụp đổ. Bờ dồ Đứng cạnh cửa sổ trong cái còm đầu tiên em trích dẫn đã nhận định chính xác: “... còn từ năm 1795 Nhà Tây Sơn đã suy yếu dần rồi ạ”.
Chính xác ở chỗ nào?
Ở chỗ, năm 1795 là lúc nhà Tây Sơn có nội biến. Bắt đầu từ việc Võ Văn Dũng cùng với Trần Văn Kỷ [quân sư của Nguyễn Huệ] giết hại thái sư Bùi Đắc Tuyên [cầm quyền nhiếp chính, do Quang Toản còn nhỏ]. Sau đó gọi Đắc Thuận [con trai Bùi Đắc Tuyên] ở Quy Nhơn và Ngô Văn Sở ở Bắc về rồi giết chết cả hai.
Trần Quang Diệu đang vây hãm Diên Khánh đã kéo quân về hỏi tội nhà vua trẻ của Tây Sơn tại sao giết hại công thần. Quang Toản sợ hãi, phong cho Trần Quang Diệu làm Thiếu Phó, Nguyễn Văn Huấn làm Thiếu Bảo, Võ Văn Dũng làm Tư Đồ, Nguyễn Văn Danh làm Tư Mã. Đó là tứ trụ của triều đại Cảnh Thịnh.
Cũng vì cuộc nội biến năm 1795 của Tây Sơn này mà Nguyễn Ánh đã rảnh tay củng cố binh lực trong suốt hai năm.
Triều Tây Sơn còn có nội biến một lần nữa.
Năm 1798, Nguyễn Bảo [con của Nguyễn Nhạc] chiếm Quy Nhơn, dâng biểu xin hàng Nguyễn Ánh. Tháng 1/1799, Nguyễn Ánh sai Nguyễn Văn Thành đến tiếp ứng Nguyễn Bảo, nhưng cụ Thành chưa kịp tới thì Nguyễn Bảo đã bị Quang Toản bắt và giết chết. Không dừng lại ở đó, Quang Toản giết luôn cả Tư lệ Lê Trung và thiếu bảo Nguyễn Văn Huấn, hai người đều là các công thần của Tây Sơn.
Những vụ giết hại công thần kể trên đã dẫn tới các hậu quả cực kỳ tai hại cho nhà Tây Sơn.
Tháng 4/1799, con rể của Lê Trung là đô đốc Tây Sơn Lê Chất, nổi tiếng thiện chiến, bỏ theo Nguyễn Ánh, được phong làm tướng quân, dưới quyền điều khiển của Võ Tánh.
Đại đô đốc Võ Đình Giai, Nguyễn Văn Điểm, đô đốc Lê Văn Niệm, Hồ Văn Viện, Trần Văn Lân, đô uý Mai Gia Cương, Nguyễn Văn Trí, cùng đến theo hàng Nguyễn Ánh.