....Em nghĩ nhà Tần sụp không phải vì quá hà khắc mà tại anh Thủy Hoàng chết sớm quá, ....
E cũng nghiêng nhiều về quan điểm này.
Nhà Tần mạnh vì ông ý ngoài thì biết tổ chức chỉnh đốn quân đội, trong làm cho dân giàu có, thịnh vượng, để tích trữ lương thực trước khi thảo phạt....
Thuyết: "nhà nước là 1 tập hợp 1 nhóm có tổ chức, có kỷ luật lãnh đạo 1 nhóm vô tổ chức hoặc ít có tổ chức, kỷ luật hơn" vẫn rất đúng
Sử Tàu sau viết thành chuyện thường là "huyền, dã sử" không công minh,
Nên muốn nghiên cứu phải xem nhiều nguồn khác bên ngoài, kể cả ghi chép dân gian.
Đọc sử Tàu xưa thì thấy cứ thời nhà nào lên nắm quyền mà "kế tục" thì tung hô hết lời. Nếu "chiếm đoạt" thì bôi nhọ và chu diệt nhà trước. (Đông chu, Tam Quốc, Hán Sở, Chinh Đông Chinh Tây...v.v...)
Ngay vụ cháy cung A Phòng, thấy bảo Hạng Vũ đốt tới hơn 3 tháng (~100 ngày) mới cháy hết, để người đọc mường tượng nó to lớn xa hoa ntn?
Nhưng trước e có đoc 1 tạp chí nói rằng, những năm 60-70 các nhà khảo cổ TQ, sau khi xác định rõ nơi xây cung A Phòng ngày trước, có đào bới tìm kiếm thì thấy đc 1 số cổ vật của cung A Phòng thời Tần song không hề có dấu tích của vụ cháy.
Sau cùng có 1 vị giáo sư đứng lên nói rằng: có thể là không hề có cung A Phòng, nếu có thì nó không rộng lớn quá, và nếu có thì cũng sẽ không có ai đốt hết. Khả năng là sử sách sau này thiên kiến mà viết quá lên?
Chuyện vị GS đó sau cũng không được nhắc đến nữa, không rõ ntn? có thể quan điểm này không đc các nhà đương cuộc TQ tán đồng.
Nên đến giờ, cứ tạm ấn định: TTH là Bạo chúa với mấy tội đi vào thiên sử "dóc mía trên đầu sư, lao dịch khổ ải, chém ngang lưng học trò, chôn sống cung nữ..." Đại để là như thế
Tuy nhiên cũng phải nói quá nể phục các nhà văn của TQ, thời đó đã có các bộ óc quá vĩ đại (La Quán Trung, Ngô Thừa Ân, Thi Nại Am....) chứ thời này dù có cả AI hỗ trợ cũng chả có ai có thể viết được nhưng thiên tác phẩm kiểu đó nữa.
Nhưng cái quan trọng là làm cho dân chúng tưởng chuyện là Sử - đó mới là cốt lõi của các ngài ý