Về phở và nguồn gốc của phở thì có nhiều nhà văn viết lắm: Tản Đà, Nguyễn Tuân, Vũ Bằng, Thạch Lam.... và muôn vàn các nhà văn sau nữa. Vậy nên những người có đọc một chút thì không khó để biết quê hương của phở, họ gần như thống nhất là : Làng Giao cù, Nam Trực Tỉnh Nam Định.
Dòng họ Cồ được cho là ông tổ của phở và làm phở ngon nhất.
Tất nhiên là một món cổ truyền của dân tộc nên ở đâu cũng có phở và họ sáng tác ra đủ kiểu: bánh khô bánh tuơi, bánh dày bánh mỏng, phở xào phở cuốn....rồi nhân thì thập cẩm nào trâu, bò, lợn gà, ngan thậm chí thái nguyên có cả phở chó.
Nhưng nếu từ quên huơng của phở thì chỉ có phở lợn và phở bò, còn lên đến Thành phố Nam định có cả phở gà.
Nếu các bác quê Nam định đều biết phở Nam định ngon nhất thì lại là phở áp chảo, cả lượng bánh thịt rau cải đựoc áp nóng trong chảo xong rồi mới cho ra bát chan nước nóng bỏng lên cùng với mấy của hành tươi, vậy mà ngon kinh khủng.
Vậy phở là gì: một món canh bánh phở, nước thì là nấu từ xuơng, hành, gừng, nước mắm, hồi, quế, thảo quả..... chế theo cách bí truyền của từng nhà có người cho thêm xuơng gà có người cho thêm tôm nõn, sá sùng.... Tiêu chuẩn cuối cùng là trong lắt lẻo và nếm vào ngọt tê lưỡi thơm sực, bánh thì là làm từ gạo ngon tráng mỏng trắng mà dai, thái bằng tay tùy độ to bản nhỏ bản theo tùy loại phở( phở xưa khách ăn mới thái ra chứ không thái sẵn như bây giờ)
Thịt thì là thịt bò , thịt lơn, thứ thì luộc chín hong khô thái mỏng ra, thứ thì để tuơi trần trong nước nóng chén ngay, nếu là thịt bò để tránh dai đập thêm tí gừng vào thịt cho thơm rồi lấy dao đập bẹt bẹt như cách người Tây dần bò bít tết, sau đó dội thẳng nước sôi sùng sục lên thịt bò này, nó vừa chín tới ăn vừa mềm vừa ngọt, rau thì hành hoa, hành chẻ, rau húng, rau mùi thái nhỏ cho vào lúc chan cho thêm phần hấp dẫn, khi ăn thực khách cho thêm dấm tỏi, vài lát ớt tuơi, hạt tiêu, không có tuơng ớt, sau này ở Hà nội người ta mới cho tuơng ớt vào( nhà văn Nguyễn Tuân ăn phở không bao giờ cho tuơng ớt)
Ở Hà nội có con cháu nhà họ Cồ là ông Cồ Cử ra làm phở, sau nhiều con cháu của ông Cồ Cử bán phở tại Hà nội và cũng nhiều nhà học làm theo
Bản thân nhà ông Cồ Cử cũng là kiếm sống ra đi chứ không phải là người làm phở giỏi nhất trong dòng họ Cồ, sau này những hàng phở "Nam định Cia truyền" mà các bác ăn chỉ là nông dân đói rách tha hưong đi khắp nơi mở hàng phở kiếm sống, vậy mà cũng đủ cho nhiều người vẫn ăn rồi.
Những nhà phở gốc hầu như vẫn còn ở lại Giao cù và thành phố Nam định cả.
Nếu bác nào được người Nam định rủ ăn một bát phở Nam định thực sự sẽ hiểu tại sao Nam định lại là quê hưong của phở, đơn giản là ở một vỉa hè góc phố thôi, bảt phở múc ra lùa một miếng, bác thốt lên: đúng phở đây rồi