[TT Hữu ích] Nhà Tây Sơn - Đỉnh- cao và sụp -đổ

[a.b.c]

TRẬN CHIẾN QUYẾT ĐỊNH Ở THỊ NẠI - THẤT BẠI CUỐI CÙNG CỦA QUÂN TÂY SƠN
I. CỤC DIỆN TRƯỚC TRẬN CHIẾN
Tây Sơn thất thế, thành Bình Định bị vây gần 1 năm

• Quân Tây Sơn bỏ các phòng tuyến quan trọng (Đá Mài, Hoa An, Hoa Lục).
• Hai cánh quân Nguyễn tại Cây Cầy hợp lại, tạo thế mạnh hơn.
• Tây Sơn vẫn kiểm soát được Thị Nại, con đường tiếp tế quan trọng.

Vũ Văn Dũng sai lầm lớn khi dồn quân về Thị Nại

• Quyết định tập trung hạm đội ở Thị Nại vô tình làm Tây Sơn dễ bị cô lập.
• Đường thủy trong đầm hẹp nhưng Dũng vẫn đặt hai chiến thuyền lớn chắn ngang, tạo mục tiêu dễ bị phá hủy.
• Thủy quân Tây Sơn bị nhốt trong không gian hẹp, khó cơ động.

Tình thế này khiến Tây Sơn dễ bị Nguyễn Ánh tập trung hỏa lực tiêu diệt toàn bộ.
II. NGUYỄN ÁNH CHUẨN BỊ TẤN CÔNG
Bố trí lực lượng của quân Nguyễn

• Nguyễn Ánh quyết định tiêu diệt hạm đội Tây Sơn trước.
• Huy động 91 thuyền chiến, 50.000 quân, chủ yếu dùng pháo binh và tàu chiến do người Tây chỉ huy.
• Các sĩ quan Pháp như Vannier, Chaigneau, Barisy chỉ huy các tàu lớn, dùng đại bác công kích.
• Bộ binh do Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Duyệt, Nguyễn Văn Trương phối hợp, đánh từ hướng bộ.

Chiến thuật của Nguyễn Ánh
Dùng hỏa công và pháo binh từ xa, không tấn công trực diện.
Tận dụng lợi thế địa hình, cắt đứt đường tiếp viện Tây Sơn.
Đánh vào tâm lý quân Tây Sơn đang bị cô lập.
Mục tiêu: Tiêu diệt hoàn toàn thủy quân Tây Sơn, chiếm Thị Nại, mở đường tiến công Phú Xuân.
III. DIỄN BIẾN TRẬN THỦY CHIẾN THỊ NẠI (MỘT TRONG NHỮNG TRẬN HẢI CHIẾN LỚN NHẤT VIỆT NAM)
Diễn ra vào tháng 2 năm 1801
Giai đoạn 1: Pháo kích & hỏa công

• Quân Nguyễn chủ động nã pháo từ xa, lợi dụng tầm bắn xa hơn của đại bác Tây.
• Các thuyền Tây Sơn dày đặc, bị bắn phá nhưng không thể di chuyển kịp.
• Nguyễn Ánh sử dụng hỏa công, phóng thuyền lửa vào giữa hạm đội Tây Sơn.
• Lửa bén vào kho thuốc súng, gây nổ hàng loạt, phá hủy nhiều chiến thuyền.

Giai đoạn 2: Bộ binh và thủy quân hợp công

• Khi chiến thuyền Tây Sơn hỗn loạn, quân Nguyễn đổ bộ đánh trực diện.
• Vũ Văn Dũng cố gắng chống cự nhưng bị kẹp giữa hai mũi tấn công.
• Hơn 60 thớt voi chiến Tây Sơn bị bắn hạ bởi hỏa lực mạnh.
• Sau 3 ngày ác chiến, hạm đội Tây Sơn hoàn toàn tan rã.

Giai đoạn 3: Quân Tây Sơn tháo chạy

• Vũ Văn Dũng dẫn quân rút khỏi Thị Nại trong hỗn loạn.
• Nhiều binh sĩ Tây Sơn đầu hàng hoặc bị tiêu diệt trên đường rút lui.
• Nguyễn Ánh toàn thắng, chiếm được Thị Nại.

IV. HẬU QUẢ & Ý NGHĨA CỦA TRẬN THỊ NẠI
Hậu quả cho Tây Sơn:
Hạm đội Tây Sơn hoàn toàn bị tiêu diệt, mất khả năng phòng thủ đường biển.
Quân Tây Sơn mất tinh thần, nhiều tướng bỏ trốn hoặc ra hàng.
Vũ Văn Dũng & Trần Quang Diệu bị dồn vào thế cùng đường.
Lợi ích cho Nguyễn Ánh:
Mở đường tiến công Phú Xuân, đưa chiến tranh đến hồi kết.
Kiểm soát toàn bộ tuyến tiếp tế quan trọng.
Khẳng định sức mạnh vượt trội của thủy quân Nguyễn.
Trận Thị Nại là bước ngoặt quan trọng giúp Nguyễn Ánh thống nhất đất nước.
Chỉ còn một trận quyết định ở Phú Xuân, Tây Sơn không còn đường lui!

 

[a.b.c]

TRẬN THỦY CHIẾN QUYẾT ĐỊNH Ở THỊ NẠI (28 THÁNG 2 NĂM 1801)
Đòn Hỏa Công Kết Liễu Hải Quân Tây Sơn!
I. BỐI CẢNH TRƯỚC TRẬN CHIẾN
Tình thế của Nguyễn Ánh

• Thành Bình Định vẫn bị Trần Quang Diệu vây chặt.
• Quân Nguyễn chưa giải vây được cho Võ Tánh.
• Cửa biển Thị Nại do Võ Văn Dũng giữ, ngăn cản quân Nguyễn tiếp cận bằng đường thủy.
• Nguyễn Ánh quyết định dùng hỏa công để tiêu diệt hoàn toàn thủy quân Tây Sơn.

Tình thế của Tây Sơn

• Trần Quang Diệu vây chặt thành Bình Định, nhưng không thể hạ được nhanh chóng.
• Võ Văn Dũng kiểm soát Thị Nại, nhưng chủ quan vì tin rằng thành Bình Định sẽ thất thủ sớm.
• Hạm đội Tây Sơn tập trung đông đúc trong một vùng biển hẹp, dễ bị tấn công bằng hỏa công.

II. KẾ HOẠCH ĐÁNH HỎA CÔNG CỦA NGUYỄN ÁNH
Chiến thuật hỏa công (đốt thuyền địch)

• Nguyễn Ánh cho đóng thuyền nhỏ, chất đầy vật liệu dễ cháy (dầu, rơm, diêm tiêu).
• Dùng thủy quân cơ động, móc sát thuyền Tây Sơn vào ban đêm.
• Đốt lửa rồi rút nhanh, để gió đẩy lửa lan khắp hạm đội Tây Sơn.

Bố trí lực lượng
Lê Văn Duyệt chỉ huy đánh hỏa công.
Nguyễn Văn Thành chỉ huy bộ binh, đánh chặn quân tiếp viện của Tây Sơn từ Bình Định.
Nguyễn Ánh trực tiếp đốc chiến, ra lệnh tổng tấn công.
Mục tiêu: Tiêu diệt hoàn toàn thủy quân Tây Sơn, mở đường tiến vào Bình Định.
III. DIỄN BIẾN TRẬN THỦY CHIẾN THỊ NẠI (28 THÁNG 2, 1801)
Giai đoạn 1: Hỏa công khai chiến
Ban đêm (0h - 3h sáng)

• Thủy quân Nguyễn lặng lẽ tiếp cận hạm đội Tây Sơn.
• Thuyền nhỏ được móc chặt vào chiến thuyền Tây Sơn.
• Bất ngờ, lửa bùng lên! Toàn bộ hạm đội Tây Sơn chìm trong biển lửa.
• Gió mạnh làm lửa lan nhanh, cháy hơn 40 chiến thuyền, 100 ghe chiến của Tây Sơn.
• Hỏa lực đại bác của quân Nguyễn khai hỏa từ xa, không cho quân Tây Sơn thoát ra.

Giai đoạn 2: Thủy quân Tây Sơn hỗn loạn
Sáng sớm (5h - 7h sáng)

• Nhiều thuyền Tây Sơn phát nổ do trúng kho thuốc súng.
• Võ Văn Dũng cố gắng tổ chức phản công nhưng bị áp đảo.
• Thủy quân Tây Sơn hoàn toàn tan rã, không còn khả năng chống cự.

Giai đoạn 3: Bộ binh Nguyễn chặn tiếp viện
Buổi sáng (7h - 10h sáng)

• Nguyễn Văn Thành chặn đường tiếp viện từ Bình Định.
• Tây Sơn bị đánh cả trên biển lẫn trên bộ, mất toàn bộ tuyến phòng thủ.
• Trận chiến kết thúc với chiến thắng hoàn toàn của quân Nguyễn.

IV. HẬU QUẢ CỦA TRẬN CHIẾN
Tây Sơn đại bại
Mất toàn bộ hạm đội tại Thị Nại.
Võ Văn Dũng rút lui, quân Tây Sơn mất tinh thần nghiêm trọng.
Thành Bình Định hoàn toàn bị cô lập, không còn đường tiếp tế.
Nguyễn Ánh nắm quyền kiểm soát miền Trung
Chiếm hoàn toàn Thị Nại, mở đường tiến đánh Bình Định.
Lực lượng thủy quân Tây Sơn coi như bị xóa sổ.
Tiến gần hơn đến trận đánh quyết định ở Phú Xuân!
Đây là một trong những trận đánh quan trọng nhất, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc chiến giữa Nguyễn Ánh và Tây Sơn.

 

[a.b.c]

TỔNG KẾT TRẬN THỦY CHIẾN THỊ NẠI (28 THÁNG 2 NĂM 1801) – CUỘC CHIẾN THAY ĐỔI CỤC DIỆN
Chiến thắng quyết định của Nguyễn Ánh, đánh dấu sự suy tàn không thể cứu vãn của nhà Tây Sơn
I. TỔNG QUAN TRẬN CHIẾN
Địa điểm: Đầm Thị Nại, cửa biển trọng yếu ở Bình Định.
Lực lượng Tây Sơn:

• Hơn 250 chiến thuyền lớn nhỏ, gồm tàu chiến, pháo hạm, thuyền buồm.
• Hơn 50.000 thủy binh thiện chiến, được trang bị vũ khí mạnh mẽ, hơn 600 khẩu đại bác.
• Bộ binh yểm trợ hơn 45.000 quân, cùng đội tượng binh bảo vệ ven bờ.
• Hải quân Tây Sơn do Võ Văn Dũng chỉ huy, thiết lập phòng tuyến chặt chẽ ở cửa biển Thị Nại.

Lực lượng Nguyễn Ánh:

• 91 chiến thuyền lớn nhỏ, có 4 chiến hạm cực mạnh do sĩ quan Pháp điều khiển.
• Hơn 400 khẩu đại bác trên chiến hạm và pháo bờ biển.
• 8.000 bộ binh hỗ trợ, cùng kế hoạch đột kích hỏa công được tính toán kỹ lưỡng.
• Chỉ huy chính: Nguyễn Ánh, Nguyễn Văn Trương, Lê Văn Duyệt, cùng các sĩ quan Pháp Vannier, Chaigneau, De Forsans.

Mục tiêu của Nguyễn Ánh:

• Tiêu diệt hoàn toàn hạm đội Tây Sơn.
• Chiếm quyền kiểm soát cửa biển Thị Nại.
• Mở đường giải vây cho thành Bình Định.

II. DIỄN BIẾN TRẬN CHIẾN
Giai đoạn 1: Mở đầu (Đêm 28/2/1801)
23:00 - Nguyễn Ánh bí mật tiếp cận hạm đội Tây Sơn

• 1200 quân Túc-trực đổ bộ lên bãi cát, di chuyển lặng lẽ tiếp cận các pháo đài Tây Sơn.
• 62 pháo hạm của Nguyễn Ánh tiến đến gần chiến thuyền địch, sẵn sàng khai chiến.

00:30 - Khai hỏa bất ngờ

• Nguyễn Văn Trương dẫn đội tiên phong tấn công: Bắn cháy 3 chiến thuyền lớn nhất của Tây Sơn ngay hàng đầu.
• Gió mạnh, lửa lan nhanh → Nhiều thuyền Tây Sơn bắt đầu bốc cháy.
• Pháo binh trên bộ của quân Nguyễn tấn công dữ dội, nhắm vào những chiến thuyền đang mắc cạn.

Giai đoạn 2: Tổng tấn công (Rạng sáng 1/3/1801)
03:30 - Giao chiến ác liệt

• Chiến thuyền Tây Sơn hỗn loạn: Quân Tây Sơn vừa dập lửa vừa chống trả nhưng bị hỏa lực áp đảo.
• Nguyễn Ánh lệnh tổng công kích:
  • Lê Văn Duyệt ra lệnh đốt cháy toàn bộ những tàu chiến Tây Sơn gần bờ.
  • Bộ binh Nguyễn đánh từ sau lưng các lũy phòng ngự Tây Sơn.
  • Tây Sơn lầm tưởng có nội gián, mất tinh thần chiến đấu.

Giai đoạn 3: Tiêu diệt hạm đội Tây Sơn
06:00 - Đòn kết liễu

• Nguyễn Văn Trương đánh vào hàng cuối của Tây Sơn, phá tan mọi kháng cự.
• Hơn 40 chiến thuyền Tây Sơn phát nổ, làm sáng rực cả vùng biển.
• Xác binh lính Tây Sơn trôi đầy đầm Thị Nại, mùi khói thuốc súng bao trùm cả khu vực.

10:00 - Tây Sơn tan rã

• Hạm đội Tây Sơn gần như bị xóa sổ.
• Võ Văn Dũng tháo chạy về Bình Định, bỏ mặc hạm đội đang cháy.
• Nguyễn Ánh hoàn toàn kiểm soát cửa Thị Nại.

III. HẬU QUẢ CỦA TRẬN CHIẾN
Thủy quân Tây Sơn bị tiêu diệt hoàn toàn

• Hơn 180 chiến thuyền Tây Sơn bị đốt cháy hoặc chìm dưới đáy biển.
• Hơn 50.000 thủy binh Tây Sơn tử trận hoặc bị bắt.
• Vũ khí, lương thực bị quân Nguyễn thu giữ hoặc phá hủy.

Nguyễn Ánh kiểm soát toàn bộ biển Đông Nam Bộ

• Tây Sơn mất đi lực lượng hải quân, không còn khả năng kiểm soát vùng biển.
• Nguyễn Ánh có thể tiếp tế dễ dàng cho quân ở Bình Định, chuẩn bị đánh trận quyết định.

Trần Quang Diệu hoàn toàn bị cô lập tại Bình Định

• Không còn đường tiếp viện, Trần Quang Diệu mắc kẹt trong trận địa.
• Chỉ còn quân bộ, nhưng thế trận đã ngả hẳn về Nguyễn Ánh.

Trận Thị Nại là đòn đánh quyết định, chấm dứt khả năng kháng cự của Tây Sơn trên biển.
Sau trận này, Tây Sơn chỉ còn chiến đấu trên bộ, nhưng tình thế đã hoàn toàn bất lợi.
IV. CHIẾN THẮNG QUAN TRỌNG NHẤT CỦA NGUYỄN ÁNH

• Đây là một trong những trận thủy chiến lớn nhất lịch sử Việt Nam.
• Thủy quân Tây Sơn bị tiêu diệt hoàn toàn, không còn lực lượng đối kháng trên biển.

 

[a.b.c]

SỰ KIỆN SAU TRẬN THỊ NẠI: NGUYỄN ÁNH QUYẾT TRUY SÁT TÀN QUÂN TÂY SƠN
I. NGUYỄN ÁNH TIẾP TỤC TRUY KÍCH SAU TRẬN THỊ NẠI
Ngày 28/2/1801, đại thủy chiến tại đầm Thị Nại kết thúc với thất bại thảm hại của thủy quân Tây Sơn.
Võ Văn Dũng thu thập tàn quân, hợp lại với Trần Quang Diệu, tổ chức phòng thủ:

• Tư khấu Định giữ Thạch Tân (biên giới Bình Định – Quảng Ngãi).
• Đô đốc Nguyễn Văn Ngữ giữ Đạm Thủy (Nước Ngọt, Bình Định).
• Đô đốc Võ Văn Sự giữ Tân Quan (Quảng Ngãi).
  Mặc dù thắng lớn trên biển, nhưng Nguyễn Ánh vẫn chưa thể phá vây thành Quy Nhơn.

Ngày hôm sau – Nguyễn Ánh mở cuộc truy kích tàn quân Tây Sơn.

• Ông đổ bộ lên chợ Giã (Qui Nhơn), quyết tâm tiêu diệt quân Tây Sơn đang rút lui.
• Quân Tây Sơn chống cự quyết liệt, quân Nguyễn thương vong nặng nề.
• 600 quân Nguyễn tử trận, nhiều sĩ quan cao cấp thiệt mạng:
  • Cai cơ Hoàng Văn Định.
  • Phó Tiền thủy dinh.
  • Phó Vệ uý Nguyễn Vĩnh Hựu (quân Thần Sách).

II. NGUYỄN ÁNH SUÝT CHẾT – CÁC SĨ QUAN PHÁP GIẢI CỨU
Quân Tây Sơn lợi dụng địa hình phản công dữ dội.
Lính hàng Tây Sơn (từng đầu hàng Nguyễn) lại quay giáo chỉ điểm, tiết lộ nơi Nguyễn Ánh đang đứng.
Quân Tây Sơn tập trung hỏa lực bắn như mưa, quân hộ vệ của Nguyễn Ánh chết gần hết.
Nguyễn Ánh suýt bị giết – tái mặt, kêu gào, phó thác số mệnh cho trời.
Sĩ quan Pháp cứu nguy

• Chaigneau, Vannier, de Forçan chỉ huy chiến thuyền xông vào bắn đại bác dữ dội, cản bước quân Tây Sơn.
• Lê Văn Duyệt dẫn quân đột kích quyết liệt, xoay chuyển tình thế.
• Quân Tây Sơn thua trận, bỏ chạy tan tác.
• 2.000 lính Tây Sơn bị bắt và bị thương đều bị Nguyễn Ánh ra lệnh xử tử ngay tại trận bằng giáo và lưỡi lê.

III. HẬU QUẢ & ẢNH HƯỞNG
Thắng lợi quan trọng – Nguyễn Ánh ra dụ chiêu an, tiếp tục củng cố quyền lực.
Gửi tin thắng trận đến các tỉnh: Phú Yên, Bình Khang, Bình Thuận.
Truyền lệnh đến Gia Định để thông báo tin vui đến Cao Miên, Xiêm La.

 

[a.b.c]

HOÀNG TỬ CẢNH QUA ĐỜI – SỰ KIỆN BI THƯƠNG TRONG TRIỀU NGUYỄN
I. NGÀY 20/03/1801 – HOÀNG TỬ CẢNH QUA ĐỜI VÌ BỆNH ĐẬU MÙA
Hoàng tử Cảnh (22 tuổi) qua đời tại Gia Định.
Nguyễn Ánh sai Nguyễn Văn Nhân và Nguyễn Tử Châu giữ Gia Định.
Các giáo sĩ phương Tây vô cùng đau xót, ghi lại những dòng hồi tưởng đầy cảm xúc.
Mô tả của giáo sĩ phương Tây về Hoàng tử Cảnh:

• Là người nghĩa hiệp, ôn hòa, được quốc dân yêu mến.
• Có tư tưởng cởi mở, bảo vệ người phương Tây và giáo sĩ Công giáo.
• Có mối quan hệ đặc biệt với vua Louis XVI của Pháp.

II. NHỮNG GIÂY PHÚT CUỐI CÙNG CỦA HOÀNG TỬ CẢNH
Hoàng tử Cảnh mắc bệnh nặng, nhưng tinh thần vẫn hướng về chiến thắng của phụ vương.
Khi nghe tin quân Nguyễn thắng lợi, Hoàng tử như được an lòng trước khi ra đi.
Khoảnh khắc cuối cùng của Hoàng tử:

• Nghe tiếng đại bác nổ, Hoàng tử Cảnh hỏi: "Ông Barisy đã đi chưa?"
• Một cậu bé 10 tuổi hầu cận đáp nghẹn ngào: "Thưa Điện hạ, ông ta đã bị giam vì quá được lòng Điện hạ và Đức Vua."
• Hoàng tử tức giận, triệu gọi quan lại, ban lệnh giải cứu nhưng không kịp.
• Suốt đêm, Hoàng tử mê sảng, liên tục gọi tên các giáo sĩ phương Tây.
• Trước khi mất, Hoàng tử yêu cầu giáo sĩ Liot cầu nguyện cho mình.
• Trút hơi thở cuối cùng vào lúc 4 giờ sáng.

Giáo sĩ phương Tây thương tiếc Hoàng tử Cảnh:

• Xót xa trước sự ra đi của một người có thể cải cách đất nước.
• Xem Hoàng tử Cảnh như một biểu tượng của tương lai.
• Nguyện khắc ghi hình ảnh Hoàng tử trong tâm khảm.

III. HẬU QUẢ CỦA CÁI CHẾT HOÀNG TỬ CẢNH
Sự kiện này tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong nội bộ triều Nguyễn:

• Làm suy yếu phe ủng hộ chính sách thân phương Tây.
• Vợ con Hoàng tử Cảnh bị thất thế.
• Minh Mạng (con trai thứ tư của Nguyễn Ánh) về sau lên ngôi, thực hiện chính sách bài ngoại, đàn áp Công giáo.

Tác động đến chiến cuộc:

• Trong lúc Nguyễn Ánh đang đánh Tây Sơn, sự kiện này là cú sốc tinh thần lớn.
• Nguyễn Ánh buộc phải để Nguyễn Văn Nhân và Nguyễn Tử Châu trấn giữ Gia Định.

Cái chết của Hoàng tử Cảnh không chỉ là một mất mát trong gia đình hoàng tộc mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử Việt Nam sau này.

 

[a.b.c]

MẶT TRẬN PHÚ YÊN SAU TRẬN CHIẾN THỊ NẠI – QUÂN NGUYỄN TIẾN CÔNG TÂY SƠN
I. QUÂN NGUYỄN PHẢN CÔNG Ở PHÚ YÊN
Tướng Tây Sơn Phạm Văn Điềm chiếm đồn Hội An.
Nguyễn Đức Thiện, Trần Văn Trạc, Phạm Tiến Tuấn rút lui về Xuân Đài.
Nguyễn Ánh sai Nguyễn Đức Xuyên và Tống Viết Phước đánh trả.
Quân Tây Sơn buộc phải rút quân.
Nhận định:

• Dù quân Tây Sơn bị đánh bại ở Thi Nại, nhưng họ vẫn giữ tinh thần chiến đấu cao.
• Vũ Văn Dũng và Trần Quang Diệu chia quân phòng thủ, chuẩn bị phản công.

II. CHIẾN LƯỢC PHÒNG THỦ CỦA TÂY SƠN
Tây Sơn bố trí lực lượng nhằm ngăn chặn quân Nguyễn:

• Tư khấu Định đóng ở Bến Đá.
• Đô đốc Nguyễn Văn Ngũ giữ đầm Nước Ngọt.
• Đô đốc Vũ Văn Sự trấn thủ Tân Quan.

Mục tiêu:

• Cản quân Nguyễn, tạo thời gian cho Vũ Văn Dũng và Trần Quang Diệu chiếm lại thành Bình Định.
• Tây Sơn vẫn quyết tử chiến để bảo vệ căn cứ.

III. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA NGUYỄN VĂN THÀNH
Quân Nguyễn tận dụng đà thắng trận ở Thi Nại để phá vỡ vòng vây.
Nguyễn Văn Thành sai Tống Viết Phúc tiến đến đóng quân ở Càn Dương.
Tây Sơn phản công ngay:

• Tây Sơn bất ngờ tập kích, giết Vệ úy Trần Văn Xung tại chợ Chánh Lộc.
• Quân của Tống Viết Phúc kéo đến ứng cứu, Tây Sơn lui quân.

Cuộc đối đầu đầy thù hận:

• Tống Viết Phúc truy kích đến Thạch Cốc.
• Đối đầu với Đô đốc Tây Sơn Từ Văn Chiêu.
• Chiêu từng ra hàng quân Nguyễn nhưng bị Phúc khinh miệt, gọi là "hàng tướng".
• Hận thù cá nhân càng làm trận đánh thêm ác liệt.

IV. NHẬN ĐỊNH VỀ CHIẾN SỰ
Quân Nguyễn thắng thế trên biển nhưng bộ binh Tây Sơn vẫn chống cự quyết liệt.
Trần Quang Diệu và Vũ Văn Dũng chưa bị đánh bại, vẫn có thể phản công.
Nội bộ quân Nguyễn có sự chia rẽ do cách đối xử với tướng Tây Sơn ra hàng.
Tình thế vẫn rất căng thẳng, chưa bên nào chiếm ưu thế hoàn toàn.

 

[hoangduc.sbr]

Vẫn biết NẾU chỉ là nếu. Nhưng các cụ cho e NẾU 1 giả thuyết là nếu Q.Trung sống thọ để bình định và thống nhất đc đất nc (gần như là chắc chắn). Thì lịch sử nước ta cho đến trc WW1 sẽ ra sao ah?
Q.Trung liệu có đường lối XD và p.triển đất nc cởi mở với các ngoại bang ko. Nhất là thời đó QT đã đc tiếp cận với súng ống, đại bác, tàu chiến, khinh khí cầu của p.Tây. Liệu có 1 cuộc cách mạng canh tân giống như Nhật hoàng. Dám phá bỏ những hủ nho phong kiến để nâng tầm đất nc bằng cách giao thoa với khoa học p.Tây khi đó ko?
Và nếu thực sự p.triển thì có thể xeng hùng xưng bá toàn cõi C.Á. Có thể cạnh tranh ngang phân đc với Nhật cho đến cận WW1 ko ah?

 

[a.b.c]

TÂY SƠN PHỤC KÍCH – NGUYỄN ÁNH QUYẾT ĐỊNH ĐÁNH PHÚ XUÂN
I. TRẬN PHỤC KÍCH CỦA TỪ VĂN CHIÊU
Từ Văn Chiêu quyết trả thù Tống Viết Phúc.
Chiêu đem 1.000 quân tinh nhuệ phục kích quân Nguyễn (5.000 quân).
Tây Sơn đánh bất ngờ từ hai bên hẻm núi, bắn xuống như mưa.
Kết quả trận đánh:

• Quân Nguyễn thảm bại, hàng ngũ rối loạn.
• Phó Đô thống chế Phạm Văn Cơ, Vệ úy Nguyễn Văn Tri bị bắt.
• Hai Vệ úy Hoàng Phúc Bảo, Hoàng Văn Tứ bị giết tại trận.
• Tống Viết Phúc tháo chạy về Thi Nại.

Chiến thắng của Tây Sơn chứng tỏ họ vẫn còn đủ sức mạnh đánh bại quân Nguyễn trên bộ.
Chiến thắng thủy trận ở Thị Nại chưa đủ để quyết định cục diện.
II. QUÂN NGUYỄN HOANG MANG – NỘI BỘ LUNG LAY
Nguyễn Ánh hoảng sợ, không biết phải làm gì.
Nhiều tướng người Bắc Hà và sĩ quan Pháp bắt đầu bất mãn, có ý định bỏ đi.
Quân Nguyễn lo sợ rằng Tây Sơn vẫn còn rất mạnh.
Giải pháp được đề xuất:
Đặng Đức Siêu (người Bồng Sơn, đồng hương Nguyễn Huệ) đề nghị đánh Phú Xuân để thay đổi cục diện.
Siêu nói đây cũng là kế sách của Giám mục Bá Đa Lộc trước khi mất.
Nguyễn Ánh đồng ý, lên kế hoạch đánh Quảng Nam, Quảng Ngãi trước.
III. NGUYỄN ÁNH TỔNG ĐỘNG VIÊN QUÂN LÍNH – DÂN CHÚNG PHẢN ĐỐI
Cai cơ Tống Phúc Chu về Gia Định tuyển thêm 10.000 binh.
Lệnh bắt lính ở Phú Yên, Bình Khang, Bình Thuận.
Nếu thiếu quân thì bắt cả lính đồn điền.
Hậu quả:

• Dân chúng phản đối dữ dội.
• Làng mạc điêu tàn, người chết đói khắp nơi.
• Chiến tranh Tây Sơn – Nguyễn Ánh ngày càng trở thành một cuộc nội chiến phi nghĩa.

IV. PHẠM VĂN ĐIỀM TIẾP TỤC KHÁNG CỰ Ở PHÚ YÊN
Điềm sau trận phục kích lại chạy lên rừng tụ tập 500 quân.
Tây Sơn phản công, đốt Hội An, đánh bại quân Nguyễn, đuổi Lưu thủ Phan Tấn Tuấn chạy ra Xuân Đài.
Tống Viết Phúc không dám ứng cứu vì vẫn sợ Điềm sau trận phục kích trước.
Nguyễn Ánh sai Nguyễn Đức Xuyên tiếp viện, đánh lui được Điềm.
Dù Nguyễn Ánh thắng trận, nhưng rõ ràng Tây Sơn vẫn còn sức kháng cự mạnh.
Cần có một chiến lược tổng lực để quyết định cục diện chiến tranh.
V. NHẬN ĐỊNH CHIẾN SỰ
Tây Sơn vẫn có khả năng tổ chức phục kích và đánh bại quân Nguyễn trên bộ.
Quân Nguyễn tuy thắng trận Thị Nại nhưng vẫn chưa làm chủ hoàn toàn cục diện.
Chiến tranh kéo dài làm kiệt quệ cả hai phe, dân chúng lâm vào cảnh khổ cực.
Nguyễn Ánh cần một cú đấm quyết định – đánh thẳng vào Phú Xuân để kết liễu Tây Sơn.

 

[danleduc]

Lịch sử VN khá là thú vị và nhiều cú "tswit" .....thế mà chả có cụ OF nào viết các tiểu thuyết dã sử nhỉ. Chán.

 

[a.b.c]

MỐI LOẠN PHẠM VĂN ĐIỀM – KHÓ KHĂN MỚI CỦA NGUYỄN ÁNH
I. PHẠM VĂN ĐIỀM QUẤY RỐI PHÚ YÊN
Điềm dùng chiến thuật đánh rồi chạy, liên tục quấy phá quân Nguyễn.
Mục tiêu chính là làm tiêu hao quân lực của Nguyễn Ánh, gây hoang mang và mệt mỏi.
Những cuộc tấn công của Tây Sơn:

• Điềm đốt phong hỏa đài ở Hội An, chặt đứt đường thông tin.
• Đánh úp giết chết Lưu Tấn Hòa.
• Tấn công Nguyễn Long ở La Hai, khiến Long phải bỏ cả lương thảo và vũ khí, tháo chạy về sông Đà Rằng.

Hậu quả:

• Quân Nguyễn ngày càng hoang mang, mất tinh thần.
• Nguyễn Ánh bắt đầu cảm thấy bế tắc trước chiến thuật du kích của Tây Sơn.

II. NGUYỄN ÁNH VỜI DANH TƯỚNG LÊ CHẤT RA TRẬN
Lê Chất là một tướng có mối thâm thù với Tây Sơn.
Chất căm hận Cảnh Thịnh vì đã giết Lê Trung – người mà Chất kính trọng nhất.
Nguyễn Ánh quyết định giao trọng trách cho Lê Chất để dẹp loạn Phạm Văn Điềm.
Lê Chất ra quân với 6.000 quân tinh nhuệ.
Kết hợp với Hoàng Văn Khinh – người thay Nguyễn Long.
Tổ chức phản công quyết liệt, truy quét Tây Sơn.
III. LÊ CHẤT TIÊU DIỆT PHẠM VĂN ĐIỀM
Lê Chất dàn trận chặt chẽ, quyết không để Điềm tiếp tục quấy rối.
Điềm không phải là đối thủ của Chất, nhanh chóng thất thế.
Quân Tây Sơn bị đánh bại hoàn toàn.
Kết quả trận đánh:

• Chất bắt sống Đô tư Nguyễn Nhiễu ở bến Gạo (Mễ Tân).
• Điềm bỏ chạy, Tây Sơn tan tác.

Chiến thắng vang dội, chấm dứt một trong những mối lo lớn nhất của Nguyễn Ánh.
Nguyễn Ánh lấy lại tinh thần và sự tự tin sau những thất bại liên tiếp.
IV. NHẬN ĐỊNH
Chiến thắng của Lê Chất giúp quân Nguyễn ổn định tình hình ở Phú Yên.
Tây Sơn dần suy yếu, không còn khả năng quấy rối mạnh mẽ như trước.
Nguyễn Ánh chuẩn bị tiến thêm một bước quan trọng – hướng đến Phú Xuân.

 

[a.b.c]

Lịch sử VN khá là thú vị và nhiều cú "tswit" .....thế mà chả có cụ OF nào viết các tiểu thuyết dã sử nhỉ. Chán.

Công nhận cụ. Riêng thời Tây Sơn này hàng trăm trận lớn nhỏ. Tiếc là lịch sử Việt không ghi chép nhiều và chi tiết, phải xem từ nhiều nguồn sử Tây, Tàu ... có thể cách nhìn khác nhau.

 

[a.b.c]

CHIẾN DỊCH QUẢNG NGÃI – QUẢNG NAM & CUỘC TÁI PHỤC HỒI CỦA TÂY SƠN
I. NGUYỄN ÁNH MỞ RỘNG CHIẾN DỊCH TẤN CÔNG
Nguyễn Ánh quyết định đánh vào Quảng Ngãi, Quảng Nam để dồn ép Tây Sơn từ nhiều mặt.
Chỉ huy chiến dịch:

• Nguyễn Văn Trương dẫn đầu thủy binh.
• Phan Văn Đức chỉ huy vệ quân Thần Sách.
• Tống Phước Lương dẫn vệ Phấn Dực Trung quân.
• Vương Văn Học chỉ huy vệ Thuận Võ.
• Các sĩ quan Tây: Vannier, Chaigneau và De Forcanz cùng điều khiển các chiến hạm Phượng Phi, Long Phi, Bằng Phi.

II. CHIẾN THẮNG CỦA QUÂN NGUYỄN
Nguyễn Văn Trương đánh chiếm Quảng Ngãi, Quảng Nam:
Tiến đến cửa biển Cổ Lũy (Quảng Ngãi), đánh phá kho Trà Khúc, khiến đô đốc Tuấn bỏ chạy.
Chiếm cửa biển Đại Chiêm, đánh bại quân Tây Sơn ở Hội An và Phú Triêm.
Bắt được 24 thớt voi Tây Sơn.
Đánh bại Đại đô đốc Tây Sơn Nguyễn Văn Xuân và trấn thủ Văn Tiến Thể tại ải La Qua.
Chiếm lại dinh Quảng Nam.
Nguyễn Ánh gia cố lực lượng:
Phái Tống Viết Phúc đem 1.000 quân và 30 tàu chiến tiếp viện.
Đặt ba đồn đất theo hình tam giác tại nơi hiểm yếu để bảo vệ vùng chiếm đóng.
Lê Văn Duyệt và Nguyễn Văn Khiêm đem 10.000 quân tấn công các đồn của Tây Sơn.
Bắt sống đô đốc Nguyễn Bá Phong.
Tây Sơn phản công dữ dội:
Tây Sơn đắp đồn liên tiếp ở Phú Hoà, cầu Đông Giang, cầu Tân Hội để chống lại.
Nguyễn Văn Thành giao Lê Chất bảo vệ đồn Vân Sơn.
Quân Tây Sơn nhiều lần đánh đồn, nhưng Lê Chất giữ vững nhờ kinh nghiệm đối phó với Tây Sơn.
III. PHẢN CÔNG CỦA PHẠM VĂN ĐIỀM Ở PHÚ YÊN
Phạm Văn Điềm tiếp tục chiến thuật đánh nhanh rút gọn, quấy rối quân Nguyễn.
Điềm tấn công bất ngờ:
Dùng quân tinh nhuệ ban đêm tấn công đồn La Thai & Hội An.
Dùng đoản đao đánh giáp lá cà, hạ sát lính gác trước, rồi đột kích vào trong.
Hai đồn thất thủ, tướng Lưu Tiến Hòa bị giết.
Nguyễn Long bỏ chạy, bị Nguyễn Ánh chém đầu vì thất trận.
IV. NHẬN ĐỊNH & HỆ QUẢ
Nguyễn Ánh thắng thế ở Quảng Ngãi, Quảng Nam nhưng vẫn chưa dứt điểm Tây Sơn.
Tây Sơn tiếp tục phản công mạnh mẽ ở Phú Yên, gây tổn thất cho quân Nguyễn.
Lê Chất tiếp tục chứng tỏ là một tướng giỏi trong việc phòng thủ.
Phạm Văn Điềm vẫn là một mối đe dọa lớn cho quân Nguyễn.

 

[a.b.c]

CÁI CHẾT CỦA HOÀNG TỬ NGUYỄN PHÚC HY (HOÀNG TỬ THỨ HAI)
I. Cái chết bí ẩn của Hoàng tử Nguyễn Phúc Hy
Thời gian mất: Ngày 21 tháng 3 năm 1801 (Tân Dậu).
Tuổi: 20.
Vị trí: Đang theo cha chinh chiến ở mặt trận.
Nguyên nhân chính thức: Không rõ.
Nguồn sử liệu không đề cập chi tiết đến nguyên nhân cái chết của Hoàng tử Hy, điều này làm dấy lên nhiều nghi vấn.
Sử nhà Nguyễn không ghi rõ, chỉ có vài đoạn tài liệu từ các giáo sĩ Pháp và văn khố Vatican nói bóng gió về sự kiện này.
II. Giả thuyết về nguyên nhân cái chết
Bệnh tật (trúng phong hoặc bệnh dịch?)
Một số tài liệu nhắc đến chứng "trúng phong" (có thể là đột quỵ hoặc sốt rét, dịch bệnh trên chiến trường).
Tuy nhiên, không có bằng chứng rõ ràng rằng Hoàng tử mắc bệnh nặng trước đó.
Bị ám sát hoặc sát hại?
Một đoạn trong tài liệu Vatican ghi lại việc Hoàng tử từng lên tàu Anh chơi, có liên quan đến vợ của thuyền trưởng Henderson – một người phụ nữ có tiếng là trụy lạc.
Có thể Hoàng tử bị đầu độc hoặc bị giết trong một cuộc tranh chấp nội bộ trên tàu?
Tai nạn?
Không loại trừ khả năng Hoàng tử gặp tai nạn khi đi lại trên tàu hoặc trong một trận chiến nào đó.
Vấn đề nội bộ trong triều đình?
Cái chết của hai hoàng tử chỉ trong vòng hai tháng có thể là dấu hiệu của một cuộc thanh trừng bí mật?
Có thể có thế lực nào đó trong triều không muốn Hoàng tử Hy lên nắm quyền?
III. Hệ quả của cái chết của hai Hoàng tử
Nguyễn Ánh mất đi hai người con trai giỏi nhất, ảnh hưởng sâu sắc đến triều đại sau này.
Minh Mạng lên ngôi thay thế, dẫn đến một triều đại bảo thủ, đóng cửa và bài xích phương Tây.
Nếu Nguyễn Phúc Cảnh hoặc Nguyễn Phúc Hy lên ngôi, có thể lịch sử Việt Nam đã đi theo hướng khác, có thể cởi mở hơn với phương Tây và tránh được nhiều xung đột sau này.
Cái chết bí ẩn của Hoàng tử Hy vẫn là một dấu hỏi lớn trong lịch sử Việt Nam, có thể đã bị giấu nhẹm đi bởi sử triều Nguyễn.

 

[danleduc]

Công nhận cụ. Riêng thời Tây Sơn này hàng trăm trận lớn nhỏ. Tiếc là lịch sử Việt không ghi chép nhiều và chi tiết, phải xem từ nhiều nguồn sử Tây, Tàu ... có thể cách nhìn khác nhau.

Việt Nam thiếu Nhà Văn quá.
Em đề nghị Bộ Giáo Dục tổ chức nhiều trường đào tạo Nhà Văn hơn nữa. Ai lại để thế.
Gần đây, lĩnh vực Văn học VN cảm giác đi lùi so với Tàu....Chả có 1 tác phẩm Tiểu thuyết Trinh Thám, Tiểu thuyết lãng mạng, Tuyển tập truyện ngắn hiện thực nào ra hồn....

 

[a.b.c]

I. Viện binh từ Gia Định đến Quy Nhơn (27/5/1801)
Quy mô quân tiếp viện:

• 10.900 bộ binh
• Trên 30 tàu chiến
• 20 chiến thuyền
• 100 pháo hạm

Mục tiêu:

• Giải vây cho Võ Tánh tại Bình Định
• Đồng thời, chuẩn bị chiến dịch tiến đánh Phú Xuân (Huế)

Tình hình thành Bình Định lúc này:

• Võ Tánh và Ngô Tòng Châu đã bị vây suốt 1 năm rưỡi (từ tháng 1/1800).
• Lương thực cạn kiệt, quân Nguyễn cầm cự trong tuyệt vọng.
• Tây Sơn do Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng chỉ huy, bao vây ngày càng chặt.

II. Võ Tánh từ chối rút lui – Quyết tâm tử thủ
Nguyễn Ánh gửi mật lệnh yêu cầu Võ Tánh bỏ thành chạy ra ngoài hội quân.
Võ Tánh từ chối, trả lời:

• "Liều chết giữ tới cùng. Toàn bộ chủ lực Tây Sơn đang bị vây ở đây, bệ hạ nên lợi dụng cơ hội này tiến đánh Phú Xuân."
• Chủ trương hy sinh Quy Nhơn để Nguyễn Ánh có thể chiếm được kinh đô Huế.

Chiến thuật của Nguyễn Ánh sau đó:
Tạo thế nghi binh:

• Sai Nguyễn Công Nga tuần tiễu từ cầu Tân Hội đến Nước Mặn, sông Tam Kỳ, sông Dinh, Gò Bồ
• Cấm dân tiết lộ tin tức về kế hoạch di chuyển quân.
  Chuẩn bị đánh thẳng vào Phú Xuân (Huế):
• Đặng Đức Siêu hiến kế: chia quân thuyền làm hai đạo, đánh cả hai cửa biển chính của Huế:
  • Cửa Tư Hiền
  • Cửa Noãn Hải (cửa Thuận An)
• Ánh đồng ý, quyết định dốc toàn lực đánh Phú Xuân.

Chiến lược này là bước ngoặt của chiến tranh Tây Sơn - Nguyễn Ánh, khi Nguyễn Ánh chuyển từ thế thủ sang thế chủ động công kích vào trung tâm của Tây Sơn.

 

[a.b.c]

CHIẾN DỊCH TẤN CÔNG PHÚ XUÂN – THÁNG 6 NĂM 1801
I. Nguyễn Ánh chính thức rút khỏi Bình Định để tấn công Phú Xuân
Ngày 3/6/1801:

• Nguyễn Ánh ra lệnh rút quân khỏi mặt trận Bình Định.
• Đốt lửa ở núi Một để báo tin cho Nguyễn Văn Thành ở Vân Sơn và giã từ Võ Tánh.

Ngày 5/6/1801:

• Nguyễn Ánh đích thân dẫn thủy quân tiến ra cửa Thị Nại để chuẩn bị cho chiến dịch đánh Phú Xuân.

Ngày 7/6/1801:

• Nguyễn Ánh đến Cù Lao Chàm, hội quân.
• Nguyễn Văn Trương được lệnh tiến ra Đà Nẵng trước chờ lệnh.
• Tống Viết Phước, Trần Văn Trạc giữ Quảng Nam để bảo vệ hậu tuyến.

Ngày 8/6/1801:

• Nguyễn Ánh đến Đà Nẵng, triệu tập các tướng họp bàn kế hoạch đánh Phú Xuân.
• Quyết định thực hiện chiến lược của Đặng Đức Siêu:
  • Thủy quân chia làm hai đạo:
    • Đạo thứ nhất: Tiến vào cửa Eo (cửa Thuận An).
    • Đạo thứ hai: Tiến vào cửa Tư Dung (tức Tư Hiền).

Ngày 9/6/1801:

• Nguyễn Văn Trương, Phạm Văn Nhân được giao nhiệm vụ tiến đánh cửa Eo (cửa Thuận An).
• Hoàng Văn Tự, Bạch Văn Đoài dẫn quân voi theo đường bộ qua Cu Đê để phối hợp với thủy quân.
• Thuyền của Nguyễn Ánh tiến quân đóng tại vụng Chu Mãi, chuẩn bị tổng tiến công.

II. NHẬN XÉT & CHIẾN LƯỢC
Tại sao Nguyễn Ánh chọn tấn công Phú Xuân?

• Phú Xuân là kinh đô của Tây Sơn, nếu mất Phú Xuân, nhà Tây Sơn coi như sụp đổ.
• Lúc này Tây Sơn bị phân tán lực lượng:
  • Trần Quang Diệu, Võ Văn Dũng vẫn đang vây Võ Tánh ở Bình Định.
  • Cảnh Thịnh ở Huế không có nhiều quân tinh nhuệ.

Tại sao chọn đánh từ cửa Thuận An và Tư Hiền?

• Cửa Thuận An & cửa Tư Hiền là hai con đường thủy quan trọng dẫn vào Phú Xuân.
• Nếu chiếm được hai cửa này, Nguyễn Ánh sẽ cắt đứt con đường tiếp viện và thoát thân của quân Tây Sơn.
• Dùng thủy quân mạnh để đánh thọc sườn, kết hợp bộ binh từ Cu Đê tiến vào.

Đây là chiến dịch mang tính quyết định của Nguyễn Ánh.

• Nếu thắng, ông sẽ kiểm soát được kinh đô Tây Sơn.
• Nếu thua, quân Nguyễn sẽ bị kẹt ở miền Trung, đối mặt với lực lượng Tây Sơn từ Bình Định tràn ra.

Dự đoán: Cuộc tấn công vào Phú Xuân sắp diễn ra rất ác liệt!

 

[a.b.c]

ĐẠI CHIẾN PHÚ XUÂN – NGÀY 11/6/1801
I. QUY MÔ LỰC LƯỢNG CỦA NGUYỄN ÁNH
Với quyết tâm đánh chiếm kinh đô Phú Xuân, Nguyễn Ánh đã huy động một lực lượng thủy quân và bộ binh khổng lồ:
Lực lượng chính quy của Nguyễn Ánh:
Thủy quân:

• 1 tàu Thái Phó (36 đại bác, cỡ nòng 40 ly)
• 15 tàu chiến (mỗi tàu 18 đại bác, cỡ nòng 12 ly)
• 42 chiến thuyền (mỗi thuyền 18 đại bác, cỡ nòng 36 ly)
• 300 pháo hạm (mỗi pháo hạm 12 đại bác, cỡ nòng 40 ly)

Chỉ huy lực lượng:

• Lê Văn Duyệt chỉ huy 15.000 bộ binh

Lực lượng sĩ quan Tây tham chiến (đặc biệt là hạm đội Pháp):
Thủy quân do sĩ quan Pháp chỉ huy:

• Tàu Long Phi (32 đại bác) – Chỉ huy: Chaigneau
• Tàu Bằng Phi (26 đại bác) – Chỉ huy: De Forçanz
• Tàu Phượng Phi (26 đại bác) – Chỉ huy: Vannier
• 3 tàu chiến lớn (mỗi tàu 18 đại bác, cỡ nòng 12 ly) – Chỉ huy: Saint Phalle
• 30 pháo hạm (mỗi pháo hạm 26 đại bác, cỡ nòng 32 ly)

Chiến thuật:

• Chia quân làm hai hướng tấn công:
  • Đạo thứ nhất: Phạm Văn Nhân chỉ huy, phong tỏa cửa Thuận An.
  • Đạo thứ hai: Nguyễn Ánh đích thân chỉ huy 45 tàu chiến, 300 pháo hạm và 15.000 bộ binh, tiến đánh cửa Tư Hiền.

II. PHẢN ỨNG CỦA TÂY SƠN – LỰC LƯỢNG PHÒNG THỦ
Cảnh Thịnh nhanh chóng điều quân phòng thủ:

• Chỉ huy:
  • Phò mã Nguyễn Văn Trị
  • Đại đô đốc Trần Văn Tạ
• Quy mô lực lượng:
  • 10.000 quân Tây Sơn
  • Cắm cọc gỗ dưới lạch sông để ngăn cản hạm đội của Nguyễn Ánh

Vị trí phòng thủ:

• Núi Quy Sơn (Linh Thái): Vị trí chiến lược để chặn đường tiến quân.
• Dưới sông Hương: Cắm cọc để ngăn tàu chiến của quân Nguyễn.

III. NHẬN XÉT & DỰ ĐOÁN TRẬN CHIẾN
Lợi thế của Nguyễn Ánh:
Lực lượng hùng hậu hơn – Không chỉ có quân bản địa mà còn có sự tham gia của lính đánh thuê người Tây.
Hạm đội mạnh mẽ với sự hỗ trợ của Pháp – Các tàu chiến của sĩ quan Pháp đều được trang bị đại bác mạnh, có thể tấn công dữ dội.
Chiến thuật chia cắt hợp lý – Tấn công từ cả cửa Thuận An và cửa Tư Hiền, khiến quân Tây Sơn phải phân tán lực lượng phòng thủ.
Lợi thế của Tây Sơn:
Có kinh nghiệm chiến đấu trên bộ – Tây Sơn từng nhiều lần đánh bại quân Nguyễn nhờ vào chiến thuật linh hoạt.
Phòng thủ ở địa hình hiểm trở – Đóng ở Quy Sơn, có lợi thế cao điểm quan sát và phòng thủ.
Ngăn cản thủy quân bằng cách đóng cọc – Gây khó khăn cho tàu chiến Nguyễn Ánh tiến vào.
Dự đoán:

• Trận đánh sẽ rất ác liệt, đặc biệt là trên mặt thủy.
• Nếu Tây Sơn giữ vững phòng thủ, họ có thể cầm chân quân Nguyễn Ánh.
• Nếu Nguyễn Ánh phá được phòng tuyến sông Hương, Phú Xuân có thể thất thủ.

Cuộc đối đầu này sẽ quyết định số phận của Tây Sơn!

 

[a.b.c]

ĐẠI CHIẾN CỬA TƯ HIỀN – TRẬN QUYẾT ĐỊNH CHO PHÚ XUÂN
I. MỞ ĐẦU TRẬN ĐÁNH – 5 GIỜ SÁNG NGÀY 12/6/1801

• Quân Nguyễn Ánh mở cuộc tấn công vào cửa Tư Hiền (cửa Ông) với đội hình chiến thuyền và pháo hạm.
• Tây Sơn đã giăng bẫy trước bằng cách đóng cọc gỗ, giầm đá, vật cản dưới nước.
• Khi thuyền quân Nguyễn tiến vào, đại bác Tây Sơn từ ba đồn trên bờ bắn ra dữ dội.

Bước đầu Tây Sơn chiếm ưu thế

• Quân Nguyễn bị mắc cạn giữa cửa sông, bị hỏa lực Tây Sơn đánh dữ dội.
• Quân Tây Sơn phản kích quyết liệt, tận dụng địa hình, kéo đại bác ra các vị trí có vật che chắn rồi tiếp tục bắn mạnh.
• Xác lính Nguyễn trôi đầy sông, nhiều chiến thuyền bị đánh chìm.

Quân Nguyễn phản công nhờ pháo binh Tây

• Nguyễn Ánh lệnh cho 300 khẩu đại bác trên tàu bắn cấp tập vào quân Tây Sơn trên bờ.
• Tàu chiến của Pháp do Chaigneau, De Forçanz, Vannier chỉ huy, cũng dội pháo vào các vị trí phòng thủ Tây Sơn.
• Tây Sơn dù tổn thất nặng nhưng vẫn kiên cường chiến đấu, kéo pháo lên vị trí cao hơn và tiếp tục bắn xuống quân Nguyễn.

Trận chiến giằng co – 1.200 khẩu pháo nổ vang trời

• Cả hai bên đều quyết chiến, tiếng đại bác vang dội suốt cả ngày.
• Nhiều tàu Nguyễn trúng pháo, xác lính ngổn ngang, nhưng Tây Sơn cũng bị hủy diệt nhiều trận địa.

Đến 5 giờ chiều, trận đánh vẫn bất phân thắng bại.
II. LÊ VĂN DUYỆT LẬP MƯU PHÁ VÒNG VÂY

• Lê Văn Duyệt thấy không thể đánh trực diện, quyết định đánh tập hậu.
• 4000 quân do Duyệt chỉ huy, lặng lẽ đi đường lạch vào phá Hà Trung, phía sau quân Tây Sơn.
• Đêm xuống, 20 thuyền nhỏ của Duyệt bí mật vượt qua bờ cát, dẫn theo vệ binh cầm súng lắp lê xông lên.

Bước ngoặt quan trọng – Tây Sơn bị đánh tập hậu

• Quân Tây Sơn hoàn toàn bất ngờ, chưa kịp phản ứng thì quân Nguyễn đã tấn công bằng lưỡi lê, súng và kiếm.
• Quân Tây Sơn bắt đầu rối loạn, một số lính xin hàng nhưng bị quân Nguyễn đồ sát ngay tại chỗ.
• Phò mã Nguyễn Văn Trị bỏ chạy, nhưng bị quân Nguyễn đuổi theo bắt sống chỉ sau 500m.
• Đô đốc Phan Văn Sách cùng 500 quân Tây Sơn còn sống ra hàng.

Kết thúc trận chiến

• Nguyễn Ánh hạ lệnh xiềng Nguyễn Văn Trị và Phan Văn Sách bỏ vào cũi, chuẩn bị đưa về Gia Định xử trí.
• Quân Nguyễn chính thức chiếm được cửa Tư Hiền – Tây Sơn mất tuyến phòng thủ quan trọng cuối cùngtrước Phú Xuân.

Trận chiến Cửa Tư Hiền là cú đấm chí mạng vào Tây Sơn!

 

[a.b.c]

THẤT BẠI CỦA TÂY SƠN VÀ SỰ TÀN BẠO CỦA CẢNH THỊNH
I. HẬU QUẢ SAU TRẬN CỬA TƯ HIỀN

• Quân Tây Sơn bị tiêu diệt gần như hoàn toàn, 10.000 quân chết, chỉ 500 người còn sống ra hàng.
• Quân Nguyễn cũng thiệt hại lớn, mất 4.000 quân trong trận này.

Cảnh Thịnh – Một vị vua yếu hèn và tàn nhẫn

• Trước nguy cơ quân Nguyễn tràn vào Phú Xuân, Cảnh Thịnh không đưa ra phương kế kháng cự, mà chỉ tìm cách trả thù giáo dân.
• Thay vì tập hợp quân đội, củng cố phòng tuyến, tổ chức phản công, Cảnh Thịnh lại ra lệnh đồ sát giáo dân một cách mù quáng.
• Điều này càng khiến dân chúng và các tướng lĩnh bất mãn, làm suy yếu thêm lực lượng Tây Sơn.

II. ÂM MƯU NỘI TUYẾN BỊ TIẾT LỘ – CƠ HỘI LỚN CHO NGUYỄN ÁNH
Giáo dân Thiên Chúa muốn giúp Nguyễn Ánh

• Một người thợ mộc ở Phú Xuân đã lén liên lạc với Nguyễn Ánh, thuyết phục rằng giáo dân và các giáo sĩ có thể hỗ trợ ông.
• Nguyễn Ánh gửi thư cho Giám mục Labartette và các giáo sĩ, báo tin quân Nguyễn sắp đến và nhờ họ cầu nguyện.

Âm mưu bị bại lộ – Tây Sơn ra tay tàn bạo

• Khi người thợ mộc trở về, bị bắt và tra khảo, cuối cùng phải khai ra tất cả.
• Nội hầu Lê Văn Lợi (Barizy gọi là Hoe Hanh Loi) lập tức xúi Cảnh Thịnh ra lệnh tàn sát giáo dân.
• Ngày 5 tháng 5 Âm lịch (Tết Đoan Ngọ), Cảnh Thịnh truyền lệnh thảm sát tất cả những tín đồ Thiên Chúa giáo trong vùng.

May mắn thay, quân Nguyễn đến kịp!

• Nếu quân Nguyễn đến chậm, có thể hàng ngàn giáo dân vô tội đã bị giết hại trong một cuộc thảm sát đẫm máu.
• Lệnh tàn sát chứng tỏ sự yếu hèn, tàn bạo và bất lực của triều đình Tây Sơn trong thời điểm nguy cấp.

Sự kiện này đã khiến Tây Sơn mất hoàn toàn niềm tin của dân chúng, quân đội tan rã nhanh hơn, và Phú Xuân gần như không còn cơ hội kháng cự!

 

[a.b.c]

TRẬN THỦY CHIẾN Ở CỬA THUẬN AN – SỰ SỤP ĐỔ HOÀN TOÀN CỦA QUÂN TÂY SƠN
I. QUÂN TIẾP VIỆN CỦA QUANG THÙY ĐẾN CHẬM MỘT BƯỚC

• Quang Thùy gửi 64 tàu chiến từ Bắc Hà vào cứu Cảnh Thịnh, đặt dưới quyền chỉ huy của viên Tư mã “Nội”(theo Barizy).
• 27 chiến thuyền có trang bị đại bác, mang cờ lụa đỏ của Tây Sơn, tiến ra chặn đường đội thuyền Phấn Dực của quân Nguyễn.
• Nhưng viện binh đến không đúng lúc, khi quân Tây Sơn đã mất nhuệ khí và kinh thành Phú Xuân đang hỗn loạn.

Cảnh Thịnh – Hành động hèn nhát, bỏ chạy ngay khi thấy quân Nguyễn

• Nghe tin viện binh đến, Cảnh Thịnh mang đại quân ra cửa Thuận An.
• Tuy nhiên, chỉ vừa chạm trán quân Nguyễn Văn Trương và Phạm Văn Nhân, chưa kịp giao chiến, thấy thế quân Nguyễn quá mạnh, Thịnh bỏ hết mũ áo, gươm lệnh mà chạy trối chết.
• Hành động này làm quân Tây Sơn hoang mang, tinh thần sụp đổ hoàn toàn.

II. CUỘC THỦY CHIẾN QUYẾT ĐỊNH
Sáng 13/6/1801 – Quân Nguyễn tổng tiến công

• Nguyễn Ánh ra lệnh đánh thẳng vào các chiến thuyền Tây Sơn mà Quang Thùy vừa gửi vào.
• Sĩ quan Tây trong quân Nguyễn mô tả:

“Tướng địch mà người ta nhận ra được nhờ hạm kỳ bằng lụa đỏ bay trên ngọn cột buồm. Ngọn cờ ấy cứ phấp phới như thúc giục quân sĩ."

• Đại tá chỉ huy liên đội Phấn Dực (trong quân Nguyễn) không bắn một phát súng nào, xông thẳng vào áp mạn các pháo hạm Tây Sơn.
• Trận chiến cực kỳ đẫm máu nổ ra, đạn pháo từ đồn Tây Sơn bắn bừa bãi vào cả quân mình.
• Nhưng chỉ trong vòng 5 phút, cờ vàng (quân Nguyễn) đã thay thế cờ đỏ (quân Tây Sơn) trên cột buồm.

Sự hủy diệt nhanh chóng của hải quân Tây Sơn

• Chiến thuyền, pháo hạm quân Nguyễn tràn tới, áp mạn từng tàu Tây Sơn, tiến hành đánh giáp lá cà.
• Lửa bốc cháy khắp nơi, xác quân Tây Sơn trôi dạt đầy bãi cát, tạo nên một khung cảnh kinh hoàng.
• Đến trưa, trận chiến kết thúc, toàn bộ hải quân Tây Sơn bị tiêu diệt hoàn toàn.
• Bãi biển trước mặt cửa sông Thuận An la liệt xác quân Tây Sơn.

III. NGUYỄN ÁNH CHIẾM PHÚ XUÂN – KHÚC CA KHẢI HOÀN
3 giờ chiều – Nguyễn Ánh tiến thẳng vào bến hoàng cung

• Nguyễn Ánh ngược dòng sông Hương cùng toàn quân, tiến thẳng về bến hoàng cung của tổ tiên dòng họ Nguyễn.
• Dân chúng Phú Xuân phủ phục trước bờ sông, run sợ chờ nghe phán quyết của kẻ chiến thắng.

Kinh thành Phú Xuân rơi vào tay Nguyễn Ánh

• Quân Tây Sơn tan vỡ hoàn toàn, kinh thành không còn khả năng kháng cự.
• Cảnh Thịnh đã bỏ chạy, bỏ lại Phú Xuân không người trấn giữ.
• Nguyễn Ánh chính thức bước vào kinh đô Tây Sơn trong chiến thắng huy hoàng nhất trong sự nghiệp của mình.

Sau trận này, vận mệnh Tây Sơn xem như đã chấm dứt, chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Nguyễn Ánh hoàn toàn thống nhất đất nước!