[Funland] Nhà Tây Sơn - Đỉnh- cao và sụp -đổ

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Qua đó có thể thấy, khi nghe tin quân Thanh sắp sửa kéo qua, Tây Sơn cũng hết sức nỗ lực dùng đường lối ngoại giao mềm mỏng để yêu cầu đối phương bãi binh.

Quân Thanh có nhận được các tờ biểu của Tây Sơn, nhưng chắc là làm ngơ, vì ý chúng đã quyết.

Bộ sậu quân Thanh sang xâm lược gồm:

1. Chỉ huy tối cao: Tôn Sĩ Nghị, tổng đốc Lưỡng Quảng

2. Chỉ huy yểm trợ: Phú Cương, tổng đốc Vân Quí

3. Chỉ huy quân đội (cánh quân mặt Đông): đề đốc Quảng Tây Hứa Thế Hanh, có hai phụ tá

4 . Tổng binh Quảng Tây Thượng Duy Thăng ,phó tướng Tôn Khánh Thành

5. Tổng binh Quảng Ðông Trương Triều Long , phó tướng Lý Hóa Long

6. Chỉ huy quân đội (cánh quân mặt Tây): đề đốc Vân Nam Ô Ðại Kinh, có hai phụ tá

7. Tổng binh Thọ Xuân Ðịnh Trụ

8. Tổng binh Khai Hóa Tôn Khởi Giao


Quân Thanh chia làm hai đạo chính: Quảng Tây và Vân Nam.

Về con số quân Thanh sang xâm lược, cho đến nay vẫn chưa thể tìm được số liệu chính xác nhất, em căn cứ vào tài liệu nhà Thanh có lẽ phù hợp hơn.

Thoạt tiên nhà Thanh điều động 5.000 quân Quảng Ðông, 10.000 quân tỉnh Quảng Tây, tổng cộng là 15.000 người. Về sau Tôn Sĩ Nghị thấy 15.000 không đủ nên lại điều động thêm 3.000 lính nữa từ Quảng Ðông, 3.500 lính từ Quảng Tây nâng con số mặt đông lên tổng cộng 21.500 người, nếu tính cả phu dịch chăn ngựa thì vào khoảng 23.000 Thanh binh các loại.

Sau khi thua trận phải chạy, năm 1789, nhà Thanh lại đưa thêm 3.000 quân tỉnh Quảng Ðông, 2.100 quân tỉnh Quảng Tây đến Nam Quan chia ra các nơi phòng thủ, ngoài ra tổng binh trấn Hữu Giang là Vương Lâm cũng điều động từ 900 đến 1.400 quân chia ra canh phòng các cửa ải thuộc phủ Trấn An.

Quân số chính thức của hai tỉnh Quảng Ðông – Quảng Tây dùng vào chiến dịch vào khoảng 30.000 người (mặc dù một số binh sĩ chỉ mới điều động nhưng chưa di chuyển sang nước ta), không tính phu phen và thổ binh, hương dũng.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Về quân số, giờ hành binh, tình hình lương thảo, thời tiết, lương bổng, cái này sử TQ có vẻ chi tiết hơn nhiều sử Vn. Có thể lấy làm căn cứ cũng được.

Ngày 25 tháng 11 năm 1788. Khoảng 8 giờ sáng.

Quân Thanh làm lễ tế cờ mở cửa ải tiến sang xâm lược nươc ta

Tôn Sĩ Nghị đích thân đưa 3.800 quân tỉnh Quảng Tây, thêm 1.500 quân tỉnh Quảng Ðông, tổng cộng 5.300 người xuất phát, tới Lạng Sơn thì đóng quân đợi viện binh.

Ngày 9 tháng 12 năm 1788.

Nghị được tăng viện thêm 3.500 quân Quảng Ðông, 1.200 quân tỉnh Quảng Tây đến, Tôn Sĩ Nghị phân bố 2.000 quân phòng thủ trên đường đi, đưa 8.000 quân tiến lên.

Ngày 10 tháng 12 năm 1788.

Quân Quảng Tây tăng thêm 5000 quân bản bộ, Tôn Sĩ Nghị cũng điều động 4000 quân đang trấn giữ ở Nam Quan và các cửa ải, lại tuyển thêm 1000 quân bổ sung thành 5000 người nâng quân số của tỉnh Quảng Tây lên tổng cộng 10.000 người. Ngoài lính ra, Quảng Tây còn mang theo 423 con ngựa, về sau tăng viện 3.500 binh sĩ, tổng cộng 13.500 quân và 423 ngựa.

Như vậy, tổng cộng số quân do Tôn Sĩ Nghị trực tiếp chỉ huy bao gồm hai tỉnh Quảng Ðông, Quảng Tây là 21.500 quân và 751 con ngựa. Trong số này, khoảng chừng 18.000 người qua Nam Quan tiến vào Thăng Long, 5.000 còn lại chia thành ba toán, 2.000 người ở lại phòng thủ Lạng Sơn, 1.300 người chia ra canh gác 17 kho lương thực được thành lập dọc theo tuyến đường từ Lạng Sơn đến kinh đô, 1.700 người khác chia ra canh phòng các nơi hiểm yếu.

Ðường qua nước ta lắm rừng nhiều núi, súng lớn không thể mang theo được nên chỉ đem được loại nhỏ hơn gọi là phách sơn pháo vì tương đối gọn nhẹ dễ vận chuyển. Có điều Quảng Tây lại không được trang bị loại súng này, Nghị phải điều động đem 20 khẩu phách sơn pháo từ Quảng Ðông sang.
 

Nokfev

Xe cút kít
Biển số
OF-188258
Ngày cấp bằng
4/4/13
Số km
16,343
Động cơ
522,098 Mã lực
Tuổi
47
Nơi ở
Trương Định phố , Hoàng Mai quận , Hà Nội tỉnh ...
Website
www.nhattao.com
Đây là 1 trong "Thập toàn võ công" của Càn Long nên ghi chép tỉ mỉ cũng là hợp lý . Nhưng ghi chép phải thể hiện được sự "thắng lợi" của quân Thanh .
Cụ thể ở đây ghi chép là tổn thất rất ít mà vẫn ổn định được Việt Nam và "chiêu hàng" được Nguyễn Huệ , thực tế thì ngược lại là hao binh tốn lương, thua chạy như vịt ;))
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Quân số của các cánh quân khác, cụ thể như sau:

Ngày 13 tháng 10 năm 1788.

Tổng đốc Vân Quí là Phú Cương phụng chỉ điều 3.000 quân từ ba phủ Khai Hóa, Lâm An, Quảng Nam (thuộc Vân Nam), lại sai tổng binh Khai Hóa Tôn Khởi Giao đưa thêm 2.000 quân của hai phủ Lâm An, Khai Hóa đến đóng tại Mã Bạch Quan, cùng với 3.000 người ở các doanh khác.

Ngày 10 tháng 12 năm 1788.

Phú Cương dẫn 1.000 binh đến Mã Bạch, cộng thêm 2.000 quân trú đóng sẵn nơi đây chia thành từng đội định ngày 14 tháng 12 ra khỏi cửa ải. Tuy nhiên vì phu lương chưa đủ nên phải hoãn lại đến khoảng 6 giờ ngày 17 tháng 12 mới khởi trình, 3.000 binh chia làm ba ngả sai phó tướng Ðịnh Trụ đi đầu, Phú Cương, Ô Ðại Kinh dẫn hai đội theo sau. Còn những binh lính chưa tới kịp thì sau đó sẽ đi.


Tổng cộng tất cả quân số của Vân Nam – Quí Châu sử dụng là 8000 người do Ô Ðại Kinh và Ðịnh Trụ chỉ huy nhưng đợt đầu tiên chỉ đem 3000 quân đi trước, 5000 quân đóng tại biên giới chờ lệnh.

Theo tài liệu của nhà Thanh, tổng đốc Vân Quí Phú Cương tình nguyện chỉ huy 5000 quân cùng với đề đốc Ô Ðại Kinh xuất quan nhưng vua Càn Long không bằng lòng, lấy lý do là một đoàn quân không thể có hai nguyên soái ngang nhau, không người nào dưới người nào.

Có lẽ vì thế mà khi ra khỏi cửa ải chỉ có Ô Ðại Kinh và Ðịnh Trụ mà thôi.

Quân Thanh phải đi qua những triền núi rất hẹp, leo trèo, dắt díu nhau mà tiến theo hàng một, mỗi ngày chỉ đi được ba bốn chục dặm.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Đây là 1 trong "Thập toàn võ công" của Càn Long nên ghi chép tỉ mỉ cũng là hợp lý . Nhưng ghi chép phải thể hiện được sự "thắng lợi" của quân Thanh .
Cụ thể ở đây ghi chép là tổn thất rất ít mà vẫn ổn định được Việt Nam và "chiêu hàng" được Nguyễn Huệ , thực tế thì ngược lại là hao binh tốn lương, thua chạy như vịt ;))
Vâng cụ, tí nữa em đưa thêm số liệu các giáo sĩ để dễ bề so sánh cụ ạ
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
NGoài ra, để phục vụ đoàn quân xâm lược chính quy đông đảo này, nhà Thanh phải dùng đến 3 lực lượng phục vụ cũng đông không kém, đó là:

1. Thổ Binh ( kiểu như dân quân): 5.500, còn lại một số thổ tù bên phía Vn cũng góp thêm 3.000, tổng 8.500

2. Mã Phu ( lính chăn ngựa, phu chăn ngựa): 23.000 người phục vụ cho 751 con ngựa

3. Dân Phu ( kiểu như dân công): 74.000 người.

Chi phí cho chiến tranh ước tính như sau:

Mỗi ngày tốn: 22.153 lượng bạc, Gạo 2.804 thạch ( 1 thạch = 74,5kg), chưa tính đậu và cỏ cho ngựa.
 

Sô lếch Mù

Xe điện
Biển số
OF-105051
Ngày cấp bằng
7/7/11
Số km
2,699
Động cơ
422,628 Mã lực
Ngày xưa rừng núi rậm rạp làm quái gì có đường to.Hành quân đến được Thăng Long chắc phải hơn tuần.Từ Lào Cai,Lạng sơn về Hn phải đến Phú thọ,Bắc giang mới dễ đi
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Theo tài liệu các giáo sĩ, thì tổng số quân Thanh sang nước ta khoảng 150.000 quân, có lẽ bao gồm cả thổ binh, mã phu và dân phu.
Bọn quân Thanh không hùng dũng như ta nghĩ mà trông bệ rạc, nhếch nhác vô cùng, chúng đem theo nồi niêu, bát chén, tẩu thuốc, ngoài ra còn có nhiều con buôn cũng sang theo.

Quân Ứng Nghĩa của nhà Lê cũng gom góm được khoảng 15.000 quân, đa phần là tạp nham.

Thực ra, trong chiến dịch này, quân Thanh không điều động bát kỳ binh (tức quân Mãn Châu) mà chỉ dùng Hán quân (tức Lục doanh). Ngoài ra họ còn sử dụng một số lớn thổ binh tức là những cánh quân riêng trực thuộc những thổ ti, thổ hào, châu mục, tù trưởng … các dân tộc thiểu số ở khắp miền tây nam TQ (và một số ở miền bắc nước ta, biên giới Trung- Việt).

Đoàn quân xâm lược này có được sự hưởng ứng và tiếp tay của quân binh nhà Lê cùng một số Hoa kiều đang sinh sống trênđất nước ta

Nhà Thanh, vì chi phí quá tốn kém, phải đúc thêm một loại tiền đặc biệt để dùng trong chiến dịch đánh Ðại Việt, một mặt có bốn chữ Càn Long Thông Bảo (乾隆通寶) một mặt có hai chữ An Nam (安南).

Ðây là loại tiền đúc ra để tiêu trên đất nước ta và giá trị của nó tùy theo hàng hóa có thể mua được. Âm mưu thâm hiểm của quân Thanh là muốn đẩy việc binh lương sang dân ta, trên danh nghĩa thì vẫn là mua thực phẩm nhưng thực ra chúng không tốn phí gì bao nhiêu, đã không mất của lại chẳng tốn công chuyên chở từ TQ sang.

Việc thúc bách đó Nghị giao cho vua Chiêu Thống nên dân ta chỉ nghĩ rằng vua Lê gom góp thóc lúa dâng cho giặc mà thực ra ông cũng chỉ là nạn nhân.

Cũng may, những việc này chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, nếu Tây Sơn không oánh tan đạo quân xâm lược này, hậu quả không biết thế nào mà lường.
 

Nokfev

Xe cút kít
Biển số
OF-188258
Ngày cấp bằng
4/4/13
Số km
16,343
Động cơ
522,098 Mã lực
Tuổi
47
Nơi ở
Trương Định phố , Hoàng Mai quận , Hà Nội tỉnh ...
Website
www.nhattao.com
Cũng may, những việc này chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, nếu Tây Sơn không oánh tan đạo quân xâm lược này, hậu quả không biết thế nào mà lường.
Hậu quả là Việt Nam lui về đàng trong con đàng ngoài sáp nhập lại với quảng đông, quảng tây thành khu tự trị Nam Việt :((
 
Chỉnh sửa cuối:

humxam75

Xe điện
Biển số
OF-89375
Ngày cấp bằng
22/3/11
Số km
3,944
Động cơ
443,511 Mã lực
Nơi ở
Andromeda
Đoàn quân xâm lược này có được sự hưởng ứng và tiếp tay của quân binh nhà Lê cùng một số Hoa kiều đang sinh sống trênđất nước ta
Bảo sao từ trước tới nay ta luôn phải đề phòng bọn này
 

humxam75

Xe điện
Biển số
OF-89375
Ngày cấp bằng
22/3/11
Số km
3,944
Động cơ
443,511 Mã lực
Nơi ở
Andromeda
Hậu quả là Việt Nam lui về đàng trong con đàng ngoài sáp nhập lại với quảng đông, quảng tây thành khu tự trị Nam Việt :((
Cụ yên tâm, sẽ có cụ NA tài ba sẽ đuổi được quân Thanh về nước, thống nhất giang sơn
 

son198099

Xe buýt
Biển số
OF-122922
Ngày cấp bằng
3/12/11
Số km
691
Động cơ
387,311 Mã lực
Các cha ông ta ai cũng tài giỏi thật, bằng ấy tuổi thôi mà đã làm biết bao chuyện kinh thiên động địa, thật khâm phục!
Tks các bác đã có nhiều tư liệu lịch sử hay quá!
 

UnitedKondoms

Xe điện
Biển số
OF-345680
Ngày cấp bằng
6/12/14
Số km
4,005
Động cơ
316,258 Mã lực

Nokfev

Xe cút kít
Biển số
OF-188258
Ngày cấp bằng
4/4/13
Số km
16,343
Động cơ
522,098 Mã lực
Tuổi
47
Nơi ở
Trương Định phố , Hoàng Mai quận , Hà Nội tỉnh ...
Website
www.nhattao.com

Nokfev

Xe cút kít
Biển số
OF-188258
Ngày cấp bằng
4/4/13
Số km
16,343
Động cơ
522,098 Mã lực
Tuổi
47
Nơi ở
Trương Định phố , Hoàng Mai quận , Hà Nội tỉnh ...
Website
www.nhattao.com
Các cha ông ta ai cũng tài giỏi thật, bằng ấy tuổi thôi mà đã làm biết bao chuyện kinh thiên động địa, thật khâm phục!
Tks các bác đã có nhiều tư liệu lịch sử hay quá!
16 tuổi lấy vợ, 20 tuôi sinh 4 con, 35 tuổi lên làm ông bà có tới 8 con râu rể và khoảng hơn chục đứa cháu, 50 lên cụ đứng đầu 1 gia tộc trăm mạng, nếu có của nả thuê người an kẻ ở thì 70 tuổi đứng đầu gia tộc ngót nghìn ... ;))
 
Chỉnh sửa cuối:

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La

Nokfev

Xe cút kít
Biển số
OF-188258
Ngày cấp bằng
4/4/13
Số km
16,343
Động cơ
522,098 Mã lực
Tuổi
47
Nơi ở
Trương Định phố , Hoàng Mai quận , Hà Nội tỉnh ...
Website
www.nhattao.com
Ánh toàn dựa bọn này thôi cụ, sau này em sẽ post rõ.
Chính bọn này là nguyên nhân gây không ít những thói xấu trong xã hội ta từ thời chúa NGuyễn
Thực ra cụ Ánh và cụ Huệ đều có quân và dân gốc Hoa nhưng tương quan chính phụ khác hẳn nhau. Cụ Huệ dùng như 1 đạo quân bổ xung còn cụ Ánh dùng làm quân chủ lực .
Cụ Huệ điều khiển quân gốc Hoa, trả lương như lính lác còn cụ Ánh thì bị dùng quân gốc Hoa như đồng minh, quyền lợi ăn chia ;))
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 26 tháng 11 năm 1788.

QUân Thanh chia hai ngả kéo sang nước ta.

Cánh quân Quảng Ðông vì điều động từ nhiều nơi nên mãi đến mới tới được Nam Quan. Thời tiết tương đối tạnh ráo nên việc di chuyển cũng không mấy khó khăn.

Tôn Sĩ Nghị sốt ruột lập công, rất là hung hăng, không đợi cho quân các nơi tới đủ, truyền lệnh cho đề đốc Hứa Thế Hanh tập trung cánh quân Quảng Tây cứ thế mà tiến.

Từ Nam Quan đến Lạng Sơn đường sá còn bằng phẳng dễ đi nên khi đến thị trấn rồi, Tôn Sĩ Nghị ra lệnh cho quân nghỉ lại 2 ngày chờ quân ở sau đi tới rồi mới tiếp tục. Ngoài Lạng Sơn phải qua một con sông (sông Kỳ Cùng), hàng tướng nhà Tây Sơn là Phan Khải Ðức cho chặt tre làm bè kết thành cầu phao quân Thanh mới qua được.


Sau khi hợp quân Nghị bàn với Hanh chia quân thành hai ngả:

1. Ðạo quân thứ nhất theo phía trái đường Mai Pha do tri huyện Lâm Tế Thanh dẫn xưởng dân ( bọn dân Tàu sang khai mỏ ở nước ta) và đám quân cần vương dẫn đường. Ðường phía này vừa hẹp vừa hiểm trở nên chỉ có 1000 quân Thanh đi theo.

2. Ðường thứ hai theo Giang Hán ở cánh phải tỉnh Lạng Sơn do Phan Khải Ðức tuyển thổ binh đưa lối, đi theo các ngả Nhân LÝ , Ðường Giáp , Mai Tiêu , Quang Lang … Phía này đường tương đối rộng rãi dễ đi, chính là đường mà xưa nay sứ thần nước ta vẫn dùng mỗi khi qua Tàu. Tuy nhiên vào thời kỳ này, vì tình hình loạn lạc nên trộm cướp nổi lên như rươi, không ai dám qua lại. Suốt đoạn đường này chỉ có hai chỗ tương đối khó đi là Núi Mẹ Con (Mẫu Tử Lãnh) và Úy Thiên Quan ( Quỉ Môn Quan).

Tôn Sĩ Nghị tiến quân theo đường Lạng Sơn thấy nơi nơi nhà cửa tiêu điều, xóm làng tan nát vì chiến tranh lâu nay, nhiều nơi còn cả xương trắng lẫn xác người thối rữa. Vài ngày sau, đốc tiêu quân tỉnh Quảng Ðông lại tăng viện thêm 1000 người nữa.

Ðoàn quân đi theo hướng Mai Pha vì đường khó đi nên lại phải chia thành hai nhánh, một đội theo lối Ðài Cao và Cúc Thung , một đội vẫn theo lối Mai Pha rồi gặp lại ở Gia Quan .

Quân Tây Sơn đóng ở Gia Quan nghe thanh thế quân Tàu quá lớn nên rút lui để bảo tồn lực lượng, giao binh khí, súng ống, thuốc nổ lại cho thổ quan Phan Khâm Doãn thống lãnh dân chúng chống giữ nhưng khi quân Thanh tới vây đánh, Phan Khâm Doãn và Hoàng Ngọc Bá liền ra hàng.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,834
Động cơ
698,255 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
CHo tới lúc này, bản thân vua CHiêu Thống vẫn đang trốn ở đâu đó, chưa xuất hiện. Vậy nên, các sử sách xưa nay kết tội ông quá nặng nề, e cũng có phần chưa thỏa.

Theo như lời bẩm báo xằng bậy của Thái Hậu và bọn quan nhà Lê lưu vong sang cầu cứu giặc, thì khi quân Thanh sang dân ta sẽ nhất tề nổi dậy hưởng ứng Phò Lê, nhưng chả thấy gì. Nghị có vẻ lo lắng.

Chính vì thế, Nghị vì hoang mang nên đã gọi những bọn quan nhà Lê đến trách cứ về việc chưa thấy Chiêu Thống ra mặt. Có lúc, Nghị còn nặng lời " chúng mày nói thế nào? giờ không thể tin được ( bọn mày) nữa."

Nghị tính toán, nếu vua CHiêu Thống chết, khó ăn nói với đám sĩ phu Bắc Hà, vì y đem quân sang để đưa Thống lên ngôi. Do đó Nghị vội vàng tính một đường khác, y tâu lên xin cho hoàng đệ Lê Duy Chỉ tạm coi việc nước nhưng Càn Long gạt đi e rằng một khi Lê Duy Kỳ xuất hiện, hai anh em sẽ có tranh chấp, nếu không tìm thấy Chiêu Thống thì khi tình hình yên ổn sẽ lập Lê Duy Thuyên là đích truyền của vua Hiển Tông (con của Chiêu Thốngđang ở với mẹ và bà nội tại Nam Ninh, TQ) lên làm vua.

Không phải chỉ dự trù việc phong vương, vua Càn Long lại phá lệ cho đúc sẵn ấn và sắc giao cho Nghị mang theo để làm lễ trao lại. Chính vua Càn Long đã viết:

Theo định lệ của bản triều đối với Triều Tiên, Lưu Cầu, An Nam nếu muốn xin phong vương thì trước hết người kế thừa ngôi vua phải tâu lên, triều đình sẽ sai chánh phó sứ thuộc bộ Lễ sang làm lễ sách phong, sau đó tự vương sẽ sai bồi thần mang biểu và lễ vật đến kinh sư tạ ân.

Tháng Mười năm ngoái, khi Tôn Sĩ Nghị tâu lên xin xuất quan, ta nghĩ rằng việc chinh thảo ắt sẽ lập lại nhà Lê theo cách cũ nên tuy không đúng thể chế (vẫnđịnh rằng) khi chiếm lại Lê thành liền sách phong cho Lê Duy Kỳ để thu phục nhân tâm


Nghị tiến quân nhanh mà không gặp phải sự kháng cự nào, tưởng rằng quân Tây Sơn đã rút khỏi Bắc Hà trả lại cương thổ cho nhà Lê, quân Thanh phóng đại lên một số chiến công để báo cáo về triều đình.
 
Thông tin thớt
Đang tải

Bài viết mới

Top