Nó là thế này cụ ợ: Thời gian vừa rồi, do chính phủ Mỹ phát hành thêm quá nhiều tiền và cơn sốt ở 1 số lĩnh vực (công nghệ, bất động sản) khiến các công ty trong lĩnh vực đó nhận được những khoản đầu tư tăng vọt. Các công ty đó chưa dùng đến tiền mới gửi vào ngân hàng.
Ngân hàng đột nhiên nhận thêm quá nhiều tiền, cũng không biết làm gì nên mới chơi quả chắc là mua trái phiếu chính phủ. Thời gian này, kinh tế Mỹ đang diễn biến tốt nên lãi suất nói chung thấp, lãi suất trái phiếu chính phủ chỉ có 2%/năm. Khi nhận 2% thì ngân hàng sẽ lấy 1,5% trả cho người gửi tiền, ăn lãi 0,5% và tất cả đều happy.
Năm 2022 xuất hiện lạm phát, FED đối phó bằng cách tăng lãi suất liên tục, hiện nay đã là 4,5%. Với khoản mua trái phiếu chính phủ nói trên, điều này gây ra 2 hệ lụy nghiêm trọng:
- Năm 2021 lãi suất FED là 0,5%, lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ là 2% và được mua bán trên thị trường với giá khoảng 101,5%. Giả sử ngân hàng lấy 100 đồng tiền gửi của khách hàng đi mua trái phiếu. Nếu lãi suất ổn định thì ngân hàng vào sổ Bên Có: "Trái phiếu chính phủ 100 đồng và không cần gì hơn.
Năm 2022-2023 FED tăng lãi suất liên tục lên đến 4,5% hiện tại, nhưng lãi suất trái phiếu chính phủ là cố định nên vẫn là 2%, thấp hơn xa so với lãi suất hiện hành và vẫn chỉ có giá 101,5% trên thị trường, thấp hơn 3% so với lợi nhuận FED. Chính vì thế nên ngân hàng phải trích quỹ dự phòng 3% cho số tiền bỏ ra mua trái phiếu không được tính vào lợi nhuận.
3% là 1 tỉ lệ rất lớn. Các cụ nên biết là tổng vốn tự có của SVB chỉ là 16,5 tỉ đô, trong khi họ nhận đến hơn 200 tỉ tiền gửi và mang gần 100 tỉ đi mua trái phiếu chính phủ Mỹ. Số trích lập 3% của gần 100 tỉ (gần 3 tỉ đô) đã vượt quá tổng lợi nhuận khiến kết quả kinh doanh bị lỗ trên giấy tờ.
- (Nghiêm trọng hơn): Khi FED tăng lãi suất thì ngân hàng buộc phải tăng lãi suất tiền gửi. Lãi suất tiền gửi ở Mỹ hiện tại là 4,2-4,7%, trong khi ngân hàng mắc kẹt gần 100 tỉ tiền gửi của khách (đã mua trái phiếu chính phủ) chỉ với lợi nhuận 2%/năm. Ngân hàng không thể đòi chính phủ Mỹ điều chỉnh lãi suất trái phiếu chính phủ đã phát hành, nhưng vẫn phải trả khách hàng lãi suất hiện hành, tức là chỉ nhận từ Chính phủ 2% nhưng phải trả cho khách 4%. Điều này dẫn đến bội chi, tức là bị lỗ thật, và lỗ rất lớn.