[Funland] Lịch sử, văn hoá dân tộc Chăm.

[Hự.]

Giọng nói vùng Hà Tây có phải là ảnh hưởng của việc trước đây là vùng tập trung nhiều tù binh Chăm ko các cụ nhỉ?

 

[Bastion.P]

Ba Vi có con bo vang: nói ko dấu

Giọng nói vùng Hà Tây có phải là ảnh hưởng của việc trước đây là vùng tập trung nhiều tù binh Chăm ko các cụ nhỉ?

 

[DurexXL]

Giọng nói vùng Hà Tây có phải là ảnh hưởng của việc trước đây là vùng tập trung nhiều tù binh Chăm ko các cụ nhỉ?

Ba Vi có con bo vang: nói ko dấu

Là giọng Nghệ An, đặc biệt là vùng Nghi Lộc
Đây là tàn quân của phủ Chúa, sau loạn kiêu binh thì tan tác, 1 phần chạy đến đây và ở lại

 

[hd-vt]

Một dân tộc có nguồn gốc khác xa chúng ta và đã được chúng ta đồng hóa để phát triển. Phải luôn ghi nhớ công lao các anh hùng mở cõi của đất nước như nhà Đinh, nhà Trần, chúa Nguyễn,...

10 năm trước, cận Tết, em được đến lăng Gia Long - Huế. Lăng xa Huế, đường đê và phải bỏ xe đi để qua sông bằng cầu phao dân tự chế. Hôm em đến là sau một ngày giỗ GL. Trước hai mộ bằng đá xanh vợ chồng GL chỉ có một bó hoa cúc vạn thọ nhỏ tầm chục ngàn đồng, chỗ cắm hương chỉ vài chân nhang trơ trọi. Lạnh lẽo.
Em thấy, quần thể và lăng cực đẹp, đẹp nhất so với các lăng khác của Huế.

 

[Hự.]

Ca sỹ Chế Linh trước em nghe có bài Hận Đồ Bàn

 

[Bastion.P]

E ko rõ vụ Nghi Lộc, chắc cụ liên tưởng tới gia đinh nhà cụ Ng Du.

Tuy nhiên, tù binh Chăm thời Tiền Lê-Lý được dùng vào sx nông nghiệp nên họ hay được điều về các "đồn điền" tập trung quy mô lớn xung quanh TL:
- phía Bắc: dọc sông Cầu (Bắc Ninh),
-phía Tây: dọc sông Đáy (Đắc Sở, Thạch Thất, Hoài Đức, Ba Vì).
-phía Nam - dọc sông Hồng (Yên Sở, Ninh Sở; Hà Nam).

Chữ Sở có nghĩa là Kho hay Lẫm, là có ý nơi sx + tàng trữ lương thực.

Các con sông trên đều liên thông với Thăng Long, cho phép chuyên chở lườn thực hoặc binh lính ứng cứu cho TL 1 cách dễ dàng.

Là giọng Nghệ An, đặc biệt là vùng Nghi Lộc
Đây là tàn quân của phủ Chúa, sau loạn kiêu binh thì tan tác, 1 phần chạy đến đây và ở lại

 

[greenearthforus]

Xới lại nhiều cũng chẳng hay lắm, giờ anh em một nhà, có lãnh đạo to to nào người Chăm không nhỉ ?

 

[SVC]

Cụ Chế Linh là người Chăm cụ nhỉ, mà e ở trong Nam ít nghe thấy người Chăm lắm, Khơ Me thì rất nhiều

Chế Linh rên vậy thôi.
Kiếm tiền mà
Người Chăm vẫn tồn tại

 

[Thắng_Sơn Tây]

Vãi cho ông nào viết ra cái này ? Cụ Phạm Ngũ Lão quê ở Hưng Yên mà sao lại thuở nhỏ đi chăn voi cho vua tận bên Lào ? Cũng chưa có sách sử nào ghi như vậy cả ?
Còn chuyện cụ Nguyễn Khoái đấu với Toa Đô chỉ là tình tiết trong tiểu thuyết mà thôi

Em nghĩ trích từ gia phả viết thời hiện đại. Bây giờ mọi người hay thêm thắt nhiều tình tiết lắm.

 

[Tứ Vô Lượng]

Theo suy nghĩ của em thì đất Chiêm Thành này kém do không Nam tiến chiếm giữ các vùng đất màu mỡ của đế chế Khmer đã lụi tán mà vẫn giữ vùng đất duyên hải chật hẹp thì nguồn lực yếu hơn nhiều so với Đại Việt có đồng bằng Sông Hồng màu mỡ trù phú hơn. Nên có thời cơ mà yên được phía Bắc là chúng ta đưa quân mở mang bờ cõi ngay. Đỉnh nhất là giai đoạn của Vua Lê Thánh Tông thì sức mạng ta lớn nhất và đánh quỵ đất nước phía nam này

Tương tự như đánh Thăng long, năm 1177 Champa đã đánh chiếm đốt phá thủ đô Angkor. 10 năm trở lại đây mình tìm hiểu khá nhiều về Champa, và cũng rút ra kết luận như cụ: Champa là quốc gia ven biển hùng mạnh, số 1 về đánh sông biển, bám biển, nhưng ko có đồng bằng đủ lớn để tích tụ dân và bền vững nên suy tàn.

Champa cũng ko có 1 hệ tri thức phong phú như Bắc Việt, chỉ copy rải rác từ Ấn Độ, Trung Hoa, Nam Đảo. Và học gián tiếp qua Nam Đảo, Khmer chứ ko học trực tiếp từ các nôi văn minh (Ấn Độ, Trung Hoa, Lưỡng Hà, vv) sách vở bị đánh qua đánh lại đốt quá nhiều nên ko đủ dân, đủ trí để bám được chỗ đứng ở đồng bằng lớn mà chỉ đánh đốt rồi về thôi ko chiếm giữ được.

Champa là dân từ biển lên (văn hóa Sa Huỳnh, Nam Đảo), Khác hẳn dân Bắc Việt và Chân Lạp (Khmer) là từ núi xuống. Nếu khôi phục được năng lực biển, giỏi nhất ĐNA Đông Á về biển của Champa, tuyển thủy thủ thì rất hay

 

[Tứ Vô Lượng]

Chăm chủ yếu ở miền Trung chứ cụ , từ Bình Định trở vào tỉnh nào không có . Nhiều nhất vẫn là ở Ninh Thuận và Bình Thuận . Miền Tây có khu vực An Giang cũng tập trung khá nhiều

Gửi cụ bản đồ di tích Chăm - từ Quảng Bình đến Bình Thuận. Chăm ở An Giang và Campuchia là do người Chăm dạt sang, nhất là Chăm hồi giáo chứ ko phải lãnh thổ Champa.

Có một số di tích như Cát Tiên (Lâm Đồng, Đồng Nai) chưa xác định được là của Chăm hay của Ốc Eo (Phù Nam).

 

[cưỡi chổi]

Do vận nc thôi cụ ah, chứ VN với Chăm thời kỳ găng nhau thì cũng ngang phân thôi chứ VN cũng chả phải lấn lướt j. Thậm chí còn lép vế tuyệt đối dưới thời Chăm có Chế Bồng Nga. Chăm nó đánh cho VN hầu như trận nào thua trận ấy. Quân nó vào tận Thăng Long dạo chơi như cơm bữa đến nhục.
Cơ mà vận nc nó đen, giống như VN thời Q.Trung sắp thu lại Lưỡng Quảng đến nơi thì QT die. Với bọn Chăm thì C.B.Nga cũng die bất thình lình nên tình hình nội bộ rối ren. Mình mới chớp thời cơ mà lội ngược dòng lại. Chứ ko C.B.Nga chỉ cần thọ thêm ít nhất chục năm nữa thì có khi giờ mình đang ngồi gõ OF bằng chữ giun rồi cũng nên.

Đồng ý với cụ là giai đoạn này Chăm mạnh nhưng có lẽ chỉ là nhất thời thôi vì các vương quốc của người Nam Đảo nói chung chưa bao giờ đạt đến đỉnh cao của phong kiến. Thậm chí họ chỉ là liên minh lỏng lẻo của các tiểu vương quốc. Có thể ít xảy ra chiến tranh khốc liệt và nhưng không thể mạnh như các vương quốc tập quyền trung ương như TQ, Đại Việt, đặc biệt là từ thời Hậu Lê

 

[Tứ Vô Lượng]

Đồng ý với cụ là giai đoạn này Chăm mạnh nhưng có lẽ chỉ là nhất thời thôi vì các vương quốc của người Nam Đảo nói chung chưa bao giờ đạt đến đỉnh cao của phong kiến. Thậm chí họ chỉ là liên minh lỏng lẻo của các tiểu vương quốc. Có thể ít xảy ra chiến tranh khốc liệt và nhưng không thể mạnh như các vương quốc tập quyền trung ương như TQ, Đại Việt, đặc biệt là từ thời Hậu Lê

Ko nhất thời đâu cụ mãi sau này Tây vẫn gọi biển Đông là "biển Champa" chứ ko phải "biển Nam Trung Hoa" (có thể sử dụng ý này để thêm lý đòi chủ quyền biển đảo). Thế lực biển rất mạnh nhất là căn cứ Đầm Thị Nại của Vijaya, chiếm Thăng long hay Angkor đều đánh từ biển sông lên.

 

[zinhaicau]

Nghe thống thiết, đau thương và nuoos tiếc về quá khứ vàng son.

 

[Tứ Vô Lượng]

Nghe thống thiết, đau thương và nuoos tiếc về quá khứ vàng son.

Đôi khi trộm nghĩ hay do tâm linh phong thủy cụ ạ thành Đồ Bàn sau khi phế tích thì Nguyễn Nhạc xây thành đè lên làm thủ đô. Nguyễn Huệ xuất quân nhiều từ chỗ thành Đồ Bàn và Đầm Thị Nại chứ ko phải chỗ Tây Sơn.

Thủ đô chính của Tây Sơn Tam Kiệt là ở chỗ Đồ Bàn (thị xã An nhơn) chứ ko phải ở chỗ Tây Sơn hay Quy Nhơn chắc rất ít người biết như vậy trừ dân Bình Định.

Nhưng Nguyễn Nhạc cũng tèo, Nguyễn Huệ dời đô. Thành quá nhỏ, Vị trí thành này có vẻ ko đẹp lắm, ko bám núi, sông, ko hiểm trở khó phòng thủ ko thể sánh được với thành Đại La hay Angkor?

Hay là thành xịn đã bị đập tan hết rồi ko còn vết tích? Vì dân Chăm xây dựng rất giỏi thành ko lớn cũng lạ trong khi tháp Chăm còn lại rất nhiều và hùng vĩ vì tâm linh nên ko bị đập.

 

[Bastion.P]

Bài này, Chế Linh dân Chăm xin lại hát thua Tuấn Vũ nhiều, bản gần đây của ku e Huỳnh Phi Tiễn thể hiện có lẽ là bản hay nhất:

Nghe thống thiết, đau thương và nuoos tiếc về quá khứ vàng son.

 

[canhhoabatdiet]

Bài này, Chế Linh dân Chăm xin lại hát thua Tuấn Vũ nhiều, bản gần đây của ku e Huỳnh Phi Tiễn thể hiện có lẽ là bản hay nhất:

Đúng là Hận Đồ Bàn Tuấn Vũ ca đỉnh thật:

 

[tientung000]

vạt Thụy Khuê, Vệ Hồ bây giờ đúng không Lão

Vầng. Đoạn Phú Thượng tôi nhơ có chùa Chăm gần 1000 năm đó.

Phú Thượng xa quá các cụ à. Liên quan đến Chăm có chùa Bà Đanh ngay giữa phố Thụy Khuê thôi. Gốc gác thì hình như còn ở đầu phố, ngay gần trấn thành HN để dễ bề quản lý, sai khiến.

 

[khong_co_xe]

Mỗi người thể hiện một cảm xúc khác nhau, cl có vẻ cam chịu, tv thì buồn man mác, xt thì như muốn mượn chuyện xưa thể hiện một cái gì đó cho ngày mai. Nói chung một bài hát hay cho tâm trạng của kẻ vong gia.

 

[doctor76]

Vụ này mới khiếp này: nếu li dị thì đàn ông xách túi quần áo đi ra khỏi nhà, toàn bộ tài sản sẽ thuộc về đàn bà.

Đúng ko cụ doctor76, mợ cokimi

Từ lâu em vẫn muốn lập một thớt về Chăm Pa,nhưng tư liệu ít và bận, cũng vì lười, nên vẫn chưa xong. Ghi chép trực tiếp về Chăm Pa chỉ còn rải rác trong các bộ sử của Trung Quốc, còn tư liệu của Pháp thì rất dài và căn cứ chủ- yếu vào kết quả nghiên- cứu khảo cổ.
Cũng chưa có căn-cứ nào bảo đàn ông xách túi nếu li dị vợ đâu cụ ơi. Hehe.