[Funland] Lạng Sơn xưa

[z300]

19-6-1885, sau xung đột Pháp-Hoa, đại sứ nhà Thanh tới Lạng Sơn thương thảo với tướng Milott. Ảnh: Charles Edouard Hocquard

5-3-1884 – các sứ thần được triều đình Huế cử đến chào tướng Millot, chụp tại hiên nhà tướng Millot trong khu nhượng địa Pháp ở Hà Nội.
Ba ông ngồi từ trái sang: (1) Tham biện Lê Cơ, (2) Phó khâm sai đại thần Hoàng Hữu Thường, (3) Khâm sai đại thần Đoàn Văn Hội. Ngồi bìa phải là ông Nguyễn Hữu Độ, Tổng đốc Hà Nội. Ảnh: Charles Edouard Hocquard (1853-1911)

Trông chúng ta và bọn thanh hủ nho yếu đuối hơn hẳn bọn pháp thời đó! Thật buồn

 

[z300]

19-6-1885, sau xung đột Pháp-Hoa, đại sứ nhà Thanh tới Lạng Sơn thương thảo với tướng Milott. Ảnh: Charles Edouard Hocquard

5-3-1884 – các sứ thần được triều đình Huế cử đến chào tướng Millot, chụp tại hiên nhà tướng Millot trong khu nhượng địa Pháp ở Hà Nội.
Ba ông ngồi từ trái sang: (1) Tham biện Lê Cơ, (2) Phó khâm sai đại thần Hoàng Hữu Thường, (3) Khâm sai đại thần Đoàn Văn Hội. Ngồi bìa phải là ông Nguyễn Hữu Độ, Tổng đốc Hà Nội. Ảnh: Charles Edouard Hocquard (1853-1911)

rõ ràng năm đó tiếng Việt là chữ trung quốc phồn thể (traditional chinese) là loại chữ vẫn còn dùng ngày nay ở đài loan. Tại sao lại nói chệch ra l

5-3-1884 – các sứ thần được triều đình Huế cử đến chào tướng Millot, chụp tại hiên nhà tướng Millot trong khu nhượng địa Pháp ở Hà Nội. Ba ông ngồi giữa từ trái sang: (1) Phó khâm sai đại thần Hoàng Hữu Thường; (2) Khâm sai đại thần Đoàn Văn Hội; (3) Tham biện Lê Cơ. Viên quan cấp thấp đứng cạnh ba ông, cầm tấm biển có hai chữ "Phụng chỉ" 奉旨 có nghĩa là "Vâng mệnh vua". Ngồi bìa phải bức hình là ông Nguyễn Hữu Độ, Tổng đốc Hà Nội.
(Thời gian này là vào triều vua Kiến Phúc. Đoàn Văn Hội là Thượng thư bộ Công, Hoàng Hữu Thường là Tham biện Cơ Mật viện, Lê Cơ là Lang trung bộ Lại). Ảnh: Charles Edouard Hocquard (1853-1911)

5-3-1884 – các sứ thần được triều đình Huế cử đến chào tướng Millot, chụp tại hiên nhà tướng Millot trong khu nhượng địa Pháp ở Hà Nội. Ba ông ngồi giữa từ trái sang: (1) Phó khâm sai đại thần Hoàng Hữu Thường; (2) Khâm sai đại thần Đoàn Văn Hội; (3) Tham biện Lê Cơ. Viên quan cấp thấp đứng cạnh ba ông, cầm tấm biển có hai chữ "Phụng chỉ" 奉旨 có nghĩa là "Vâng mệnh vua". Ngồi bìa phải bức hình là ông Nguyễn Hữu Độ, Tổng đốc Hà Nội.
(Thời gian này là vào triều vua Kiến Phúc. Đoàn Văn Hội là Thượng thư bộ Công, Hoàng Hữu Thường là Tham biện Cơ Mật viện, Lê Cơ là Lang trung bộ Lại). Ảnh: Charles Edouard Hocquard (1853-1911)

rõ ràng năm đó tiếng Việt trong thẻ bài của vua 奉旨 là chữ trung quốc phồn thể (traditional chinese) là loại chữ vẫn còn dùng ngày nay ở đài loan. Tại sao lại nói chệch ra là nho nôm quái gì nhỉ???

 

[z300]

Vi Văn Định với hai vợ chồng con rể Nguyễn Văn Huyên và Hồ Đắc Di, cùng cháu nội Vi Nguyệt Hồ (vợ bác sĩ Tôn Thắt Tùng)
- Ông Hồ Đắc Di, cựu Hiệu trưởng Đại học Y khoa đầu tiên. Ông là bố vợ của ông Vũ Khoan vừa từ trần tuần trước
- Ông Nguyễn Văn Huyên là Bộ trưởng Giáo dục. Bố vợ của ông Nguyễn Lân Dũng
Năm 1950, trong Chiến dịch Biên giới, Chủ tịch HCM gửi hai ông Hồ Đắc Di và Nguyễn Văn Huyên (cả hai là con rê Vi Văn Định) yêu cầu Vi Văn Định đứng về phía Chính phủ ta. Vi Văn Định đồng ý và sau này trở thành... nhân sĩ, dù ông từng là Tổng Đốc Cao Bằng và Thái Bình.

Hoá ra là các ông đều nhờ nhà vợ

 

[Ngao5]

12-1906 - Ga Đống Đăng, ga xe lừa cuối cùng trước biên giới Việt-Hoa. Ánh: Edgard Imbert

Ga xe lừa Đồng Đăng - năm 1934

 

[Ngao5]

Đường cái quan dẫn đến Mục Nam Quan

Ải Nam Quan, mặt phía Trung Hoa

 

[Ngao5]

Mục Nam Quan nhìn tứ phía Trung Quốc

12-1906 - Trấn Nam Quan, cửa ài của Trung Quốc nhìn từ phla lãnh Ihỗ Trung Quốc. Ảnh: Edgard Imbert

 

[Ngao5]

Ải Nam Quan bên đất Trung Hoa, trong hình là những viên chức Pháp làm việc tại văn phòng quản lý biên giới. Nhà ngói ở tiền cảnh là miếu Quan đế

Đồn Binh Lim (hay Binh Liêu, Lạng Sơn?)

 

[Ngao5]

Phài bộ người Hoa ờ Đồng Đăng (Lạng Sơn) đằu thế kỳ XX

Chùa cùa người Hoa ờ thị trấn Na Sầm, huyện Văn Lăng, tỉnh Lạng Sơn

 

[Newbaby]

Em đi Lạng Sơn rồi qua chợ Tân Thanh hồi năm 2007, giờ không biết có khác nhiều ko nữa.

 

[Ngao5]

Cửa ải Nam Quan trước đây chỉ là một bức tường có cửa như trong hình trên, đã bị quân Pháp dưới sự chỉ huy của thiếu tướng De Négrier phá nổ san bằng ngày mồng 8 tháng Giêng năm Ất Dậu (1885) khi truy đuổi quân Tàu trong trận đánh chiếm lại Lạng Sơn.
Chiếc cổng kiên cố có tầng lầu trong các hình khác là cửa ải đã được xây lại sau này (sau 1885).

(1896) Ải Nam Quan của Trung Hoa được xây to, rộng và có tầng lầu phía trên.
Ải Nam Quan của Việt Nam nhỏ hơn và có hình phù điêu mãnh hổ phía trên cửa.
Cả hai cửa ải này đều xây dựng sau khi cửa ải cũ (chỉ là một bức tường đơn giản có trổ cửa) đã bị quân lính Pháp phá sập trong trận chiến Lạng Sơn năm 1885

 

[Ngao5]

Toàn cảnh ải Nam Quan trong lãnh thổ Việt Nam.

Tiền đồn xưa của Việt Nam ở ải Nam Quan, trông khá nhỏ bé thô sơ.

 

[Ngao5]

Một phái đoàn nhà Thanh đi qua cửa ải Nam Quan của Việt Nam.
(Lưu ý: phù điêu hổ)

Ải Nam Quan của Việt Nam.

 

[Ngao5]

Ải Nam Quan được xây dựng từ triều Hán, tên gọi ban đầu là 雍雞關 (tạm phiên âm Hán Việt là "Ung Kê Quan"). Chữ "雍" có ba âm đọc là "ung", "ủng" và "úng", do chưa có văn hiến cho biết ý nghĩa chính xác của tên gọi "雍雞" nên ở đây chỉ tạm đọc chữ "雍" là "Ung". Về sau Ủng Kê Quan được đổi tên thành Đại Nam Quan (大南關), Giới Thủ Quan (界首關).
Năm Hồng Vũ nguyên niên (洪武元年) triều Minh (Tây lịch năm 1368), đổi tên thành Kê Lăng Quan (雞陵關).
Tháng 6 năm Vĩnh Lạc (永樂) thứ 5 (Tây lịch: ngày 5 tháng 7 năm 1407) triều Minh, đổi tên thành Trấn Di Quan (鎮夷關).
Trong khoảng thời gian từ năm Tuyên Đức (宣德) thứ 3 (Tây lịch năm 1428) đến năm Gia Tĩnh (嘉靖) thứ 18 triều Minh (Tây lịch năm 1539), chưa rõ cụ thể là năm nào, Trấn Di Quan được đổi tên thành Trấn Nam Quan (鎮南關).

Cửa ải Nam Quan được Tàu xây lại sau khi cửa ải cũ bị thiếu tướng Pháp De Négrier cho phá tan khi đánh đuổi quân Tàu trong trận chiến chiếm lại Lạng Sơn năm 1885.
Cửa ải này sau Tàu cũng phá bỏ để xây cái to hơn có thêm lầu gác canh phòng.

 

[Ngao5]

Góc nhìn ở khoảng giữa hai ải của Việt Nam và Trung Hoa.

Quân đội Pháp và những người lính Tập đồn trú ở Đồng Đăng, Lạng Sơn.

 

[Ngao5]

Cầu phao bắc qua con sông chia biên giới giữa Việt Nam và Trung Hoa.
(có lẽ ở Móng Cái, không phải ở Lạng Sơn)

 

[Ngao5]

Một người Hoa vùng biên đang đứng cạnh mấy Hương chức người Việt ở Đồng Đăng.

Chân dung người lính Tập Việt Nam ở Đồng Đăng.

 

[Hoadaols]

Vi Văn Định (1880–1975)
Ông Vi Văn Định (1880 – 1975) nguyên quán tại thôn Bản Chu, xã Khuất Xá, châu Lộc Bình, phủ Trường Khánh, tỉnh Lạng Sơn (nay là huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn), thuộc về một dòng họ thế tập chức thổ tù Lạng Sơn từ thời Trần.

Theo nhiều tài liệu thì dòng họ này mới lên Lạng Sơn từ thời vua Lê Lợi. Ông tổ là người Thanh Hóa vì có công nên được vua giao trọng trách làm trùm đất Xứ Lạng. Còn vì sao sau này chuyển sang họ Vi và sang thành người Tày thì không thấy đề cập.

 

[Ngao5]

Quan biên ải người Hoa ở trấn Nam Quan.

Lính nhà Thanh vùng biên

Một toán lính nhà Thanh ở biên giới

Lính nhà Thanh đứng trong đồn biên của người Pháp ở Đồng Đăng

 

[Hoadaols]

Em đi Lạng Sơn rồi qua chợ Tân Thanh hồi năm 2007, giờ không biết có khác nhiều ko nữa.

Thế thì bây giờ chả khác gì đâu. Có thêm cái chùa thôi. Nói chung về xây dựng hạ tầng cơ sở thì Lạng Sơn kém so với các địa phương xung quanh.

 

[Ngao5]

1896 – Đồng Đăng xưa

1896 – Đồng Đăng xưa

Những dãy nhà kiên cố người Pháp xây dựng tại Đồng Đăng.