[Funland] Hiểu đúng về Đạo mẫu - Hầu đồng

[XPQ]

Vd nhé.
Một tôn giáo để tồn tại buộc phải có 2 thứ.
Hệ thống triết học và giáo lý.
Vũ trụ quan và hệ thống các thần linh thiên đường địa ngục...
Phật giáo không có vũ trụ quan và hệ thống thần linh của riêng mình và họ mượn hệ thống này của Bà La môn.
Chưa kể thuyết luân hồi nghiệp báo là của Bà La môn

Vụ này mà biện lý thì mỏi lắm. Nhưng ý kiến chủ quan của bác vẫn còn hơi phiến diện và thiếu.

Trước hết, Phật giáo được công nhận là một tôn giáo và là một tôn giáo triết học.

Tại thời điểm ra đời của đạo Phật thì Bà la môn giáo đã qua thời đỉnh cao về tư tưởng và triết học, có vô số các phái khác sinh ra trong một trào lưu đổi mới và đấu tranh phủ nhận lẫn nhau trong đó có Phật giáo. Ảnh hưởng đến tư tưởng và triết học của nhà chùa thì phải tính đủ gồm ít nhất 4 học phái trong đó có Bà la môn. Mà sự liên hệ này mang tính tương tác chứ không phải vay mượn vì bối cảnh nó là cuộc đấu tranh "Ai đúng - Ai sai".

 

[Atlas30]

em đã từng xem giá hầu có Thiên Y Thánh Mẫu ở Huế, chả hiểu ntn! Cả 2 dân tộc Việt - Chăm cùng thờ? Gốc Chăm rồi sau này Việt hoá đưa vào hệ thống thờ cúng của người Việt?

Chuyện này em sẽ không bình luận đâu nhưng em thấy nó là bi kịch đầy cay đắng đấy.

 

[XPQ]

Em lại mới được ông chú gửi cho ít tư liệu, em trình bày tiếp.

Về hầu bóng. Gọi đúng đây là hầu bóng, nghĩa là hiến cái thân xác phàm của mình để hầu bóng Thánh, tùy nghi các ngài ngự dụng. Dân gian hay nói hầu đồng.

Thời điểm sự kiện gồm:

Hầu trình đồng - là khóa hầu để trở thành ông đồng bà đồng
Hầu tiễn căn - là khóa hầu để di cung bán số cho những ai chưa đủ điều kiện trình đồng
Hầu khai điện - nhân các dịp khánh thành đền phủ mới
Hầu xông đền - khóa hầu đầu năm sau giao thừa
Hầu tứ quý - vào bốn thời điểm trọng trong năm (Thượng nguyên - Nhập hạ - Tán hạ - Tất niên)
Hầu tiệc - vào dịp kỷ niệm ngày mất của Thánh

Hình thức hầu thì có

Hầu chứng: Là người chịu lễ cần sự tham gia của Đồng thầy trong lễ hầu để được Thánh chứng cho. Ví dụ như khi hầu Tiễn căn hay Trình đồng.
Hầu độc lập: Do các ông Đồng bà Đồng hoặc vị Đồng đền chịu bóng trong các lễ hầu thường kỳ.

 

[BinhWalker]

em đã từng xem giá hầu có Thiên Y Thánh Mẫu ở Huế, chả hiểu ntn! Cả 2 dân tộc Việt - Chăm cùng thờ? Gốc Chăm rồi sau này Việt hoá đưa vào hệ thống thờ cúng của người Việt?

Khi người Việt vào chiếm Champa thì đồng hóa luôn Po Nagar thành Mẫu Thoải (Thủy) / Thiên Y Thánh Mẫu. Chứ Po Nagar là gốc tín ngưỡng Ấn Độ

 

[kijuto161]

Khi người Việt vào chiếm Champa thì đồng hóa luôn Po Nagar thành Mẫu Thoải (Thủy). Chứ Po Nagar là gốc tín ngưỡng Ấn Độ

việc gốc Hindu giáo đã rõ, k bàn thêm, mẫu Thoải chả liên quan gì đến Po Nagar hết. 2 nhân vật hoàn toàn khác nhau, Po Nagar người Việt ta gọi là bà Chúa Ngọc hoặc Thiên Y Thánh Mẫu, được thờ cúng nhiều ở miền trung và miền nam ( Huế, Quảng Bình, Khánh Hoà, Tiền Giang...). Có nơi thờ cùng lúc Thiên Y Thánh Mẫu cùng các vị mẫu ngoài bắc trong đó có mẫu Thoải.

 

[ngu ngơ]

Khi người Việt vào chiếm Champa thì đồng hóa luôn Po Nagar thành Mẫu Thoải (Thủy). Chứ Po Nagar là gốc tín ngưỡng Ấn Độ

Trước khi đạo Phật xâm nhập thì Xiêm, Khơ Me, Chiêm Thành,... đạo Bà la môn đều thịnh hành. Thờ thần thánh thì đâu cũng có, cũng là Mẫu hay Hoàng hay Cô, Cậu nhưng không đồng nhất với Tam phủ, Tứ phủ.

 

[BinhWalker]

việc gốc Hindu giáo đã rõ, k bàn thêm, mẫu Thoải chả liên quan gì đến Po Nagar hết. 2 nhân vật hoàn toàn khác nhau, Po Nagar người Việt ta gọi là bà Chúa Ngọc hoặc Thiên Y Thánh Mẫu, được thờ cúng nhiều ở miền trung và miền nam ( Huế, Quảng Bình, Khánh Hoà, Tiền Giang...). Có nơi thờ cùng lúc Thiên Y Thánh Mẫu cùng các vị mẫu ngoài bắc trong đó có mẫu Thoải.

Có thể như cụ nói vì Mẫu TYTM mặc áo vàng, còn Mẫu Thiên màu đỏ, Mẫu Ngàn màu xanh, Mẫu Thoải màu trắng. Đối với một số dân thì Mẫu TYTM là No.1.

Ảnh Mẫu TYTM:

Bonus thêm ảnh Po Nagar gốc của người Chăm:

Bonus thêm ảnh Bhagavati gốc ở Ấn Độ.

 

[kijuto161]

Gốc nào không quan trọng. Cứ được tôn kính là thờ thôi. Ví như: Ông Thích ca đâu có gốc Việt, ông Jesu cũng rứa.

đúng rồi nhưng Thích Ca và Jesus đạo nào ra đạo ấy, không bản địa hoá!

 

[BinhWalker]

đúng rồi nhưng Thích Ca và Jesus đạo nào ra đạo ấy, không bản địa hoá!

Hì hì bản địa hóa rất nhiều đó cụ. Như Phật giáo nguyên thủy vốn trong sáng, ko mê tính âm tính nặng như Phật giáo VN hiện nay.

 

[pain]

Em lại mới được ông chú gửi cho ít tư liệu, em trình bày tiếp.

Về hầu bóng. Gọi đúng đây là hầu bóng, nghĩa là hiến cái thân xác phàm của mình để hầu bóng Thánh, tùy nghi các ngài ngự dụng. Dân gian hay nói hầu đồng.

Thời điểm sự kiện gồm:

Hầu trình đồng - là khóa hầu để trở thành ông đồng bà đồng
Hầu tiễn căn - là khóa hầu để di cung bán số cho những ai chưa đủ điều kiện trình đồng
Hầu khai điện - nhân các dịp khánh thành đền phủ mới
Hầu xông đền - khóa hầu đầu năm sau giao thừa
Hầu tứ quý - vào bốn thời điểm trọng trong năm (Thượng nguyên - Nhập hạ - Tán hạ - Tất niên)
Hầu tiệc - vào dịp kỷ niệm ngày mất của Thánh

Hình thức hầu thì có

Hầu chứng: Là người chịu lễ cần sự tham gia của Đồng thầy trong lễ hầu để được Thánh chứng cho. Ví dụ như khi hầu Tiễn căn hay Trình đồng.
Hầu độc lập: Do các ông Đồng bà Đồng hoặc vị Đồng đền chịu bóng trong các lễ hầu thường kỳ.

Nói về hầu bóng, hầu đồng thì hiện tại rất lộn xộn về trình tự, về cách diễn giải, về nghi thức do bị biến tướng, bị đồng đú và loại lợi dụng làm sai.

Để các cụ/ mợ có cái nhìn tổng thể về nghi thức, trình tự một buổi hầu bóng, hầu đồng, em vừa xin được 1 nghiên cứu về buổi hầu. Giờ em sẽ lần lượt post để mọi người hiểu hơn và rõ hơn một cách chính thống về Nghi thức và quy trình một buổi hầu đồng.

 

[pain]

1. Thời điểm và lễ tiết tổ chức các nghi lễ hầu đồng

Nghi lễ hầu đồng có bốn tiết lễ chính thường được các đồng đền, đồng điện thay mặt con nhang, đệ tử tổ chức trong một năm. Bao gồm:

Hầu thượng nguyên (tháng Giêng) – mang tính chất cầu an cho cả năm; Hầu vào hè (tháng tư) với mục đích cầu mát, tránh ôn dịch;
Hầu ra hè (tháng Bảy) với mong muốn cầu bình an khang thái;
Hầu tất niên với mục đích lễ tạ Phật Thánh đã phù trợ cho mọi người một năm may mắn, bình an.

Ngoài ra, vào các dịp đản nhật, hóa nhật của các vị Tiên Thánh như rằm tháng tám (hầu Thánh Mẫu Thần Chủ), 20 tháng 8 (hầu Đức Thánh Trần), 12 tháng 2 âm lịch (tiệc Mẫu Tuyên Quang), 15 tháng 2 âm lịch (tiệc Mẫu Sòng Sơn) hay hóa nhật Mẫu Phủ Dầy – 3 tháng 3 âm lịch… thì ngoài các vị đồng đền, đồng điện, các thanh đồng hầu cũng rất nhiều.

Cách thức và quy mô cũng tùy thuộc vào hoàn cảnh khách quan, chủ quan, tâm linh hay kinh tế của từng thanh đồng. Đây là những dịp hầu mang ý nghĩa cung chúc Thánh thọ vô cương và cầu bình an cho gia đình, cộng đồng.

Một trường hợp khác là hầu đột xuất, thường được tổ chức khi nhà đền hoặc bản thân thanh đồng có việc lớn như xây đền, lập điện, khánh tán lạc thành, trước hoặc sau việc hiếu, hỷ có thể hầu trình hay hậu tạ các Tiên Thánh.

 

[pain]

2. Chuẩn bị cho vấn hầu:

Chọn ngày tốt để vấn hầu, tránh ngày thần cách, sát sư.

+ Xin cung hầu, có trầu cau đến lễ ở đền nơi mình định hầu, thống nhất các công việc với nhà đền. Có trầu cau đến lễ ở chốn tổ, mời đồng thầy, thầy pháp, cung văn, bạn bè, hầu dâng, thông báo ngày, giờ, địa điểm để mọi người sắp xếp công việc.

+ Sắp khăn áo từng giá hầu, những đồ cần thiết. Nếu nhà ử xa, cần chuẩ bị xe cộ, phương tiện và thống nhất thời gian, địa điểm, phân công để nhờ nhà đền hay bạn bè đến trước bày lễ, sắp xếp.

+ Mua sắm lễ vật đầy đủ. lễ bày Công đồng, lễ phát lộc, lễ mặn, lễ chay, cỗ bàn đãi khách, vàng mã, hoa, đăng…

 

[pain]

3. Trình tự một vấn hầu:

Cúng trước khi hầu: Khi lễ chay, mặn, vàng mã đầy đủ, pháp sư thỉnh Phật Thánh các khoa, thanh đồng chỉnh túc cân y theo lễ. Việc thụ lộc trước hoặc sau khi hầu tùy thuộc vào thời gian và hoàn cảnh công việc cho phù hợp.

+ Trước khi vào hầu, thanh đồng mời đồng đền, thủ nhang, đồng thầy, pháp sư và toàn thể bạn bè đạo hữu cho đúng phép lịch sự và đảm bảo là hầu dâng đã sắp xếp đầy đủ những thứ cần thiết cho một vấn hầu.

+ Phủ khăn: Nếu đi hầu trinh xa lần đầu có đồng thầy mở phủ đi cùng, tân đồng phải thỉnh đồng thầy hầu vài giá đại diện chứng đàn lễ hoặc thầy phải phủ khăn cho thanh đồng vào hầu. Tuần tự hầu tráng bóng (không mở khăn phủ diện) Tam Tòa Thánh Mẫu, từ Ngũ vị Tôn Quan đến Tứ phủ Chầu Bà, Tứ phủ Ông Hoàng, Thánh Cô, Thánh Cậu rồi mới mở khăn phủ diện để hầu theo thứ tự các giá đồng.

 

[pain]

4. Các nghi thức trong vấn hầu:

Ra tay dấu: Các vị thánh nam ra tay trái, các vị thánh nữ ra tay phải. Nếu trên số năm phải ra bằng cả hai tay, như Chầu Lục, Chầu Mười, Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười. Sau khi ra tay dấu, tráng bóng rồi xe giá hoặc tung khăn hồi dương ngự đồng là tùy vào người hầu.

+ Theo tay dấu: cung văn dâng văn, hầu dâng lên y phục cho giá hầu đó, giá đầu tiên phải tổng khẩu bằng rượu trước khi hành lễ.

+ Hành lễ: các vị Thánh nam dùng khăn tấu hương và lên xuống gối ba lần, các vị Thánh nữ dùng quạt và hương quỳ lễ. Khi hành lễ phải trang nghiêm, diện dụng.

 

[pain]

+ Khai quang: thể hiện uy lực tối cao của Thần Thánh soi xét từ đền phủ, lễ vật, giấy sớ của thanh đồng hay lòng thành của các bách gia đệ tử.

+ Làm việc quan: thể hiện qua các loại hình vũ đạo tùy theo đặc thù từng giá đồng (múa kiếm, cờ, đao, hèo, chèo, đề thơ, múa mồi, múa quạt, múa bộ…) Đặc biệt chú ý khi thực hiện những loại vũ đạo trên, người thực hiện không được quay lưng vào bàn thờ hoặc đưa kiếm xiên lên hướng bàn thờ. Vũ đạo cần nghiêm trang, định đạc, nhẹ nhàng, khoan thai. Thánh nam thể hiện đúng chất Thánh nam, thánh Nữ thể hiện khí chất Thánh nữ, đẹp mà vẫn tôn nghiêm, đài các mà vẫn gần gũi

+ Tọa ngự: Các giá hiến rượu, trầu cau, thưởng thức văn đàn nhã nhạc, chấp ngôn tấu đối của bách gia, ban thưởng cung văn, thừa lời truyền phán với nội dung chứng giám lòng hành mọi người, ban phúc lành, phù trợ quốc thái, dân an, chúng nhân cát khánh. Sau đó, phát lộc bằng tiền hoặc hiện vật.

 

[pain]

+ Phát lộc phải tuần tự, các đồng đền, đồng điện, thủ nhang, pháp sư, cung văn, tả hữu hầu dâng, các thanh đồng, quan khách tới dự lễ, các cụ cao niên, bạn bè, người nhà, chấp tác, nhà bếp bản đền… Tránh phát lộc lộn xộn. Khi phát lộc đại trà nên nhờ một người nắm được nghi lễ, quen việc làm hộ.

+ Sau khi phát lộc thì thưởng thức thêm một, hai khổ văn, ban khen đàn hát rồi xe giá. Không nên ngự đồng quá lâu sẽ thành nhạt đồng, gây nên tâm lý mệt mỏi, chán chường cho ngươi dự lễ.

+ Xe giá (thăng đồng): có hai hình thực là tung khăn lên đầu hoặc che quạt vào mặt. Lúc đó, hầu dâng sẽ chủ động phủ khăn, đầu hơi ngả ra sau, nhích nhẹ đầu và hai vai, hai tay giơ cao trước mặt hoặc ngang trán, sau đó vái tạ để chuyển sang giá đồng khác.

 

[pain]

Khi vấn hầu đã xong hoàn hảo, có lễ mặn, giấy sớ, vàng hoa, vàng lá sắp một mâm nghi thiết bày biện trang nghiêm, mời pháp sư hoặc bản thân thanh đồng vừa hầu xong lễ sám hối tạ Thánh.

Việc này có thể làm ngay sau khi hầu xong hoặc để ba ngày sau khi hầu xong tới đền lễ tạ, tùy theo hoàn cảnh, công việc hay xa gần mà thanh đồng chủ động sắp xếp. Sau đó biếu lộc quý khách đầy đủ, có lời cảm tạ nhà đền, thầy pháp, cung văn, cùng toàn thể quý khách.

 

[pain]

Lễ nghi trong Hầu đồng:

Trong nghi thức Hầu bóng (Hầu đồng) thường các vị Thánh nhập hồn bao giờ cũng là các vị Thánh làm những điều tốt lành, phù hộ cho Thanh Đồng (tức ông Đồng hay bà Đồng) và các con nhang, đệ tử làm ăn may mắn, chữa khỏi bệnh tật, trừ được rủi ro… Bởi lẽ các vị Thánh đó lúc sinh thời đều là những người tài giỏi, đạo cao, đức trọng và có vị trí cao trong xã hội đã từng có công với nước, với dân.

Trong nghi lễ hầu đồng bao giờ cũng có nghi thức xin thánh nhập, đây là một nghi lễ dân gian được lâu đời truyền lại cần được phân biệt rõ với các hình thức nhập hồn khác như nhập hồn không tự nguyện của người bị nhập hồn, nhập hồn cản những người “giữ” mang lại tai họa cho người bị nhập và những người khác.

( Cơm đã, tối chém tiếp )

 

[slaz8]

Bà la môn

Vd nhé.
Một tôn giáo để tồn tại buộc phải có 2 thứ.
Hệ thống triết học và giáo lý.
Vũ trụ quan và hệ thống các thần linh thiên đường địa ngục...
Phật giáo không có vũ trụ quan và hệ thống thần linh của riêng mình và họ mượn hệ thống này của Bà La môn.
Chưa kể thuyết luân hồi nghiệp báo là của Bà La môn

Biết thì thưa thớt.
Vũ trụ quan của các tôn giáo khác là cái gì? Trích dẫn ra.
Cụ có biết vũ trụ quan của PG khác gì không?
Hệ thống triết học và giáo lí trong đầu cụ là cái gì?
cụ còn không biết hệ thống triết học trong PG
Và càng không biết nét đặc trưng của giáo lý Phật Giáo so với tất cả các tôn giáo còn lại nên mới phát biểu bừa.
Một sự thật mà không dám công nhận thì có được coi là minh triết không?
Ví dụ ngày xưa Galileo nói trái đất tròn bị TCG kết tội, nhưng Ấn giáo nói có luân hồi tại sao Phật không phủ nhận mà ngược lại còn chấp nhận? Vì cái gì đúng thì mới được Phật tiếp nhận.
Phật có nhắc nhở chúng ta đừng vội tin mà tìm hiểu. Nên khi cụ thấy trời bằng nắp vung thì đừng tin vội nhé

 

[Atlas30]

Bà la môn

Biết thì thưa thớt.
Vũ trụ quan của các tôn giáo khác là cái gì? Trích dẫn ra.
Cụ có biết vũ trụ quan của PG khác gì không?
Hệ thống triết học và giáo lí trong đầu cụ là cái gì?
cụ còn không biết hệ thống triết học trong PG
Và càng không biết nét đặc trưng của giáo lý Phật Giáo so với tất cả các tôn giáo còn lại nên mới phát biểu bừa.
Một sự thật mà không dám công nhận thì có được coi là minh triết không?
Ví dụ ngày xưa Galileo nói trái đất tròn bị TCG kết tội, nhưng Ấn giáo nói có luân hồi tại sao Phật không phủ nhận mà ngược lại còn chấp nhận? Vì cái gì đúng thì mới được Phật tiếp nhận.
Phật có nhắc nhở chúng ta đừng vội tin mà tìm hiểu. Nên khi cụ thấy trời bằng nắp vung thì đừng tin vội nhé

Có chứ!
Thế giới có 2 vũ trụ quan chia ra 5 tôn giáo lớn.
Vũ trụ quan của người Do Thái tạo ra 3 tôn giáo Thiên Chúa Hồi Giáo và Do Thái giáo.
Vũ trụ quan của Bà La Môn giáo tạo ra 2 tôn giáo là HinDu và Phật giáo.
Đó là điều rất đơn giản
Còn anh anh cho tôi hỏi.
Nếu tách hết tất cả những gì thuộc về Bà La Môn giáo ra thì Phật giáo còn lại gì anh biết không?