Indonesia, quốc gia lớn nhất trong ASEAN cả về diện tích lẫn dân cư vốn là nhà nước Hồi giáo thế tục với truyền thống không liên kết, không ngả về bên nào trong các cuộc tranh chấp, ngay cả trong thời kỳ cao điểm Chiến tranh lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên bang Xô viết, mới chỉ ra thông báo đề nghị các bên kiềm chế không sử dụng biện pháp vũ lực tại biển Nam Trung Hoa. Tuy nhiên, giới quan sát cũng đang chờ đợi nước này tích cực tham gia vào việc giải quyết cuộc xung đột hiện tại, không để nó leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện.
Với hai nước láng giềng của Việt Nam là Lào và Campuchia, nguy cơ một cuộc chiến trên biển giữa hai quốc gia lớn mạnh hơn hẳn họ là Trung Quốc và Việt Nam chắc hẳn đã đẩy chính phủ các nước này vào tình huống khó khăn thật sự. Trong những năm qua, Lào và Campuchia đã nhận được sự quan tâm lớn về mặt kinh tế từ Bắc Kinh với những lợi ích lớn hơn hẳn những gì Hà Nội có thể dành cho họ. Nhưng Lào với mối quan hệ đặc biệt và một thế hệ lãnh đạo gắn bó với Việt Nam từ những năm chiến tranh với Hoa Kỳ đã nhanh chóng có sự lựa chọn. Từ Vientiane, chính phủ Lào đã ra lời tuyên bố ủng hộ hoàn toàn Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp ở biển Nam Trung Hoa. Còn Phnom Penh, thay vì hành động tương tự đã quyết định chưa lên tiếng. Thực tâm, nếu được lựa chọn, Chính phủ Hoàng gia Campuchia hẳn sẽ ngả về Bắc Kinh như cách họ đã làm chưa lâu trước đây trong hội nghị Ngoại trưởng ASEAN mà Phnom Penh là nước chủ nhà. Nhưng bất đồng quan điểm trên các kênh ngoại giao là một chuyện, đối đầu trên chiến trường là một chuyện khác hẳn, khi Việt Nam bắt buộc phải đổ máu tiến hành một cuộc chiến nữa chống lại PLA, nếu Campuchia có hành động công khai ủng hộ Trung Quốc hẳn sẽ khiến Hà Nội không còn chỉ là phật ý nữa. Hẳn người đứng đầu Chính phủ Campuchia hiện tại cũng chưa quên một thực tế là Việt Nam gần như là quốc gia duy nhất đã giúp dựng lại Campuchia từ đống tro tàn cuộc diệt chủng của Khmer Đỏ, bao gồm cả việc xây dựng quân đội và lực lượng an ninh. Dù suy giảm trước sự cạnh tranh mạnh mẽ của Trung Quốc, nhưng những ảnh hưởng còn lại của Hà Nội tại Campuchia vẫn có khả năng gây ra những sự xáo trộn lớn trong đời sống chính trị của đất nước này.
Với việc tiến hành chiến dịch “Rồng Nam Hải”, Bắc Kinh đã quyết định hành động. Nhưng khác với cách làm của các siêu cường toàn cầu hiện tại và trong quá khứ, CHND Trung Hoa đã tiến hành công việc của mình một cách độc lập, không có các quốc gia thân hữu cùng đồng hành. Chắc hẳn trong những ngày tới, các quan chức ngoại giao Trung Quốc sẽ rất bận rộn để thuyết phục càng nhiều nước càng tốt ủng hộ họ, ít nhất là trên lời nói. Nhưng kết quả công việc này – một thước đo quan trọng xác định Trung Quốc có phải siêu cường mới của thế giới hay không - sẽ phụ thuộc rất nhiều vào những hành động của họ ở biển Nam Trung Hoa, một vùng biển rộng 3,5 triệu km vuông, nơi Trung Quốc đang đóng vai chính, nhưng không phải là duy nhất.
Với hai nước láng giềng của Việt Nam là Lào và Campuchia, nguy cơ một cuộc chiến trên biển giữa hai quốc gia lớn mạnh hơn hẳn họ là Trung Quốc và Việt Nam chắc hẳn đã đẩy chính phủ các nước này vào tình huống khó khăn thật sự. Trong những năm qua, Lào và Campuchia đã nhận được sự quan tâm lớn về mặt kinh tế từ Bắc Kinh với những lợi ích lớn hơn hẳn những gì Hà Nội có thể dành cho họ. Nhưng Lào với mối quan hệ đặc biệt và một thế hệ lãnh đạo gắn bó với Việt Nam từ những năm chiến tranh với Hoa Kỳ đã nhanh chóng có sự lựa chọn. Từ Vientiane, chính phủ Lào đã ra lời tuyên bố ủng hộ hoàn toàn Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp ở biển Nam Trung Hoa. Còn Phnom Penh, thay vì hành động tương tự đã quyết định chưa lên tiếng. Thực tâm, nếu được lựa chọn, Chính phủ Hoàng gia Campuchia hẳn sẽ ngả về Bắc Kinh như cách họ đã làm chưa lâu trước đây trong hội nghị Ngoại trưởng ASEAN mà Phnom Penh là nước chủ nhà. Nhưng bất đồng quan điểm trên các kênh ngoại giao là một chuyện, đối đầu trên chiến trường là một chuyện khác hẳn, khi Việt Nam bắt buộc phải đổ máu tiến hành một cuộc chiến nữa chống lại PLA, nếu Campuchia có hành động công khai ủng hộ Trung Quốc hẳn sẽ khiến Hà Nội không còn chỉ là phật ý nữa. Hẳn người đứng đầu Chính phủ Campuchia hiện tại cũng chưa quên một thực tế là Việt Nam gần như là quốc gia duy nhất đã giúp dựng lại Campuchia từ đống tro tàn cuộc diệt chủng của Khmer Đỏ, bao gồm cả việc xây dựng quân đội và lực lượng an ninh. Dù suy giảm trước sự cạnh tranh mạnh mẽ của Trung Quốc, nhưng những ảnh hưởng còn lại của Hà Nội tại Campuchia vẫn có khả năng gây ra những sự xáo trộn lớn trong đời sống chính trị của đất nước này.
Với việc tiến hành chiến dịch “Rồng Nam Hải”, Bắc Kinh đã quyết định hành động. Nhưng khác với cách làm của các siêu cường toàn cầu hiện tại và trong quá khứ, CHND Trung Hoa đã tiến hành công việc của mình một cách độc lập, không có các quốc gia thân hữu cùng đồng hành. Chắc hẳn trong những ngày tới, các quan chức ngoại giao Trung Quốc sẽ rất bận rộn để thuyết phục càng nhiều nước càng tốt ủng hộ họ, ít nhất là trên lời nói. Nhưng kết quả công việc này – một thước đo quan trọng xác định Trung Quốc có phải siêu cường mới của thế giới hay không - sẽ phụ thuộc rất nhiều vào những hành động của họ ở biển Nam Trung Hoa, một vùng biển rộng 3,5 triệu km vuông, nơi Trung Quốc đang đóng vai chính, nhưng không phải là duy nhất.