16.
VỀ SỰ XA HOA CỦA ĐÁM TANG CHÚA TRỊNH
Tang- lễ của chúa Trịnh được thực hiện với sự xa- hoa và hoành-tráng như đối với đám tang của cac vua Lê trước đây, và, trong nhiều khía cạnh, còn vượt quá đối với vị vua đang sống ( đây là nói về 2 vua: Lê Hy Tông và Lê Dụ Tông).
Ngay khi Chúa chết, những người kế -vị và các cận thần cố- gắng; với tất cả những nghệ- thuật tưởng- tượng có thể, giấu- diếm cái chết của chúa Trịnh trong khoảng thời gian 3 hoặc 4 ngày; đối với việc công- bố cho toàn- dân biết, điều này có thể tránh cho đất nước , đặc biệt là viên quan đứng đầu Kẻ Chợ ( Thủ Đô, tức Đông Kinh, Thăng Long) trong một nỗi lo- sợ và thấp -thỏm bởi vì việc này thường- xuyên xảy ra ở đám- tang tất cả các chúa Trịnh ( cái đám tang cuối cùng thì ngoại trừ), đó là việc vương quốc sẽ bất- ổn với những vụ lôn- xộn, tranh- giành và cả nội- chiến giữa những người con trai và anh em trai của chúa Trịnh, những người sẽ chiến đấu với nhau để giành ngôi; do đó không lấy gì làm ngạc nhiên nếu trong trường hợp này, người dân bị ảnh- hưởng bởi sự tranh- giành.
Điều đầu- tiên họ làm với xác vị Chúa là tắm rửa, và mặc cho Chúa 7 bộ áo khoác đẹp nhất, sau đó đặt cùng Chúa đồ ăn ngon nhất. Tiếp sau, những người kế vị và tất cả các Thế Tử và Quận Chúa ( trong nguyên văn, tác giả viết là Princes and Princesses, nhưng xét thấy chỉ có con Vua mới gọi là Hoàng Tử và Công Chúa, còn con Chúa không thể ngang hàng, tham khảo sách tiếng Hán sẽ chuẩn hơn các tước vị này, nên tạm dịch như vậy) cùng dòng máu đến để khóc thương sự ra đi của Chúa, lễ bái 5 lần trước Chúa, họ khóc lóc đau đớn và ầm ĩ, hỏi Chúa vì sao lại từ bỏ họ, và hỏi Chúa cần điều gì? ..v/v. Sau họ, các quan thân- cận nhất được phép thực hiện bổn phận của họ, nhưng những lời chia- buồn cảu họ sẽ được trả- lại bởi Thế Tử và người con cả, cho rằng họ không dám nhận nó. Ngọai trừ những người đã kể trên, không ai được chấp- nhận đến nhìn mặt người chết , ngay cả những người họ xa cũng không có được vinh- dự này.
Sau nghi lễ, họ đặt vào miệng Chúa những miếng vàng, bạc nhỏ và vài hạt ngọc trai. Xác chết được đưa vào 1 chiếc quan tài lớn, sơn son thiếp vàng rất dày và làm bằng 1 loại gỗ thượng hạng. Ở đáy quan tài họ rắc bột gạo và chè khô để ngăn mùi hôi- thối, trên xác chết họ trải những tấm chăn bông gòn rất đẹp và những tấm thảm. Xác chết vì thế được đưa sang 1 căn phòng khác, nơi mà nến và đèn được thắp sáng suốt ngày: chỗ ấy tất cả các con cái, các bà vợ và họ hàng gần nhất lui tới 3 lần một ngày , khi xác chết được cúng tế với các đồ ăn; nói cho chính- xác là vào buổi sáng giũa 5 và 6 giờ, 12 giờ trưa và 5 giờ chiều, và, họ bày tỏ lòng tôn- kính với Chúa. Việc này cứ liên- tục trong suốt thời gian linh cữu còn quàn trên mặt đất.
