[Funland] Dịch sách cổ: Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên: chuyện nhà Lý, Lý Thường Kiệt, Nùng Trí Cao.

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Cụ chú ý cái phần em in đậm có thể hiểu theo cách khác: Ý câu "chỉ nghe mệnh không dám cãi" nó chỉ có ý là nghe ông quan trên Thành Trác cứ khăng khăng như vậy nên tôi cũng chả cãi vã với ông ý (Thành Trác) được, và vì vậy tôi viết thư lên để trao đổi lý lẽ với ông (Hùng Bản) vì trao đổi với ông ông kia (Thành Trác) thì vô ích. Cái nghe mệnh không dám cãi chỉ là cách nói để ám chỉ là chả thể nói lý lẽ với ông Thành Trác được mà thôi, không phải là chấp thuận cái lý của ông Thành Trác.

Nếu nói ông Thịch chấp thuận cái lý của Thành Trác thì tức là ông Thịnh chấp thuận cả 18 xứ liệt kê là thuộc TQ chứ đâu phải là mỗi Vật Dương, Vật Ác. Vì vậy không thể vin câu này mà lại bảo ông Thịnh không đòi Vật Dương, Vật Ác.

"Lê Văn Thịnh không bằng lòng với Thành Trác. Nhưng biết rằng cãi nhau với Trác cũng vô-ích, Văn Thịnh bèn viết thư cho Hùng Bản:

- Thành Trác đã nói sẽ vạch rõ địa-giới ở phía Nam 18 xứ, sau này [chỉ còn có]: Thượng Điện, Hạ Lôi, Ôn- Nhuận, Anh, Dao, Vật Dương, Vật Ác, Kế, Thành, Cống, Lục, Tần, Nhiệm Động, Cảnh, Tư, Kỳ, Kỷ, Huyện, và nói những xứ ấy đều thuộc Trung Quốc. Bồi thần tiểu tử này, chỉ biết nghe mệnh, không dám cãi lại. Nhưng những đất nói trên, mà họ Nùng đã nộp, đều thuộc Quảng Nguyên [ của Đại Việt] "
Em cũng hiểu là ý ông Thịnh nói ông không cãi với Thành Trác, vì thế nên viết thư cho Hùng Bản để Hùng Bản xử. Vì văn bản cổ là không có dấu chấm phảy như ngày nay, nên bọn quan TQ đã hiểu sang ý khác đấy cụ. Tuy nhiên khi dịch, có thể căn cứ theo quy tắc vần của Hán văn mà ngắt câu.
Ông Thịnh khổ vì câu này cụ ạ.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày mồng 2 tháng giêng năm Bính Dần, năm Nguyên Hựu thứ nhất元祐 [1086]

Vua Tống Triết Tông hạ chiếu cho ti kinh lược Quảng Tây bảo phải xét việc bọn Đàm An đem quân vào cướp phá biên giới, đồng thời gửi thư trách Càn Đức:

- Khanh đã được đất 6 huyện 2 động, tiên đế ân sâu thấm đến gốc rễ, mất đất rụng rời con chữ, nay lại gây chuyện xúi giục bọn Đàm An gây việc cướp phá dân biên, vì cớ gì mà không chịu theo chiếu sắc?
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày Nhâm Tý tháng 6 năm Nguyên Hựu thứ nhất [8/8/1086].

Giao Chỉ Quận vương Lý Càn Đức tâu:

- Ấp [của thần] dưới có 2 động Vật Dương, Vật Ác, 8 huyện tiếp giáp với tỉnh nội địa [Trung Quốc], trước sau bị kẻ giữ đất làm phản mà bị mất, đem thân qui thuận [Thiên triều]. Vật Dương vào năm Bính Thìn [1076] bị thu vào đất tỉnh [An Nam], Vật Ác vào năm Nhâm Tuất [1082] cũng bị thu, thiết lập ải Thông Khang 通康隘. Tuy những mảnh đất này chỉ nhỏ như viên đạn, nhưng [thần] rất đau-đớn trong lòng, thường không rời xa [đất] trong giấc mộng. [ Đất này có được] là do tổ tiên thần trước đây giết, bắt kẻ tiếm nghịch, xông pha nơi gian nan nguy-hiểm, liều chết hết sức mới có. Nay kẻ hậu sinh không thừa-kế được [đất của] tổ tiên, chưa tròn phận sự nơi cương vực biên giới, [thì đời thần cũng] chỉ sống tạm trong khoảnh-khắc mà thôi?

[Vào] năm Giáp Tý [1084], ty Kinh lược Quảng Tây từng đem sự việc tâu lên triều trước [Thần Tông], bèn đem 2 động Túc 宿, Tang 桑, 6 huyện cho thần quản lĩnh. Xét Túc, Tang hiện được xem là thuộc ấp của kẻ dưới, không phải là đất thỉnh cầu ngày nay, nên không dám bái mệnh. May gặp lúc Bệ hạ một lòng canh tân trong nước, cẩn thận dâng biểu tâu lên trình bày sự việc.

[ Vua] Xuống chiếu đáp, viết:

-Trước đây quan tại biên giới tâu, viên Thủ lĩnh [ Lý Thường Kiệt] của khanh xâm lăng biên thùy nước ta, tiên Hoàng đế [Thần Tông] với lòng khoan nhân, đích thân ban chiếu dụ, cho cùng nhau bàn định cải chính biên giới, chứng cớ chữ ký rõ ràng, cùng xét rõ đặc cách cắt khu Khang ải, để làm vật vua ban ơn. [ Ân] Đức vang như âm tồn tại, nét mực của chiếu chỉ vẫn còn mới, [ Khanh] đáng nên nghĩ đến sự bao dung, kính cẩn tuân theo phân hoạch, cớ sao mấy lần [vẫn cứ] dâng tấu, cố chấp con đường mê muội. Lại cứ đòi hỏi biên giới mới, bảo là [đất] cũ của mình, lòng tham vô hạn đến thế, chỗ nào thấy được việc thờ người trên? Phải chăng ý của khanh [như vậy], hay do người khác xui nên mê hoặc? Huống các châu động này từ xưa vốn là dân của vua, một lần lấy lại đất Quảng Nguyên, cho đến ngày ban cấp châu Thuận, đất đai bên ấy [của Khanh], bản triều vốn không xâm-phạm. Khanh hãy đem hết lòng chí thành, tuân theo chiếu chỉ trước, cẩn thận giữ đất phong, chớ mưu mô sinh sự, gắng sức đáp ứng với lòng chiếu cố, để vĩnh viễn được ân-sủng ban lộc.

Lại ra lệnh cho Kinh lược sứ Miêu Thời Trung 苗時中 gửi thông điệp giải đáp những điểm khó-khăn.

[ Lời người dịch: bản chiếu chỉ của vua Tống viết có nguyên tắc chặt-chẽ, niêm luật và có vần điệu, nhưng không thể dịch tương đương, người dịch xin phép dịch sang văn xuôi cho dễ hiểu]

Càn Đức nhận thư, trong lòng không vui, nhưng vì Tống Triết Tông sắp đang quang, bèn nén lòng sai sứ là Viên ngoại lang bộ Hộ 戶部員外郎 Lê Chung 梨鍾 và Phó hiệu úy 副校尉 Đỗ Anh Bối 杜英輩 làm phó sứ sang Biện Kinh chúc mừng và cống phương vật, đồng thời dâng thư xin trả đất.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày Kỷ Dậu tháng 10 năm Nguyên Hựu thứ nhất [3/12/1086].

Khu mật viện tâu:

- Ty Kinh lược an phủ sứ Quảng Tây báo: sau khi người Giao vào cống, sợ rằng bọn chúng sẽ thêm chuyện làm điều gây rối, xin sai tăng quân phòng thủ.

[Thái hoàng thái hậu bèn] Chiếu ban ty Đô kiềm hạt Quảng Nam Tây Lộ nếu như do thám được người Giao thực sự lúc chậm lúc nhanh muốn làm điều sai trái, thì một mặt lập tức điều-động Đệ bát tướng 第八將 đang đóng tại đông nam Đàm Châu [Hồ Nam] đến Quế Châu đóng [Quế Lâm, Quảng Tây]. Lại ra lệnh ty Kiềm hạt Kinh Hồ [Hồ Bắc, Hồ Nam] chờ cho quân Quảng Tây điều động thì sai quân đi, cùng trình lên để biết. Đang bàn tính từ kinh đô điều động quân xuống Hồ Nam bổ sung, cùng sai 3 viên Chỉ huy quân Hổ Dực 虎翼 đến ty Kiềm hạt Hồ Nam trú đóng, nhắm hoàn tất việc điều động binh tướng để thêm vào việc sai phái. Chờ khi người Giao vào cống, thì lập tức điều động.

Ti kiềm hạt Quảng Tây cũng xin cho quân đóng ở các trại Vĩnh Bình, Cổ Vạn, Thái Bình, Hoành Sơn, Thiên Long, Như Tích, Đế Trạo, vua đồng ý, được hai năm thay phiên một lần.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 10 tháng 11 năm Nguyên Hựu thứ nhất [1086]

Phái đoàn sứ A-N đến Quảng Tây, viên chánh sứ Lê Chung xin gặp Thành Trác, Chung nói với Trác:

- Vua của tôi đã xin đổi địa giới mà chưa được chiếu trả lời.

Trác nói:

- Việc bàn định đã xong, giấy tờ đã ký, không còn gì bàn thêm.

Chung nói:

- Việc bàn định cụ thể ra sao vua tôi chưa tỏ, hoặc có lời nào chưa rõ, xin cho xem lại, xin chép lại những nguyên văn các cuộc hội đàm, thư và công văn của Lê Văn Thịnh gửi cho các quan, để lúc về sẽ dâng cho vua tôi xem.

Trác sợ, mách lại ti kinh lược. Ti ấy tâu về Khu mật viện các việc trên
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày Mậu Thân tháng chạp năm Nguyên Hựu thứ nhất [31/1/1087] Khu mật viện báo:

- Ty Kinh lược Quảng Tây tâu rằng Tả tàng khố phó sứ 左藏庫副使 Đô tuần kiểm Tả Giang Ung Châu Thành Trác 邕州左江都巡檢使成卓 trình bày:

“Tiến phụng sứ Lê Chung bí mật cáo rằng Quận Vương [Lý Nhân Tông] xin trình bày lại vấn đề biên giới, nhưng chưa được chiếu thư trả lời”.

Nay xin sao lục nguyên-văn thư của Lê Văn Thịnh đã trình lên, cùng những lời tuyên-bố của ông ta, để lúc trở về hồi bẩm lại với Quận vương. Nếu Lê Chung đến kinh khuyết trình-bày để xin đất, nên đem các thư dài của Lê Văn Thịnh chi tiết ngọn-ngành bảo cho Lê Chung biết để cùng bàn bạc. Mới đây Thành Trác nhận trách-nhiệm làm sáng-tỏ cho người Giao hiểu là việc biên giới không nên để phải nói đi nói lại, dựa theo tình trạng như vậy giải quyết ban chiếu ngay, đừng để tương lai người Giao đến kinh khuyết [Lê Chung] dám tùy tiện xằng-bậy đòi đất, thì triều đình khó mà tiến hành phân-xử.

Chiếu ban Miêu Thời Trung:

- Nếu người Giao không ngừng gửi văn thư, cứ đòi bàn về biên giới đất đai, thì thứ nhất gặp mặt bảo việc thu hồi đất rất khó, là sao bẻ gãy lý-luận của chúng, khiến cho chúng chịu phục, riêng Thành Trác, lệnh ty Kinh lược lấy lý do thương lượng việc công, dẫn đến Quế Châu [ để hỏi tội].
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày mồng 6 tháng 4 năm Đinh Mão, năm Nguyên Hựu thứ nhất [1087]

Sứ bộ Giao Chỉ tới Biện Kinh, dâng biểu chúc mừng vua đăng quang và dâng đồ cống vật, Chung muốn dâng tấu bàn về biên giới, vua lấy cớ đang chuẩn bị đăng quang nên từ-chối.

Ngày mồng 4 tháng 5 năm Nguyên Hựu thứ nhất [ 1087]

Vua thăng chức cho chánh và phó sứ Giao Chỉ, lấy Chung làm viên ngoại lang bộ Lại 吏部員外郎, và Anh Bối làm Tây kinh tả tàng khố phó sứ 左藏庫副使.

Bấy giờ, triều đình tiếc việc đã trả đất cho Giao Chỉ, vua giận Thành Trác và Hùng Bản đã để nghị sự dễ dàng.

Ngày này, Khu mật viện dâng sớ hạch tội Thành Trác như sau:

  • Thương nghị, biện bạch kém để mất đất nhiều quá.
  • Tự tiện lấy thư của Lê Văn Thịnh, các biên bản đàm phán, công văn, thư từ cho Lê Chung xem và sao lục lại.
Hùng Bản cũng bị hạch tội không cứng rắn biện luận, để làm mất đất.

Vua phán:

- Tội bọn ấy đáng chém bêu đầu, nay đất mất trẫm xót xa, hãy mau bắt chúng về xử tội.
 

Arjuna82

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-798965
Ngày cấp bằng
1/12/21
Số km
654
Động cơ
22,568 Mã lực
Tuổi
38
Ngày mồng 6 tháng 4 năm Đinh Mão, năm Nguyên Hựu thứ nhất [1087]

Sứ bộ Giao Chỉ tới Biện Kinh, dâng biểu chúc mừng vua đăng quang và dâng đồ cống vật, Chung muốn dâng tấu bàn về biên giới, vua lấy cớ đang chuẩn bị đăng quang nên từ-chối.

Ngày mồng 4 tháng 5 năm Nguyên Hựu thứ nhất [ 1087]

Vua thăng chức cho chánh và phó sứ Giao Chỉ, lấy Chung làm viên ngoại lang bộ Lại 吏部員外郎, và Anh Bối làm Tây kinh tả tàng khố phó sứ 左藏庫副使.

Bấy giờ, triều đình tiếc việc đã trả đất cho Giao Chỉ, vua giận Thành Trác và Hùng Bản đã để nghị sự dễ dàng.

Ngày này, Khu mật viện dâng sớ hạch tội Thành Trác như sau:

  • Thương nghị, biện bạch kém để mất đất nhiều quá.
  • Tự tiện lấy thư của Lê Văn Thịnh, các biên bản đàm phán, công văn, thư từ cho Lê Chung xem và sao lục lại.
Hùng Bản cũng bị hạch tội không cứng rắn biện luận, để làm mất đất.

Vua phán:

- Tội bọn ấy đáng chém bêu đầu, nay đất mất trẫm xót xa, hãy mau bắt chúng về xử tội.
Lê Văn Thịnh mà không khéo léo để dùng dằng vài năm tên Triết Tông này lên thì đúng là chỉ còn cái nịt mang về
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày Ất Mão tháng 5 năm Nguyên Hựu thứ nhất [7/6/1087].

Cho Tiến phụng sứ Giao Chỉ Triều tán lang 交趾進奉使朝散郎, hộ bộ viên ngoại lang 戶部員外郎 Lê Chung 黎鐘 làm Lại bộ viên ngoại lang 吏部員外郎, Phó sứ tuyên tiết phó hiệu úy副使宣節副校尉, tây đầu cung phụng quan 西頭供奉官, cáp môn chi hầu 閤門祗候 Đỗ Anh Bối 杜英輩 làm Đông đầu cung phụng quan東頭供奉官, Tây kinh tả tàng khố phó sứ 西京左藏庫副使.

Ung Châu Tả, Hữu Giang Đô tuần kiểm sứ Thành Trác bị phạt giáng xuống chức Nội điện thừa chế 內殿承制, thiêm sai giám sát thuế rượu Quân Châu 添差監均州酒稅 [Hồ Bắc], sai người áp giải đi rồi giao phó cho nơi nhận. Do Khu mật viện tâu y có tội gánh vác công việc về đàm phán với người Giao không đúng phận sự, lại tự-tiện sao lục thư và tờ trình của Lê Văn Thịnh cho An Nam, tội chồng thêm tội.
 

Arjuna82

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-798965
Ngày cấp bằng
1/12/21
Số km
654
Động cơ
22,568 Mã lực
Tuổi
38
Ngày mồng 6 tháng 4 năm Đinh Mão, năm Nguyên Hựu thứ nhất [1087]

Sứ bộ Giao Chỉ tới Biện Kinh, dâng biểu chúc mừng vua đăng quang và dâng đồ cống vật, Chung muốn dâng tấu bàn về biên giới, vua lấy cớ đang chuẩn bị đăng quang nên từ-chối.

Ngày mồng 4 tháng 5 năm Nguyên Hựu thứ nhất [ 1087]

Vua thăng chức cho chánh và phó sứ Giao Chỉ, lấy Chung làm viên ngoại lang bộ Lại 吏部員外郎, và Anh Bối làm Tây kinh tả tàng khố phó sứ 左藏庫副使.

Bấy giờ, triều đình tiếc việc đã trả đất cho Giao Chỉ, vua giận Thành Trác và Hùng Bản đã để nghị sự dễ dàng.

Ngày này, Khu mật viện dâng sớ hạch tội Thành Trác như sau:

  • Thương nghị, biện bạch kém để mất đất nhiều quá.
  • Tự tiện lấy thư của Lê Văn Thịnh, các biên bản đàm phán, công văn, thư từ cho Lê Chung xem và sao lục lại.
Hùng Bản cũng bị hạch tội không cứng rắn biện luận, để làm mất đất.

Vua phán:

- Tội bọn ấy đáng chém bêu đầu, nay đất mất trẫm xót xa, hãy mau bắt chúng về xử tội.
Em hỏi cụ Đốc chút.

Càn Đức bằng lòng. Bèn cử sứ giả là Kiều Văn Ứng 橋文應 tới gặp Quách Quỳ, mang theo thư của Càn Đức, xin hòa, trả lại đất năm châu là Tô, Mậu, Tư Lang, Môn Lạng, Quảng Nguyên, và hứa trả những người bị bắt. Ứng nói:

- Xin tướng quân hạ lệnh rút đại binh về, thì chúng tôi sẽ lập tức sai sứ sang triều đình tạ tội, và giữ lệ cống như cũ.

Quỳ nói:

- Đất đai của thiên triều, nay tự dưng chiếm đóng, là lẽ làm sao?

Ứng đáp:

- Chỗ nào đại quân đã chiếm tức là đất thiên triều vậy.

Quỳ hỏi:

- Việc vào đất các châu Khâm, Ung cướp phá, giết quan lại dân đinh ấy là do ý định chúa các người và viên đại tướng Thượng Cát, nay là lẽ thế nào?

Ứng bèn đưa thư của Bá Tường cho Quỳ, nói:

- Chúng tôi vốn không có ý vào đánh, tại người Trung Quốc hô hào chúng tôi vào.

Quỳ xem thư, giận lắm, bèn truyền hịch cho ty Chuyển vận Quảng Tây hạch hỏi. Nhân đó Bá Tường chạy trốn, rồi tự tử.

Kiều Văn Ứng mang thư của Nhân Tông xin nghị hòa và trả lại đất 5 châu Tô, Mậu, Tư Lang, Môn Lạng, Quảng Nguyên là sao ạ?
Nghĩa là Nhân Tông xin nhà Tống trả 5 châu lại cho mình hay nhà Lý sẽ trả 5 châu này cho Tống?
Quách Quỳ bảo nhà Lý chiếm đất thiên triều là nghĩa sao?
Và Kiều Văn Ứng nói chỗ nào đại quân chiếm là đất của thiên triều cả là sao? Tức công nhận đất Tống đã chiếm tức 5 châu này thuộc đất Tống như là điều kiện để nghị hòa hay có ý nghĩa nào khác?
 

LangLe2021

Xe tải
Biển số
OF-798438
Ngày cấp bằng
25/11/21
Số km
330
Động cơ
20,130 Mã lực
Tuổi
35
kim cứ Quảng tây kinh lược ti tấu : soa thành trác dữ giao chỉ soa lai quan lê văn thịnh đẳng biện tích chỉ dụ , dĩ kiến bổn mạt , khất hàng chiếu 。 kim dĩ an nam cung thuận , phân họa dĩ định , kì khiếu binh ải ngoại , bảo nhạc luyện miêu đinh phóng cận lục huyện 、 túc tang nhị động cộng bát xử , đặc tứ giao chỉ chủ lĩnh , y thử hàng chiếu khai dụ đẳng sự 。 đồng tam tỉnh phụng chỉ , lệnh học sĩ viện y thử thảo từ , hậu quảng tây kinh lược ti khám hội đáo ải danh tu tả ; kì lê văn thịnh đẳng tịnh tứ trừu y trứ , văn thịnh nhị bách thất , nguyễn bồi nhất bách thất 。
Vẫn quyển 349, đoạn 43 trên ctext.org
Đoạn "nhạc luyện miêu đinh" đưa ra 6 huyện, hai động Túc và Tang rất hay, để tý luận tiếp.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Em hỏi cụ Đốc chút.

Càn Đức bằng lòng. Bèn cử sứ giả là Kiều Văn Ứng 橋文應 tới gặp Quách Quỳ, mang theo thư của Càn Đức, xin hòa, trả lại đất năm châu là Tô, Mậu, Tư Lang, Môn Lạng, Quảng Nguyên, và hứa trả những người bị bắt. Ứng nói:

- Xin tướng quân hạ lệnh rút đại binh về, thì chúng tôi sẽ lập tức sai sứ sang triều đình tạ tội, và giữ lệ cống như cũ.

Quỳ nói:

- Đất đai của thiên triều, nay tự dưng chiếm đóng, là lẽ làm sao?

Ứng đáp:

- Chỗ nào đại quân đã chiếm tức là đất thiên triều vậy.

Quỳ hỏi:

- Việc vào đất các châu Khâm, Ung cướp phá, giết quan lại dân đinh ấy là do ý định chúa các người và viên đại tướng Thượng Cát, nay là lẽ thế nào?

Ứng bèn đưa thư của Bá Tường cho Quỳ, nói:

- Chúng tôi vốn không có ý vào đánh, tại người Trung Quốc hô hào chúng tôi vào.

Quỳ xem thư, giận lắm, bèn truyền hịch cho ty Chuyển vận Quảng Tây hạch hỏi. Nhân đó Bá Tường chạy trốn, rồi tự tử.

Kiều Văn Ứng mang thư của Nhân Tông xin nghị hòa và trả lại đất 5 châu Tô, Mậu, Tư Lang, Môn Lạng, Quảng Nguyên là sao ạ?
Nghĩa là Nhân Tông xin nhà Tống trả 5 châu lại cho mình hay nhà Lý sẽ trả 5 châu này cho Tống?
Quách Quỳ bảo nhà Lý chiếm đất thiên triều là nghĩa sao?
Và Kiều Văn Ứng nói chỗ nào đại quân chiếm là đất của thiên triều cả là sao? Tức công nhận đất Tống đã chiếm tức 5 châu này thuộc đất Tống như là điều kiện để nghị hòa hay có ý nghĩa nào khác?
Đất Thiên triều tức là những vùng bị cụ Lý Thường Kiệt đánh và còn cho các thủ lĩnh chiếm đóng, tức là vùng quanh Ung Châu đấy cụ, còn nhà Lý vẫn đòi đất của mình thôi cụ ạ. Nhân Tông xin nhà Tống trả cho mình, đồng thời cũng cam kết xin không quấy Ung Châu nữa.
 

Arjuna82

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-798965
Ngày cấp bằng
1/12/21
Số km
654
Động cơ
22,568 Mã lực
Tuổi
38
Đất Thiên triều tức là những vùng bị cụ Lý Thường Kiệt đánh và còn cho các thủ lĩnh chiếm đóng, tức là vùng quanh Ung Châu đấy cụ, còn nhà Lý vẫn đòi đất của mình thôi cụ ạ. Nhân Tông xin nhà Tống trả cho mình, đồng thời cũng cam kết xin không quấy Ung Châu nữa.
Chỗ nào đại quân đã chiếm tức là đất của thiên triều.
Câu này nghe rất khó hiểu.
Các thủ lĩnh chiếm quanh Ung Châu đã hàng sạch rồi và dâng luôn đất Đại Việt cho Tống.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
25,004
Động cơ
698,243 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Chỗ nào đại quân đã chiếm tức là đất của thiên triều.
Câu này nghe rất khó hiểu.
Câu này thẬt cũng khó hiểu, tác giả không chú thích thêm gì, nên em cũng chỉ hiểu theo cá nhân thôi .
 

LangLe2021

Xe tải
Biển số
OF-798438
Ngày cấp bằng
25/11/21
Số km
330
Động cơ
20,130 Mã lực
Tuổi
35
kim cứ Quảng tây kinh lược ti tấu : soa thành trác dữ giao chỉ soa lai quan lê văn thịnh đẳng biện tích chỉ dụ , dĩ kiến bổn mạt , khất hàng chiếu 。 kim dĩ an nam cung thuận , phân họa dĩ định , kì khiếu binh ải ngoại , bảo nhạc luyện miêu đinh phóng cận lục huyện 、 túc tang nhị động cộng bát xử , đặc tứ giao chỉ chủ lĩnh , y thử hàng chiếu khai dụ đẳng sự 。 đồng tam tỉnh phụng chỉ , lệnh học sĩ viện y thử thảo từ , hậu quảng tây kinh lược ti khám hội đáo ải danh tu tả ; kì lê văn thịnh đẳng tịnh tứ trừu y trứ , văn thịnh nhị bách thất , nguyễn bồi nhất bách thất 。
Vẫn quyển 349, đoạn 43 trên ctext.org
Đoạn "nhạc luyện miêu đinh" đưa ra 6 huyện, hai động Túc và Tang rất hay, để tý luận tiếp.
“Nhạc luyện miêu đinh phóng cận lục huyện, Túc Tang nhị động cộng bát xứ” có thể dịch là “người Miêu [tên] Nhạc Luyện bỏ ra gần 6 huyện và động Túc, động Tang cộng là 8 xứ. “
Câu này cho ta biết xứ Túc, xứ Tang trong bài biểu của Lý Nhân Tông vậy thuộc đất người Miêu bên Tàu, vậy sẽ thuộc vùng Vân Nam-Quý châu rất hiểm trở và chưa chắc có đường thông sang ta. Đất này thực ra nhà Tống cũng chưa đặt quan trực trị nên phải nhờ đến tù trưởng Miêu phóng/nhả 8 xứ ra. Cũng vì vậy sử ta đến giờ này cũng không ghi được xứ Túc, xứ Tang nó nằm chỗ nào.
Vậy là chỉ vì một câu nói hớ mà lập tức nhà Tống đã ép được Lê Văn Thịnh nhận 8 xứ Miêu đèo heo hút gió tận đẩu đâu mà mất đi hơn chục xứ kề cận vùng Cao Bằng, có đường giao thông sang mạn Thái Nguyên, Bắc Giang. Không khéo, 8 xứ Miêu ấy lại ở tận đất của Mạnh Hoạch thời Tam quốc không chừng. Lê Văn Thịnh đã dính bẫy “thả mồi bắt bóng” của vua quan nhà Tống.
Ở một câu khác còn cho ta biết nhà Tống bắt các sứ thần phải hoạ bản đồ theo ý nhà Tống, hiện thực hoá câu nói lên bản đồ luôn. 8 xứ Miêu kia, lên bản đồ liệu có vị trí như Alaska thuộc Mỹ, chỉ có Lê Văn Thịnh biết thôi. Nhưng một điều sử liệu cho ta biết nhà Tống đẹp lòng với bản đồ đó, cho nên tặng Lê Văn Thịnh 208 cái áo tơ bóng (nhị bách thất trừu y trứ) Nguyễn Bồi được 108 cái (nhất bách thất).
Ông hủ nho này làm hỏng hết cả đại sự.
 

dtrung

Xe điện
Biển số
OF-8577
Ngày cấp bằng
20/8/07
Số km
2,900
Động cơ
582,403 Mã lực
“Nhạc luyện miêu đinh phóng cận lục huyện, Túc Tang nhị động cộng bát xứ” có thể dịch là “người Miêu [tên] Nhạc Luyện bỏ ra gần 6 huyện và động Túc, động Tang cộng là 8 xứ. “
Câu này cho ta biết xứ Túc, xứ Tang trong bài biểu của Lý Nhân Tông vậy thuộc đất người Miêu bên Tàu, vậy sẽ thuộc vùng Vân Nam-Quý châu rất hiểm trở và chưa chắc có đường thông sang ta. Đất này thực ra nhà Tống cũng chưa đặt quan trực trị nên phải nhờ đến tù trưởng Miêu phóng/nhả 8 xứ ra. Cũng vì vậy sử ta đến giờ này cũng không ghi được xứ Túc, xứ Tang nó nằm chỗ nào.
Vậy là chỉ vì một câu nói hớ mà lập tức nhà Tống đã ép được Lê Văn Thịnh nhận 8 xứ Miêu đèo heo hút gió tận đẩu đâu mà mất đi hơn chục xứ kề cận vùng Cao Bằng, có đường giao thông sang mạn Thái Nguyên, Bắc Giang. Không khéo, 8 xứ Miêu ấy lại ở tận đất của Mạnh Hoạch thời Tam quốc không chừng. Lê Văn Thịnh đã dính bẫy “thả mồi bắt bóng” của vua quan nhà Tống.
Ở một câu khác còn cho ta biết nhà Tống bắt các sứ thần phải hoạ bản đồ theo ý nhà Tống, hiện thực hoá câu nói lên bản đồ luôn. 8 xứ Miêu kia, lên bản đồ liệu có vị trí như Alaska thuộc Mỹ, chỉ có Lê Văn Thịnh biết thôi. Nhưng một điều sử liệu cho ta biết nhà Tống đẹp lòng với bản đồ đó, cho nên tặng Lê Văn Thịnh 208 cái áo tơ bóng (nhị bách thất trừu y trứ) Nguyễn Bồi được 108 cái (nhất bách thất).
Ông hủ nho này làm hỏng hết cả đại sự.
đánh chắn thế này chắc đền ốm, cái tội ngộ chữ lại thích bi bô :))

208 - nhị bách thất
108 - nhất bách thất
---> 8 - thất
 

LangLe2021

Xe tải
Biển số
OF-798438
Ngày cấp bằng
25/11/21
Số km
330
Động cơ
20,130 Mã lực
Tuổi
35
Câu này thẬt cũng khó hiểu, tác giả không chú thích thêm gì, nên em cũng chỉ hiểu theo cá nhân thôi .
Theo em đấy là một câu mở trong ngoại giao, có thể tuỳ theo hoàn cảnh cụ thể mà giải thích. Thực tế thì quân nhà Lý bám theo vết rút quân của nhà Tống mà
đánh chắn thế này chắc đền ốm, cái tội ngộ chữ lại thích bi bô :))

208 - nhị bách thất
108 - nhất bách thất
---> 8 - thất
nhầm tý nhỉ, thừa một cái áo, thôi thi đền câu xin lỗi vậy.
Cũng may trước khi diễn nôm có copy nguyên phần dịch nghĩa.
 

Arjuna82

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-798965
Ngày cấp bằng
1/12/21
Số km
654
Động cơ
22,568 Mã lực
Tuổi
38
Năm 1084, phái đoàn Lê Văn Thịnh sứ thần nhà Lý, tiếp tục sang Bằng Tường Quảng Tây Trung Quốc đàm phán đòi lại đất hai động Vật Dương và Vật Ác từ nhà Tống. Nhưng thay vì trả đất hai động Vật Dương và Vật Ác của châu Quảng Nguyên, thì nhà Tống đổi lại trả cho nhà Lý vùng đất 6 huyệnː Bảo, Lạc, Luyện, Miêu (Pác Miêu), Đinh, Phóng, (là đất nay thuộc các huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm tỉnh Cao Bằng) cùng 2 động Túc (Tĩnh Túc), Tang (nay là khoảng vùng đất huyện Nguyên Bình Cao Bằng). Các huyện động này vốn là các châu động ki mi nằm kẹp giữa hai nước Lý, Tống, nằm ở phía tây châu Quảng Nguyên, ở phía đông châu Bình Nguyên (Vị Xuyên, Hà Giang)

Đến bây giờ tôi mới biết có người thiếu kiến thức nhưng Google thì không thèm tra.
Còn bảo 2 động Túc Tang thuộc cao nguyên Vân Quý còn ví như Alaska của Mỹ.
Thua!!!!
 
Chỉnh sửa cuối:

LangLe2021

Xe tải
Biển số
OF-798438
Ngày cấp bằng
25/11/21
Số km
330
Động cơ
20,130 Mã lực
Tuổi
35
Ở Cao Bằng có người Miêu ở từ thời Tống, ắt là sử gia wiki xuyên không về tìm ra rồi.
 

Arjuna82

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-798965
Ngày cấp bằng
1/12/21
Số km
654
Động cơ
22,568 Mã lực
Tuổi
38
Ở Cao Bằng có người Miêu ở từ thời Tống, ắt là sử gia wiki xuyên không về tìm ra rồi.
Tại Việt Nam người H'Mông là một trong các dân tộc thiểu số có dân số đáng kể trong số 54 dân tộc tại Việt Nam [7]. Tên gọi dân tộc được ông Cư Hòa Vần nêu ra là "Mông" hoặc "HMôngz"[8].

Tại Lào họ được gọi là người Mèo (trong nhóm Lào Sủng). Tại Thái Lan theo tiếng Thái là แม้ว Maew hay ม้ง H'Mông.

Tại Trung Quốc, họ được gọi là Miêu (tiếng Trung: ; bính âm: Miáo), và tên gọi này được dùng trong văn liệu quốc tế là Miao, như trong tiếng Anh Miao people. Người Miêu được chính phủ Trung Quốc công nhận là một trong 55 dân tộc thiểu số tại Trung Quốc. Người Miêu tạo thành nhóm dân tộc lớn thứ 5 tại Trung Quốc.
 
Thông tin thớt
Đang tải
Top