[Funland] Dịch sách cổ: Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên: chuyện nhà Lý, Lý Thường Kiệt, Nùng Trí Cao.

[LangLe2021]

Em có thắc mắc ở ảnh này thì quản tượng đồng thời làm nhiệm vụ chiến đấu luôn. Người ngồi trong kiệu và người ngồi sau đuôi voi có nhiệm vụ gì các cụ. Nhất là vị trí ngồi sau cùng, khó phòng thủ khi bị tấn công mà còn làm voi nặng thêm

Có lẽ giống vai trò ông thủ đại liên ở đuôi máy bay ném b om chien lươc, quản lý vùng hậu của con voi khi voi tách ra sau sáp chiến.

 

[hondunruthan]

Mấy đội Nam Tàu, rồi Thân, ...gì đó, có lẽ không học được chữ Tàu, sách Tàu nên có vẻ đụt. Mấy ông Việt nhà mình nhìn thế chứ lúc có tí của là ông nào cũng thành nhà thơ ngay . Giờđiđâu cũng gặp nhà thơ

 

[belo]

Em có thắc mắc ở ảnh này thì quản tượng đồng thời làm nhiệm vụ chiến đấu luôn. Người ngồi trong kiệu và người ngồi sau đuôi voi có nhiệm vụ gì các cụ. Nhất là vị trí ngồi sau cùng, khó phòng thủ khi bị tấn công mà còn làm voi nặng thêm

Giống bọn trẻ nó bốc đầu ấy cụ. Ngồi sau cho con voi nặng đít nó bốc đầu lên đè con kia.
Em cho rằng ngồi sau là người điều khiển voi, muốn con voi nó điên lên thì phải lấy dùi đâm vào mông nó để nó xông lên phía trước, hoặc cái roi gai gì đó, em đọc đâu đó lâu rồi, không nhớ cụ thể.

 

[Xe nội lước]

Em có thắc mắc ở ảnh này thì quản tượng đồng thời làm nhiệm vụ chiến đấu luôn. Người ngồi trong kiệu và người ngồi sau đuôi voi có nhiệm vụ gì các cụ. Nhất là vị trí ngồi sau cùng, khó phòng thủ khi bị tấn công mà còn làm voi nặng thêm

Ông trên kiệu là ông vô tích sự, quen chỉ tay 5 ngón nhầm hướng. Vô dụng tốn gạo tốn diệu nhưng cơ to , diện cơ cấu ..tức là dạng hột giống . Phải cho đi để lão ấy có tí " máu " trong lý lịch .ấy nhưng lỡ để nó trầy da là ae mất thi đua nên đành bê nguyên cái phô tơi lên lưng Voi cho lão toạ. Còn ông đu dây đít voi là dạng cocc. Dưới cơ bọn phô tơi nhưng cũng k phải tiên phong . Bọn này chạy quanh ngắm voi, muốn gần voi, nịnh voi mong được nấp sau đít voi , thằng nào nhà có điều kiện nữa thì đc bố trí thêm cái dây thừng đu chân.. gọi là đu dây đít voi..sau về cũng đc ăn lộc , mua đc nhà , sắm được ngựa.. Đại loại thế cụ ạ.
Em ful tí ..he

 

[Mr met]

Lý Đào viết bộ Trường Biên này cực kỳ lớn cụ ạ, gồm 520 cuốn còn lại đến bây giờ, đã mất vài cuốn, hơi tiếc.
Bộ Trường Biên này viết cực kỳ chi-tiết, lại quá khủng, nên từ thời Tống đến Nguyên-Mông, không thể khắc in được, đời Minh mới cho chép sao vào, cũng không in được.
Lý Đào lấy nguồn sử liệu rất phong phú, ông ta đến đọc các bài văn trên bia mộ các nhân vật, các bài minh kể công, đọc các bia ký, ai soạn, có đáng tin không?, ông ta còn trực tiếp đọc các tấu chương, các nhật ký ghi chép công việc hàng ngày của vua [ Thực Lục], đọc các hồ sơ của các viên quan nổi tiếng, rồi đọc các tấu sớ, ghi chép buổi tiếp sứ.
Điểm hạn-chế duy nhất là Trường Biên ghi theo thứ tự thời gian, có những việc liên-quan đến tậnvài năm sau, nên rất khó dịch cho nó liền mạch và lô-gic.
Khi dịch, em đành phải tra các từ khóa như: Giao Chỉ, Giao Châu, Thượng Cát, An Nam, Càn Đức....nó sẽ cho ta biết đoạn ấy ở quyển số bao nhiêu, dịch rồi lắp ráp lại cho đúng mạch thời gian. Sau đó, để dễ hiểu hơn, em lại gộp một số chuyện cho liền mạch, dù thời gian chưa đúng.

Trân trọng cụ Đốc vì cụ à người đọc và dịch từ nguyên bản! Chứ ko như một cụ trẻ trong thớt này kiến thức thì cũng google và cóp nhặt trên mạng chứ có đọc đc từ nào từ bản gốc đâu. Tuy nhiên lại rất kiểu ta đây kiêu ngạo ko biết trên dưới.

 

[SesameStreet]

Đúng là vua Lý với Ỷ Lan không đồng ý chuyện cụ Kiệt mang đại binh nói chuyện.
Vì nhà Tống chậm trả đất và cụ ấy còn muốn lấn thêm đất.
Nên mẹ con Ỷ Lan đẩy cụ Kiệt về xứ Thanh cho nhẹ đầu

Chuyện Ý Lan với cụ Ngô Tuấn mâu thuẫn hoàn toàn là cụ suy diễn.

 

[SesameStreet]

Cũng may cho Quách Quỳ và Triệu Tiết, cũng như Tùng Tiên...là vua Tống Thần Tông khá thông minh, ham học, nên trị tội cũng nhẹ.
Chứ gặp phải Tống Thái Tông thì có khi bay đầu hết. Cuộc tấn công nước ta thời vua Lê Hoàn, ngoài Hầu Nhân Bảo tử trận, các tướng bị giết vì thua và phanh thây ngoài chợ.

Hàu Nhân Bảo nếu em nhớ không nhầm thì cũng tự đâm dao vào cổ tự tử cụ ạ.

 

[DurexXL]

Hàu Nhân Bảo nếu em nhớ không nhầm thì cũng tự đâm dao vào cổ tự tử cụ ạ.

Cũng là 1 tay kiệt hiệt Cụ hầy

 

[Arjuna82]

Chuyện Ý Lan với cụ Ngô Tuấn mâu thuẫn hoàn toàn là cụ suy diễn.

Không phải tôi suy diễn.
Đây là nguyên văn chép của Lý Đào trong tự trị thông giám Tường Biên.

Tiết lại bàn nên dụ Lưu Kỷ và Thân Cảnh-Phúc. Tiết nói : “Vì mưu của Lý Thường-Kiệt (TB chép Thượng-Cát) và Lý Kế-Nguyên, nên Giao-chỉ đã làm loạn. Càn-Đức (Lý Nhân-tông) và mẹ (Ỷ-lan) oán hai người ấy, và nay lại tin vào Nguyễn Thù (7). Thù vốn có lòng quy-thuận. Vả Lưu Kỷ ở Quảng-nguyên, Thân Cảnh-Phúc giữ động Giáp, đều cầm cường-binh. Ta có viên Thành Trạc, làm giáp-áp ở trại Hoành-sơn, vốn quen thân với Thù và Cảnh-Phúc. Tôi muốn sai Trạc mang sắc-bằng vào chiêu-nạp chúng “. Quì không nghe mưu ấy.

 

[SesameStreet]

Không phải tôi suy diễn.
Đây là nguyên văn chép của Lý Đào trong tự trị thông giám Tường Biên.

Tiết lại bàn nên dụ Lưu Kỷ và Thân Cảnh-Phúc. Tiết nói : “Vì mưu của Lý Thường-Kiệt (TB chép Thượng-Cát) và Lý Kế-Nguyên, nên Giao-chỉ đã làm loạn. Càn-Đức (Lý Nhân-tông) và mẹ (Ỷ-lan) oán hai người ấy, và nay lại tin vào Nguyễn Thù (7). Thù vốn có lòng quy-thuận. Vả Lưu Kỷ ở Quảng-nguyên, Thân Cảnh-Phúc giữ động Giáp, đều cầm cường-binh. Ta có viên Thành Trạc, làm giáp-áp ở trại Hoành-sơn, vốn quen thân với Thù và Cảnh-Phúc. Tôi muốn sai Trạc mang sắc-bằng vào chiêu-nạp chúng “. Quì không nghe mưu ấy.

Vâng. Vì ghét cụ Ngô Tuấn nên Ỷ Lan viết thư cho vua Tống xin cất quân sang đánh rồi cử Lý Thường Kiệt ra cự địch để mượn tay quân Tống sát hại.

Đúng logic suy diễn của cụ nhé.
Cụ Ngô Tuấn bị Ỷ Lan đẩy vào Thanh cho khuất mắt.

 

[Arjuna82]

Vâng. Vì ghét cụ Ngô Tuấn nên Ỷ Lan viết thư cho vua Tống xin cất quân sang đánh rồi cử Lý Thường Kiệt ra cự địch để mượn tay quân Tống sát hại.

Đúng logic suy diễn của cụ nhé.
Cụ Ngô Tuấn bị Ỷ Lan đẩy vào Thanh cho khuất mắt.

Cái này là anh suy diễn
Còn tôi tôi nói có sách mách có chứng.
Trích dẫn đầy đủ

 

[belo]

Không phải tôi suy diễn.
Đây là nguyên văn chép của Lý Đào trong tự trị thông giám Tường Biên.

Tiết lại bàn nên dụ Lưu Kỷ và Thân Cảnh-Phúc. Tiết nói : “Vì mưu của Lý Thường-Kiệt (TB chép Thượng-Cát) và Lý Kế-Nguyên, nên Giao-chỉ đã làm loạn. Càn-Đức (Lý Nhân-tông) và mẹ (Ỷ-lan) oán hai người ấy, và nay lại tin vào Nguyễn Thù (7). Thù vốn có lòng quy-thuận. Vả Lưu Kỷ ở Quảng-nguyên, Thân Cảnh-Phúc giữ động Giáp, đều cầm cường-binh. Ta có viên Thành Trạc, làm giáp-áp ở trại Hoành-sơn, vốn quen thân với Thù và Cảnh-Phúc. Tôi muốn sai Trạc mang sắc-bằng vào chiêu-nạp chúng “. Quì không nghe mưu ấy.

Lại có gián điệp bên VN à? Hay phản gián.

 

[.Bo My]

thấy có chổ nói Lý Đào là người Nam Tống, tức là hàng năm mươi, 100 năm sau, nên viết về thất bại này ít bị "vướng". Còn sách Thanh Thực Lục là do đời con ca ngợi cha, toàn là võ công...

 

[Bito9999]

Càng đọc càng hay, cụ nhớ lưu cẩn thận nhé.
Cụ soạn bằng google doc ý, hầu như lưu online tức thời ko bị mất.

 

[Arjuna82]

Lại có gián điệp bên VN à? Hay phản gián.

Quách Quỳ nó mua sạch gần như toàn bộ thủ lĩnh vùng biên ải luôn.
Mọi nội tình Đại Việt nó biết khá chính xác.
Vậy thì có gián điệp là khả năng cao

 

[Arjuna82]

Hàu Nhân Bảo nếu em nhớ không nhầm thì cũng tự đâm dao vào cổ tự tử cụ ạ.

Không hề có chuyện đó.
Nhân Bảo bị chém tại trận
Sử nước ta, Toàn Thư chép về cuộc chiến như sau:
“Mùa xuân, tháng 2, Hầu Nhân Bảo, Tôn Hoàng Hưng đến Lạng Sơn, Trần Khâm Tộ đến Tây Kết, Lưu Trừng đến sông Bạch Đằng. Vua tự làm tướng đi chặn giặc, sai quân sĩ đóng cọc ngăn sông Chi Lăng. Vua sai quân sĩ trá hàng để dụ Nhân Bảo, đem chém. Bọn Khâm Tộ nghe tin quân thủy thua trận, dẫn quân về. Vua đem các tướng đánh, quân của Khâm Tộ thua to, chết đến quá nữa, thây chết đầy đồng, bắt được tướng giặc là Quách Quân Biện, Triệu Phụng Huân đem về Hoa Lư. Từ đó trong nước rất yên. Bầy tôi dâng tôn hiệu là Minh Càn Ứng Vận Thần Vũ Thăng Bình Chí nhân quảng Hiếu Hoàng Đế.”

Trường Biên, quyển 22. Năm Thái Bình Hưng Quốc thứ 6 [981]
Tháng 3, hành doanh Giao Châu báo đánh phá quân giặc vạn 5 ngàn tại cửa sông Bạch Đằng, chém hơn 1.000 thủ cấp, lấy được 200 chiến thuyền, áo giáp hàng vạn. Ngay lúc đó Hầu Nhân Bảo đốc suất tiền quân tiến trước; bọn Tôn Toàn Hưng đóng quân tại Hoa Bộ 70 ngày để đợi Lưu Trừng, Hầu Nhân Bảo đốc thúc nhưng không đi. Khi Trừng đến, cùng theo đường thủy bộ đến thôn Đa La nhưng không gặp giặc, lại tự tiện trở về Hoa Bộ. Giặc hứa hàng để dụ Nhân Bảo; Nhân Bảo tin nên bị hại. Có 2 quân thua trận chạy về ấp chợ, đoạt tiền dân, bị Chuyển vận sứ Chu Vị bắt chém; những kẻ đến sau đều ra lệnh cửi áo giáp đi vào, dân mới yên. Lúc bấy giờ quân trải qua lam chướng, lại có nhiều người chết; Chuyển vận sứ Hứa Trọng Tuyên chuyển thư tâu Nhân Bảo tử trận, lại xin ban sư; không đợi báo, chia quân đồn trú tại các châu, mở kho ban thưởng, cấp cho thuốc men; rồi bảo rằng:
“Nếu chờ cho phép, thì mấy vạn người đều chất thây nơi đồng rộng”.
Tiếp đó dâng sớ tự đàn hặc, chiếu thư khen [Trọng Tuyên] và chấp thuận; sai sứ hặc tội bọn Trừng. Rồi Vương Soạn bị bệnh chết, Trừng và Giả Thực bị giết tại chợ Ung Châu. Bắt bọn Toàn Hưng vào ngục, xử tử Toàn Hưng; Trần Khâm Tộ, Hác Thủ Tuấn, Thôi Lượng đều bị trách phạt, giao cho chức Đoàn luyện phó sứ, Khâm Tộ tại Khánh châu; Thủ Tuấn tại Từ châu; Lượng tại Lam châu. Truy tặng Nhân Bảo Thị lang bộ Công, cho 2 con ra làm quan.”

không có bất cứ tài liệu nào nói Hầu Nhân Bảo đâm cổ tự tử cả

 

[dtrung]

Không hề có chuyện đó.
Nhân Bảo bị chém tại trận
Sử nước ta, Toàn Thư chép về cuộc chiến như sau:
“Mùa xuân, tháng 2, Hầu Nhân Bảo, Tôn Hoàng Hưng đến Lạng Sơn, Trần Khâm Tộ đến Tây Kết, Lưu Trừng đến sông Bạch Đằng. Vua tự làm tướng đi chặn giặc, sai quân sĩ đóng cọc ngăn sông Chi Lăng. Vua sai quân sĩ trá hàng để dụ Nhân Bảo, đem chém. Bọn Khâm Tộ nghe tin quân thủy thua trận, dẫn quân về. Vua đem các tướng đánh, quân của Khâm Tộ thua to, chết đến quá nữa, thây chết đầy đồng, bắt được tướng giặc là Quách Quân Biện, Triệu Phụng Huân đem về Hoa Lư. Từ đó trong nước rất yên. Bầy tôi dâng tôn hiệu là Minh Càn Ứng Vận Thần Vũ Thăng Bình Chí nhân quảng Hiếu Hoàng Đế.”

Trường Biên, quyển 22. Năm Thái Bình Hưng Quốc thứ 6 [981]
Tháng 3, hành doanh Giao Châu báo đánh phá quân giặc vạn 5 ngàn tại cửa sông Bạch Đằng, chém hơn 1.000 thủ cấp, lấy được 200 chiến thuyền, áo giáp hàng vạn. Ngay lúc đó Hầu Nhân Bảo đốc suất tiền quân tiến trước; bọn Tôn Toàn Hưng đóng quân tại Hoa Bộ 70 ngày để đợi Lưu Trừng, Hầu Nhân Bảo đốc thúc nhưng không đi. Khi Trừng đến, cùng theo đường thủy bộ đến thôn Đa La nhưng không gặp giặc, lại tự tiện trở về Hoa Bộ. Giặc hứa hàng để dụ Nhân Bảo; Nhân Bảo tin nên bị hại. Có 2 quân thua trận chạy về ấp chợ, đoạt tiền dân, bị Chuyển vận sứ Chu Vị bắt chém; những kẻ đến sau đều ra lệnh cửi áo giáp đi vào, dân mới yên. Lúc bấy giờ quân trải qua lam chướng, lại có nhiều người chết; Chuyển vận sứ Hứa Trọng Tuyên chuyển thư tâu Nhân Bảo tử trận, lại xin ban sư; không đợi báo, chia quân đồn trú tại các châu, mở kho ban thưởng, cấp cho thuốc men; rồi bảo rằng:
“Nếu chờ cho phép, thì mấy vạn người đều chất thây nơi đồng rộng”.
Tiếp đó dâng sớ tự đàn hặc, chiếu thư khen [Trọng Tuyên] và chấp thuận; sai sứ hặc tội bọn Trừng. Rồi Vương Soạn bị bệnh chết, Trừng và Giả Thực bị giết tại chợ Ung Châu. Bắt bọn Toàn Hưng vào ngục, xử tử Toàn Hưng; Trần Khâm Tộ, Hác Thủ Tuấn, Thôi Lượng đều bị trách phạt, giao cho chức Đoàn luyện phó sứ, Khâm Tộ tại Khánh châu; Thủ Tuấn tại Từ châu; Lượng tại Lam châu. Truy tặng Nhân Bảo Thị lang bộ Công, cho 2 con ra làm quan.”

không có bất cứ tài liệu nào nói Hầu Nhân Bảo đâm cổ tự tử cả

Cụ có thông tin gì về cụ Lý Kế Nguyên không, cụ ý nắm cánh quân thủy đánh bại thủy quân Tống, chức vụ chắc cũng tầm cao chỉ sau cụ Lý Thường Kiệt mà sao sử ta thông tin sơ sài quá. Không biết cụ ý là hoàng thân nhà Lý hay được ban quốc tính thôi.

 

[Arjuna82]

Cụ có thông tin gì về cụ Lý Kế Nguyên không, cụ ý nắm cánh quân thủy đánh bại thủy quân Tống, chức vụ chắc cũng tầm cao chỉ sau cụ Lý Thường Kiệt mà sao sử ta thông tin sơ sài quá. Không biết cụ ý là hoàng thân nhà Lý hay được ban quốc tính thôi.

Lý Kế Nguyên không có thông tin gì về thân thế cả.
Chỉ biết sau khi thắng trận thủy chiến ở Quảng Ninh thì ông có cầm đầu đoàn sứ bộ sang đòi đất.
Ngày Bính Tuất tháng 10 [28/10/1077], ty Kinh lược an phủ Quảng Nam Tây Lộ tâu:
“Người Giao sai bọn Lý Kế Nguyên và quan được sai bàn việc tại biên giới. Muốn ra lệnh quan được sai lấy ân tín của triều đình dụ Càn Đức, lệnh trả lại nhân khẩu đã cướp, rồi cấp cho đất đai.”
Thiên tử chấp thuận.

 

[SesameStreet]

Cụ doctor76 search giúp em thông tin về cụ thái phó Lý Công Bình, người có công dẹp Chân Lạp Angkor được không ạ?
Em đội ơn cụ.

Lý Công Bình – Wikipedia tiếng Việt

vi.m.wikipedia.org

 

[dannongthon]

Nhìn tướng tá ông tướng tộc Hán này thật khác bọt.
Nếu thời đó Tống dùng hơn 5 triệu lượng vàng trên làm đường cao tốc Lạng Sơn- Thăng Long, dưới hình thức viện trợ không hoàn lại.
Thì vài ngày sau kỵ binh của ông này đã có mặt ở bên kia bờ sông Như Nguyệt chắc luôn, khi đó chưa biết kết cục thế nào.

5 triệu lượng nếu em tính không nhầm gần 300k tỉ khoảng mười mấy tỉ đô ( giả thiết 1 lượng xưa bằng 1 lượng này). Chỗ tiền này làm cao tốc 20 làn cho 150 km từ Lạng Sơn về HN! Ngưah nó có mà bay trên đó cũng được!