[Funland] Dịch sách cổ: Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên: chuyện nhà Lý, Lý Thường Kiệt, Nùng Trí Cao.

[doctor76]

Cụ Vua của ta dùng lời lẽ như tự sâu xa trong cõi lòng...thống thiết thế nhưng lại ví mảnh đất như " viên đạn " . Nghe nó như có ngầm ý nói rằng tau đã quen việc binh đao..đánh nhau là tau quen như làm ruông.he he. Cụ nào chắp bút chắc cũng xuất thân quân chủ lực, chứ xuất thân địa phương quân thì khéo lại nói " mảnh đất thần đang cai quản cai thầu nơi phên dậu nhỏ như hình con phóng lợn " he he.

Em đang đọc lướt để dịch, quả là vua Lý nói với vua Tống lời gan ruột, nhưng cũng là tình cảm vì đây là thư riêng, một nghìn năm mà thư vẫn rất hay, và các thông lệ ngoại giao cũng rất chặt chẽ, bắt bẻ nhau từng câu chữ , cụ Lê Văn Thịnh có lỡ lời hơi nhún, bị khiển trách ngay,cụ Lý Thường Kiệt định mang đại binh nói chuyện, nhưng vua Lý không nghe.

 

[Xe nội lước]

Em đang đọc lướt để dịch, quả là vua Lý nói với vua Tống lời gan ruột, nhưng cũng là tình cảm vì đây là thư riêng, một nghìn năm mà thư vẫn rất hay, và các thông lệ ngoại giao cũng rất chặt chẽ, bắt bẻ nhau từng câu chữ , cụ Lê Văn Thịnh có lỡ lời hơi nhún, bị khiển trách ngay,cụ Lý Thường Kiệt định mang đại binh nói chuyện, nhưng vua Lý không nghe.

Nếu quân đông , nước rộng , giỏi nghề kỵ binh giao cụ Kiệt vụ này thì khéo giờ hải quan vn đang căng mình chống dịch ở tỉnh Bắc Kinh rồi cụ nhỉ..he

 

[Arjuna82]

Em đang đọc lướt để dịch, quả là vua Lý nói với vua Tống lời gan ruột, nhưng cũng là tình cảm vì đây là thư riêng, một nghìn năm mà thư vẫn rất hay, và các thông lệ ngoại giao cũng rất chặt chẽ, bắt bẻ nhau từng câu chữ , cụ Lê Văn Thịnh có lỡ lời hơi nhún, bị khiển trách ngay,cụ Lý Thường Kiệt định mang đại binh nói chuyện, nhưng vua Lý không nghe.

Đúng là vua Lý với Ỷ Lan không đồng ý chuyện cụ Kiệt mang đại binh nói chuyện.
Vì nhà Tống chậm trả đất và cụ ấy còn muốn lấn thêm đất.
Nên mẹ con Ỷ Lan đẩy cụ Kiệt về xứ Thanh cho nhẹ đầu

 

[doctor76]

Một vài bức tranh minh họa trận đánh giữa quân Tống và quân Đại Việt, đây là trận đánh giữa phò mã Thân Cảnh Phúc và Quách Quỳ, chữ Hán mô tả như sau:
" Rất nhiều binh lính Giao Chỉ đã chết dưới chân voi, quân Tống thấy quân địch rút lui, [ sau đó quân kỵ] lên ngựa truy kích, quân tướng Giao Chỉ bị giết, đại bại. Hậu quân Tống đã đến bờ sông Phú Lương.
很多交趾兵死在了自家大象的脚下，宋军见敌人溃退，马上趁胜追击，将交趾军杀得大败。
随后宋军到达富良江畔 .

 

[doctor76]

Tranh vẽ viên tướng kỵ binh Trương Thế Củ 叱骑将张世矩

 

[fanmu1234]

Hai ông Hồng Chân Chiêu Văn này là thế tử và vương tử thôi chứ không phải thái tử.
Vì cả hai là con vương gia và nhận tước vương chứ không phải con hoàng đế mà là thái tử.
Hai ông này con khai minh vương Lý Long Bồ.
Ông này viết nhầm chút

Có phải cụ Lát không ,em vẫn mong cụ

 

[doctor76]

Tranh vẽ trận đánh mà Triệu Tiết dùng máy bắn đá bắn chìm chiến thuyền của quân ta, trận này 2 hoàng tử đã hy sinh.

宋军的抛石机也不是吃素的，巨大的石块从天而降，将交趾人木质的战船砸得噼啪作响，随后宋军开始向用木筏冲向交趾的战船，战斗异常激烈，这回交趾人终于知道宋朝人的厉害了。尽管宋朝看似羸弱，但其巨大的战争机器一旦开启，也不是一个小小的交趾可以承受的。此战中，交趾军遭遇重创，太子李洪真被击毙，死尸漫山遍野，就连江水都为之断流三日

 

[haiphdt]

Hôm nào cụ tổng hợp sắp xếp ra hẳn 1 cuốn sách

 

[Arjuna82]

Có phải cụ Lát không ,em vẫn mong cụ

Phải!!! Em đây

 

[Arjuna82]

Tranh vẽ trận đánh mà Triệu Tiết dùng máy bắn đá bắn chìm chiến thuyền của quân ta, trận này 2 hoàng tử đã hy sinh.

宋军的抛石机也不是吃素的，巨大的石块从天而降，将交趾人木质的战船砸得噼啪作响，随后宋军开始向用木筏冲向交趾的战船，战斗异常激烈，这回交趾人终于知道宋朝人的厉害了。尽管宋朝看似羸弱，但其巨大的战争机器一旦开启，也不是一个小小的交趾可以承受的。此战中，交趾军遭遇重创，太子李洪真被击毙，死尸漫山遍野，就连江水都为之断流三日

Máy bắn đá này là máy bắn đá cầm tay thôi.
Sau này khi Mông Cổ nó dùng máy đá của Hồi giáo còn gọi là Hồi Hồi pháo mới kinh khủng.
Không tường thành Trung Quốc nào phòng thủ được hết.
Nó nã là tan nát thành

 

[.Bo My]

Chính sử ta mới ghi vắn tắt vì đếch có dữ liệu thôi.
Sử Tàu nó ghi cực kỳ chi tiết.
Mà sử Tàu nó hay ở chổ nó là tài liệu thứ cấp tức nó ghi nguyên văn mọi tấu sớ biểu và mọi lời đối đáp của vua.
Đầy đủ ngày tháng mục.
Vd lúc đi đánh quan nào bàn thế nào, vua Tàu nói ra sao tấu sớ binh lính lương thảo từng đạo quân thế nào chuyển vận ra sao ghi rõ hết.
Chi tiết đầy đủ không khác gì bộ này của Lý Đào.
Còn sử ta: ngày x tháng y vua xuống chiếu đánh Chiêm mang hai chục vạn quân đi.
Gành thắng lợi giết sạch quân địch bắt vua Chiêm về.
Chấm hết.

Em dốt sử Tống thật nhưng coi chừng cụ nhầm tàng thư lưu trữ với Chính sử. Cụ có tên sách hay link nào là "Chính sử", sử nhà nước của Tống cho em xem ạ. Hồ sơ tàng thư thì là chuyện không công bố, có khi bảo mật 1.000 năm.

 

[Phỡn]

Có phải cụ Lát không ,em vẫn mong cụ

Độ này cụ ấy bớt đưa mộng riêng vào sử nên cụ nhận chưa ra ạ

 

[Bastion.P]

Sấm này của cụ Khiêm, sinh sau thời này 500 năm, chắc ko để áp cho vụ này rồi.

Vậy là cuối cùng nhà Lý không mất đất.
Không biết thư nghị hoà có thật không?. Tác giả có ghi lại không.
Tổn thất của Tống nên đưa vào sách lịch sử lớp 5 , qua thiệt hại binh lính, phu phen, ngựa nghẽo, đúng với sấm ký :
10 phần chết 7 còn 3 ( người)
Chết 2 còn 1 ( ngựa )
Mới ra thái bình.

 

[Bastion.P]

Như trận Tôn Sỹ Nghị cầm 29 vạn Thanh quân sang xâm lược Đại Việt, lúc thua về tổn thất nặng nề phải bán hết gia sản để đền, Càn Long mới tha cho tội chém đầu.

Vụ Triệu Tiết nhường Quách Quỳ làm chủ soái có lẽ còn do lý do này. Thắng thì ko nói, thua mà ko có tiền cộp vào đền cho vua thì ăn bay đầu ngay.

Mấy ô quan văn khôn lắm, hiếm khi nhận làm chủ tướng, làm phó an toàn hơn, chỉ ăn lương cơ bản nhưng thọ hơn

Ngày 19 tháng 3 năm Hy Ninh thứ 9 [ 13/4/1077].

Xuống chiếu yêu cầu kiểm lại số quân, binh mã, phu phen, tài vật trong chiến dịch, 3 ngày sau [ 16/4/1077], Thái Thừa Hy dâng sớ tâu trình cụ thể:

- Số lính lúc đi là 115.000 quân [ bao gồm cả thủy quân], số lính về được [ gồm cả lính bị thương] là: 49.506 người, lúc về trừ đi số chết vì bệnh, bị thương, chết tiếp khi về đến nhà, còn 23.400 người [khỏe mạnh].

- Số phu phen lúc đi: [ hơn] 80.000 người, lúc về [ gồm cả người bị thương, ốm] 10.014 người, sau khi về nước lại chết vì bị thương, bệnh tật, còn lại 6.087 người.

- Số ngựa lúc đi: 9.078 con, lúc về còn 4690 con, sau đó chết thêm, còn lại 3.174 con khỏe mạnh.
- Số tiền chi phí tổng cộng: 5.190.000 lượng vàng. [ Tính 1 lượng là 1 cây vàng, thì số tiền khủng khiếp].

- Ngoài bốn trại Thái Bình, Vĩnh Bình, Cổ Vạn, Thiên Long, và bốn thành Khâm, Liêm, Bạch và Ung bị tàn phá gần hết, mất vài năm chưa khôi phục lại được.

Thừa Hy xin vua cho bọn Quỳ coi các vùng giáp Giao Châu, vua bằng lòng, xuống chiếu ban:
Quách Quỳ coi Đàm Châu, Triệu Tiết coi Quế Châu, Thạch Giám coi Ung Châu và Đào Bật coi Thuận Châu [Quảng Nguyên].

 

[timeout]

Một vài bức tranh minh họa trận đánh giữa quân Tống và quân Đại Việt, đây là trận đánh giữa phò mã Thân Cảnh Phúc và Quách Quỳ, chữ Hán mô tả như sau:
" Rất nhiều binh lính Giao Chỉ đã chết dưới chân voi, quân Tống thấy quân địch rút lui, [ sau đó quân kỵ] lên ngựa truy kích, quân tướng Giao Chỉ bị giết, đại bại. Hậu quân Tống đã đến bờ sông Phú Lương.
很多交趾兵死在了自家大象的脚下，宋军见敌人溃退，马上趁胜追击，将交趾军杀得大败。
随后宋军到达富良江畔 .

Em cũng tìm được đúng cái tranh này định post lên hỏi các cụ. Có vẻ tượng binh là đặc sản của vua tôi nhà mình chứ không phải quân Tống, nhưng trong tranh lại thấy voi đấu voi- trang bị và quân phục 2 bên rất lẫn lộn nên hơi thắc mắc ạ.
Mà 彈丸 em thấy trong Thiều Chỉu ghi là chỗ chật hẹp, cụ chèn nghĩa "viên đạn" làm các cụ đọc nghĩ sai lệch nghĩa mất ạ.
Em bổ sung bức tranh cổ ghi tích Nùng Trí Cao qua ải. Trang phục vũ khí khá ổn đối với quân của các động phía Bắc.

 

[Arjuna82]

Như trận Tôn Sỹ Nghị cầm 29 vạn Thanh quân sang xâm lược Đại Việt, lúc thua về tổn thất nặng nề phải bán hết gia sản để đền, Càn Long mới tha cho tội chém đầu.

Vụ Triệu Tiết nhường Quách Quỳ làm chủ soái có lẽ còn do lý do này. Thắng thì ko nói, thua mà ko có tiền cộp vào đền cho vua thì ăn bay đầu ngay.

Mấy ô quan văn khôn lắm, hiếm khi nhận làm chủ tướng, làm phó an toàn hơn, chỉ ăn lương cơ bản nhưng thọ hơn

Thứ nhất là anh Nghị cầm chỉ 1/10 số 29 vạn sang Đại Việt
Thứ hai anh ấy không bán gia sản đền, anh ấy viết tấu sớ giả bộ kêu khóc thế thôi. Và Càn Long có nói làm gì đến nổi thế và tha cho không phải đền.
Anh ấy vẫn được làm tổng đốc sau thăng lên thượng thư

 

[doctor76]

Em cũng tìm được đúng cái tranh này định post lên hỏi các cụ. Có vẻ tượng binh là đặc sản của vua tôi nhà mình chứ không phải quân Tống, nhưng trong tranh lại thấy voi đấu voi- trang bị và quân phục 2 bên rất lẫn lộn nên hơi thắc mắc ạ.
Mà 彈丸 em thấy trong Thiều Chỉu ghi là chỗ chật hẹp, cụ chèn nghĩa "viên đạn" làm các cụ đọc nghĩ sai lệch nghĩa mất ạ.

Quân của các tù trưởng đã ra hàng Tống đấy cụ, nên giống quân của phò mã Thân Cảnh Phúc thôi.
Nhìn mũ thì rõ hơn, mũ quân Tống màu đỏ.
Đáng tiếc là tạo hình quân, dân, vua, quan...phim ảnh, sân khấu ta cứ ụp luôn trang phục thời Nguyễn vào, lính cứ cho đội nón tốt đỏ, quan cứ cho đội khăn xếp lên đầu.

 

[doctor76]

Em cũng tìm được đúng cái tranh này định post lên hỏi các cụ. Có vẻ tượng binh là đặc sản của vua tôi nhà mình chứ không phải quân Tống, nhưng trong tranh lại thấy voi đấu voi- trang bị và quân phục 2 bên rất lẫn lộn nên hơi thắc mắc ạ.
Mà 彈丸 em thấy trong Thiều Chỉu ghi là chỗ chật hẹp, cụ chèn nghĩa "viên đạn" làm các cụ đọc nghĩ sai lệch nghĩa mất ạ.
Em bổ sung bức tranh cổ ghi tích Nùng Trí Cao qua ải. Trang phục vũ khí khá ổn đối với quân của các động phía Bắc.
View attachment 6730550

Chắc Từ điển Thiền Chửu của cụ là đồ rỏm,chứ chả lẽ Khang Hy từ điển của em sai?

 

[Bastion.P]

Thì cũng được lời nói, chứ đền thế quái nào đủ đc, đủ sức đền may ra có Hòa Thân

Thứ nhất là anh Nghị cầm chỉ 1/10 số 29 vạn sang Đại Việt
Thứ hai anh ấy không bán gia sản đền, anh ấy viết tấu sớ giả bộ kêu khóc thế thôi. Và Càn Long có nói làm gì đến nổi thế và tha cho không phải đền.
Anh ấy vẫn được làm tổng đốc sau thăng lên thượng thư

 

[timeout]

Chắc Từ điển Thiền Chửu của cụ là đồ rỏm,chứ chả lẽ Khang Hy từ điển của em sai?

Ka ka. Ý em là nghĩa từ danwan "viên đạn" nhắc đến trong phần cụ dịch chắc phải có tích hay nghĩa nào đó ạ.