[Funland] Dành cho những ai quan tâm tới Piano, và thích nghe Piano.

[QUANG1970]

Tuy nhiên, nếu ai để ý thì sẽ thương, và cảm thấy thiệt thòi cho những nghệ sĩ lớp trước, đặc biệt là khi nghe những tác phẩm họ thu âm trước đây khoảng 20 năm.
Lúc đó, do kỹ thuật thu âm cũng như lên dây piano chưa chuyên nghiệp và phát triển rực rỡ như ngày nay, khiến cho tiếng đàn của họ khi nghe qua Band đĩa tuy có ngọt ngào truyền cảm nhưng vẫn không có cái sạch, rõ, và sáng long lanh.
.............................................................

............................................................
Horowitz đã trên 5 lần biểu diễn ở Carnegie Hall trong những năm 1946, 1951, 1965, 1966, 1978, đều dùng cây Steinway Newyork của mình nhưng lên théo ý mình (tiếng đàn sáng, rõ long lanh huyền ảo do lên theo La A442 và nhưng xảo thuật Voicing) còn lại, người nghe vẫn không thể nào và không khi nào cảm nhận được tiếng đàn trong rõ sáng sủa (riêng năm 1946 thì có một tình tiết khá thú vị về tần số cây Piano xử dụng!

Cái lý thú đó là các tác phẩm biểu diễn của HOROWITZ tại Carnegie Hall đã được thu đĩa để phát hành, rồi sau đó người ta tập hợp và Up lên trên kênh YouTube,
Trong một clip người ta đã đưa ra một chương trình biểu diễn khá đồ sộ của ông trong vòng gần hai tiếng đồng hồ và bảo rằng đây là tác phẩm ông đánh vào ngày 24/4/1946 và đặc biệt có sự hiện diện của vị nhạc trưởng lừng danh A. Toscanini.

Dĩ nhiên là các tác phẩm được thu âm với kỹ thuật tốt nhất vào thời điểm diễn ra, ngày nay khi chúng ta nghe lại và có thể thấy được là tiếng chất lượng âm thanh còn thua thu bằng điện thoại di động bây giờ, dầu kỹ thuật biểu diễn và ngón đàn của pianist bậc thầy Horowitz thì miễn bàn .
Không những thế tiếng đàn nghe rất tệ, không sạch, chẳng rõ và thiếu cái long lanh. Ngoài lý do kỹ thuật thâu còn bởi một lý do nữa là vì lên dây bằng tai (Aural tuning)!
Đây cách lên dây mà có một người trong cõi Ofun này vô cùng thần tượng cũng như thần thánh nó, và bảo (coi) đó mới là lên dây. Đó là bác Xe vài bánh. Bác này có một ái nữ vốn theo đuổi cái nghiệp đàn địch trong nhiều năm, và bác luôn mang trong đầu cái suy nghĩ là phải lên dây bằng tai thì mới có tiếng đàn đẹp chuẩn, và mới gọi là lên dây piano, bằng không, lên bằng máy thì chỉ là người thợ lấy "bù-lon" xiết ốc.

Cái thú vị nhất là trong Clip này chúng ta sẽ được nghe tiếng piano với ba tần số khác nhau (A440 Hz, A438 Hz và A432 Hz (thậm chí A430 Hz!) điều này theo logic sẽ là:

A/ Sân khấu có ít nhất ba (03) cây đàn piano nếu nghệ sĩ chơi tất cả các tiết mục trong một buổi biểu diễn.
B/ Nếu sân khấu chỉ có một (01) cây đàn piano thì nghệ sĩ phải đánh các tiết mục này trong ba buổi biểu diễn khác nhau hay nói cho dễ hiểu, các tác phẩm này phải được đánh trong ba thời điểm khác nhau.

Theo mặt logic, vì thế mới có ba Tuning PITCH khác nhau, (có nghĩa là phải có ba cây đàn piano khác nhau)!

Mời các bác nghe và đối chiếu Tần số lên dây (Tuning PITCH ) với từng tác phẩm tôi đã liệt kê (chỉ cần CLICK chuột vào Tuning PITCH là nghe được tác phẩm mình muốn)

00:01 Mendelssohn: Variations Sérieuses, Op.54 - La 438 Hz
11:55 Schumann: Arabesque, Op.18 - La A440 Hz
19:54 Prokofiev: Sonata No.7 in B-flat major, Op.83 - La A438 Hz
37:29 Chopin: Andante Spianato & Grande Polonaise Brillante, Op.22 - La A432 Hz
50:38 Chopin: Etude in E major, Op.10 No.3 - La A438 Hz
54:29 Chopin: Etude in C minor, Op.10 No.12 (Revolutionary) - La A440 Hz
57:54 Chopin: Mazurka in C-sharp minor, Op.41 No.1 - La A432 Hz
1:00:49 Chopin: Mazurka in E minor, Op.41 No.2 - La A432 Hz
1:03:26 Liszt/Horowitz: Wedding March & Variations (after Mendelssohn) - La A432 Hz
1:10:17 Scarlatti: Sonata in E major, K.380 - La A440 Hz
1:13:55 Schumann: Träumerei, Op.15 No.7 - La A440 Hz
1:17:08 Kabalevsky: Prelude Op.38 No.24 - La A440 Hz
1:21:48 Brahms: Waltz in A flat, Op.39 No.15 - La A430 Hz !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
1:23:40 Sousa/Horowitz: The Stars and Stripes Forever - La A432 Hz

Theo các bác trường hợp này rơi vào Option A hay B?

 

[QUANG1970]

...........................................................
Tài năng và thiên bẩm của Kissin thì không ai có thể phủ nhận.
Tố chất và tư duy âm nhạc của KIssin cũng là hiếm thấy: Mặc dù nhỏ con, và ngón tay không quá dài nhưng đã xử lý được tất cả các tác phẩm, đòi hỏi kỹ thuật khó, cần những ngón tay dài.

....................... nhưng giờ kỹ thuật ghi âm, cũng như do cây đàn Piano Steinway của khán phòng này, mà hầu như tất cả các tác phẩm được các nghệ sĩ hàng đầu trên thế giới biểu diễn, .............................. người nghe vẫn không thể nào và không khi nào cảm nhận được tiếng đàn trong rõ sáng sủa (riêng năm 1946 thì có một tình tiết khá thú vị về tần số cây Piano xử dụng

Riêng những clip ghi âm trong những năm gần đây thì có cải thiện (Clip bác piano giới thiệu cái nhà cô pianist VN) nhưng vẫn thua những khán phòng nổi tiếng khác (về độ nét, trong, rõ, long lanh khi chơi Mozart, Haydn, Scarlati,...... ) như (Wigmore Hall, Sun Story Hall, Kumho Hall,.... ) các bác chịu khó để ý mỗi khi nghe biểu diễn piano dò xem tên các khán phòng thì sẽ biết.

Một trong những lý do (căn nguyên) mà tiếng đàn ở khán phòng này làm tôi không thích, vì:
+ cái thang âm lên dây (theo kiểu Steiway Newyork) không làm ra tiếng đàn long lanh, sáng, trong và rõ, ......... và,
+ còn có một lý do khác là đây là khán phòng ở Newyork, nên bắt buộc theo truyền thống họ sẽ phải dùng một cái Piano Steinway New York và theo thông lệ của Steinway Newyork là, sẽ được lên dây theo tần số La A440 Hz. mà cây đàn do Kissin biểu diễn bài La Campanella là một vì dụ.
Hai điều này khiến cho tiếng đàn không bao giờ sáng, rõ, trong và lung linh khi nghe các tác phẩm cổ điển, nhưng với nhạc nhẹ, đương đại, Jazz thì OK
Xin nhắc lại, là các bác hãy chịu khó để ý khi nghe và tìm tên cái khán phòng (Hall) nơi biểu diễn, thì sẽ nghiệm ra điều tôi nói.

Để minh họa và chứng minh cho những điều tôi nói ở trên mời các bác nghe tài biểu diễn cũng của KISSIN mới cách đây chín ngày (11/5/2023) tại Viên thủ đô của nước áo (Vienna, Austria).

FYI, cây đàn piano Steinway Hamburg này đã được lên theo thang âm Optimum, lại xử lý từng dây đúng chuẩn, cũng như khán phòng chuyên dành cho nhạc cổ điển, và kỹ thuật thu âm chuẩn xác, dẫn tới tiếng đàn nghe rất ngọt ngào, trong, rõ, nét lại chính xác từng note và long lanh (tuy chưa nhiều ???) cũng như khiến tim người nghe thấy rung động vì sự cộng hưởng (hòa thanh) của các dây, sau khi được lên chuẩn xác và đúng thang âm phù hợp cho các tác phẩm của Sergei Rachmaninov (chiếm thời lượng hơn 2/3 chương trình):

 

[QUANG1970]

Những ai sành nghe nhạc cổ điển, khi nghe nếu để ý chỉ xét về mặt âm thanh sẽ thấy cây piano Steinway Hamburg này khi đánh:

+ Bach: OK có thể được 8-9 điểm: Tiếng đàn rõ, sạch, hòa thanh và "nghe ra" chất Bach
+ Mozart: tạm OK có thể được 7- 8 điểm - tiếng đàn mảnh quá, không sâu, không duyên dáng lắm vì thiếu long lanh
+ Chopin: khá OK có thể được 7.5 - 8.5 điểm. tiếng đàn thiếu đôi chút kịch tính
+ Rachmaninoff : Hoàn hảo có thể được 9 -10 điểm!

Lý do vì sao ư?

Xin thưa tuy tiêu đề là đánh: Bach, Mozart, Chopin, and Rachmaninoff nhưng thực tế các tác phẩm của Rachmaninoff chiếm phần lớn chương trình (hơn hai phần ba thời lượng) do đó ấn tượng về Rachmaninoff sẽ rất sâu và phải chọn một thang âm và kỹ thuật voicing nào để phù hợp nhất với Rachmaninoff đương nhiên "giã gạo thì khỏi ẵm em" do không thể nào môt thang âm và âm sắc phù hợp 100% cho mọi tác giả hay tác phẩm cùng một lúc. Nếu chúng hợp 100% cho tác giả này thì sẽ có thể không hoàn toàn phù hợp với những tác phẩm (tác giả) kia.

Đó là lý do tại sao tuy là một cây Piano lên theo một thang âm Optimum, và voicing nhưng khi đánh nhiều tác giả dưới ngón đàn của một pianist tài ba thì tiếng đàn khi chơi Mozart lại "xếp" chót về độ hay là vậy!

 

[Asura]

...
3/ In closing, ngoài ra, riêng về cái chuyện DYNAMIC của tiếng piano, thì nó chỉ có, thật có với một cây đàn được cân chỉnh máy đúng mức, và người nghệ sĩ có đủ khả năng để khai thác nó ntn.
+ Với một cây đàn Upright độ Dynamic sẽ tầm cỡ 3 cấp độ, nếu canh chỉnh tốt lắm chỉ được 5.
+ Với một cây đàn Grand piano khoảng 7 cấp độ. Chỉ có Steinway grand piano hay những đàn piano cao cấp mà cân chỉnh máy đúng mức thì người ta (pianist) mới làm được 12 cấp độ sắc thái (nuance).

Bác QUANG1970 viết tiếp chủ đề này đi ạ. Em đang hóng dài cổ !

 

[QUANG1970]

3/ In closing, ngoài ra, riêng về cái chuyện DYNAMIC của tiếng piano, thì nó chỉ có, thật có với một cây đàn được cân chỉnh máy đúng mức, và người nghệ sĩ có đủ khả năng để khai thác nó ntn.
+ Với một cây đàn Upright độ Dynamic sẽ tầm cỡ 3 cấp độ, nếu canh chỉnh tốt lắm chỉ được 5.
+ Với một cây đàn Grand piano khoảng 7 cấp độ. Chỉ có Steinway grand piano hay những đàn piano cao cấp mà cân chỉnh máy đúng mức thì người ta (pianist) mới làm được 12 cấp độ sắc thái (nuance).

Bác QUANG1970 viết tiếp chủ đề này đi ạ. Em đang hóng dài cổ !

Viết tiếp về cái chủ đề đó về mặt lý thuyết thì không có gì, nhưng nói lý thuyết thì phải có thực hành lẫn thực tế kèm theo là các ví dụ (clips) và những minh họa khác, cùng những biểu đồ, thông số, ................ vô hình chung nó lại thành một bài hướng dẫn canh chỉnh piano, và thu âm piano tổng quát, cho cái lũ ............... vào đây coi rồi chúng bắt chước và làm bôi bác ra, khéo lại còn càng thêm rách việc!
Ngày nay khi noi chuyện về sửa chữa piano, mua bán đàn nhưng khái niệm, thuật ngữ cùng như công đoạn như; Pitch tuning, Fine tuning, regulation, Voicing, Stringing, key leveling, Key dip, lên "3 dây nghe như một", In-tune, ......... đang nở rộ trong mồm mọi người cả thợ lẫn người bàn đàn (dầu nói ra có làm được hay không?) và nhiều nhiều nữa mà các bác có biết từ ai và từ đâu không?!

Trong thực tế, về kiến thức âm học, thu âm tôi có quen Linh Mục Xuân Thảo ngài là Tiến sĩ âm nhạc tốt nghiệp ở Hoa Kỳ và là thầy đào tạo các Ca trưởng cho các nhà thờ và dòng tu tứ bắc chí nam, còn Piano các kiểu tôi có sẵn trong tay, vì trong các học trò của mình, tôi có đứa là KTV chính của một công ty lớn, kinh doanh đàn cao cấp, muốn piano gì ntn, kiểu nào cũng có. Pianist giỏi để đánh "cho ra" để demo các kiểu âm thanh, nuance ư? Cũng có luôn, vì tôi đã, đang, và sẽ giúp họ không công trong nhiều năm nên hễ nhờ là được. Phương tiện thu âm Demo ư? cứ nghe các clip tôi quay những buổi biểu diễn công cộng bằng điện thoai di động rẻ tiền thôi, coi ntn?

Nhưng để làm gì? Lại cao hứng, và "Cầm .... cho thiên hạ bú" à?
Xin thưa, tôi là đứa chẳng hám danh, không mê tiền, lẫn thèm tình (tình dục). Chỉ thích ..................... làm cho được cái mình muốn và thích thôi, cũng như trêu tức và vạch mặt ................. !

Nên thôi thì, cứ là tùy duyên, và tùy ..................... hứng!

HAPPY WEEKEND!!!!!! ​

 

[Bang lang]

Chắc ko biết nên ko nói được thôi. Nhưng nghe sang thật!

 

[piano]

Tính ra thì cũng oan gia cho cây piano. Trong số các nhạc cụ phổ biến, piano vô địch về dynamic (tạm gọi là độ động) trong khi violin (gần như) vô địch về details. Dynamic liên quan trực tiếp đến công suất tức thời, khả năng "lái" damping factor của Ampli (cả thu lẫn phát), khả nặng chịu đòn của nhện-màng loa/mỉcro ...mà không bị biến dạng (vật liệu phải nhẹ và cứng nhất). Những điều này đều thuộc phạm vi của cấp hi-end trở lên. Lực căng dây của violin đâu đó quanh 100-150kg, hơn guitar một chút. Lực căng dây piano em nhớ đâu đó tới 20 tấn.

Riêng nhạc classical lại càng khủng bố. Em lấy đơn cử DR (dynamic range) yêu cầu cả khâu thu và phát đều tối thiểu là 12. Trong khi các jazz, pop rock loanh quanh 5-6 thôi. Nếu nghe qua Youtube hay Sportify gì đó chỉ có 2-4. Những thông số này đc công bố ngay trong booklet hoặc có thể dùng phần mềm miễn phí như foobar để check.

Cho nên, muốn nghe piano tốt thì buộc phải hi-end cả 2 đầu thu phát. Violin dễ tính hơn chút vì dynamic của nó cũng tập trung chủ yếu ở micro-dynamic

Cảm ơn cụ đã giải thích. Thật sự với 1 người đã chơi đàn như em, nghe piano qua dàn hi end cũng không cách nào thỏa mãn được, dù đã nghe ở nhà bạn em trên 2 cây B&O khá mắc tiền. Loa thể hiện rất tốt vs Violin, Saxophone...nhưng nghe piano thấy thiếu, nhất là để tìm sự cân bằng về mặt âm thanh giữa 2 bè trái phải.

 

[Bang lang]

Cảm ơn cụ đã giải thích. Thật sự với 1 người đã chơi đàn như em, nghe piano qua dàn hi end cũng không cách nào thỏa mãn được, dù đã nghe ở nhà bạn em trên 2 cây B&O khá mắc tiền. Loa thể hiện rất tốt vs Violin, Saxophone...nhưng nghe piano thấy thiếu, nhất là để tìm sự cân bằng về mặt âm thanh giữa 2 bè trái phải.

Bè trái và phải mà cân bằng nghĩa là sao cụ? Về nguyên tắc, em hiểu 2 bè thì phải có một cái là nền, mà đã là nền thì ko thể to bằng chính.

 

[piano]

Con số 12 là chính xác đấy!

1/ Đây là một ý kiến hay nói đúng hơn là thông tin trả lời phần nào cho cái thắc mắc của bác piano nhưng đây chỉ là ý kiến hay thông tin từ phía một người nghe nhạc, mà sành nghe nhạc với những công cụ, thiết bị, cũng như kiến thức đầy đủ.

2/ Tuy nhiên nếu "bó buộc" như vậy, thì chẳng ai (nói đúng và rõ là không nhiều người) có thể có đầy đủ điều kiện để thưởng thức (thu âm nó, rồi phát lại nghe, hay nghe từ các nguồn cung cấp phổ cập) tiếng đàn piano một cách đầy đủ trung thực AMAP.

FYI, dĩ nhiên nó sẽ có những cách xử lý từng bước, những vấn nạn trên, cho những người yêu thích nghe nó, để không được 10 thì cũng được 9 hay chí ít cũng là 7, 8,.....

Khi có giờ và có hứng, tôi sẽ viết một bài phân tích, chia sẻ những kinh nghiệm về các cách xử lý này. Bằng chứng cho các bác thấy, là trong một số những bản thu âm của tôi tuy chỉ mới bằng điện thoại iPhone 8Plus các buổi biểu diễn nơi công cộng, mà tiếng đàn nghe vẫn "gì gì" lắm là vì sao?

3/ In closing, ngoài ra, riêng về cái chuyện DYNAMIC của tiếng piano, thì nó chỉ có, thật có với một cây đàn được cân chỉnh máy đúng mức, và người nghệ sĩ có đủ khả năng để khai thác nó ntn.
+ Với một cây đàn Upright độ Dynamic sẽ tầm cỡ 3 cấp độ, nếu canh chỉnh tốt lắm chỉ được 5.
+ Với một cây đàn Grand piano khoảng 7 cấp độ. Chỉ có Steinway grand piano hay những đàn piano cao cấp mà cân chỉnh máy đúng mức thì người ta (pianist) mới làm được 12 cấp độ sắc thái (nuance).

12 cấp độ sắc thái này là những sắc thái gì vậy bác?

 

[piano]

Bè trái và phải mà cân bằng nghĩa là sao cụ? Về nguyên tắc, em hiểu 2 bè thì phải có một cái là nền, mà đã là nền thì ko thể to bằng chính.

Cân bằng ở đây ko có nghĩa là 2 bên phải to bằng nhau đâu mợ. Phần bass luôn nghe ko rõ nét, bị lấn át bởi phần tay phải. Nếu nghe trên đàn thật thì nghe cả hai phần rất rõ và thấy phần tay trái đóng 1 vai trò rất quan trọng. Nó ko phải là độ lớn, mà là sự sắc nét của âm thanh
Ví dụ như:

 

[Bang lang]

Cân bằng ở đây ko có nghĩa là 2 bên phải to bằng nhau đâu mợ. Phần bass luôn nghe ko rõ nét, bị lấn át bởi phần tay phải. Nếu nghe trên đàn thật thì nghe cả hai phần rất rõ và thấy phần tay trái đóng 1 vai trò rất quan trọng. Nó ko phải là độ lớn, mà là sự sắc nét của âm thanh
Ví dụ như:

Như cụ nói là detail trong âm thanh, em hiểu thế và em nghĩ nếu vậy thì nghe Hi end sẽ rõ hơn chứ nhỉ. Em chưa nghe Hi end nghiêm túc bao h, chỉ nghe ở triển lãm âm thanh. Nhưng em đi nghe live nhiều thì thấy đôi khi cũng thấy bị loãng, trừ khi em được ngồi sát cai đàn. Do vậy, nếu được nghe qua dàn Hi end xịn thì em thấy hơn là đi xem live nếu ko được ngồi sát.

 

[piano]

Dynamics là 1 trong những chủ đề hay ho nhất trên đàn piano, nó gần như là linh hồn trong nghệ thuật trình diễn.
Nếu đã nghe nhạc và muốn thưởng thức 1 cách trọn vẹn, nhất thiết phải nghe tác phẩm được ghi âm trong phòng thu. Nếu thu âm live buổi diễn, cho dù là nghệ sĩ chơi chuẩn xác, thiết bị tối tân, phòng ốc im lặng tuyệt đối, cũng ko thể hay bằng. Vì sao lại thế?
2. Có phải đánh nhẹ là chơi thật khẽ khàng, dè dặt còn đánh mạnh thì cứ phang cả ngón tay, bàn tay xuống thì nó sẽ mạnh?

 

[piano]

Như cụ nói là detail trong âm thanh, em hiểu thế và em nghĩ nếu vậy thì nghe Hi end sẽ rõ hơn chứ nhỉ. Em chưa nghe Hi end nghiêm túc bao h, chỉ nghe ở triển lãm âm thanh. Nhưng em đi nghe live nhiều thì thấy đôi khi cũng thấy bị loãng, trừ khi em được ngồi sát cai đàn. Do vậy, nếu được nghe qua dàn Hi end xịn thì em thấy hơn là đi xem live nếu ko được ngồi sát.

E đang nói và so sánh trên khía cạnh của người...chơi đàn
Còn nghe nhạc muốn hay và rõ nét thì đúng là phải thật gần mới đã tai. Ngồi xa quá thì bao nhiêu chi tiết mất sạch sẽ

 

[Bang lang]

E đang nói và so sánh trên khía cạnh của người...chơi đàn
Còn nghe nhạc muốn hay và rõ nét thì đúng là phải thật gần mới đã tai. Ngồi xa quá thì bao nhiêu chi tiết mất sạch sẽ

Yes. Hồi xưa em cứ nghĩ giống xem phim, ko ngồi hàng ghế đầu nhưng từ hôm em nhảy xuống ngồi hàng ghế khách mời mới thấy khác hẳn.

 

[QUANG1970]

12 cấp độ sắc thái này là những sắc thái gì vậy bác?

ppp ===> fff (bao gồm không có, và có xài pedal Una corda)

 

[QUANG1970]

Bè trái và phải mà cân bằng nghĩa là sao cụ? Về nguyên tắc, em hiểu 2 bè thì phải có một cái là nền, mà đã là nền thì ko thể to bằng chính.

Có nhưng tác phẩm tay trái là bè chính, tay phải lại đệm thì sao? có những phẩm 2 ,3 bè xen kẽ, bè chính (Chant) khi ở tay phải, lúc lại ở tay tay trái thì sao???
Ví dụ bài Chia tay (Tiễn chị) của Glinka này:

 

[QUANG1970]

Dynamics là 1 trong những chủ đề hay ho nhất trên đàn piano, nó gần như là linh hồn trong nghệ thuật trình diễn.
Nếu đã nghe nhạc và muốn thưởng thức 1 cách trọn vẹn, nhất thiết phải nghe tác phẩm được ghi âm trong phòng thu. Nếu thu âm live buổi diễn, cho dù là nghệ sĩ chơi chuẩn xác, thiết bị tối tân, phòng ốc im lặng tuyệt đối, cũng ko thể hay bằng. Vì sao lại thế?
2. Có phải đánh nhẹ là chơi thật khẽ khàng, dè dặt còn đánh mạnh thì cứ phang cả ngón tay, bàn tay xuống thì nó sẽ mạnh?

E đang nói và so sánh trên khía cạnh của người...chơi đàn
Còn nghe nhạc muốn hay và rõ nét thì đúng là phải thật gần mới đã tai. Ngồi xa quá thì bao nhiêu chi tiết mất sạch sẽ

Yes. Hồi xưa em cứ nghĩ giống xem phim, ko ngồi hàng ghế đầu nhưng từ hôm em nhảy xuống ngồi hàng ghế khách mời mới thấy khác hẳn.

Ngày xưa khán phòng to rộng, không dùng Micro và hệ thống tăng âm thì ngồi gần thì nghe rõ, nhưng bây giờ, người sành nghe, nhất là dân chơi nhạc cụ, trừ khi bị điếc, họ sẽ chọn ghế hàng G,E, F là nghe hay nhất (vừa đủ nghe, cộng hưởng âm thanh nhất)!

 

[QUANG1970]

Cân bằng ở đây ko có nghĩa là 2 bên phải to bằng nhau đâu mợ. Phần bass luôn nghe ko rõ nét, bị lấn át bởi phần tay phải. Nếu nghe trên đàn thật thì nghe cả hai phần rất rõ và thấy phần tay trái đóng 1 vai trò rất quan trọng. Nó ko phải là độ lớn, mà là sự sắc nét của âm thanh
Ví dụ như:

Nói cho ngắn gọn: " Ai mà đàn tay trái tốt (rõ, nét, đúng sắc thái) thì sẽ là người cho ra tiếng đàn hay nhất!"

Tất cả các pianist nổi tiếng đều thuận tay trái, hay nếu không thuận TT thì sẽ cố rèn luyện tay trái nhiều nhất.

 

[QUANG1970]

Những ai sành nghe nhạc cổ điển, khi nghe nếu để ý chỉ xét về mặt âm thanh sẽ thấy cây piano Steinway Hamburg này khi đánh:
+ Bach: OK có thể được 8-9 điểm: Tiếng đàn rõ, sạch, hòa thanh và "nghe ra" chất Bach
+ Mozart: tạm OK có thể được 7- 8 điểm - tiếng đàn mảnh quá, không sâu, không duyên dáng lắm vì thiếu long lanh
+ Chopin: khá OK có thể được 7.5 - 8.5 điểm. tiếng đàn thiếu đôi chút kịch tính
+ Rachmaninoff : Hoàn hảo có thể được 9 -10 điểm!

Lý do vì sao ư?
Xin thưa tuy tiêu đề là đánh: Bach, Mozart, Chopin, and Rachmaninoff nhưng thực tế các tác phẩm của Rachmaninoff chiếm phần lớn chương trình (hơn hai phần ba thời lượng) do đó ấn tượng về Rachmaninoff sẽ rất sâu và phải chọn một thang âm và kỹ thuật voicing nào để phù hợp nhất với Rachmaninoff đương nhiên "giã gạo thì khỏi ẵm em" do không thể nào môt thang âm và âm sắc phù hợp 100% cho mọi tác giả hay tác phẩm cùng một lúc. Nếu chúng hợp 100% cho tác giả này thì sẽ có thể không hoàn toàn phù hợp với những tác phẩm (tác giả) kia.
Đó là lý do tại sao tuy là một cây Piano lên theo một thang âm Optimum, và voicing nhưng khi đánh nhiều tác giả dưới ngón đàn của một pianist tài ba thì tiếng đàn khi chơi Mozart lại "xếp" chót về độ hay là vậy!

Đây là minh họa cho điều ở trên:
Mời các bác nghe cũng tác phẩm của Mozart, Piano Sonata No. 9 in D Major, K. 311 qua hai cây đàn với 2 thang âm và 2 pianist khác nhau: Kissin và Sunwook Kim

1/ xét về tay nghề kỹ thuật trình độ kinh nghiệm diễn tấu thì KISSIN so với Sunwook Kim đúng là một trời một vực (Thầy so với trò) nhưng rõ ràng, tuy kỹ thuật tiếng đàn của KISSIN rất hoàn hảo (tay trái thật tuyệt vời!) nhưng vẫn thiếu đi nét long lanh duyên dáng, và thu hút (lôi cuốn) so với tiếng đàn của Sunwook Kim. Mặc dầu Sunwook Kim đánh thua xa KISSIN, lý do chỉ vì cây piano ở Sảnh Wigmore được lên theo thang âm và Voicing đúng với tính chất nhạc của Mozart. Trong khi cây piano KISSIN đánh, như đã nói cái thang âm và voicing lạị phù hợp với Rachmanninoff.

2/ Hai tay của Sunwook Kim không đều nhau, luôn có độ lệch (tay đánh trước tay đánh sau) nghe rất khó chịu. Bắt vô câu đầu tiên khi mới vào (hợp âm ban đầu) là đã thấy cái sai này ngay trong khi KISSIN thì đúng là chơi lão luyện và không thể bắt lỗi được về sự cân bằng hay tay. Điều này cũng phần nào giải thích và minh họa cho điều bác piano nói:

Cân bằng ở đây ko có nghĩa là 2 bên phải to bằng nhau đâu mợ. Phần bass luôn nghe ko rõ nét, bị lấn át bởi phần tay phải. Nếu nghe trên đàn thật thì nghe cả hai phần rất rõ và thấy phần tay trái đóng 1 vai trò rất quan trọng. Nó ko phải là độ lớn, mà là sự sắc nét của âm thanh
Ví dụ như:

 

[Asura]

Cảm ơn cụ đã giải thích. Thật sự với 1 người đã chơi đàn như em, nghe piano qua dàn hi end cũng không cách nào thỏa mãn được, dù đã nghe ở nhà bạn em trên 2 cây B&O khá mắc tiền. Loa thể hiện rất tốt vs Violin, Saxophone...nhưng nghe piano thấy thiếu, nhất là để tìm sự cân bằng về mặt âm thanh giữa 2 bè trái phải.

Bang n Olafsen nói riêng và các hệ thống sử dụng Power Amply Class D tầm hi-end (và các phái sinh) nói chung thừa sức chơi tốc độ nhanh (như kick drum trùm ba) nhưng không đủ "lực" để thể hiện đủ dynamic của classical, nhất là piano. Giá tiền không đại diện đầy đủ cho đẳng cấp của loa. Classical không dành cho số đông. Đa số bà con chơi âm thanh đều nghe Pop, rock, jazz... là chủ đạo. Đó là kiểu nghe thụ động, đi tìm kiếm màu âm hơn là sự chính xác. Cụ có thể thấy khi test hệ thống âm thanh, tuyệt đại đa số dùng jazz và tập trung "khen" tiếng bass hay, tiếng midle tốt...vv.v.. chứ có bao giờ thấy ai khen hệ thống âm thanh này tiếng piano của Glenn Gould đúng là Glenn Gould đâu

Loa BEO nằm giữa ranh gới này, BEO đắt chủ yếu ở nghệ thuật thiết kế chế tác ngoại hình và rất mạnh ở mảng loa đa hướng, gọn nhẹ với ICE power của nó, set-up dễ dàng với điều kiện phòng ốc không đạt chuẩn. Loa nghe được classical sẽ đắt tiền nhưng loa đắt tiền chưa chắc đã nghe được classical.

Dynamic cỡ piano thường phải chơi trên các Power Amply class A hoặc AB cao cấp. Quan trọng nhất là loa phải có dynamic lớn như loa KÈN (horn - diaphragm làm bằng berylium là tốt nhất), loa mành (điện tĩnh)... bét nhất cũng phải loa toàn dải (đời mới, màng loa phẳng...). Nếu có treble plasma nữa thì còn hay hơn. Cụ thử nghe piano trên loa kèn cỡ Accapella Arts xem, bình dân hơn thì loa toàn dải màng phẳng, ma trận nam châm cỡ Manger P2... Loa toàn dải dĩ nhiên dynamic cũng chỉ nhỉnh hơn một chút nhưng nó khắc phục được nhược điểm "hụt/thừa" tại các điểm cắt tần cross-over mà bất cứ loa nhiều driver nào cũng gặp phải dù hi-end đến đâu chăng nữa

Còn violin em thấy mạnh về detail, dynamic cũng tập trung chủ yếu ở micro-dynamic. Cái này thì hầu như hệ thống hi-fi là bắt đầu thể hiện được rồi. Details khá dễ tính, nhưng càng lên cao nó càng khó tính hơn cả dynamic. Nói nôm na thì dynamic nhảy giật cục từng quãng, đã ko chơi được là ko chơi luôn còn detail nó mượt mà và vểnh đuôi như đường cong hàm số mũ vậy