Cầu vượt có ảnh hưởng hay không?
trả nhời: http://khampha.vn/khoa-hoc/cau-vuot-se-anh-huong-den-dan-xa-tac-c7a79992.html
Bài của giáo sư Hảo làm tất cả sử gia và giới khảo cổ im miệng, ko có lấy một bài phản hồi
trả nhời:
1. Gần đây ông Nguyễn Văn Hảo từng làm việc tại Viện khảo cổ học có phátbiểu rằng những dấu vết đã phát hiện vừa rồi ở khu vực mà nhiều người nghĩ rằngđó là khu vực của Đàn Xã Tắc hoàn toàn không chính xác và tất cả những dấu vếtkiến trúc trong khu vực khai quật này không có một đặc điểm nào của Đàn Xã Tắc.Là người chủ trì cuộc khai quật, cũng là người nắm rõ nhất tình hình thực tế,theo ông ý kiến trên có chính xác hay không?
- Không chỉ có ông Hảo, gần đây một số báo có đăng một vài ý kiến phủ nhận việctìm thấy di tích đàn tế Xã Tắc của một số người không nghiên cứu về lịch sử vàkhảo cổ học.
Tôi khẳng định không có chuyện gì là “nhiềungười nghĩ rằng”.
Đã có cả một Hội thảo khoa học về cuộc khai quật đàn Xã Tắc. Trong hộithảo hôm 18/1/2007, chỉ DUY NHẤT có 1 ý kiến nghi ngờ việc đã phát hiện được ditích đàn tế Xã Tắc Thăng Long của ông Nguyễn Vinh Phúc. Không chỉ cá nhân tôi,trong tư cách người phụ trách khai quật ở đó, mà rất nhiều nhà khoa học khác đãcó trao đổi, tranh luận về chuyện này.
Kết luận hội thảo đã “khẳng định di tích là Đàn Xã Tắc”.
Cách đây 2-3 năm, có đồng nghiệp MÁCH rằng ông Hảo lên báo gì đó phủ nhận chuyệntìm thấy đàn Xã Tắc. Tôi chủ động tìm gặp để trao đổi, nhưng ông ấy tránh mặt rồiim lặng không thấy phát biểu ở đâu nữa. Tôi tưởng ông ấy đã hiểu ra vấn đề,nhưng hóa ra không phải.
Ở Viện chúng tôi, ông Hảo là người nghiên cứu về thời đại đồ đá, nên không thể đượcmời dự hội thảo nói trên. So sánh luôn khập khiễng, nhưng chẳng có ai đi hỏi ýkiến một bác sĩ thú y về bệnh của con người cả !
Thực tế, các phát biểu trên một số báo vừa qua đã cho thấy ông Hảo không hiểugì về loại hình kiến trúc đàn tế nói chung, đàn tế Xã Tắc nói riêng. Chính vìthế, trên các báo ông ấy đưa ra các khái niệm không thống nhất (thực ra là SỬACHỮA nhận thức sai trước đó).
Ngay định nghĩa về đàn Xã Tắc ôngấy cũng không nắm được.
Đàn Xã Tắc là nơi tế thần Đất và thần Mùa màng, nhưng ông Hảo bảo: “Đó làđàn để tế đất mà chúng ta quen gọi là đàn Xã Tắc”, rồi lại có CHỮA: “Đólà đàn để tế thần đất và thần Ngũ cốc mà chúng ta quen gọi là Đàn Xã Tắc”.Sao lại là QUEN GỌI được ? Nghĩa đen, XÃ là thần Đất, TẮC là thần Ngũ cốc nhưngphải hiểu đó là thần Mùa màng !
Những cái mà ông ấy nói là đặc điểm của đàn Xã Tắc cũng không chính xác, chứngtỏ một hiểu biết bập bõm.
Đàn tế Đất luôn có hình vuông, đàn tế Trời mới có hình tròn.
Tôi lấy làm lạ là ông Hảo học đại học ở Trung Quốc mà lại không biết gì về đàntế Xã Tắc ở Bắc Kinh. Đàn tế này hình vuông, mặt đàn đắp đất 5 màu (từng bị phánhưng đã phục dựng lại). Tôi cũng lấy làm lạ là ông ấy cũng không biết gì vềđàn tế Xã Tắc thời Nguyễn ở Cố đô Huế. Đàn Xã Tắc ở Huế có hình vuông.
Vậy mà ông ấy lại GIẢNG là: “Ở GIỮA PHÍA TRÊN MẶT CÓ HÌNH TRÒN(biểu tượng cho trời)” Mặt đàn tế Đất sao lại có biểu tượng Trời?
Ông ấy còn nói “Trên mặt của Đàn Xã Tắc thường được dùng GẠCH 5 màu để lát ”(sau có CHỮA là “vật liệu 5 màu”). ThờĐất sao lại lát gạch và dùng vật liệu gì ?
Khi xác định là ông Hảo không hiểu gì về đàn tế nói chung, đàn Xã Tắc nói riêngthì có lẽ không nên nói về chuyện chính xác hay khoa học trong ý kiến của ông ấy!
2. Ông Hảo cũng đưa ra các lập luận cho rằngnhững vết tích trong cuộc khai quật 2006 chứng minh rằng vẫn chưa tìm thấychính xác vị trí Đàn Xã Tắc. Ông có thể đưa ra những chứng cứ và luận điểm khảocổ nào để cho thấy vị trí đã khai quật chính xác là Đàn Xã Tắc?
- Trước hết, vài ba câu của ôngHảo nói trên các báo KHÔNG THỂ COI LÀ LẬP LUẬN PHẢN BIỆN.
Thật khó “đưa ra những chứng cứ và luậnđiểm khảo cổ” trong một vài câu, thậm chí trong 1 bài báo khoa học. Chỉ đểlý giải về nguyên nhân địa danh Xã Đàn còn tồn tại đến nay cũng đã cần ít nhấtvài trang A4 dày đặc chữ .
Tôi không thể dẫn ra đây các bản vẽ, bản ảnh về quátrình khai quật cũng như các nghiên cứu địa tầng, tầng văn hóa, các di tích và di vật đã được phát hiện… là căn cứkhoa học cho việc xác định di tích đàn tế.
Mặt khác, có những vấn đề thuần túy chuyên môn, chỉ những người làm nghề mới hiểu.
Hội thảo ngày 18/1/2000 do UBND thành phố Hà Nội tổ chức dưới sự chủ trì của Chủtịch Nguyễn Quốc Triệu, GS.TS Đỗ Hoài Nam (Chủ tịch Viện Khoa học Xã hội),GS Phan Huy Lê (Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử), GS Vũ Khiêu (Viện Khoa học Xãhội) nhất trí kết luận: “Địa điểm thăm dò khảo cổ đúng là khu vực đàn Xã TắcThăng Long có niên đại kéo dài suốt từ thế kỷ XI đến thế kỷ XVIII”. (Báo cáosố 07/BC-UBND ngày 27/1/2007 của UBND Hà Nội gửi Thủ tướng Chính phủ).
Xin nhắc lại rằng tôi và các đồng nghiệp đã phải làm báo cáo, tranh luận, giảithích trước một hội thảo có các chuyên gia đầu ngành về lịch sử và khảo cổ học.Chúng tôi chịu trách nhiệm về điều đó !
Tôi, trong tư cách cá nhân, luôn sẵn sàng gặp, trao đổi với bất kỳ ai muốn tìmhiểu cặn kẽ vấn đề này. Tôi từng thấy báo VNN tổ chức tọa đàm online. Nếu ông Hảohay ai đó muốn PHẢN BIỆN (và báo VNN thấy cần thiết) xin hãy tổ chức một tọa đàmkhoa học. Nhưng xin nói trước, tôi sẽ thu “học phí” về việc phổ biến kiến thức,dù rẻ thôi !
3. Còn về ý kiến do có tranh cãi về dự áncó nên phục dựng Đàn Xã Tắc hay không và cũng vì không có đủ cơ sở khoa học vàvấp phải sự phản đối của nhiều nhà nghiên cứu nên dự án này đã phải rút lại,theo ông có cơ sở?
- Tôi chưa nghe ai nói đến cái dự án nào như vậy, cho dù Thủ tướng Nguyễn TấnDũng có chỉ đạo: Bảo tồn tốt nhất có thể. (
http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=2&_page=357&mode=detail&document_id=20495)
Phục dựng và bảo tồn là haikhái niệm hoàn toàn khác. Khẳng định đượcđó là di tích của đàn Xã Tắc không đồng nghĩa với việc đã có hiểu biết hoàntoàn đầy đủ để có thể phục dựng.
Cá nhân tôi, từng hơn 20 năm làm nghề trùng tu di tích, PHẢN ĐỐI việc phục dựng.Vì chắc chắn chúng ta không thể có đủ căn cứ khoa học để làm việc đó. Tuynhiên, thật buồn cười khi có một quan chức Hà Nội bảo để phục dựng đàn Xã Tắc sẽmất một nửa đất của quận Đống Đa.
Tôi cho rằng ở đây có một ý đồ đánh tráo khái niệm Bảo tồn và Phục dựng để thuhút PHẢN ĐỐI !
4. Có nhà nghiên cứu văn hóa nhận định rằng cuộc khaiquật năm 2006 là cuộc khai quật khẩn cấp khi một số vật liệu xây dựng cổ phát lộlúc làm đường và không thể xác định đó là nền Xã Đàn đời Lý và cũng không thểxác định đó là vùng lõi của di tích Xã Đàn đời Lý. Vậy đứng trên quan điểm củanhà khảo cổ, ông sẽ trả lời ý kiến trên ra sao?
- Có thể nói việc ông NguyễnHùng Vĩ dùng từ “khai quật khẩn cấp (chữacháy)” là không hiểu chuyện.
Khi có chủ trương mở đường vành đai 1, UBND Hà Nội đã CHỦ ĐỘNG mời Viện Khảo cổhọc khai quật, để giúp xác định CÓ HAY KHÔNG di tích đàn Xã Tắc ở khu vực conđường sẽ đi qua, để có ứng xử phù hợp. Đó là một việc làm tuân thủ đúng luật Disản.
Từ các tháng 4, 5, 6/2006 cán bộ Ban quản lýdi tích và danh thắng Hà Nội và Viện Khảo cổ học đã đi khảo sát chuẩn bị choviệc thám sát và khai quật khảo cổ nhằm tìm vết tích đàn Xã Tắc ở khu dân cưngõ Xã Đàn phường Nam Đồng, quận Đống Đa.
Chúng tôi được bàn giao mặt bằng khu vực này ngay từ đầu, không có chuyện “một số vật liệu xây dựng cổ phát lộ lúc làmđường” rồi mới khai quật.
Từ 30/10/2006 đến 25/11/2006, ba hố thám sát, khai quật khảo cổ học có tổngdiện tích 100m2 đã xác định khu vực này có dấu tích của đàn tế XãTắc. Vì vậy, theo quyết định 5503/QĐ-VHTT của Bộ Văn hoá Thông tin, từ 6/12 đến25/12/2006, ba hố khai quật với tổng diện tích là 800m2, đã khẳngđịnh khu vực này là di tích đàn tế Xã Tắc của kinh đô Thăng Long các thời Lý -Trần - Lê.
Tại hội thảo hôm 18/1/2007,ông Nguyễn Quốc Triệu, bấy giờ là Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã có kết luận:“Thống nhất bảo tồn di tích, cụ thể làxây đường tách ra hai bên di tích. Trên “đảo giao thông” sẽ xây biểu trưng, cụ thể thế nào sẽ tiếp tục tham khảo ý kiến các nhàkhoa học trong một hội thảo khác.”
Tuy nhiên, ông Vĩ không hiểuđược rằng, kể cả khi khai quật chữa cháy vẫn hoàn toàn có thể có những phát hiệnquan trọng. Trong thời gian phụ trách khai quật ở Ô Chợ Dừa, tôi chưa được gặp,làm việc với ông Vĩ lần nào. Tôi cho rằng những phân tích của ông Vĩ đúng là của một người không làm khảo cổ họcchuyên nghiệp.
5. Cho đến thời điểm này người ta vẫn tranh cãi về vùng lõi của Đàn Xã Tắcvà có giả thuyết rằng vị trí chính xác của Đàn Xã Tắc xưa nằm ở chùa Xã Đàn hiệnnay chứ không phải chỗ đặt hòn đá chỗ bùng binh bởi chúng ta chưa tiến hành khảocổ mở rộng ra toàn khu vực này mà chỉ làm ở diện tích thuộc đường giải tỏakhông động đến nhà dân. Vậy quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?
- Ông Vĩ dẫn: “… cụ kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng nhắc trongtác phẩm của ông là trước 1945, đứng trên đê La Thành, nhìn về phía chùa XãĐàn, ta thấy một số đá lổng chổng, ĐÓ LÀ PHẾ TÍCH KHÂM THIÊN GIÁM đời Lý” rồilại đưa ra giả thuyết chùa Xã Đàn làm trên đàn Xã Tắc ?
Nếu ông Vĩ biết ngay trong khu vực đã khai quật có một ngôi miếu chắc lại nghĩkhác.
Theo tôi, dùng từ KHU TRUNG TÂM chính xác hơn từ VÙNG LÕI. Tôi khẳng định khảocổ học đã tìm lại được khu trung tâm đàn tế. Các giả thuyết khác cần được chứngminh qua khai quật khảo cổ học.
Tuy vậy, cũng cần nói ý kiến “vị tríchính xác của Đàn Xã Tắc xưa không phải chỗ đặt hòn đá chỗ bùng binh” lại cóphần đúng. Vì cái đảo giao thông hiện nay gần như NẰM NGOÀI KHU VỰC ĐÃ ĐƯỢCKHAI QUẬT.
Và, hiện nay thiết kế cầu vượt khẳng định KHÔNG XÂM PHẠM CÁI ĐẢO GIAO THÔNG đó(!)
6. Có nguồn tin nói rằng Viện Khảo Cổ chính là đơn vị được giao giải phóngmặt bằng về mặt khảo cổ đối với dự án làm cầu vượt ngã 5 Ô Chợ Dừa đi qua vịtrí Đàn Xã Tắc, ông có biết thông tin này không và ông có cho thông tin trên làcó cơ sở?
- Tôi không biết và không hiểuTHÂM Ý của tin này. Nhưng khảo cổ sao lại đi làm “giải phóng mặt bằng” được? Chuyện về quản lý xin hỏi cơ quan quảnlý, chúng tôi là cơ quan nghiên cứ khoa học.
7. Vấn đề nóng nhất thu hút dư luận những ngày qua chính là mối lo ngại việcxây cầu vượt sẽ làm ảnh hưởng đến di tích Đàn Xã Tắc cũng như phạm Luật Di sản.Vấn đề đặt ra là nếu tiến hành làm cầu, không có gì đảm bảo khi vấp phải ditích, di vật dưới lòng đất thuộc quần thể Đàn Xã Tắc người ta sẽ dừng thi côngvà để các nhà khảo cổ vào cuộc tiếp. Vậy theo ý kiến của ông, chúng ta cầnứng xử với tình thế này thế nào?
- Chuyện đó hoàn toàn có thể xảyra.
Khi tôi khai quật bên này, bà con sống bên kia đường Nguyễn Lương Bằng sang xemvà bảo khi đào móng nhà cũng gặp nhiều hiện vật tương tự. Hoàn toàn có khả năngkhuôn viên của đàn tế Xã Tắc lan trùm cả bên đó.
Hiện nay việc giải tỏa để làmđoạn đường phía bên ấy đã bắt đầu nhưng khảo cổ học chưa được HUY ĐỘNG giốngnhư hồi 2006.
Tuy nhiên đó lại vẫn là việc của các nhà quản lý.
Chúng ta LUÔN cần tuân thủ tốt luật Di sản. Trên thực tế, luôn có những mâu thuẫngiữa bảo tồn di sản và phát triển cần được giải quyết một cách hài hòa.
Đang có một luồng ý kiến rất sai rằng: Hà Nội với bề dày lịch sử hàng nghìnnăm, đào đâu chả có di tích, khảo cổ học cứ khai quật ở đâu là ĐÒI bảo tồn ở đóthì lấy đâu ra đất sống?
Đến ông Phan Đăng Long (Phó trưởng ban thường trực BanTuyên giáo thành ủy ĐCSVN thành phố Hà Nội) còn bảo: “Cái gì cũng bảo tồn hết thì không còn đất cho sự phát triển mới”.
Tôi xin nhắc lại ý kiến một đồngnghiệp rằng: Hiện cả Hà Nội (gồm Hà Đông trước đây) mới chỉ có DUY NHẤT khu ditích Hoàng thành Thăng Long ở khu vực 18 Hoàng Diệu được giữ lại 1 phần để làmbảo tàng ngoài trời.
Di sản vẫn đang phải NHƯỜNG Phát triển đến như thế.
Nếu chuyện đã được ông Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội quyết định từ năm 2007: “Làm đường tách ra hai bên di tích” đượcthực hiện, thì bây giờ không có chuyện phải cân nhắc làm cầu vượt haykhông.
Mong rằng chúng ta không ưutiên phát triển đến mức sẽ làm các thế hệ sau bị ĐỨT GÃY TRUYỀN THỐNG, như quanđiểm của PGS-TS Trịnh Hòa Bình (Viện Xã hội học): “Đàn Xã Tắc và cầu vượt đều là văn hóa” !
này thì nguồn:
https://www.facebook.com/notes/nguyễn-hồng-kiên/nhà-cháu-trả-nhời-báo-vietnamnet/411087908998823
cụ nào vào hét toáng lên rằng cái facebook là giả tạo hộ em cái!
