Tai bác cũng tốt đấy!
Xin thưa:
Cây Steinway đánh ở Do Thái nghe hay nhất (với người thưởng thức) là vì:
+ lên dây theo temperament phổ cập tạo hiệu ứng sân khấu
+ do Daniil Trifonov. một tài năng trẻ đang ở tuổi chớm nở nên làm ra những câu nhạc có màu đẹp, hút hồn khán giả yêu nhac.
+ không chỉ là công của pianist (Daniil Trifonov) mà cả dàn nhạc! Là công trình tập thể
Đây là dàn nhạc Do Thái nên dĩ nhiên mọi nhạc công đều là người Do Thái mà tài năng của người Do Thái là ntn thì ai cùng biết đấy!
Người ta đã từng nói là "
Nếu không có người Do Thái thì người Liên Xô không được nghe nhạc giao hưởng" - trên 50% nhạc công trong dàn nhạc giao hưởng Nga là người Do Thái!
Cây Steinway đánh ở Đức nghe kém hay (với người thưởng thức) là vì:
+ tuy lên dây theo temperament phổ cập tạo hiệu ứng sân khấu nhưng đánh chung với dàn nhạc giao hưởng Mini đúng nghĩa của bác
Xe vài bánh lại không có khán giả nên hiệu ứng cộng hưởng kém.
+ Hélène Grimaud là một tài năng chín muồi khi thu bài này đang ở tuổi sung mãn, những câu nhạc cô làm ra rất đẹp, thi vị và chau chuốt đến mức như lời hát hay ru, tuy nó thiếu yếu tố cộng hưởng sân khấu nhưng âm thanh của chương 2 này rất rõ nét và chính xác!
+ Đây là dàn nhạc Mini của Đức nên nó cũng toát lên tính cách của người Đức mà tính cách của người Đức ntn thì ai cùng biết đấy!
Cây Steinway đánh ở Pháp nghe kém hay (với bác) mặc dầu nó là một trong hai cây được lên dây
chuẩn xác tuyệt đối từng note một (cây này và cây YAMAHA đánh ở Tiệp là hai cây lên dây theo một temperament phổ cập chuẩn xác nhất), lại do có thể nói là một trong những huyền thoại đánh Concerto Mozart 23 này là vì:
+ như đã nói, Menahem Pressler là một trong những huyền thoại đánh concerto 23 này của Mozart, khi thu bài này ông đang 81 tuổi nhìn tay ông đã run khi đánh và giữ note legato nhưng
câu nhạc ông làm ra không chỉ là đẹp mà tinh tế, huê dạng đến mức không thể hay hơn!
tuy nhiên về tổng thể nó thiếu yếu tố cộng hưởng với dàn nhạc vì nếu ai theo dõi hay nghiên cứu văn hóa Pháp nói chung âm nhạc Pháp nói riêng sẽ thấy dân Tây chỉ quen hình thức và sĩ diện, màu mè giống dân Hà Nội nói hay mà làm thì .............. vẫn chỉ là nói còn thực chất ntn thì chắc bác hiểu và trải nghiệm rồi!
Chính do dàn nhạc kém (so với các nước khác) và nhạc trưởng không đủ sức cầm đũa nên một cây đàn do một pianist thiên tài Menahem Pressler, là một trong những huyền thoại đánh concerto 23 này của Mozart, đánh trên cây Steinway được lên dây
chuẩn xác tuyệt đối từng note một theo một temperament phổ cập nhất nhưng nghe vẫn chưa làm hài lòng bác là vậy!
FYI,
Cây YAMAHA đánh ở Tiệp Khắc nghe hay với người thưởng thức (mặc dầu đúng lý ra, khi đánh ở Tiệp Khắc thì dây đàn này phải là PETROF, nhưng buổi thâu band có lẽ phải đánh cây YAMAHA là vì .......... tiền!
) là vì:
+ lên dây theo temperament phổ cập tạo hiệu ứng sân khấu.
+ do Andrew von Oeyen một pianist Mỹ tài năng đánh khi ở tuổi chín nên những câu nhạc có màu đẹp, hay là đương nhiên.
+ Andrew von Oeyen không chỉ đánh mà còn chỉ huy dàn nhạc (Dàn Nhạc Tiệp) nên đây là
công trình của ông mọi thứ đầu cân đong đo đếm theo ý muốn của người Pianist nên ensemble mà lại "lọt tai" người nghe là dễ hiểu.
Nhưng không thể phủ nhận lên dây và canh chỉnh cùng đóng góp một phần cho bài nhạc nên YAMAHA khi chường mặt ra cũng không tệ tí nào nếu không muốn nói là hay, Và chí ít nó cũng hơn cây Steinway ở VN!
Cây Steinway đánh ở VN nghe tệ không chỉ như bác nói (
nghe khá xịt, chênh lệch rõ ràng so với các cây đàn còn lại, thể hiện rất rõ ở phần trầm. Tiếng đàn cảm giác không thoát ra được khi so với các cây khác) mà ai nghe cũng thấy là vì:
+ Hồ Đắc Thủy Hoằng là một Pianist tài năng của VN do thời cuộc bà không được may mắn học hành suông sẻ sau đó bà nỗ lực học và chấp nhận "xóa bàn làm lại" khi qua Mỹ học và thành danh. Lúc thu bài này bà đang ở tuổi chín, những câu nhạc bà làm ra đẹp và chau chuốt ra ngay chất của Mozart. Ở VN cho đến giờ này, có thể nói bà là người chơi Concerto 23 này của Mozart hay nhất,
+ Đây là dàn nhạc của VN các nhạc công lên dây còn chưa chính xác thì nói chi chuyện hòa thanh với lại chả ensemble!
+ Đàn dây bằng tai nhưng một số note lên tuy không sai nhưng thấp cao độ (pitch) E, G, F G#,.... so với temperament phổ cập tạo hiệu ứng sân khấu.
Thợ canh máy chưa "lột hết công suất" của búa đàn khiến độ va dập vào dây chưa optimum cũng như thợ làm voicing chưa đúng cách, khiến tiếng đàn không rền và long lanh.
Thế đấy!!!
.
