[Funland] Cỗ nhà quê

[hungalphaTài khoản đã xác minh]

Quê em cũng ĐBBB. Ngồi 6.

Về món thì cơ bản vẫn từ con ỉn.
Anh em làm cỗ là phải có thêm cái món gỏi. Con lợn vừa pha xong còn nóng hổi là phải làm ngay 1 dải thịt thăn. Điều riêng 1 tay dao ra thái mỏng. Nước tranh, hành tươi cho vào. Đến khi giải lao là anh em có đĩa gỏi làm mấy quại

Quê em còn làm món nem chạo
Ngày bé về quê em hay được làm chân giã thính để trộn vào nem
Nem làm xong ăn với lá sung cũng rất tốn rượu

 

[comcoi]

Ít thực vật quá. Em thấy lạ là mâm 4 à?

 

[V.T.K]

Canh bóng thì sang cỗ phố rồi
Cỗ quê ngả con lợn ra chỉ có su hào, khoai tây nấu xương
Quê mẹ em cỗ vào dịp Tết còn có cà rốt
nữa

Chuẩn cụ, canh bóng là canh phố rồi.
Chứ ném cả bộ xương em lợn này mà ninh nước xuýt, ném mấy củ xu hào vào nữa. Nhậu xong lùa bỡn cũng đc đôi bát cơm
Quẹt đũa ngang mồm, ra bắn bi thuốc lào...

 

[thanh040506]

Quê em còn làm món nem chạo
Ngày bé về quê em hay được làm chân giã thính để trộn vào nem
Nem làm xong ăn với lá sung cũng rất tốn rượu

Món này trước Chí Linh quê e còn làm thịt sống cơ.

 

[LÃO CANH NÔNG]

Bệnh từ mồm vào, cứ ăn lắm gỏi và tiết canh rồi kêu sao lắm bệnh. Ăn cỗ đã miệng rồi còn lấy phần, chả biết mừng đc bn, gia chủ sau bữa cỗ sẽ méo mặt. Ngày xưa đói thì mới cần ăn nhiều thịt, ngày nay cỗ làm ê hề ăn ko hết rất lãng phí. Tóm lại là mấy ông nhà văn chỉ nói cho sướng mồm để lấy danh và nhuận bút.

Cụ dạy quá lời rồi
Cụ chủ muốn biện lên, là để mang tính chất hoài cổ là chính, vì đó là cả 1 quãng thơ ấu của những người đồng đất chúng em.
Vầng thì đành rằng có điều nọ điều kia, hợp lý hoặc không của những điều xưa cũ mang tính tập tục ấy. Nhưng nên hiểu đó là những giá trị tinh thần chúng em muốn hoài cổ - những điều "dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn"

 

[V.T.K]

Quê em còn làm món nem chạo
Ngày bé về quê em hay được làm chân giã thính để trộn vào nem
Nem làm xong ăn với lá sung cũng rất tốn
rượu

Cái nhà anh chạo này hay. Không ngấy, thơm mồm lạ miệng. Lá xung với đinh lăng vừa tốt cho đường ruột, khỏe người, chống độc...
Thui cái thủ đi rồi thái nem chạo cũng là một hương vị khác cụ nhỉ

 

[hungalphaTài khoản đã xác minh]

Món này trước Chí Linh quê e còn làm thịt sống cơ.

Nem với gỏi ko làm từ thịt sống thì làm từ thịt chín chắc?

Mà công nhận Chí Linh nhà chú... giống các quê ở Việt Nam thế

 

[hungalphaTài khoản đã xác minh]

Bệnh từ mồm vào, cứ ăn lắm gỏi và tiết canh rồi kêu sao lắm bệnh. Ăn cỗ đã miệng rồi còn lấy phần, chả biết mừng đc bn, gia chủ sau bữa cỗ sẽ méo mặt. Ngày xưa đói thì mới cần ăn nhiều thịt, ngày nay cỗ làm ê hề ăn ko hết rất lãng phí. Tóm lại là mấy ông nhà văn chỉ nói cho sướng mồm để lấy danh và nhuận bút.

Bao năm rồi cụ chưa về Việt Nam?
À, bao nhiêu năm rồi cụ chưa về quê ăn cỗ quê cùng với họ hàng ở quê?

Ngày nay cỗ quê đã khác xưa nhiều nhưng bài viết của cụ chủ thớt thì em như thấy cụ ấy viết về quê mẹ em 40 năm về trước.

 

[thanh040506]

Nem với gỏi ko làm từ thịt sống thì làm từ thịt chín chắc?

Mà công nhận Chí Linh nhà chú... giống các quê ở Việt Nam thế

Giờ nem chạo toàn làm thịt chín rồi còn gì a?
Trước e về quê thấy họ toàn lấy thịt thăn nhúng qua nồi nước sôi xong thái trộn thính.
Mỡ thì băm thái sống, sáng loáng cho vào trộn cùng.

 

[Thắng_Sơn Tây]

Nhìn mâm toàn thịt ngấy thật

Ngày xưa cỗ nhiều thịt mới ngon ạ. Bây giờ đầy đủ mới sinh ra nhiều thứ để suy nghĩ tính toán kiêng khem.

 

[skuadi]

Bao năm rồi cụ chưa về Việt Nam?
À, bao nhiêu năm rồi cụ chưa về quê ăn cỗ quê cùng với họ hàng ở quê?

Ngày nay cỗ quê đã khác xưa nhiều nhưng bài viết của cụ chủ thớt thì em như thấy hình ảnh quê mẹ em 40 năm về trước

Chuẩn cụ. Chẳng qua ko có cái bàn như thế mà là bàn gỗ, giải chiếu hay phản thôi. Em vẫn nhớ cỗ quê kiểu thế. ăn ngon thôi mà giờ đi vào JW cũng ko thấy ngon bằng.
Lần nào cũng say ông Chã ạ

 

[V.T.K]

Bệnh từ mồm vào, cứ ăn lắm gỏi và tiết canh rồi kêu sao lắm bệnh. Ăn cỗ đã miệng rồi còn lấy phần, chả biết mừng đc bn, gia chủ sau bữa cỗ sẽ méo mặt. Ngày xưa đói thì
mới cần ăn nhiều thịt, ngày nay cỗ làm ê hề ăn ko hết rất lãng phí. Tóm lại là mấy ông nhà văn chỉ nói cho sướng mồm để lấy danh và nhuận bút.

Cụ ơi!

Cỗ trên của em là cỗ lễ cỗ họ/đình. Nên toàn bộ ăn uống và tế lễ là đều đóng theo xuất (offer gọi là share). Chưa tính các vị thành đạt cung tiến thêm cụ nhé. Nên công tác hậu cần xõa, không cần chi li. Không lãng phí là đc. Phần đây là lộc.

Mà việc ai muốn cung tiến tiền hay lễ vật lấy oai đều được nhé. Cung tiến cũng phải xin phép lễ phép theo lệ. Muốn tài trợ ăn món ngon nhiều họ còn không đồng ý. Thích thì tài trợ quỹ khuyến học.

Còn đối với cỗ cưới hiện đại: không phải ai cũng lấy phần, vì vật chất ko phải họ thiếu. Nếu có lấy thì gia chủ còn cảm ơn. Vì họ ko lãng phí, ko đi nhờ người khác ăn dùm, không phải dọn xào nấu lại.
Chứ tiền mừng góp lại hơn nhiều cái mâm cỗ quê em. (Thổ đu ăn ks thì m không rõ ạ)

 

[Ben BMS]

Cụ ở mạn cầu Giẽ ợ?

Không, quê em còn có Tết chó nữa, mồng 4 Tết cả làng ăn chó: Yên Trường xã Trường Yên, Hà Nội.

 

[hungalphaTài khoản đã xác minh]

Giờ nem chạo toàn làm thịt chín rồi còn gì a?
Trước e về quê thấy họ toàn lấy thịt thăn nhúng qua nồi nước sôi xong thái trộn thính.
Mỡ thì băm thái sống, sáng loáng cho vào trộn cùng.

Chuẩn làm nem phải từ thịt sống
Giờ lợn sạch như xưa hiếm lắm nên họ nhúng qua nước sôi cho tái chứ chín hẳn thì có mà thành thịt luộc

 

[Ben BMS]

Toàn là thịt , không thấy rau đâu cả

Ít thực vật quá. Em thấy lạ là mâm 4 à?

Ở quê quanh năm rau cỏ, chí khi có cỗ hay tết nhất phần thịt mới nhiều hơn thôi.

 

[V.T.K]

Ít thực vật quá. Em thấy lạ là mâm 4 à?

Nhiều thực vật nó không gọi là tế lễ nữa cụ/mợ ơi

 

[hungalphaTài khoản đã xác minh]

Ngày xưa cỗ nhiều thịt mới ngon ạ. Bây giờ đầy đủ mới sinh ra nhiều thứ để suy nghĩ tính toán kiêng khem.

Chuẩn lão
Xưa cả tháng mới được miếng thịt nên mâm cỗ nhiều thịt thế này nó mới đã

Hôm Tết em về ăn cỗ quê mẹ em
Rất khác so với cỗ thời bao cấp

 

[duytrinh85]

Cỗ ngồi bốn là theo cách ngày xưa của các cụ. Khi đó chỉ ngồi chiếu ăn, mà chiếu có 4 góc.

 

[thanh040506]

Chuẩn làm nem phải từ thịt sống
Giờ lợn sạch như xưa hiếm lắm nên họ nhúng qua nước sôi cho tái chứ chín hẳn thì có mà thành thịt luộc

Cái món nem chạo lá sung, đinh lăng này tốn bia lắm cơ.

 

[009900a]

Cỗ nhà quê toàn thịt, giống quê em

Kính chào cccm.
Kính chúc cccm xuôi ngược bình an, ấm cúng gđ, cuối tuần thư thái!

Vâng, lại là em, gã trai quê xứ Đoài đất Bắc. Bẹn thủ đô mà nhấp nhô đồi núi. Chắc chả mấy đất nước mà địa giới Thổ đu nhiều núi như ta cccm nhỉ.

Tiếp theo cái tinh thần hoài niệm, "ăn mày dĩ vãng" của - Cái thú nhà quê - em xin phép đổ móng tiếp cái tòa Cỗ nhà quê ạ. (Em là em phồn thực phồn ẩm)

Ăn tiệc, ăn nhậu, oánh choén, đánh chén, uống rượu... dù là đứng, khoanh chân hay ngồi bàn... thôi thì vô vàn cách để gọi cho một bữa Ẩm và Thực ở xứ ta. Ma chay, cưới hỏi, giỗ lễ, liên hoan... ngồi Ẩm và Thực với nhau vẫn là Cỗ.

Thớt này em xin gọi là CỖ cho nó thuần Việt. Dù rằng càng hiện đại, càng Âu hóa thì cái chữ Cỗ nó càng thưa đi vì nó ít sang mồm nhưng hẳn là nếu gắn với truyền thống thì nó còn sang mồm chán phải không cccm!

Tùy nếp mỗi gia đình mỗi dòng tộc, tùy phong tục mỗi làng xã bản huyện, tùy đặc trưng đặc sản và kinh tế mỗi miền quê xuôi ngược, tùy văn hóa vùng miền Bắc-Trung-Nam... thì Cỗ thực sự là vô cùng phong phú.

MỜI CCCM RẢNH CHÂN NHÃ HỨNG GHÉ LẠI CHIA SẺ NÉT VĂN HÓA NÀY Ạ! (Hóng ảnh view)

Em xin mở bát bằng một thứ Cỗ truyền thống mà chỗ em còn giữ lại. Đây là cỗ của đình, của họ tộc giữ lại trong các dịp giỗ họ, giỗ tổ, tế lễ, hội làng. CỖ TRUYỀN THỐNG!

Dù vài chục hay vài trăm mâm thì Cỗ này cũng chỉ dùng lợn tự nuôi tự thịt (1 đến nhiều con nhưng phải lợn to và rất rất to)

Luộc, nướng, áp chảo, ninh hầm... là những cách thức chế biến được áp dụng với gia vị cũng thuần túy như hành, tỏi, gừng riềng mà không dùng đến những cách chế biến cầu kỳ hay những gia vị tân tiến cầu kỳ. Nên em gọi là CỖ NHÀ QUÊ.

Thủ lợn và đuôi lợn cổ xưa là món của mâm cao chiếu trên, là thứ để cúng tế hành lễ, là tượng trưng và thiên hạ trông vào.

Hạ lễ thì cái thủ phải chia THẬT ĐỀU cho mâm các cụ trong họ, hay lý tuần đồ nghè hương cống trong xã... Cái đuôi cắt khoét sâu cả cân thịt được gói riêng cho cụ Nhất trong họ hay là thứ đãi cho nhà anh Mõ của làng sâu lạt bung biêng xách về. Còn lại toàn bộ con lợn được pha ra làm cỗ.

Để có cãi chữ THẬT ĐỀU kia thì Cỗ phải có anh CÂU ĐƯƠNG - danh từ để chỉ các tay dao thớt đầu bếp trong họ trong làng là Người được lựa chọn, có bầu bán và ê kíp, theo "nhiệm kỳ".

1. Tiết canh: từ lúc trói *** lợn đã phải có bác dạng háng khoắng muối hạt để cầm và nếm tiết cho chuẩn. Món khoái khẩu cánh đàn ông mà sai là ông í ngồi ăn không yên đâu. Rồi cứ sụn họng thịt dải nướng, hành nướng rau thơm mà oánh thôi, tiết lợn quá dễ oánh phải không ạ?

2. Thịt luộc: vai, mông, đùi, thăn... Luộc trong một nồi lớn, thái khi vẫn còn nóng. To dài vuông quân chì, rắc muối hạt, đơm đĩa đầy. Cái nồi nước "xuýt" này ngọt khỏi bàn.

3. Áp chảo: ba chỉ dầy, áp chảo giòn bì (không quay lò), thái bản mỏng xếp đĩa

4. Nướng: mông, vai thái vuông bao diêm, ướp mắm và hành khô, tiêu... Nướng xiên than hoa. Có thể thay bằng sườn nướng.

5. Lòng dồi: cũng như mọi nơi, lòng dồi phủ tạng tất tật con lợn được luộc. Riêng món dồi lợn cỗ này không dùng dồi tiết, dồi mỡ mà là dồi nạc băm (chỉ thịt nạc) với hành khô hành tươi. Mỗi đĩa lòng sẽ để một miếng dồi to lên trên miếng gan to, đủ mỗi người một combo 1 miếng như vậy trong mâm. (Khi ăn nta gắp kẹp cắn kèm như humbeger.)

6. Rau: thường là cỗ này không dùng rau lá ạ. Mà là củ xáo: xu hào, khoai tây ninh xương là phổ biến nhất. Thêm một món không thể thiếu đó là củ chuối ninh xương (review sau ạ)

7. Xôi oản trái cây: xôi trắng gạo mới thơm được đóng khuôn vuông, quê em gọi là Oản. + chuối.

8. Rượu nút lá chuối.

Cỗ 4: vâng là cỗ chỉ ngồi 4 người ạ. Đôi lúc thì có thể ngồi 6, nhưng chuẩn đét là ngồi 4, tất cả đồ làm cũng ưu tiên bội số 4. Bốn góc chiếu hoa chính cửa, giống các cụ ngồi Ù Chi nẩy, tổ tôm điếm.

Cỗ lấy phần: không biết gọi là cổ hủ hay là nét tây trước thời đại, không chỉ quê em, nhiều nơi em thấy. Ăn cỗ sẽ lấy phần sau khi ăn. Với mâm các cô/bà thì món dễ chia gói lấy về sau thường được tách riêng để ăn phần khác. Với mâm đàn ông ngập răng thì còn sao chia đó. Cỗ làng cỗ họ, bất luận thượng quan hạ dân, già trẻ lớn bé khi về phải bung biêng gói phần đầy đủ thịt/oản/chuối hỷ hả.

Xếp cỗ: cỗ ngồi 4, xếp theo vai vế, theo giới tính. Cụ ông, cụ bà, nam phụ lão ấu theo tuổi tác vai vế và thành phần chủ khách nội ngoại phải xếp cho đúng. Xếp sai là rách việc với truyền thông show-bit thôn.
Thời gian xếp: khách trước chủ sau. Vai vế tuổi tác từ trên xuống dưới, đàn ông trước đàn bà sau (trẻ con có thể ăn trước). Nếu có biếu phần ai phải biếu trước khi hạ mâm.
Không gian xếp: ưu tiên từ gian giữa ra biên, từ trong nhà ra ngoài sân... (Thiếu mâm thiếu chỗ, trẻ con xưa ngồi chân đống rơm là bình thường)

Ngày xưa nó là miếng ngon dành phần cho người nhà, cha mẹ con cháu... khi mình được đi ăn, là tí thụ lộc họ lộc thánh (miếng lộc thánh bằng gánh lộc trần), là cái dấu cho nta chào nhau bằng câu (cụ đi uống rượu về ạ). Là tí protein chia sẻ thời khó khăn mỗi dịp hiếm hoi có cỗ.

Thời nay vẫn vậy, cỗ 4 gói phần nó là cái bản sắc mà người quê em vẫn hoan hỷ giữ gìn. Và thay vì dùng từ ăn cỗ thì nơi "chặt to - kho mặn" quê em định danh là ĐÓNG CỖ cho nó oách, đúng cái trọng lượng của nó.

Mỗi miền mỗi khác, vô vàn lễ nghi, cách thức, đặc sản đặc trưng ẩm thực vùng miền. Em tin đâu đó cũng sẽ có nét chung của dải đất chữ S này.

Mời CCCM có nhã hứng review để mọi người đc thực vọng ẩm xa Cỗ Việt Nam.

Cháu đeo yếm dãi, lót lá chuối hóng!

P/s: riêng cái bóng đái lợn thì trẻ con chầu chực lấy về chế thành bóng hơi đá chơi!