[Funland] Văn Cao: Mùa Xuân đầu tiên - Ca khúc cuối cùng

[tamock]

Em thấy các nhà viết sử nghiệp dư nhà mình rất thích chèn cảm xúc vào sự kiện nhé:

Sự kiện: Văn Cao 21 tuổi được kết nạp làm thành viên đội ám sát của Việt Minh thời kỳ Nhật xâm chiếm VN. Tổ chức giao ám sát một phiên dịch người Việt đi theo Nhật. Mục đích của tổ chức là để dằn mặt những người khác hoặc là chỉ điểm cần khử sớm thì không ai biết hoặc biết không nói. Tuy nhiên chàng thanh niên đã thực hiện xong nhiệm vụ.

Từ ngữ mô tả: sắt máu; đanh thép; một bóng người lần mò trong bóng tối; dõng dạc lệnh tuyên án; cả làng khiếp sợ; nhắm thẳng vào đầu bóp cò; đầu nứt toác, tóe máu; thủng thẳng nhét súng vào thắt lưng;… chả khác gì truyện trinh thám dù lúc đó Văn Cao đi một mình.

 

[Tống lên]

Đã có nhiều phân tích lý do cấm bài hát của VC, nhưng ngoài khía cạnh ca từ ra thì còn khía cạnh ÂM NHẠC mà ai biết 1 chút nhạc lý cũng sẽ dễ dàng nhận ra:

Từ 1954 đến thời điểm 1976 (bài hát ra đời) ở m Bắc:
1. Hầu như 100% ca khúc sáng tác trong thời kỳ này đều ở giọng TRƯỞNG (vui) - còn lại CẤM CHỈ giọng THỨ: "Không may" là đoạn điệp khúc "Mùa xuân đầu tiên" bị.... VC viết ở giọng THỨ (buồn)
2. Việc sử dụng các tiết tấu vũ khúc phương tây (như Valse trong MXĐT) hầu như là điều cấm kỵ trong "nền âm nhạc CMVN" trong suốt giai đoạn này.

Vâng! Lý do không phát hành thì rất nhiều người phân tích và rất nhiều nguyên nhân.Nhưng tôi chỉ đánh giá trên phương diện cảm nhận cá nhân của người nghe thôi.
Trong khi cả nước đang hân hoan phấn khích với chiến thắng cùng với "...mùa xuân trên trên thành phố..."; và trước đó bao nhiêu năm đều ca ngợi "... cho ta một mùa xuân đầy ước vọng..." vậy mà "...mùa xuân mơ ước đó, xưa có về đâu...(?!)".Và bác thấy có nhiều bản sửa đoạn này.
Bài hát hay và ý nghĩa ở chỗ, nó nhắc khéo cho mọi người(hoặc ai đó) rằng hãy nhớ các bà mẹ còn đang mòn mỏi, mong ngóng đợi con; những người lính sau những gian truân cũng mong ước được trở về nhà.
Còn về giai điệu, nếu bác nghe bài "Tấm áo mẹ vá năm xưa" thì giai điệu cũng không phải là TRƯỞNG nhưng vẫn được phổ biến.

 

[atlas07]

Tiếng Sáo Thiên Thai ko thể sánh với Thiên Thai được cụ ạ,Thiên Thai vẫn là 1 bài hát - có thể nói là đỉnh cao nhất của cụ Văn Cao,tương tự Khối Tình Trương Chi cũng ko thể sánh với Trương Chi,Trường ca sông Lô cũng vậy.Phạm Duy e có cảm giác muốn chứng minh rằng Văn Cao làm được gì thì Phạm Duy cũng có thể làm được cái đấy,có điều cá nhân e thấy chưa với được đến đủ tầm so với các ca khúc của Văn Cao

Nhạc Văn Cao em thích bài bến xuân hơn Thiên Thai
Thiên thai nghe nó mơ hồ và giọng cao quá

 

[doctor76]

Nhạc Văn Cao em thích bài bến xuân hơn Thiên Thai
Thiên thai nghe nó mơ hồ và giọng cao quá

Bến Xuân nghe qua giọng hát Cao Minh rất hay. Ca sĩ Cao Minh có ngồi nói chuyện trực tiếp với cụ Văn Cao trước khi thể hiện bài hát.

 

[doctor76]

Ông Thìn, anh rể một người bạn vong niên của em, kể cho em chuyện dưới đây
Ông Thìn là dân làng bẹp, thỉnh thoảng buổi trưa ghé tiệm thuốc phiện ở phố Đông Kinh (nay là Phan Bội Châu, Hải Phòng). Trưa hôm đó Đỗ Đức Phin cũng tới và bị phím cho Văn Cao. Cụ Thìn kể là cái phòng nơi các cụ làng bẹp đang phê, lúc nào cũng tối. Bỗng cửa hé ra, một bóng người vào và lần mò trong bóng tối, tìm thấy Đỗ Đức Phin đang nằm ở góc trong. Người này (Văn Cao) rút trong túi ra một tờ giấy đọc dõng dạc lệnh tuyên án xử tử Đỗ Đức Phin. Phin đang nửa tỉnh nửa mê chưa phản ứng gì, thì sau khi đọc xong, người ấy rút khẩu súng ra chĩa vào Phin. Phin hoảng nhưng vẫn nói được câu: "Thôi cất súng đi, đừng đùa nữa". Một tiếng nổ vang lên. Cả làng bẹp khiếp sợ thì tiếng người này vang lên: "Các ông đợi xxx phút nữa hãy báo cảnh sát". (lâu rồi em quên mất xxx là 10 phút hay 15 phút). Sau khi cụ Văn Cao rút ra khỏi tiệm nghiện thì một số ông làng bẹp nhỏm dậy (định bỏ chạy hoặc gọi cảnh sát), thì một tiếng cất lên: "Nằm im đấy, đợi cảnh sát đến". Té ra các vụ làng bẹp cũng khôn vãi, vì chạy khỏi hiện trường lúc này dễ bị người Nhật/Pháp nghi là làm tay trong cho Văn Cao (nên mới bỏ chạy)
Ông Thìn vào Nam năm 1954 và đến 1975 vẫn không biết người bắn là cụ Văn Cao

Chứng tỏ cụ Văn Cao ra tay rất gọn,và không chút thương xót bác ạ .

 

[buôn chổi]

Nhiều đấy cụ, ví dụ, Đỗ Mười - công nhân, Nguyễn Chí Thanh - nông dân, Trần Quốc Hoàn - lao động chân tay (làm thuê)...
Họ thuộc thế hệ lập quốc.
Thế hệ sau thì còn nhiều hơn và mỗi ngày một nhiều.

Mấy cụ đấy toàn gia đình có điều kiện, được học hành tử tế đấy ợ, lớn lên theo Đ mới đi vào giai cấp công nông để tuyên truyền vận động đấu tranh cách mạng.

 

[Patriots]

Nhạc Văn Cao em thích bài bến xuân hơn Thiên Thai
Thiên thai nghe nó mơ hồ và giọng cao quá

Các cụ phân tích “mùa xuân đầu tiên” thế nào cháu không biết, nhưng mỗi lần nghe cháu thấy rất hay, và vui phơi phới, chưa kể khi nghe vào dịp tết, nhưng không hiểu tại sao chỉ có mỗi mùa xuân đầu tiên, không có thứ hai, thứ ba kiểu như các ca khúc của Vũ Thành An. Ngoại truyện một chút, không hiểu các cụ có nhận xét này không? Cháu thấy các cụ học trường Pháp rất thích các ca khúc của Văn Cao, ở một môi trường thuận lợi thì Văn Cao sẽ nổi tiếng hơn Trịnh Công Sơn trong văn học nghệ thuật. Tiếc rằng một thời gian dài nhạc của ông không được phổ biến rộng rãi. Cháu nhớ khi ở nước ngoài được nhận quà của gia đình gửi sang ông cụ nhà cháu gửi cho cháu cái đĩa CD nhạc Văn Cao, khi mới nghe không thấy hay nhưng càng nghe càng thấy hay.

 

[atlas07]

Các cụ phân tích “mùa xuân đầu tiên” thế nào cháu không biết, nhưng mỗi lần nghe cháu thấy rất hay, và vui phơi phới, chưa kể khi nghe vào dịp tết, nhưng không hiểu tại sao chỉ có mỗi mùa xuân đầu tiên, không có thứ hai, thứ ba kiểu như các ca khúc của Vũ Thành An. Ngoại truyện một chút, không hiểu các cụ có nhận xét này không? Cháu thấy các cụ học trường Pháp rất thích các ca khúc của Văn Cao, ở một môi trường thuận lợi thì Văn Cao sẽ nổi tiếng hơn Trịnh Công Sơn trong văn học nghệ thuật. Tiếc rằng một thời gian dài nhạc của ông không được phổ biến rộng rãi. Cháu nhớ khi ở nước ngoài được nhận quà của gia đình gửi sang ông cụ nhà cháu gửi cho cháu cái đĩa CD nhạc Văn Cao, khi mới nghe không thấy hay nhưng càng nghe càng thấy hay.

Văn Cao em không thích nhiều lắm chỉ vài bài thôi
Còn nhạc ông Sơn em thích nhiều hơn nhưng lại thích nghe không lời.
Lời nhạc ông Sơn đôi khi nghe chả hiểu gì và rất tối nghĩa

 

[atlas07]

Mấy cụ đấy toàn gia đình có điều kiện, được học hành tử tế đấy ợ, lớn lên theo Đ mới đi vào giai cấp công nông để tuyên truyền vận động đấu tranh cách mạng.

Những trí thức đã bị tẩy gần hết sau cuộc chỉnh-huấn kiểm-thảo năm 1951 và không bố trí nhiệm vụ chủ chốt cho các trí thức này.
Trừ ông G thoát vì có sự bảo lãnh của ông cụ.
Ông G thậm chí còn bị nghi là con nuôi trùm mật thám Pháp.
Vì ông vừa ra tù là được pháp cho đi học và còn được đi dạy.
Ông G sau vụ đó sống khép lại tránh va chạm và lúc nào cũng phải xin ý kiến ban thường vụ cho tất cả mọi hoạt động của mình

 

[kiensurveyor]

Tiếng Sáo Thiên Thai ko thể sánh với Thiên Thai được cụ ạ,Thiên Thai vẫn là 1 bài hát - có thể nói là đỉnh cao nhất của cụ Văn Cao,tương tự Khối Tình Trương Chi cũng ko thể sánh với Trương Chi,Trường ca sông Lô cũng vậy.Phạm Duy e có cảm giác muốn chứng minh rằng Văn Cao làm được gì thì Phạm Duy cũng có thể làm được cái đấy,có điều cá nhân e thấy chưa với được đến đủ tầm so với các ca khúc của Văn Cao

Không đến mức như bác nói đâu
Tuy nhiên chính PD cũng từng khẳng định: Văn Cao tài hoa hơn tôi nhiều ...

 

[hauyenhd]

Các cụ phân tích “mùa xuân đầu tiên” thế nào cháu không biết, nhưng mỗi lần nghe cháu thấy rất hay, và vui phơi phới, chưa kể khi nghe vào dịp tết, nhưng không hiểu tại sao chỉ có mỗi mùa xuân đầu tiên, không có thứ hai, thứ ba kiểu như các ca khúc của Vũ Thành An. Ngoại truyện một chút, không hiểu các cụ có nhận xét này không? Cháu thấy các cụ học trường Pháp rất thích các ca khúc của Văn Cao, ở một môi trường thuận lợi thì Văn Cao sẽ nổi tiếng hơn Trịnh Công Sơn trong văn học nghệ thuật. Tiếc rằng một thời gian dài nhạc của ông không được phổ biến rộng rãi. Cháu nhớ khi ở nước ngoài được nhận quà của gia đình gửi sang ông cụ nhà cháu gửi cho cháu cái đĩa CD nhạc Văn Cao, khi mới nghe không thấy hay nhưng càng nghe càng thấy hay.

Cụ hỏi thế này mà quay về thời đấy là xong dồi đới, mùa xuân thứ 2,3 là mùa xuân nào

 

[LD101]

Em ngưỡng mộ cụ Văn Cao nhất là khoản cụ ấy sáng tác bài Thiên Thai khi mới 18 tuổi, chứng tỏ tài năng kinh người của cụ ấy.
18 tuổi mà cụ ấy viết được 1 tuyệt phẩm như thế, quả là khó tin.

 

[kiensurveyor]

Văn Cao em không thích nhiều lắm chỉ vài bài thôi
Còn nhạc ông Sơn em thích nhiều hơn nhưng lại thích nghe không lời.
Lời nhạc ông Sơn đôi khi nghe chả hiểu gì và rất tối nghĩa

Âm nhạc của ông Sơn giá trị ở ca từ và triết lý trong đó chứ phần nhạc không có gì để bàn nhiều bác.
Nhiều câu em nghe hai mươi mấy năm mới hiểu, nhiều khi tự ồ lên, ô hóa ra đơn giản mà thật sâu sắc.
Sau ngày ông TCS mất 1 năm, rất nhiều sách, hồi ký, tản văn xuất bản, đọc hết mớ đấy lại hiểu thêm đôi chút về nhạc Trịnh.
Nó không tối nghĩa đâu bác ạ, ông TCS là phù thủy ca từ đấy.

 

[atlas07]

Âm nhạc của ông Sơn giá trị ở ca từ và triết lý trong đó chứ phần nhạc không có gì để bàn nhiều bác.
Nhiều câu em nghe hai mươi mấy năm mới hiểu, nhiều khi tự ồ lên, ô hóa ra đơn giản mà thật sâu sắc.
Sau ngày ông TCS mất 1 năm, rất nhiều sách, hồi ký, tản văn xuất bản, đọc hết mớ đấy lại hiểu thêm đôi chút về nhạc Trịnh.
Nó không tối nghĩa đâu bác ạ, ông TCS là phù thủy ca từ đấy.

Vd đây là bài dấu chân địa đàng của ổng
Trời buông gió và mây về ngang bên lưng đèo
Mùa xanh lá loài sâu ngủ quên trong tóc chiều
Cuộc đời đó nửa đêm tiếng ca lên như than phiền
Bàng hoàng lạc gió mấy miền
Trùng trùng ngoài khơi nước lên sóng mềm

Ngựa buông vó người đi chùng chân đã bao lần
Nửa đêm đó lời ca dạ lan như ngại ngùng
Vùng u tồi loài sâu hát lên khúc ca cuối cùng
Một đời bỏ ngõ đêm hồng
Ngoài trời còn dâng nước lên mắt em

Tiếng ca bắt nguồn từ đất khô
từ mưa gió từ vào trong đá xưa
Ðến bây giờ mắt đã mù
Tóc xanh đen vầng trán thơ
Dòng sông đó loài rong yên ngủ sâu
Mới hôm nào bão trên đầu
Lời ca đau trên cao

Ngàn mây xám chiều nay về đây treo lững lờ
Và tiếng hát về ru mình trong giấc ngủ vùi
Rồi từ đó loài sâu nửa đêm quên đi ưu phiền
để người về hát đêm hồng
địa đàng còn in dấu chân bước quên..
Nếu bỏ phần nhạc ra anh đọc hết đoạn này anh có hiểu tác giả đang viết cái gì không?

 

[fresh_air]

Bắt đầu từ năm 1996 đến hết năm 2009, đài RFI ( Pháp) có tiến hành loạt bài phỏng vấn những cụ thuộc phong trào Nhân Văn-Giai Phẩm, đó là các cụ:
Nguyễn Hữu Đang, Lê Đạt, Hoàng Cầm, họa sỹ Trần Duy ( thư ký tòa sạon báo Nhân Văn), em có các file ghi âm này, cụ nào muốn nghe???

Cụ share cho em với, em cảm ơn trước ạ.

 

[doctor76]

Cụ share cho em với, em cảm ơn trước ạ.

Chiều em share cho cụ

 

[Ngao5]

Văn Cao và Nguyễn Trọng Tạo

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Văn Cao

 

[Archer]

Em ngưỡng mộ cụ Văn Cao nhất là khoản cụ ấy sáng tác bài Thiên Thai khi mới 18 tuổi, chứng tỏ tài năng kinh người của cụ ấy.
18 tuổi mà cụ ấy viết được 1 tuyệt phẩm như thế, quả là khó tin.

Ngày xưa các cụ nhà mình giỏi thật. Tinh hoa phát tiết từ sớm. 16 - 18 tuổi đã sáng tác ra được những siêu phẩm rồi. Nhưng số phận lại thường là bi thảm hay mất sớm. Đúng là "chữ tài liền với chữ tai một vần". Như các cụ Đặng Thế Phong, Vũ Trọng Phụng, Văn Cao, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Bính, Bùi Giáng,... Bây giờ thì quá ư là hiếm!

 

[binvn]

Vâng! Lý do không phát hành thì rất nhiều người phân tích và rất nhiều nguyên nhân.Nhưng tôi chỉ đánh giá trên phương diện cảm nhận cá nhân của người nghe thôi.
Trong khi cả nước đang hân hoan phấn khích với chiến thắng cùng với "...mùa xuân trên tên thành phố..."; và trước đó bao nhiêu năm đều ca ngợi "... cho ta một mùa xuân đầy ước vọng..." vậy mà "...mùa xuân mơ ước đó, xưa có về đâu...(?!)".Và bác thấy có nhiều bản sửa đoạn này.
Bài hát hay và ý nghĩa ở chỗ, nó nhắc khéo cho mọi người(hoặc ai đó) rằng hãy nhớ các bà mẹ còn đang mòn mỏi, mong ngóng đợi con; những người lính sau những gian truân cũng mong ước được trở về nhà.

Còn về giai điệu, nếu bác nghe bài "Tấm áo mẹ vá năm xưa" thì giai điệu cũng không phải là TRƯỞNG nhưng vẫn được phổ biến.

Như e đã còm:
Hầu như 100% ca khúc sáng tác trong thời kỳ này đều ở giọng TRƯỞNG (vui) - còn lại CẤM CHỈ giọng THỨ: "Không may" là đoạn điệp khúc "Mùa xuân đầu tiên" bị.... Văn Cao viết ở giọng THỨ (buồn).
Ngoài "Tấm áo..." còn có Hồn tử sĩ (Cả Bắc và Nam đều dùng) giọng Thứ nữa. Đếm trên đầu ngón tay pk cụ.
Giọng Trưởng - Thứ trong Âm nhạc tác động rất lớn và trực tiếp đến cảm nhận của người nghe, và mấy ông cán bộ quản lý văn hóa ở ngoài bắc dc nhồi sọ bởi TQ nhận thức rõ điều này và họ cấm triệt để các nhạc sĩ viết giọng Thứ ko phải điều lạ. Ở LX thì khác, ngay trong thời chiến tranh vệ quốc đang diễn ra, giọng Thứ, những buồn đau mất mát, ca từ tình yêu trai gái... vẫn được cho phép ở 1 mức độ nhất định.

 

[Archer]

Cụ Tạo cũng mới đi đoàn tụ ông bà. Một trong những bài của cụ ấy mà em thích là Làng quan họ quê tôi. Giờ hai cụ ấy lại được ngồi hút thuốc và đối ẩm ở thế giới bên kia rồi. An nhàn và thanh thản!