'Viện sỹ Ageev': Trận chiến vô hình dưới độ sâu 6.000 mét
(
Bình luận quân sự) - GUGI (viết tắt tiếng Nga- Tổng cục nghiên cứu nước sâu) đang “bủa” lưới tình báo quanh nước Mỹ
Lại xin tiếp tục loạt bài của chuyên gia quân sự, kỹ sư Nga Vladimir Tuchkov về chuyên đề vũ khí- trang bị kỹ thuật quân sự Nga và các nước. Bài lần này có tiêu đề và phụ đề trên đăng trên “Svobodnaia Pressa” ngày 26/11/2019.
Tàu nghiên cứu “Viện sỹ Ageev” (Ảnh: bmpd.livejournal.com/)
Lễ hạ thủy tàu nghiên cứu hải dương học “Viện sỹ Ageev” dự án 16450 (mã số Garage-Guys) vừa được tổ chức tại xưởng đóng tàu Kanonersky trên đảo Kanonersky - thành phố St. Petersburg.
Do con tàu này được chế tạo riêng cho Tổng cục nghiên cứu nước sâu (GUGI) của Bộ Quốc phòng LB Nga, nên không có gì đáng ngạc nhiên khi đại diện các cơ quan truyền thống không được phép có mặt tại buổi lễ. Cũng tương tự như với tất cả các sự kiện khác có liên quan đến GUGI - một trong cơ cấu bí ẩn nhất của Nga hiện nay.
Chỉ có điều- lễ hạ thủy diễn ra vào ban ngày, chứ không phải vào ban đêm như trường hợp hạ thủy một tàu ngầm hạt nhân khác trước đó được nhiều chuyên gia cho là phương tiện mang các thiết bị bị hạt nhân không người lái “Poseidon” hay được nói tới thời gian gần đây.
Tại buổi lễ hạ thủy ngày 21/ 11 vừa qua, không có một người “ngoài cuộc” nào – chỉ có các đại diện của GUGI, xí nghiệp- nhà thiết kế và hai nhà máy đóng tàu trực tiếp tham gia sự án đóng con tàu này (?Viện sỹ Ageev”).
Tàu "Viện sỹ Ageev" được giữ bí mật đến mức ngay cả kích thước và lượng giãn nước của nó cũng không được tiết lộ. Nhưng ta có thể khẳng định- vì đây là con tàu là nghiên cứu đại dương, có nghĩa là được chế tạo để hoạt động trên các đại dương, thực hiện những chuyến đi dài nhất, xa nhất, kể cả đến tận bờ biển nước Mỹ- nên chắc chắn nó phải thuộc về lớp tàu hạng nhất. Vì thế nên có thể cho rằng lượng giãn nước của nó không dưới 10 nghìn tấn, và, có thể, còn lớn hơn thế.
Nhưng cần phải nói ngay rằng lần hạ thủy này (ngày 21/11 vừa qua) không phải là lần hạ thủy đầu tiên của "Viện sỹ Ageev". Tàu này được khởi công đóng tháng 9/2016 tại Nhà máy đóng tàu “Pella” (Thị trấn Otradnoe tại tỉnh Leningrad, cách Sant- Peterburg khoảng 40km-ND) theo một dự án do Phòng dự án- thiết kế Phương Bắc đề xuất.
Và chỉ đến tháng 12/2017, tàu đã được âm thầm hạ thủy “kỹ thuật”. Giai đoạn hoàn thiện tàu tiếp theo được tiếp tục cho đến hết năm 2017,- nhưng sau đó (đầu năm 2018) mọi công việc hoàn thiện tàu được lệnh dừng lại. Nhiều khả năng là dự án phải điều chỉnh lại một hạng mục do bên đặt hàng bổ sung một số yêu cầu kỹ thuật mới.
Đến ngày 31/ 8 năm nay (2019), "Viện sỹ Ageev" đã được tàu kéo lai dắt theo sông Nheva đến Nhà máy đóng tàu Kanonersky. Theo khẳng định của trang BMPD, sở dĩ có quyết định như vậy (đưa “Viện sỹ Ageev đến Nhà máy đóng tàu Kanonersky-ND) là do Nhà máy đóng tàu “Pella” không có đủ năng lực sản xuất để tiếp tục các công việc hoàn thiện con tàu.
Và lần này (21/11)- tàu đã được thủy chính thức. Không có một thông tin nào về việc tàu “Viện sỹ Ageev” đã được hoàn thiện xong và bàn giao cho GUGI vào lúc nào.
Chí có thể thấy rất rõ một điều rằng GUGI đang cực kỳ cần con tàu này, bởi vì như đã thấy- nó được đóng với một tốc độ nhanh kỷ lục, dù có tính cả một thời gian phải tạm dừng để chờ điều chỉnh bố sung một số yêu cầu mới như đã nói ở phần trước.
Cũng không có bất kỳ thông tin nào về chức năng của tàu.Tuy nhiên, nếu chịu khó phân tích kỹ những bức ảnh “rò rỉ”, có thể được rút ra được một vài kết luận.
Và ngay cả việc nó được trang bị cho TỔNG CỤC NGHIÊN CỨU NƯỚC SÂU (tác giả viết hoa-NF) cũng cung cấp cho chúng ta một số thông tin khả tín nhất định. (đó là) Kết cấu hình trụ hình trụ mà chúng ta được thấy (qua ảnh rò rỉ) ở giai đoạn dựng thân tàu cho thấy tàu có thể sẽ được sử dụng để “hạ thủy” thợ lặn sâu dưới nước và những thiết bị cần thiết cho công việc của họ ở sâu dưới biển- một chiếc chuông lặn hoặc một thiết bị hoạt động ở vùng biển sâu có người lái.
Hoặc có thể là các phương tiện hoạt động độc lập điều khiển từ xa được trang bị các thiết bị cần thiết, trước hết là các thiết bị trinh sát.
Có nghĩa là “Viện sỹ Ageev” có chức năng giải quyết một phần trong số những nhiệm vụ lâu nay vẫn được giao cho các thiết bị “Losharik”. Nói cho đúng, "Losharik" hoạt động bí mật, được thả từ tàu ngầm, và có thể thực hiện các nhiệm vụ biệt kích.
Các chiến dịch trinh sát nước sâu (của Nga) được thực hiện trên những khu vực có các tuyến cáp ngầm dưới biển của Mỹ và các nước NATO,- tức những tuyến cáp truyền thông tin mật trong các mạng thông tin của Hải quân Liên minh Bắc Đại Tây Dương. Để thực hiện nhiệm vụ này, Hải quân Nga sử dụng thiết bị chuyên dụng đặc biệt- gắn nó vào cáp ngầm và thiết bị này sẽ truyền các dữ liệu thu được về tàu mang nó.
Bằng cách này (gắn thiết bị vào cáp), còn có thể “nhồi” nhiễu vào các tuyến cáp để làm tê liệt hoạt động của các kênh thông tin trong một khoảng thời gian nhất định. Trong trường hợp cần thiết , có thể cắt đứt cáp và như vậy sẽ làm tê liệt các tuyến cáp đó trong một khoảng thời gian dài và đối phương sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức để khôi phục lại. Và đây chính là kịch bản mà người Mỹ sợ nhất.
Nói cho đúng, người Mỹ giờ cũng đã sợ rồi, dù “Viện sĩ Ageev” còn chưa sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ được giao. Lý do là vì GUGI còn có một tàu hải dương học rất hiện đại khác- đó là tàu “Yantar” dự án 22010. Người ta biết nhiều thông tin hơn về nó (so với những thông tin về tàu “Viện sỹ Ageev”).
Tàu này (“Yantar” ) có lượng giãn nước 5.250 tấn. Chiều dài - 108 m, chiều rộng 17 m. Cự ly hoạt động – 8.000 dặm. Tàu được trang bị hai phương tiện lặn sâu có thể làm việc dưới nước ở độ sâu hơn 6 km (6.000m).
Tàu “Yantar” được đưa vào khai thác tháng 5/2015. Và ngay lập tức đã làm cho Bộ Tư lệnh Hải quân Mỹ cực kỳ lo lắng sau khi nó thực hiện một chuyến hải trình dọc bờ biển phía Đông nước Mỹ.
Khi “Yantar” đi qua khu vực bờ biển Canada và tiến về phía nam, Mỹ đã huy động nhiều tàu, máy bay và vệ tinh theo dõi chặt chẽ. Tại sao vậy? vì "Yantar" đi ngang qua các căn cứ tàu ngầm mang tên lửa hạt nhân Mỹ,- đồng thời đi cắt ngang qua các tuyến cáp ngầm.
Tất nhiên, không có bất kỳ thông tin nào từ phía Nga hay từ phía Mỹ về chuyến “săn lùng” tàu hải dương học Nga làm việc cho GUGI của Mỹ nói trên.. Tuy nhiên, xuất hiện một số bằng chứng gián tiếp cho thấy rằng Bộ Tư lệnh Hải quân Mỹ đã “chuyển trạng thái - từ bất an sang hoảng loạn.
Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ (khi đó) đột nhiên ra thông báo cho biết là tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo SSBN-742 Wyoming (lớp “Ohio”) sắp có mặt Scotland. Trong khi những thông tin kiểu này là dạng thông tin tuyệt mật- cả Hải quân Mỹ lẫn Hải quân Nga chưa bao giờ công bố những thông tin như vậy vì ưu thế quan trọng nhất của tàu ngầm chiến lược là khả năng “tàng hình” (giữ bí mật) tuyệt đối.
Sự xuất hiện của một thông tin như vậy của Bộ Tư lệnh chiến lược Mỹ cho phép chúng ta nghĩ tới khả năng là tàu "Yantar" Nga đã phát hiện được chiếc tàu ngầm này (SSBN-742 Wyoming). Cũng như cũng đã chặn và thu được những thông tin truyền qua cáp ngầm về hải trình và mốc thời gian tàu Mỹ sẽ đến địa điểm tiếp theo trên hành trình.
Và đây không phải là một câu chuyện khoa học viễn tưởng, mà nó hoàn toàn là những công nghệ thực tế. Tại Nga, trong khuôn khổ một chương trình nghiên cứu – thiết kế- thử nghiệm mang tên “Garmoniya” (Harmony), các kỹ sư Nga đã thiết kế chế tạo được một hệ thống giám sát không gian ngầm dưới nước có khả năng phát hiện các tàu ngầm.
Đó là một mạng các thiết bị dò âm dưới nước (cả máy dò thụ động và chủ động) đặt dưới đáy biển. Những thông tin thu được từ mạng này sẽ được truyền về sở chỉ huy, và tại sở chỉ huy- chúng (những thông tin đó) được xử lý trên máy tính để có thể “hiển thị được” một bức tranh về tình huống dưới nước.
Vì vậy, "chuyến thăm" của "Yantar" đến bờ biển nước Mỹ rất có thể là một chuyến đi “khảo sát” để chuẩn bị cho việc lắp đặt một mạng thiết bị dò âm như vậy (hệ thống “Harmony”).
Cũng cần phải nói rằng, từ cách đây rất lâu, hơn 60 năm trước, người Mỹ đã lắp đặt một mạng thiết bị thủy âm tương tự như vậy- nó được gọi là SOSUS (SOund SUrveillance System). Tuy nhiên, mạng này chỉ có thể phát hiện một cách có hiệu quả những tàu ngầm thuộc thế hệ một và thế hệ hai.
Với sự xuất hiện của những tàu ngầm thế hệ ba với độ ồn đã giảm rất đáng kể, hệ thống SOSUS này của Mỹ đã không còn ý nghĩa thực tế. Nó vẫn có thể cung cấp các dữ liệu về tọa độ của tàu ngầm (thế hệ ba) nhưng với sai số lên tới 200 km.
Vâng, tàu ngầm thế hệ ba đã thế, trong khi bây giờ đã là các tàu ngầm thế hệ thứ tư . Hệ thống SOSUS Mỹ thực sự đã trở nên hoàn toàn vô dụng, nhưng tháo dỡ nó lại quá tốn kém.
“Harmony" Nga được chế tạo để phát hiện các tàu ngầm các thế hệ mới nhất với sai số (về vị trí) tối thiểu, tức dưới ngưỡng sai số cho phép và cung cấp các dữ liệu về chúng (các tàu ngầm đối phương) cho các máy bay chống ngầm và các tàu ngầm đa năng để “xử lý”.
Xin nói thêm rằng, tại lễ hạ thủy “Viện sỹ Ageev” hôm 21/11/ vừa rồi, trong số những đại diện cho những phòng thiết kế tham gia thiết kế, không chỉ có các chuyên gia từ Phòng thiết kế Trung ương Nhevski, mà còn có cả các kỹ sư của Phòng thiết kế “Malakhit”.
Trong khi như đã biết, (Phòng thiết kế) “Malalkhit", chính là đơn vị nghiên cứu chế tạo hệ thống (mạng) thiết bị phát hiện tàu ngầm “Harmony” như nói ở phần trên .
Hoàn toàn có thể hiểu được là triển khai lắp đặt một hệ thống toàn cầu đòi hỏi phải thực hiện dự án chế tạo một loạt tàu, chứ một mình “Yantar” sẽ không thể đảm đương nổi nhiệm vụ khó khăn này.
Trong đội tàu của GUGI, hiện ngoài “Yantar”, còn có một tàu hải dương học nữa – đó là “Viện sĩ hàn lâm Kovalev”. Trong năm tới (2020),GUGI sẽ nhận thêm (tàu)"Viện sĩ Aleksandrov”. Tất cả các tàu đó đều có khả năng hoạt động trên đại dương .
Hiện hai tàu nữa là "Diamond" và "Evghenhi Gorigledzhan" cũng đã được hạ thủy và đang được lắp đặt trang thiết bị. Tất cả những tàu này đều là nhũng tàu hoạt động trên các đại dương. Sau một thời gian ngắn nữa, tàu “Viện sĩ Ageev” mới hạ thủy cũng sẽ tham gia đội hình này.
Mới cách đây mấy ngày, đã có một thông tin mới về những chiến công của “Yantar “- tàu này đang thực hiện một “chuyến công tác xa” mới nữa tới tận bờ biển nước Mỹ.
Tạp chí Forbes “trân trọng” đưa tin rằng một tàu hải dương học “định hướng gián điệp”của Nga dù đang được bị lực lượng tuần tiễu của Hải quân Mỹ bám sát không rời mắt một phút , đã đột nhiên biến mất khỏi màn hình radar (Mỹ) trước khi nó tiến vào Biển Caribê. Có vẻ như Hải quân Mỹ lại đang có lý do để lo lắng về một chuyện gì đó.
https://baodatviet.vn/quoc-phong/binh-luan-quan-su/vien-sy-ageev-tran-chien-vo-hinh-duoi-do-sau-6000-met-3392383/
