[Funland] Thú vui chiết tự chữ Hán Nôm.

[Jochi Daigaku]

Vãi quả giải thich : nữ thêm gông trên đầu thành AN. Người phụ nữ nên dưới mái nhà thế là cuộc sống bình an rồi.

Hi hi hi, cháu chém cho vui mà, bác trauxanh chém vui là thêm cái roi quất vào mông, nhưng cháu thấy hơi quá, nên sửa lại là cái gông.

 

[kokuka]

Phu tử tòng tử. Các cụ viết dùm hai chữ tử này?

夫 死 从 子

 

[hoviethung]

夫 死 从 子

Cám ơn cụ

 

[kokuka]

Nhưng k có chữ tuất cụ ơi. Ngày 21 chửa biết giờ nào

Không có chữ Tuất nên Kiều đoán mò vào tầm giờ Tuất 19h-20h trời đã tối.

 

[formen]

Không có chữ Tuất nên Kiều đoán mò vào tầm giờ Tuất 19h-20h trời đã tối.

Em nghi có nhiều chữ việt.

 

[trauxanh]

Vãi quả giải thich : nữ thêm gông trên đầu thành AN. Người phụ nữ nên dưới mái nhà thế là cuộc sống bình an rồi. Mà món luận chữ này, tiếng Việt cũng đầy cái hay mà chưa cần tới chữ tượng Hình. Ví dụ nhiều lắm :
lắng nghe : muốn nghe đc trc hết phải lắng ( tai, lắng lòng) xuống
Nguy cơ : trong nguy bao giờ cũng có cơ hội .
Tìm hiểu, thấu hiểu : muốn hiểu phải tìm, tìm kĩ ( thấu)
Biến hoá : dân chơi nó hay nói : Nhiều "biến" quá, e không " hoá" kịp
Luận kiều : chữ tài liền vs chữ tai một vần. Tác giả nguyễn du đã có cái nhìn vượt xa thời đại ông, ông đã tiên đoán sau này nhiều xe cộ, nhiều tài xế thì liền theo đó là nhiều tai nạn

Không có tí Miên đấy thì cả thiên hạ sợ, có tí đó thì chỉ 1 thằng sợ thôi, thiên hạ An.

 

[trauxanh]

Hi hi hi, cháu chém cho vui mà, bác trauxanh chém vui là thêm cái roi quất vào mông, nhưng cháu thấy hơi quá, nên sửa lại là cái gông.

Vui thôi mợ ơi, gọi là “tán chữ”.

 

[formen]

Hi hi hi, cháu chém cho vui mà, bác trauxanh chém vui là thêm cái roi quất vào mông, nhưng cháu thấy hơi quá, nên sửa lại là cái gông.

Có khi ở trong câu

Gái có chồng như đeo gông vào cổ
Giai có vợ như rợ buộc chân

 

[trauxanh]

Giờ ta hay nghe “Hào khí Đông A”...
Thì Đông và A chính là Trần vậy!

 

[Jochi Daigaku]

hai nghệ hai bên - khuyển trên hoả dưới —> chiết tự của chó thui!

Vâng ạ, Trạng nguyên gặp chữ này cũng "khóc" luôn.

 

[Jochi Daigaku]

Tà nguyệt tam tinh
Một vầng trăng sáng, ba sao giữa trời

Đây là "chiết nghĩa" nên cháu xin phép không đưa vào #1.
Giống như câu chuyện "kê cân" của Dương Tu.

Trong một lần Tào Tháo đem quân đi chinh phạt nhà Thục. Quân Thục chống trả quyết liệt và cố thủ vững chắc. Thời gian trôi qua, không thay đổi được tình hình chiến trường đâm ra chán chường, có ý muốn rút nhưng lại ngại xấu hổ trước ba quân, quần thần. Buổi tối, tướng Hạ Hầu Đôn vào trướng xin khẩu lệnh ban đêm cho doanh trại, Tào Tháo ngần ngừ một lúc rồi nói: "Kê cân" (雞筋)(gân gà). Hạ Hầu Đôn thấy khẩu lệnh này lạ lùng quá bèn thắc mắc đem hỏi Dương Tu.

Dương Tu cười lớn rồi bảo Hạ Hầu Đôn chuẩn bị gói ghém đồ đạc, kẻo nội trong ngày nữa Tào Tháo sẽ hạ lệnh rút quân. Dương Tu giải thích rằng khẩu lệnh "gân gà" nói lên tâm trạng của Tào Tháo, vừa muốn rút quân, vừa không muốn bỏ như gân gà, ăn thì không có thịt, bỏ đi thì thấy tiếc. Quả nhiên, Tào Tháo ra lệnh hồi kinh. Việc Dương Tu đoán được ý đến tai Tào Tháo, khiến Tào Tháo rất tức giận, từ đó có ý định giết Dương Tu khi có cơ hội.

Chính sử: Năm Kiến An thứ 24 (219), mùa thu, Dương Tu cùng Tào Thực say rượu đi qua Tư Mã môn, do say sưa mà hạ nhục bộ hạ của Tào Chương. Việc trình lên, Tào Tháo mượn cớ Dương Tu tự cao tự đại, để lộ quân cơ, ra lệnh xử tử Dương Tu. Sau cái chết của Dương Tu, Tào Tháo có gọi Dương Tiêu (con Dương Tu) vào và tặng nhiều đồ phẩm để bồi thường, nhưng Dương Tiêu chỉ có thể bi ai thống thiết.

Tam quốc diễn nghĩa: cái chết của Dương Tu đến nhanh hơn chính sử. Sau khi Dương Tu giải được ý tứ "Kê cân" của Tào Tháo, việc truyền đến tai Tào Tháo khiến Tào Tháo tức giận nên lấy cớ là Dương Tu phao tin làm loạn lòng quân, đem ra chém đầu.

 

[Jochi Daigaku]

Giờ ta hay nghe “Hào khí Đông A”...
Thì Đông và A chính là Trần vậy!

Cảm ơn bác.

Chữ Trần (陳) là ghép bởi chữ Đông (東) và chữ A (阿).

 

[comiki]

Hòa đao mộc lạc
Thập bát tử thành...

 

[Jochi Daigaku]

Hòa đao mộc lạc
Thập bát tử thành...

Chữ Hòa (禾) + chữ Đao (刀) + chữ Mộc (木) ghép lại thành chữ Lê (黎).
Chữ Thập (十) + chữ Bát (八) + chữ Tử (子) ghép lại thành chữ Lý (李).

Lý Công Uẩn lên ngôi thay nhà Lê.

 

[Thanhnguyen92x]

Giai thoại chiết tự của Trạng nguyên Nguyễn Hiền.

Nguyễn Hiền sinh năm 1234 tại làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường (nay là thôn Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định), Ông đỗ Trạng nguyên năm 13 tuổi (trạng nguyên trẻ nhất trong lịch sử khoa cử Việt Nam). Vua Trần Thái Tông thấy ông nhỏ tuổi quá, nên cho về nhà ba năm tu dưỡng tiếp. Tương truyền thời đó sứ thần nhà Nguyên đem một bài thơ ngụ ngôn sang thử nhân tài nước Nam. Bài thơ như sau và đố là chữ gì ?

兩 日 平 頭 日
四 山 蹎 倒 山
兩 王 爭 一 國
四 口 從 紘 間

Phiên âm:

Lưỡng nhật bình đầu nhật
Tứ sơn điên đảo sơn
Lưỡng vương tranh nhất quốc
Tứ khẩu tung hoành gian.

Dịch nghĩa:

Hai mặt trời bằng đầu,
Bốn trái núi điên đảo,
Hai vua tranh nhau một nước,
Bốn miệng ở trong khoảng dọc ngang.

Cả triều đình nhà Trần không ai giải nổi, Vua đành cho vời Nguyễn Hiền. Và đây là lời giải của ông:

Lưỡng nhật bình đầu nhật - hai chữ nhật xếp ngang nhau - 日日
Tứ sơn điên đảo sơn - bốn chữ sơn 山 xoay ngược xuôi
Lưỡng vương tranh nhất quốc - hai chữ vương 王 quay 180o rồi xếp chồng lên nhau.
Tứ khẩu tung hoành gian - bốn chữ khẩu 口 xếp ngang dọc nhau

Kết quả của cả bốn câu đều là chữ "điền" 田 - có nghĩa là ruộng đất.

Cụ Nguyễn Hiền sao em thấy hơi giống Mozart quá tài năng thiên bẩm mà mất sớm.

 

[trauxanh]

Cảm ơn bác.

Chữ Trần (陳) là ghép bởi chữ Đông (東) và chữ A (阿).

Ví dụ nhỏ đó là mình đề cập tới việc chiết tự không chỉ là 1 trò chơi thông thường, mà còn là mật mã cho các nội dung bảo tồn riêng cho 1 nhóm hoặc các bí mật lớn cần lưu giữ dạng “không phổ thông”.
Tức là phương pháp này cũng được dùng như một loại code gây khó khăn cho các bên khác.

 

[kijuto161]

Chiết tự chữ Hán Nôm là một thú vui của người xưa, có thể đơn giản chỉ là một cách học vui vui, chiết tự giúp cho việc nhớ mặt chữ dễ dàng hơn. Nhưng đôi khi, chiết tự cũng có thể dùng để ám chỉ những điều không thể nói thẳng ra (ngôn ngữ hiện đại gọi là code, như cách các cụ OF phải code khi viết còm). Cháu mở thớt này để các cụ nào thích chiết tự vào chém gió cho vui. Chiết tự của các cụ sẽ luôn được cháu cập nhật ở #1.

Mở đầu cháu xin chiết tự chữ 大成 = đại thành.
Sự tích của chữ "đại thành": Ngày xưa, mỗi lần nhạc thay đổi điệu gọi là “nhất thành”, chín lần thay đổi là bản nhạc được hoàn thành và gọi là "đại thành", sau này "đại thành" mang ý nghĩa làm nên việc to lớn.
大成 có thể chiết tự ra là 一 人 万 戈 (nhất nhân vạn qua): một người trải qua vạn lưỡi mác (mà không chết).

(1) Dương Tu chiết tự (cảm ơn bác bTd_11711 đã đóng góp bài này ạ).
Dương Tu (mưu sĩ của Tào Tháo) là người có tài nhưng nhiều lúc quá thông minh khiến Tào Tháo khó chịu. Một lần Dương Tu phò Tào Tháo đi đánh trận ngoài biên ải, có người gửi cho Tào Tháo một hộp bơ, Tào Tháo viết lên đó mấy chữ 一 合 酥 (Nhất hợp tô - Một hộp bơ) rồi để ở bàn. Dương Tu thấy thế liền lấy ra đem chia cho mỗi người một miếng. Khi Tào Tháo tra hỏi, Dương Tu nói:
一 合 酥 (nhất hợp tô) là 一人一口酥 (nhất nhân nhất khẩu tô) - mỗi người một miếng bơ.

(2) Chiết tự chữ đức (德) cảm ơn bác comiki đã đóng góp bài này ạ.
Chim chích mà đậu cành tre (彳), thập trên (十), tứ dưới (罒), nhất đè (一) chữ tâm (心).

(3) Chiết tự chữ gian (姦) cảm ơn bác doccocuukiem đã đóng góp bài này ạ.
Tam nữ (女) thành gian - nên bây giờ cứ nhìn thấy bộ thủ có chữ nữ là khiếp, toàn thấy gian tà nịnh bợ, nô lệ đố kỵ, tham lam yêu quái ma mị...

(4) Chiết tự chữ an (安) cảm ơn bác trauxanh đã đóng góp bài này ạ.
Chữ nữ (女) phải thêm "cái gông" trên đầu thì mới bình an được. Tóm lại là cứ phải nhanh lấy chồng.
Cháu nói đùa đấy, thực ra đó là chữ nữ (女) bên trên là bộ miên (宀)

(5) Cảm ơn bác comiki đã đóng góp bài này ạ.
Tự (字) là chữ, cất giằng đầu, chữ tử (子) là con, con ai con nấy.
Vu (于) là chưng, bỏ ngang lưng, chữ đinh (丁) là đứa, đứa nào đứa này.

(6) Chiết tự thơ Hồ Xuân Hương, cảm ơn vác kokuka đã đóng góp bài này ạ.
Duyên thiên 天 chửa thấy nhô đầu dọc 夫 (Phu là chồng)
Phận liễu 了 sao đà nảy nét ngang 子 (Tử là con)
Chưa chồng sao có con.

(7) Chiết tự Truyện Kiều, cảm ơn hai bác kokuka và comiki đã cùng đóng góp bài này ạ.
Mở xem một bức tiên mai
Rành rành Tích Việt có hai chữ đề
Lấy trong ý tứ mà suy
Ngày hai mươi mốt tuất thì phải chăng.
Tích: 昔 gồm 2 chữ thập ++, chữ nhất - và chữ nhật 日: ngày 21
Việt: 越 leo qua, vượt qua
Ngày 21 leo tường trốn

(8) Chiết tự chữ hảo (好), cảm ơn bác comiki đã đóng góp bài này ạ.
Phụ nữ, chữ nữ (女) mà có con, chữ tử (子) luôn là chuyện tốt lành, chữ hảo (好).

(9) Chiết tự chứ khoát (闊)
Một lần Tào Tháo sau khi đi thăm vườn cảnh của phủ mới được xây, lấy bút viết lên cổng chữ "hoạt" (括) Dương Tu trông thấy bèn sai thợ phá cái cổng để làm nhỏ hơn. Có người hỏi thì Dương Tu nói là làm theo lệnh Tháo. Hôm sau Tháo tra hỏi tại sao Dương Tu dám sửa cổng. Tu nói: thần làm theo lệnh của Chúa công, chữ hoạt (括) nằm trong cái cửa chữ môn (門), nghĩa là chữ khoát (闊) - rộng. Chúa công chê cửa rộng nên thần sửa hẹp lại ạ. Tháo không nói gì, nhưng trong lòng không thích vì Tu thông minh quá.

(10) Hào khí Đông A, cảm ơn bác trauxanh đã đóng góp bài này ạ.
Chữ Trần (陳) là ghép bởi chữ Đông (東) và chữ A (阿). Do đó thường thấy nói đến Hào khí Đông A (nghĩa là hào khí triều Trần).

(11) Chiết tự sấm Lý Công Uẩn lên ngôi thay nhà Lê, cảm ơn bác comiki đã đóng góp bài này ạ.
禾刀木落十八子成 (hòa đao mộc lạc thập bát tử thành).
Chữ Hòa (禾) + chữ Đao (刀) + chữ Mộc (木) ghép lại thành chữ Lê (黎).
Chữ Thập (十) + chữ Bát (八) + chữ Tử (子) ghép lại thành chữ Lý (李).

Chưa thấy chữ “chó thui”? Các cụ OF quan tâm đến món này!

 

[comiki]

Thiên lý trọng kim chung
Bát đao phân mễ phấn.

 

[Jochi Daigaku]

Cụ Nguyễn Hiền sao em thấy hơi giống Mozart quá tài năng thiên bẩm mà mất sớm.

Người tài thường mất sớm.
Bất hứa nhân gian kiến bạc đầu (不许人间见白头).

 

[comiki]

Người cổ lại còn đeo thói nguyệt
Buồng xuân chẳng để lạnh mùi hương.