Em cũng phải bước qua một giai đoạn đó và thời điểm mà em nhận thức rõ nhất là đầu năm 79 khi thấy rất nhiều anh chị từ các làng khác đến nhà em ngủ, sáng hôm sau đi sớm. Hồi đó sôi sục chuyện bành trướng. Đó là dững ấn tượng rất rõ. Tuổi bọn em còn bơi hố bom, chơi bên quanh quả bom lớn có hàng rào bao quanh là bình thường. Cảm nhận về thời bao cấp rõ nhất với nhà em đó là đi xếp hàng mua thịt (mỗi tháng được mua 1.5kg theo suât của ông) và thỉnh thoảng được mua vải, ăn mì sợi, nước mắm, xì dầu ông mua về. Tết đến thì chục nhà dấm dúi thịt lợn chia nhau ăn chung.
Ăn cơm độn sắn thì nhà em không phải ăn nhiều vì em ở với ông bà, mà ông bà có 7 sào ruộng, đủ thóc ăn.
Ông bà còn cho vay thóc và đến vụ lại nhận lại thóc trả nợ, bà làm hàng sáo, buôn bán dép các loại ở chợ Rồng. Nói chúng là cảm nhận rõ nhất là chuyện bà gánh dép mấy chục cân chạy phòng thuế ... hôm nào về bà lấm khắp người là biết ( vì toàn gánh dép đi tắt đường đồng).
Nó là một giai đoạn có đen tối (vì nó o bế sức lao động và sức mạnh của nhân dân trong sản xuất). Giai đoạn đó cũng một phần do bị ảnh hưởng của các cuộc chiến và sự tàn tạ mang tính toàn diện của mọi thành phần kinh tế.
Không có chữ Nếu vì đó là điều mà lịch sử đã ghi. Chỉ mong sao đừng có giai đoạn nào mà sức lao động bị o bế nữa. Em có đi với cụ Lê Đăng Doanh thì cụ ý có chốt lại là: Giai đoạn đổi mới (1986) là giải phóng sự kìm kẹp, sức lao động cho xã hội và giờ thì ta đã đến điểm tối đa của sự giải phóng này rồi. Hiện tại ta cần một sự giải phóng khác đó là Sức sáng tạo và tự do sáng tạo. Hy vọng chính phủ mới và giai đoạn này sẽ làm được điều đó để Con người Việt nam thỏa sức sáng tạo và vươn xa.
===========
PS: Các cụ đã qua giai đoạn đó, cũng nên bớt khắt khe với bọn trẻ ạ, chúng có thể không biết thì hãy giúp chúng biết, đừng mắng mà chúng sẽ không rút ra được bài học mà chúng ta đã bước qua! Nếu họ có chẳng may đưa ra những xét đoán chưa đầy đủ, thì ta bổ sung cho nó đủ. Không có sự đúng sai trong cảm nhận của họ vì họ cũng chỉ nghe và đọc thôi. Nếu họ đã nghe, đọc và nói lại tức là họ cũng quan tâm và muốn biết. Nếu thế thì tại sao không kể để họ biết các vị tiền bối của họ đã bước qua một giai đoạn như nào?