Chuyện nhà thờ tự
Nhà thờ tự thì mỗi nhà mỗi cảnh, mỗi họ lại có mỗi kiểu khác nhau.
Nếu mỗi họ đã có nhà thờ tự chung thì nên giỗ tổ chung (Thái thủy tổ), cúng tế những đại lễ thuộc giòng họ chung. Và mỗi nhà có Con trai nên có bàn thờ riêng thờ gia tiên và Ông bà , cha mẹ (nếu đã mất). Nhờ thờ Tự lớn chưa chắc đã tốt.
Bản chất mỗi bàn thờ gia tiên thờ tại nhà thì nếu hương khói đầy đủ thì các Cửu huyền, ông bà trong Họ sẽ về (phần nào) khi thẳp hương. còn nhà thờ tổ có lớn mà đóng của quanh năm cũng chẳng ai về, chủ yếu có chỗ cho con cháu tụ họp, cúng quảy.
Nhà thờ tổ nên ghép chung với nhà Trưởng họ để tiện dọn dẹp hương khói (có gian ở riêng nhưng ko được bán) và làm thừa tự cho đời sau.
Ngoài giỗ tổ chung, Còn giỗ trong mỗi gia đình các chi riêng, nếu có điều kiện nên làm giỗ từ Ngũ đại trở xuống (Cụ Sơ, Cụ Cố, Cụ Nội, Cha mẹ ), còn không có điều kiện thì làm giỗ từ Tứ đại trở xuống (Cụ Cố, Cụ Nội, Cha mẹ). Các cụ khác thuộc Cửu huyền thất tổ (có thêm các cụ đời cao hơn và thuộc các chi khác) không làm giỗ riêng mà cúng vào các ngày cúng chung trong năm (tháng 7, Tết).
Các buổi cúng chung này có thể làm cúng riêng mỗi nhà, mỗi chi hay cúng chung cả họ trong nhà thờ Tổ tùy đồng thuận Các cao niên giòng họ.
Còn nhiều thứ khác nữa,…
Về nhà thờ tổ, nhà từ đường giòng họ hiện nay nhiều nơi XD quá hoành tráng thiên về dương mà không có tác dụng về âm, gây lãng phí, không hiệu quả...
Mục đích xây nhà thờ tổ để chỗ cho các Tổ tiên các đời, các nhánh (thường gọi là Cửu huyền- thất tổ) có chỗ về ngự và tu tập tại bàn thờ.
Nếu xây nhà thờ lớn, xây biệt lập, con cháu không ở nên 1 năm chỉ giỗ tổ, vài lần; cố lắm là có thắp nhang thêm vào ngày rằm, mùng 1. Còn ngày thường đóng cửa nên thiếu hương khói. nếu mỗi chi nhánh gia đình có bàn thờ riêng thi nhà tổ này chỉ phục vụ 1 vài dịp lớn rồi bỏ không? Các cụ cụ chả về vì thiếu hương khói. Chưa kể thơ không đúng cách hay để lâu ngày có thể vong khác mạnh hơn vô quậy, chiếm giữ.
Vì vậy việc xây nhà thờ tổ nên quy hoạch sao cho gần, sát bên với nhà trưởng tộc (có con trai để nối tiếp), hoặc có thể cùng khu đất ở với trưởng tộc, để Cụ vừa ở, vừa hương khói hàng ngày mới tốt. Nhà thờ làm biệt lập gia đình, sẽ khó hương khói và tốn thêm chi phí thuê người trông nom.
Về kích thước nhà thờ không cần lớn, DT sân lớn chủ yếu phục vụ chỗ cho con cháu tụ tập dịp giỗ, còn phần nhà nên vừa đủ. Nhiều gia đình kết hợp bàn thờ tại nhà trưởng tộc đặt bàn thờ tổ. Chỉ 1 phòng 20-30 m2 cũng đủ (phần âm). Chỗ nào hương khói hàng ngày thì các Cụ về ngự ở đó (ưu tiên trưởng nam, thứ nam, tấm lòng, hiếu thảo, ăn ở, kể cả nhà con gái nếu có thờ,...)
Việc đua nhau làm nhà thờ lớn, lãng phí tốn kém tiền của sẽ là gánh nặng cho con cháu và tốn quĩ đất. Trong khi cách thờ thì quan trọng hơn. Cái quan trọng nhất là mỗi gia đình tự răn dạy con cháu biết nhớ về cội nguồn, nhớ công ơn tổ tiên, Ông bà, cha mẹ; biết tu nhân tích đức làm điều lành lánh điều dữ, sống chuẩn mực đúng đạo làm người là có hiếu với Ông bà tổ tiên rồi.