[Funland] Sai lầm tai hại của Lịch sử Việt Nam.

[Cốc San]

E ko né cụ, e chỉ muốn cụ chỉ ra mục 2.3 e phản biện cụ thì e sai ở đâu; mục 3.3 e phản biện cụ Át thì e sai ở đâu. E cũng chấp nhận cụ nhờ 1 người khác chỉ ra 2 mục đấy e sai ở đâu cũng dc. Xong cái đó rồi chuyển sang cái khác mới được. Nóng vội, đốt cháy giai đoạn làm gì nhỉ.

Có thể cụ mới thấy mục 2.3 e phản biện cụ là cụ bỏ không đọc toàn bộ post đấy của em rồi. Nhỡ đâu mục 3.3 e cũng bảo cụ Át sai, và 2 cụ cùng sai & hòa thì sao nhỉ. Mà thực sự cụ Át cũng dừng ở mức "không rõ" là từ 2/1792 đến 6/1792 thì cụ Diệu đi đâu, làm gì; cụ ý bỏ lửng vậy. Nhưng em là trọng tài thì e dùng sử liệu của chính các cụ để chốt luôn là thời gian đó cụ Diệu không đi đâu hết (ở Nghệ An). Ko thấy cụ phản đối gì em việc đó, chứng tỏ cụ có đọc khỉ gì đâu mà đã cãi om củ tỏi cả lên.

Cụ cứ như 1 mình cụ có ý tưởng link sự kiện để tìm ra tình tiết mới hay sao ý nhảy. Ngay bản thân cụ Át cũng có, và có rất nhiều. Ví dụ ngay trong thớt này, khi cụ ý đưa ra giả thiết là vua QT chính là người dẫn 30K kia đi đánh VT, căn cứ trên 1 tình tiết vua QT lần thứ 2 xuất hiện & ngự ở Cung Đan Dương khi đi đánh VT về tầm 6/1792. Nhg cụ Át sau khi bị phản biện cũng chỉ dừng điều đó ở mức giả thiết, rồi stop, chờ kiếm thêm sử liệu khác để bảo vệ giả thiết của mình, cụ nhé.

Thế cụ nhỉ. Sau post này nếu cụ cho biết ý kiến của cụ về mục 2.3 & 3.3 của e thì e sẽ tiếp chuyện cụ; ngc lại, cụ cứ spam hoặc xách mé em, thì e xin phép cho cụ vào blacklist nhé.

Xin cụ trích dẫn lại mục 2.3 vì tôi ngại lội còm. Nếu cụ lập luận thuyết phục,,chính tôi sẽ mời cụ làm trọng tài vụ Xiêm thắng TS.

THân.

 

[atlas06]

Lập chư hầu phải lập vua, kg thể lập chúa. Chúa có trăm (tù trưởng), còn vua chỉ một. Như cụ nói thì Xiêm lập vua. Điều này chứng tỏ:

1- TS kg chiếm đất Lào, chỉ muốn tỏ hoà hiếu
2- Xiêm chiếm Lào Miên làm chư hầu từ trước khi Diệu đánh trận 1791-1792.

Vậy theo bạn năm 1792 Tây sơn và Xiêm giao tranh trên đất Lào ai thắng?
Tại sao sử Lào và sử Việt đều chép 1 sự kiện 1792 Xiêm tái chiếm viên chăn và Luang phrabang

 

[Cốc San]

Vậy theo bạn năm 1792 Tây sơn và Xiêm giao tranh trên đất Lào ai thắng?
Tại sao sử Lào và sử Việt đều chép 1 sự kiện 1792 Xiêm tái chiếm viên chăn và Luang phrabang

Tôi kg thấy có sử liệu Xiêm vs TS trên đất Lào 1792. Cụ có?

Cụ trưng giúp tôi sử liệu sự kiện Xiêm tái chiếm Viên + Luang. Phải nhìn mốc thời gian mới nói được.

Trận chiến Lào từ 6/1791 đến 5/1792 chỉ có duy nhất Diệu thắng. Kg tính sau 9/1792 vì Huệ đã chết.

 

[atlas06]

Tôi kg thấy có sử liệu Xiêm vs TS trên đất Lào 1792. Cụ có?

Cụ trưng giúp tôi sử liệu sự kiện Xiêm tái chiếm Viên + Luang. Phải nhìn mốc thời gian mới nói được.

Trận chiến Lào từ 6/1791 đến 5/1792 chỉ có duy nhất Diệu thắng. Kg tính sau 9/1792 vì Huệ đã chết.

Diệu rút về đầu 1792 nhé.Theo cụ là tháng 2. Và sau sự kiện đó là sự kiện vua xiêm gửi thư cho Nguyễn Ánh thông báo Lào thắng Tây Sơn vào tháng 5 và cũng năm 1792 Xiêm tái chiếm Viêng Chăn và Luang phrabang.
Cùng với lá thư của giáo sĩ cho thấy có 2 đạo quân xiêm lên ngăn Tây sơn cho thấy liên minh Xiêm Lào đã thắng Tây Sơn nhé

 

[fun4u]

Cụ vào còm #737 nhé: https://www.otofun.net/threads/sai-lam-tai-hai-cua-lich-su-viet-nam.1313637/page-37#post-39781738

Tks!

Xin cụ trích dẫn lại mục 2.3 vì tôi ngại lội còm. Nếu cụ lập luận thuyết phục,,chính tôi sẽ mời cụ làm trọng tài vụ Xiêm thắng TS.

THân.

 

[Cốc San]

Diệu rút về đầu 1792 nhé.Theo cụ là tháng 2. Và sau sự kiện đó là sự kiện vua xiêm gửi thư cho Nguyễn Ánh thông báo Lào thắng Tây Sơn và cũng năm 1792 Xiêm tái chiếm Viêng Chăn và Luang phrabang.
Cùng với lá thư của giáo sĩ cho thấy có 2 đạo quân xiêm lên ngăn Tây sơn cho thấy liên minh Xiêm Lào đã thắng Tây Sơn nhé

Thư Bút bảo 2 đạo quân Xiêm là phỏng đoán.
Cụ cho xin dẫn chứng Xiêm bảo Lào thắng TS 1792.

 

[atlas06]

Thư Bút bảo 2 đạo quân Xiêm là phỏng đoán.
Cụ cho xin dẫn chứng Xiêm bảo Lào thắng TS 1792.

Thư của vua xiêm gửi Nguyễn Ánh tháng 5 1792 nhé
Tháng Năm năm Nhâm Tý (1792), chúa Nguyễn lại gửi thư cho triều đình Xiêm La cho hay một bầy tôi của ông trước đây bị Nguyễn Huệ bắt được nhưng lại tha tội cho làm quan. Viên quan này thường thường tìm cách báo cáo các kế hoạch của bên Tây Sơn cho Nguyễn Ánh. Những tin tức mới nhất mà chúa Nguyễn nhận được là vua Quang Trung đã bố trí lực lượng tại Bắc Hà và toan tính đem quân đánh sang Lào rồi tiến xuống Chân Lạp. Chúa Nguyễn cũng nhấn mạnh rằng một khi Nguyễn Huệ chiếm được Chân Lạp rồi, ông sẽ chia binh hai mặt thủy lục đánh vào Bangkok.

Ðể đối phó với tình hình này, Nguyễn Ánh yêu cầu Bangkok đưa một đạo quân theo đường phía bắc đánh ngang hông Ðàng Ngoài. Cùng lúc đó, chúa Nguyễn sẽ đem hai mặt thủy bộ đánh Quy Nhơn và Huế. Khi nào Xiêm La cử binh xin thông báo cho Gia Ðịnh bằng một văn thư chính thức để hai bên tiện việc phối hợp điều binh.

Triều đình Bangkok đã trả lời như sau:

… Xứ Bắc Hà đã cử quân đánh Vientiane. Quân Lào đã chặn đánh quân Việt tại Phuan và quân Bắc Hà bị đánh bại phải tan vỡ. Quân Vientiane đã lùng bắt được 4.000 người cả đàn ông lẫn đàn bà, trẻ lẫn già, và đưa họ xuống đây [Bangkok]rồi.

Còn chuyện Ông Long Nhương [Nguyễn Huệ] dự định báo thù và toan tính tấn công Ai Lao và Bangkok thì đó là chuyện của ông ta. Chúng tôi không coi đó vào đâu cả. Về việc vua An Nam [tức Nguyễn Ánh] muốn được thông báo một khi Bangkok phát binh để vua An Nam có thể phối hợp tấn công vào Qui Nhơn và Huế thì quả thực Bangkok đang tiến hành việc điều động quân đội từ các khu vực phía đông và ngay từ kinh đô nữa. Sở dĩ có việc này cũng vì tại khu vực này viên trấn thủ Miến Ðiện tại Tavoy là Maengchancha đã xin thần phục Xiêm La.

Maengchancha và những viên chức Miến Ðiện xin được nhà vua che chở nay tình nguyện tấn công vào Martaban và Rangoon. Chiến dịch đánh Ava [tức Miến Ðiện, gọi theo tên một triều đại cũ đóng đô ở Ava] vào lúc này xem ra đầy hứa hẹn và chúng tôi nhất định sẽ đi đến thắng lợi.

Tuy nhiên trong trường hợp nếu chúng tôi cử binh đánh Ông Long Nhương thì sẽ gửi một văn thư có quốc ấn cho vua nước An Nam. Chúng tôi mong vua An Nam [tức chúa Nguyễn] chăm lo việc quốc sự và giữ cho bền vững.
https://nghiencuulichsu.com/2017/09/08/tuong-quan-xiem-viet-cuoi-the-ki-xviii/

 

[Cốc San]

Em xin phép tổng hợp lại nội dung & kết quả vụ cá cược như sau:

1.Nội dung cá cược (còm #644): "(1792) Trần Quang Diệu đặt chân đến khu vực Nam Hà của Nguyễn Ánh kiểm soát nơi ông giáo sĩ truyền đạo".

Cụ Cốc San khẳng định "Có"; cụ atlas06 khẳng định "không" !!!

Lưu ý: Các lập luận, dẫn chứng chỉ được được tính cho các post từ còm #644 !!!

2. Lập luận của cụ Cốc San :
2.3. Bình:
- 2 nguồn dẫn (A), (B) có tính "chính thống" khá cao; được chấp nhận bởi các viện nghiên cứu (như A), hoặc được trích dẫn trong nhiều sách tham khảo có uy tín (như B, được dẫn trong Nguyễn Lương Bích, Phạm Ngọc Phụng (1976), Tìm hiểu thiên tài quân sự của Nguyễn Huệ, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân; Việt Nam thời Tây Sơn-Lịch sử nội chiến 1771-1802. Tác giả: Tạ Chí Đại Trường Nhà xuất bản: Công an Nhân dân. Năm xuất bản: 2007). Do vậy, độ khả tín ở mức chấp nhận được.
- việc móc nối 2 đoàn quân trong 2 tài liệu khác nhau của cụ là chưa rõ ràng, và cũng không hợp lý do số lượng, mục tiêu chiến lược của 2 đoàn này là khác nhau, trong 2 bối cảnh khác nhau của năm 1791 & 1792. (i)
- Các đoạn trích "Chúng tràn vào qua đường Lào mà chúng đã chiến thắng" & "Giờ đây chúng làm chủ hầu hết Nam Hà" bị trích dẫn không đầy đủ, bỏ qua thông tin ở giữa 2 đoạn trích này là "Nhưng Thượng đế đã đảo ngược bão tố ... đã rút lui". Cụ thể như trong còm #660:
"Chúng tôi luôn luôn sống trong tình trạng thường trực báo động; tình thế bấp bênh của nhà vua làm cho số phận của chúng tôi cũng bấp bênh theo. Trong tháng 2 [1792] vừa rồi, chúng tôi bị bắt buộc phải bỏ rơi con chiên, đi trốn, để thoát khỏi tay kẻ thù [Tây Sơn]. Chúng tràn vào khoảng ba chục ngàn quân, qua đường Lào mà chúng đã chiến thắng, tới Cao Mên... Nhưng Thượng đế đã đảo ngược bão tố, cho chúng tôi chút yên thân; hoặc vì chúng sợ những tầu buôn Tây phương đến đây khá nhiều; hoặc vì chúng bị hai đạo quân Xiêm chận lại không cho vào Cao Mên, nên chúng đã rút lui. Giờ đây chúng làm chủ gần hết Nam Hà, chinh phục tất cả Bắc Hà và có lẽ cả nước Lào mà chúng vừa cướp bóc.

Vương quốc Nam Hà bị chiến tranh tàn phá từ 20 năm nay. Dân chúng rất lầm than, bị những công trình xây dựng đè nát, thuế nặng, đói khát xâu xé, chiến tranh tận diệt, số phận họ như thế đó. Năm rồi trải qua một nạn đói rất nhiều người chết. Nam Hà trong tình trạng tuyệt vọng; những kẻ theo vua thật khốn khổ; nhưng những kẻ theo ngụy còn khổ hơn."

Vậy thứ nhất, không thể coi việc "Giờ đây chúng làm chủ hầu hết Nam Hà" là hệ quả của "Chúng tràn vào qua đường Lào mà chúng đã chiến thắng" được, vì trước đó, "chúng đã rút lui". (ii)

Thứ hai, nội dung "Trong tháng 2 [1792] vừa rồi, chúng tôi bị bắt buộc phải bỏ rơi con chiên, đi trốn" có thể được hiểu LM Le "bị bắt buộc" bỏ chạy 2/1792 là theo kế hoạch của phía truyền giáo khi mới nghe tin đồn đoán về 1 cuộc chiến có tính hủy diệt từ đầu năm, cũng như Tây Sơn đang thắng lớn ở VT lúc đó (2/1792). Nội dung này không khẳng định 2/1792 Tây Sơn đã qua Cao Miên & vào Nam Hà. (iii)

2.4. Kết luận: cụ Cốc trích dẫn nguồn sử liệu khả tín, nhưng phối kết hợp các dự kiện này 1 cách gượng ép. Tổng hợp (i), (ii), (iii) thì không thể rút ra được cụ TQD có đi 1 mạch từ Nghệ An tới Nam Hà từ 6/1791 tới 2/1792. Vậy cụ Cốc đã không chứng minh được quan điểm của minh!

Đoạn này phải kg? Vui lòng cho tôi biết "Chúng" là ai mà tràn vào qua ngã Lào? Muốn kết tội ăn hối lộ phải tìm ra kẻ đưa hối lộ và ngược lại.

 

[Of.NguyenLinh]

42 tầng rồi mà chưa ra kèo bia hả

 

[Cốc San]

Thư của vua xiêm gửi Nguyễn Ánh tháng 5 1792 nhé
Tháng Năm năm Nhâm Tý (1792), chúa Nguyễn lại gửi thư cho triều đình Xiêm La cho hay một bầy tôi của ông trước đây bị Nguyễn Huệ bắt được nhưng lại tha tội cho làm quan. Viên quan này thường thường tìm cách báo cáo các kế hoạch của bên Tây Sơn cho Nguyễn Ánh. Những tin tức mới nhất mà chúa Nguyễn nhận được là vua Quang Trung đã bố trí lực lượng tại Bắc Hà và toan tính đem quân đánh sang Lào rồi tiến xuống Chân Lạp. Chúa Nguyễn cũng nhấn mạnh rằng một khi Nguyễn Huệ chiếm được Chân Lạp rồi, ông sẽ chia binh hai mặt thủy lục đánh vào Bangkok.

Ðể đối phó với tình hình này, Nguyễn Ánh yêu cầu Bangkok đưa một đạo quân theo đường phía bắc đánh ngang hông Ðàng Ngoài. Cùng lúc đó, chúa Nguyễn sẽ đem hai mặt thủy bộ đánh Quy Nhơn và Huế. Khi nào Xiêm La cử binh xin thông báo cho Gia Ðịnh bằng một văn thư chính thức để hai bên tiện việc phối hợp điều binh.

Triều đình Bangkok đã trả lời như sau:

… Xứ Bắc Hà đã cử quân đánh Vientiane. Quân Lào đã chặn đánh quân Việt tại Phuan và quân Bắc Hà bị đánh bại phải tan vỡ. Quân Vientiane đã lùng bắt được 4.000 người cả đàn ông lẫn đàn bà, trẻ lẫn già, và đưa họ xuống đây [Bangkok]rồi.

Còn chuyện Ông Long Nhương [Nguyễn Huệ] dự định báo thù và toan tính tấn công Ai Lao và Bangkok thì đó là chuyện của ông ta. Chúng tôi không coi đó vào đâu cả. Về việc vua An Nam [tức Nguyễn Ánh] muốn được thông báo một khi Bangkok phát binh để vua An Nam có thể phối hợp tấn công vào Qui Nhơn và Huế thì quả thực Bangkok đang tiến hành việc điều động quân đội từ các khu vực phía đông và ngay từ kinh đô nữa. Sở dĩ có việc này cũng vì tại khu vực này viên trấn thủ Miến Ðiện tại Tavoy là Maengchancha đã xin thần phục Xiêm La.

Maengchancha và những viên chức Miến Ðiện xin được nhà vua che chở nay tình nguyện tấn công vào Martaban và Rangoon. Chiến dịch đánh Ava [tức Miến Ðiện, gọi theo tên một triều đại cũ đóng đô ở Ava] vào lúc này xem ra đầy hứa hẹn và chúng tôi nhất định sẽ đi đến thắng lợi.

Tuy nhiên trong trường hợp nếu chúng tôi cử binh đánh Ông Long Nhương thì sẽ gửi một văn thư có quốc ấn cho vua nước An Nam. Chúng tôi mong vua An Nam [tức chúa Nguyễn] chăm lo việc quốc sự và giữ cho bền vững.
https://nghiencuulichsu.com/2017/09/08/tuong-quan-xiem-viet-cuoi-the-ki-xviii/

Căn cứ vào đâu cụ bảo thư này viết 5/1792?

Đây sử Việt Đại Nam thực lục 5/1792 tức tháng 3 âm lịch. Trang 254

 

[Cốc San]

Sử Việt Đại Nam thực lục tháng 5/1792 tức tháng 3 âm lịch. Vua Lào thua to

 

[atlas06]

Căn cứ vào đâu cụ bảo thư này viết 5/1792?

Đây sử Việt Đại Nam thực lục 5/1792 tức tháng 3 âm lịch. Trang 254

Bức thư Nguyễn Ánh gửi đi là tháng 5/1792 vậy bức thư hồi âm của vua Xiêm cho Nguyễn Ánh từ tháng 5 trở đi. Ok
Căn cứ vào thư giáo sĩ gởi tháng 6 1792 có nhắc sự kiện 2 đạo quân Xiêm ngăn tây sơn.
Từ 2 sự kiện này ta có thể suy ra xiêm gửi binh hỗ trợ Lào đánh Tây Sơn tứ tháng 5- giữa tháng 6/1792

 

[atlas06]

Sử Việt Đại Nam thực lục tháng 5/1792 tức tháng 3 âm lịch. Vua Lào thua to

Tháng 5 vua xiêm gửi thư báo nước Lào thua to nhé.
Vua Lào thua nhưng sau khi có sự hỗ trợ của Xiêm vua Lào thắng lại

 

[Cốc San]

Bức thư Nguyễn Ánh gửi đi là tháng 5/1792 vậy bức thư hồi âm của vua Xiêm cho Nguyễn Ánh từ tháng 5 trở đi. Ok
Căn cứ vào thư giáo sĩ gởi tháng 6 1792 có nhắc sự kiện 2 đạo quân Xiêm ngăn tây sơn.
Từ 2 sự kiện này ta có thể suy ra xiêm gửi binh hỗ trợ Lào đánh Tây Sơn tứ tháng 5- giữa tháng 6/1792

Căn cứ vào đâu cụ bảo thư Ánh gửi đi và thư Xiêm hồi âm là 5/1792.

Sử liệu của tôi bản gốc Đại Nam thực lục. Vui lòng cho biết bản gốc của cụ.

Trong thư Xiêm chẳng đả động chút gì đến quân Xiêm. Căn cứ nào cụ móc nối thư Xiêm với thư Bút.

 

[Cốc San]

Tháng 5 vua xiêm gửi thư báo nước Lào thua to nhé.
Vua Lào thua nhưng sau khi có sự hỗ trợ của Xiêm vua Lào thắng lại

Thư báo thắng viết khi nào? Câu nào trong thư cho biết Xiêm hỗ trợ Lào thắng.

 

[atlas06]

Căn cứ vào đâu cụ bảo thư Ánh gửi đi và thư Xiêm hồi âm là 5/1792.

Sử liệu của tôi bản gốc Đại Nam thực lục. Vui lòng cho biết bản gốc của cụ.

Trong thư Xiêm chẳng đả động chút gì đến quân Xiêm. Căn cứ nào cụ móc nối thư Xiêm với thư Bút.

Bản gốc đại nam thực lục có đề chi tiết tháng 5 1792 Nguyễn Ánh nhận thư vua Xiêm đề nghị phối hợp đánh báo thù vạn tượng và ông lập tức gửi thư thông báo kế hoạch đánh Tây sơn của ông.
Vua xiêm hồi âm lần nửa báo tin Lào thắng.
Căn cứ vào thư giáo sĩ viết giữa tháng 6 thì thư hồi âm báo tin Lào thắng của vua Xiêm phải đến tay Nguyễn Ánh trước giữa tháng 6.
Vậy chiến thắng của Lào trước Táy sơn là từ tháng 5 đến tháng 6 1792

 

[fun4u]

Riêng mục 3.3 là rút dc ra kết luận "Không" rồi cụ à. Cụ có ý kiến trước cho e mục đấy không.

Về cái thư của LM Le mà cụ đang đặt hết niềm tin vào đó, tuy là khả tín, nhg e ngờ bản dịch tiếng Việt có vấn đề, gây hiểu nhầm khi đọc hiểu. E ví dụ, cũng có bản dịch là "chúng sẽ tràn vào", tức có chữ "sẽ" cụ nhé. Ngoài ra, mô tả "làm chủ gần hết Nam Hà" cũng cần kiểm chứng lại.

Sự thực, thư của LM Le được trích dẫn trong các tài liệu (VN) chỉ để mô tả chung về sự kinh khiếp, run sợ của Xiêm, Gia Long về sức mạnh của Tây Sơn thôi ạ. Để phân tích toàn bộ giả thiết của cụ về sự "tràn vào" & "làm chủ gần hết Nam Hà" thì e chưa thấy tài liệu nào sử dụng. Giờ muốn sử dụng, chúng ta cần phân tích từ bản gốc cho chắc chắn cụ ạ.

Vụ thư này, cụ phân tích từ bản gốc tiếng Pháp được thì tốt quá. E cũng đang đi tìm bản gốc tiếng Pháp để kiểm chứng lại, hiện e đã thấy Google Book & Amazon.fr có bán. Nhưng nếu nhờ được cụ doctor76 để cụ ý thẩm lại giúp thì nhanh hơn.

Đoạn này phải kg? Vui lòng cho tôi biết "Chúng" là ai mà tràn vào qua ngã Lào? Muốn kết tội ăn hối lộ phải tìm ra kẻ đưa hối lộ và ngược lại.

 

[Cốc San]

Bản gốc đại nam thực lục có đề chi tiết tháng 5 1792 Nguyễn Ánh nhận thư vua Xiêm đề nghị phối hợp đánh báo thù vạn tượng và ông lập tức gửi thư thông báo kế hoạch đánh Tây sơn của ông.
Vua xiêm hồi âm lần nửa báo tin Lào thắng.
Căn cứ vào thư giáo sĩ viết giữa tháng 6 thì thư hồi âm báo tin Lào thắng của vua Xiêm phải đến tay Nguyễn Ánh trước giữa tháng 6.
Vậy chiến thắng của Lào trước Táy sơn là từ tháng 5 đến tháng 6 1792

Cụ trưng giúp bản gốc thư vua Xiêm báo Lào thắng năm 1792.
Thư giáo sĩ Bút kg có dòng nào bảo Xiêm thắng.
Tóm lại Xiêm thắng hay Lào thắng?

Đại Nam thực lục tháng 4-5 âm lịch tức tháng 6-7 duơng lịch kg ghi dòng nào về thư Xiêm, chỉ ghi TS đánh phá vùng biển khiến Ánh ra quân Thị Nại 6/1792.

 

[Cốc San]

Riêng mục 3.3 là rút dc ra kết luận "Không" rồi cụ à. Cụ có ý kiến trước cho e mục đấy không.

Về cái thư của LM Le mà cụ đang đặt hết niềm tin vào đó, tuy là khả tín, nhg e ngờ bản dịch tiếng Việt có vấn đề, gây hiểu nhầm khi đọc hiểu. E ví dụ, cũng có bản dịch là "chúng sẽ tràn vào", tức có chữ "sẽ" cụ nhé. Ngoài ra, mô tả "làm chủ gần hết Nam Hà" cũng cần kiểm chứng lại.

Sự thực, thư của LM Le được trích dẫn trong các tài liệu (VN) chỉ để mô tả chung về sự kinh khiếp, run sợ của Xiêm, Gia Long về sức mạnh của Tây Sơn thôi ạ. Để phân tích toàn bộ giả thiết của cụ về sự "tràn vào" & "làm chủ gần hết Nam Hà" thì e chưa thấy tài liệu nào sử dụng. Giờ muốn sử dụng, chúng ta cần phân tích từ bản gốc cho chắc chắn cụ ạ.

Vụ thư này, cụ phân tích từ bản gốc tiếng Pháp được thì tốt quá. E cũng đang đi tìm bản gốc tiếng Pháp để kiểm chứng lại, hiện e đã thấy Google Book & Amazon.fr có bán. Nhưng nếu nhờ được cụ doctor76 để cụ ý thẩm lại giúp thì nhanh hơn.

Tôi kg bàn kết luận của cụ. Tôi chỉ nói đến lập luận của cụ. Thư giáo sĩ chỉ để tham khảo nhưng chính cụ lại lôi thư giáo sĩ để lập luận tôi sai.

Tôi biết đọc tiếng Pháp. Cụ cứ dẫn link.

 

[_AHA_]

Toàn thứ mà chẳng ai biết đúng sai mang ra cãi nhau om tỏi. Chả ra làm sao cả