Thế Lào thua khi nào? Xiêm thắng khi nào? Cái link nghiencuulichsu của cụ kg thấy đề cập
bây giờ tôi sẽ tóm lại các mốc thời gian nhé. Xem rồi bổ sung:
thời điểm 1790 lúc NGuyễn Huệ đi sang Thanh thì Trần Quang Diệu và Vũ Văn Uyên đem quân sang đánh lào số quân 3000 cộng với quân lào bản địa là 3000 quân tổng cộng 6000 quân và bị thua trên đất lào. Lào gửi từ binh cho Xiêm Xiêm báo tin thắng trận cho nhà Nguyễn theo Đại nam thực lục tháng 5 -1791
Tháng 6, năm Tân Hợi (1791), Trần Quang Diệu tiến đánh Trấn Ninh bắt được tù trưởng xứ đó là Thiệu Kiểu, Thiệu Đế. Tháng 8, quân Tây Sơn dưới quyền chỉ huy của Trần Quang Diệu đã đánh thắng hai xứ Trịnh Cao và Quỳ Hợp. Tháng 10 năm đó, quân của ông tiến vào Vạn Tượng. Vua Vạn Tượng là Chao Nan phải bỏ trốn. Trần Quang Diệu vào thành Viêng Chăn và cho quân truy kích Chao Nan. Quân Tây Sơn đánh đuổi quân Vạn Tượng đến tận biên giới nước Xiêm, vua Vạn Tượng phải chạy trốn sang Xiêm. Tháng 10 ông rút về
tháng 3/ 1792 thực hiện kế hoạch nam tiến của Nguyễn Huệ:
- Nguyễn Nhạc và quân "Tàu ô" (hải tặc Trung Hoa) cùng theo đường bộ từ Phú Yên vào đánh Gia Định
- Quân bộ của Quang Trung từ Phú Xuân đi thẳng qua lãnh thổ Vạn Tượng tới Nam Vang (Chân Lạp), từ đó cùng quân Chân Lạp kéo về Gia Định, bao bọc đường chạy của Nguyễn Ánh không cho sang Xiêm
- Quân thuỷ của Quang Trung sẽ tiến vào đón lõng tận Hà Tiên đổ bộ lên đất liền để ngăn Nguyễn Ánh chạy ra biển
như vậy có 1 cánh quân bọc đường vạn Tượng đánh xuống Chân Lạp qua ngõ Cao Miên Tây sơn đánh Vạn Tượng do đích thân Nguyễn Huệ chỉ huy Vạn Tượng thua to cầu cứu người Xiêm.
Xiêm đề nghị vua Gia Long phối hợp đánh với tây sơn nhưng Gia Long chưa chấp thuận.
Xiêm cử 2 cánh quân kết hợp với Vạn tượng đánh quân Tây Sơn và chặn đứng quân tây sơn ở biên giới Cao Miên Vạn Tượng thắng lợi này Xiêm bắt 4000 tù binh. Thời điểm diễn ra trận thắng này khoảng tháng 5 hoặc tháng 6/1792.
tháng 5/1792 Gia Long nhận tin tình báo về kế hoạch đánh Chân Lạp bọc ngã tây ninh và 3 cánh quân của Tây sơn nên viết thư cho Xiêm đề nghị phối hợp. Vua Xiêm nhận thư hồi âm là đã thắng và chặn đứng cánh quân Tây sơn trên đất lào bắt 4000 tù binh mang về và từ chối kế họach phối hợp.
căn cứ vào thư giáo sĩ tháng 6/1792 thì tây sơn đã rút lui khỏi biên giới Cao Miên vì đụng 2 đội quân Xiêm và 40 chiếc tàu hải tặc tàu ô lỡn vỡn ở Bình Thuận vì gặp quá nhiều tàu buôn nước ngoài nên không dám tấn công.
Tạ chí Đại Trường có viết như sau:
Kế hoạch đánh Gia Định có vẻ thực vì toan tính to lớn, hung bạo hợp với thói quen của Nguyễn Huệ. Và sau đó quả có 40 thuyền Tề Ngôi của Quang Trung lần mò vào đánh phá ở Bình Thuận. Không biết vì sao kế hoạch không thành. Sử quan không cần nhắc lại nếu sự việc không xảy ra để cho họ ghi. Lelabousse đưa hai giả thuyết: hoặc Tây Sơn sợ những chiếc tàu Âu lúc này đến buôn bán rất nhiều ở Gia Định, hoặc quân họ đã gặp hai đạo quân Xiêm đưa lên ngăn họ vào Miên. Rốt cục họ đã rút lui. Sự thực, như đã nói, Nguyễn Huệ thật khó mà hi vọng thắng khi đưa quân đi vòng tránh đất Vua Anh để đến đánh. Còn đường bộ thì núi rừng chập chùng, quân Lào, Xiêm, Miên sẵn sàng tiêu hao, đánh tập hậu; đường nước thì gió bấc đã dứt và gió nam đang thổi mạnh. Cuộc viễn chinh chỉ chậm lại nếu không có bất ngờ xảy ra cho Nguyễn Huệ.
http://isach.info/story.php?story=lich_su_noi_chien_o_viet_nam_tu_1771_den_1802__ta_chi_dai_truong&chapter=0006
sau khi nhận được thư của vua Xiêm biết kế hoạc bọc đường Ai lao qua Chân lạp và đánh Gia Định của tây sơn đã thất bại nên ông quyết định đánh Thị nại vào tháng 8/1792 trận này ông thắng lớn phá hủy toàn bộ thủy quân tây sơn.
sau 2 thất bại trên đất lào và ở Thị Nại Nguyễn Huệ giận bấy gan mới phát hịch kêu gọi đánh Gia định và đề nghị dân 2 phủ Bình khang mở đường Ngày 27/8/1792, như vậy ông ta bỏ qua 2 kế hoạch đánh đường bộ trên đất lào và đánh đường thủy bọc ngõ Kiên Giang.
căn cứ lời hịch thì ông ta đã thay đổi cách đánh bằng cách mượn đường vua anh.
trích Tạ Chí Đại Trường:
Dự định của Nguyễn Huệ báo cáo cho dân chúng là quân Phú Xuân sẽ đem toàn lực lượng thuỷ bộ tung vào Gia Định, đánh đến tận Cao Miên, đập tan quân Nguyễn Ánh "như gỗ mục vậy". Đáng chú ý là tờ hịch nói "theo lệnh Vua Anh". Có thể thực hai bên đã đồng ý với nhau về điểm Huệ trợ giúp cho Nhạc này vì rõ ràng là họ đang đứng trước sự tồn vong của gia đình họ. Vì cũng chính trong tờ hịch, Nguyễn Huệ khuyến khích dân hai phủ trung thành với Nhạc và nói rõ rằng việc đánh Gia Định là để tỏ cho mọi người biết Nhạc - Huệ thực là anh em và họ không bao giờ quên họ cùng một dòng máu. Lời lẽ có tính cách trấn an và cũng lộ có sự tương nhượng. Có lẽ chính có sự nhượng bộ về phía Nhạc nên Nguyễn Huệ hiểu dụ các làng trong hai phủ phải lo làm cầu, đường để quân dễ trẩy đi..
như vậy kế hoạch 3 đạo quân vào Gia Định của Huệ đã phá sản chỉ còn 1 đạo quân.
20 ngày sau tờ hịch công bố Nguyễn Huệ chết 16 tháng 9 năm 1792