Tôi ra buôn ở Cát linh cũng là chuyện tình cờ. Ngày ấy mới nghỉ không lương ở cty Khách Sạn (Bộ Thương Mại) chưa biết làm gì ra tiền. Một hôm lên nhà bố vợ chơi ở Hàng Bún. Có bạn của ông anh vợ cũng đến chơi ( ông anh vợ cũng bằng tuổi, cũng lính 10/76, sau này mới biết) ông bạn anh vợ lúc đó đang buôn ở CL rồi. Thấy ông ta rủ anh vợ :" Mày nghỉ lái xe ra CL buôn với tao"
" Tao không thích đi buôn". Tôi ngồi cạnh hóng được liền hỏi :
- Em buôn được không ?
- Mày buôn cũng được.
- Uh, mày giúp vợ chồng nó ra CL buôn đi. Ông anh vợ nói.
- Được, bên cty Vật liệu kiến thiết đang có 3 gian đang cho thuê. Vợ chồng mày thuê được cửa hàng thì tao giúp.
Cũng may, là gấu nhà tôi lại đang làm kế toán của cty này nên việc thuê một gian hàng của cty cũng không khó khăn. Lúc đó CL rất ít cửa hàng bán gạch ốp lát và TBVS, từ đầu phố đến cuối phố chỉ khoảng chục nhà: Huyên Phượng, Phúc Lợi, Việt Lê, Tuấn Tú, Hưng Nga... Mấy nhà này có thể nói là khai quốc công thần ra cái ngành này. Lúc đó Hùng Túy chưa ra, còn đang bán bia hơi nên gọi là Hùng Bia.
Sau khi thuê được cửa hàng, tôi hỏi sư phụ :
- Cần bao nhiêu tiền mới buôn được anh ?
- Khoảng 2 chục triệu là tạm được.
Lúc đó cả nhà cả cửa tôi chỉ có 2 triệu bạc. Vay đông vay tây được hơn chục triệu. Tôi bắt đầu mở hàng bán. Những ngày đầu cứ sang cửa hàng của sư phụ lấy hàng về bán. Mỗi hộp gạch cũng lãi được 2k. Hồi đó gạch men toàn hàng TQ theo đường Móng cái về. Chỉ có 5-6 người chuyên đi đánh hàng này, mỗi lần về một xe IFA bán chỉ một buổi sáng là hết. Đa số là gạch 10x10 như Đồng Tiền, Kim Cương, S... Tháng đầu tiên trừ chi phí cũng được gần 4 triệu ( lương hai vợ chồng hồi còn làm nhà nước chỉ hơn 300k) bắt đầu thấy ham kiếm tiền. Tôi nghĩ, buôn bán kiểu này không ăn thua, buôn đầu phố, bán cuối phố thì lâu giầu lắm. Tôi hỏi sư phụ:
- Sao anh không sang Đông Hưng mà đánh hàng, nhập lại của bọn nó mất thêm một cầu khó bán.
- Tao say xe không đi được.
- Em đi được không ?
- Mày thích đi thì đi. Để sang tuần tao bảo thằng K ( thằng chuyên đánh hàng) nó cho mày đi ké vài chuyến.
- Được anh cứ bảo nó đi. Đi được là em đi.
Sang tuần thằng K lên hỏi đợt này cần hàng gì. Sư phụ tôi bảo :
- Đợt này cho thằng em tôi đi cùng cho biết.
Thằng K ái ngại nhìn tôi :
- Đi vất vả lắm, ông đi được không ?
- Ăn thua gì bằng thời đi lính. Ông cứ cho tôi đi theo một hai chuyến xem sao.
Thằng K là thằng chuyên đánh hàng đường dài khá lâu rồi. Nó đi buôn hàng TQ từ những năm 8x thời còn đèn pin, bật lửa, vỏ chăn con công...
Nên khá tinh ranh. Tôi rủ nó ra quán Hùng bia ngồi và nói :
- Tôi đưa ông 15 triệu. Ông đi kiểu gì tôi không biết, không quan tâm. Ông mua hàng gì cũng được, về ông bán cho ai là việc của ông.
Tự nhiên được thêm 15 triệu làm vốn nên K cũng vui vẻ ok luôn.
- Nếu đi thì trưa mai đi luôn. Sáng mai tôi lấy tiền, trưa mai ra Đặng Thái Thân nhảy xe xuống Hải phòng.
- Được. Mai ông lên tôi đưa tiền cho.
Gần trưa hôm sau tôi và K ngồi xích lô ra Đặng Thái Thân lên xe xuống HP. Chiều xuống HP thì đi bộ ra bến Bính nhảy tàu Dân Tiến lên Móng cái. Tàu chạy một đêm ven biển đến 5h sáng thì đến Móng cái, vào chợ đổi tiền, ăn sáng xong chờ 7h cửa biên mở, mua vé xuống bến đò qua sông Ka Long sang Đông Hưng. Lần đầu tiên sang TQ cái gì cũng lạ, thị trấn Đông Hưng hồi đó nhỏ và nhếch nhác, bẩn thỉu lắm. Thằng K đưa tôi đi gặp A Hoàng (là một người Hoa đã ở VN lâu, về TQ năm 1978) giờ làm cống xìn chuyên đưa đội gạch ngói đi mua hàng. A Hoàng dẫn bọn tôi vào gặp A Mẩn, A Trống...là những ông chủ bán gạch ( gạch kéo từ Phật Sơn ra). Thằng K ngồi bàn với A Hoàng lấy loại gạch gì ?, mỗi loại bao nhiêu hộp... Tính vừa tải cho một xe IFA. Xong xuôi, cộng trừ nhân chia thành tiền thì đưa tiền cho A Hoàng đi lấy hàng. Bên đó có luật bất thành văn là : Khách A Hoàng đưa đến thì lần sau cứ phải A Hoàng, muốn mua trực tiếp của A Mẩn, A Trống cũng không được. Họ cũng bán nhưng giá sẽ cao hơn đưa cho A Hoàng mua.
Làm hàng với A Hoàng xong chúng tôi quay lại Móng cái ăn cơm và ra bãi thuê xe để chở hàng về HN. A Hoàng có trách nhiệm đến các hàng lấy đủ hàng, mang ra bến đò, thuê đò chở sang bên này, xếp gọn ở cửa biên rồi gọi chúng tôi ra làm thuế. Vì là gạch từng hộp vuông vắn nên đếm cũng nhanh. Thường là khoảng 3h chiều là ra làm thuế. Một xe IFA chở gạch Kim Cương thì được 700 thùng. Làm thuế xong thì A Hoàng lại có trách nhiệm chuyển ra bãi xe và xếp lên xe gọn gàng. Lúc đó mới xong, chúng tôi cùng A Hoàng thanh toán các khoản tiền: Gạch, đò, cửu vạn...
Tầm 7h tối thì bắt đầu rời bãi xe Móng Cái ra Km 9 kiểm tra và làm thuế lần nữa. Ra khỏi KM 9 thì chỉ còn những trạm lẻ dọc đường như: Tiên Yên, Mạo Khê, Sao Đỏ, Bắc Ninh... Chỉ cần 2 triệu đổ lại là dòng được xe hàng về tới Cát Linh.
Chuyến đó tôi để mặc thằng K làm gì thì làm, đi lang thang ngó nghiêng, nhưng vẫn theo dõi quy trình thiết kế một xe hàng.
Xe về CL thằng K lại bán hàng cho sư phụ tôi. Thằng K sau khi bán xong hàng trả tôi 15 triệu và đưa thêm tôi 2 triệu tiền lãi. Đi có 3 ngày 2 đêm mà được 2 triệu / 15 triệu nghe có vẻ cũng được.
Chuyến sau, thằng K hỏi :
- Mày có đi nữa không ?
- Thôi, tao không đi nữa, đi hai thằng dòng một xe hàng hơi phí. Để tao vay thêm ít tiền đánh mỗi thằng một xe cho đỡ.
Tôi và bà xã lại tìm cửa đi vay, anh em, bạn bè có tiền gửi tiết kiệm là vay hết. Mà lúc đó ngân hàng trả lãi cũng rất cao gần 10% / tháng, nên chúng tôi cũng phải trả 10% tháng. Một xe hàng khoảng 40 - 50 triệu mới đủ. Nên ít nhất vốn phải có 70 - 80 triệu.
Sau khi vay đủ tiền, tôi bắt đầu đi một mình. Chuyến đầu do chưa quen, làm luật chưa tốt nên một xe hàng chỉ lãi 3-4 triệu. Dần dần đã quen thì cứ một xe hàng tôi lãi 6-8 triệu, cá biệt có xe hàng lãi hơn 30 triệu. Sau 3 tháng tôi trở thành một thằng buôn đường dài luồn lách, luật lá ngon lành nhất trong đội buôn gạch. Ngoài ra mỗi lần về tôi thường bắt thêm " nghĩa quân" là hội chị em buôn bát đĩa ở bãi Nghĩa Dũng, hội buôn quần áo, giầy dép trong làng An Trạch. Những mặt hàng này thuế cao nên họ thường đi nhờ đội gạch. Mỗi lần gặp nhau ở Đông Hưng họ thường hẹn cho về cùng. Nên khi nhận lời thì phải mua ít gạch đi. Khi xếp hàng lên xe phải vùi chục bao quần áo xuống dưới. Ra Km 9 chấp nhận làm thuế gạch cao hơn thực tế.
Thường khi giao hàng cho tôi xong thì đội quần áo nhảy xe về HN trước. Tôi phải có trách nhiệm đưa hàng về HN an toàn. Họ cứ khoán 1,5 - 2 triệu một bao ( kể cả luật) nên chỉ chở 6-7 bao hàng là tôi đã có 10 triệu rồi. Gạch về có thể bán bằng giá bên Đông Hưng để lấy tiền quay lên cho nhanh. Nên hồi đó các nhà bán buôn rất ngại mỗi khi tôi về hàng, cứ phải chờ tôi xuất hết hàng xong họ mới bán tiếp. Không phải chuyến nào cũng có " nghĩa quân" quần áo, giày dép vì hàng này bán lâu thu vốn. Còn chở " nghĩa quân" bát đĩa thì không lãi bao nhiêu, chỉ lấy thêm cước xe, và làm luật hộ các em thôi, nhưng được cái các em săn sóc, chiều chuộng suốt dọc đường...thích gì cũng có.
( Tối mai em kể tiếp)
.
