[Funland] Nhà Tây Sơn - Đỉnh- cao và sụp -đổ

[Krupta]

Chờ mãi, cuối cùng Charpentier de Cossigny, toàn quyền Pháp ở Ấn Độ, mới cho Lộc và Cảnh trên tàu Malabar sang Pháp.

Tháng 2 năm 1787.

Lộc và Cảnh mới tới hải cảng Lorient ở Pháp và mất một thời gian vận động, đầu tháng 5 năm 1787 họ mới được gặp vua Louis XVI

"Thực là một dịp để cho đám thượng lưu Versailles có đề tài ăn chơi: họ tung ra một kiểu tóc, bài thơ phổ nhạc tặng ông hoàng Đông phương bé tí xíu mà phải sớm lao đao"

Ngày 5 tháng 5 năm 1787.

Lộc được vào triều kiến vua Louis XVI, trước sự hiện diện của Bộ trưởng Ngoại giao là bá tước De Montmorin và Bộ trưởng Hải quân là nguyên soái De Castries. Ông trình nhà vua lý do nên cứu viện Nguyễn Ánh tóm tắt như sau :

-Nguyễn Ánh là vua chính thống nước Cochinchine ( Nam Kỳ hoặc Đàng Trong), được đa số nhân dân ủng hộ,
-Cuộc hành quân khôi phục đất đai chỉ cần một số quân lực vừa phải,
-Một căn cứ Pháp tại Cochinchine là một phương tiện chắc chắn để ngăn chận ảnh hưởng của nước Anh tại Ấn Độ, để bành trướng ảnh hưởng của Pháp tại các biển Trung Hoa, và làm bá chủ về thương mãi trong vùng này.

Trước đó, năm 1785 bộ Hải quân có nhận thư của Bá Đa Lộc, đầu năm 1786 có sai Sominihac de Lamothe, một kỹ sư đã ở lâu bên Viễn Đông, cứu xét. Viên kỹ sư phúc trình tán thành việc cứu viện Nguyễn vương. Lại thêm cậu bé Hoàng tử Cảnh (8 tuổi) diện mạo khả ái, khiến hoàng hậu Marie Antoinette cảm mến tình cảnh đáng thương, có ý muốn giúp đỡ.
Nhưng trong triều đình một số người e ngại :

-Hành quân tốn kém quá, Pháp vừa thất bại ở Hà Lan, tài chính thiếu hụt không kham nổi.
-Cochinchine cách xa căn cứ quân sự ở đảo France của Pháp (đảo Maurice, nay thuộc Anh), khi chiến tranh, nếu Anh đóng eo bể Malacca, Hà Lan đóng eo bể La Sonde, Pháp sẽ bị cô lập tại Cochinchine.

Bàn luận mãi suốt nửa năm, cuối cùng ‘phe của Hoàng hậu’ thắng. Bộ trưởng De Montmorin đại diện cho Pháp, và giám mục Bá Đa Lộc đại diện cho Nguyễn Ánh ký bản hiệp ước tương trợ Pháp Việt tại điện Versailles


Ngày 28 tháng 11 năm 1787.

Tại cung điện Versailles, thoả ước Versailles ký kết, một bên là hầu tước Montmorin đại diện Louis XVI và một bên là Pigneau de Béhaine thay mặt Nguyễn Ánh. Hiệp ước này gồm có 10 khoản,đại thể có những khoản quan trọng như sau:


1. Pháp hứa giúp Nguyễn Ánh 4 chiếc tàu chiến loại frégaté, đầy đủ đại bác và đạn dược.

2. Về lính, Pháp sẽ cho Ánh 1.200 bộ binh, 200 pháo binh, 250 mọi Cafres ( lính da đen) (điều 2).

3. Đổi lại, Nguyễn Ánh nhường luôn hòn đảo Hoi-nan ( Hội AN?) đứng trấn đường vào cửa Touron ( ĐÀ Nẵng) (cù lao Chàm?), nhường cửa Touron ( ĐÀ NẴng) để cho Pháp vương tuỳ ý xây dựng và cuối cùng thêm hòn Poulo Condore ( ĐẢo Côn Lôn) (điều 3, 4, 5).

4. Pháp được quyền tự do thương mại và hơn nữa, độc quyền thương mại ở Nam Hà. Những chiếc tàu buôn ngoại quốc nào vào Nam Hà phải có giấy thông hành của Pháp và mang cờ Pháp (điều 6).

5.Mỗi năm (Ánh) sẽ đóng trả cho Pháp một chiếc tàu giống với loại tàu Pháp viện trợ đồng thời cung cấp lương thực và quân nhu thiết yếu cho Pháp khi Pháp có chiến tranh với một nước khác ở khu vực Viễn Đông.

Có 4 tàu và 1650 lính mà được bao nhiêu. Bán rẻ thật.

 

[en lờ 100]

Có 4 tàu và 1650 lính mà được bao nhiêu. Bán rẻ thật.

Em nghĩ vấn đề không phải là bao nhiêu tàu hoặc bao nhiêu quân. Vấn đề ở đây là kết quả. Pháp phải giúp vua Nguyễn Ánh giành thắng lợi cuối cùng thì hiệp ước mới có hiệu lực. Và người Pháp đã tính toán ra quân số như thế.

 

[ReadOnly]

Có 4 tàu và 1650 lính mà được bao nhiêu. Bán rẻ thật.

Sau này Phớp còn ít quân hơn vẫn thắng như chẻ tre từ Nam ra Bắc nên cũng chưa biết thế nào đâu ạ

 

[myman65]

Rồi, E cũng đánh dấu theo dõi tiếp.

 

[Krupta]

Sau này Phớp còn ít quân hơn vẫn thắng như chẻ tre từ Nam ra Bắc nên cũng chưa biết thế nào đâu ạ

Thắng đám Nguyễn tri Phương thôi, chứ Nguyễn Huệ thì khác đấy ạ.

 

[Sô lếch Mù]

Hồi đó đất cát rẻ bèo,có sốt như bây giờ đâu.Dân thì ít,cả nước giỏi được chưa đến chục triệu.Nhượng cái thương cảng Đà nẵng với đảo Conlon vớ vẩn là cái giá hời đối với cụ Ánh

 

[vangalu]

Tài liệu của cụ doctor chất thật! Vodka cụ! Không thể sửa được. Cõng rắn vẫn là cõng rắn!

 

[dtrung]

Hồi đó đất cát rẻ bèo,có sốt như bây giờ đâu.Dân thì ít,cả nước giỏi được chưa đến chục triệu.Nhượng cái thương cảng Đà nẵng với đảo Conlon vớ vẩn là cái giá hời đối với cụ Ánh

Thì Tàu nó to thế cũng phải nhượng đất Hồng Kông, Ma Cau. Bây giờ thu về chả lãi chán.

 

[Sô lếch Mù]

Thì Tàu nó to thế cũng phải nhượng đất Hồng Kông, Ma Cau. Bây giờ thu về chả lãi chán.

Tàu là bị Tây thịt thẳng luôn buộc phải nhượng đất còn đây là hiệp định sòng phẳng giữa Pháp và cụ Ánh.Chứ ko có ai ép ai.

 

[IP man]

Hồi đó đất cát rẻ bèo,có sốt như bây giờ đâu.Dân thì ít,cả nước giỏi được chưa đến chục triệu.Nhượng cái thương cảng Đà nẵng với đảo Conlon vớ vẩn là cái giá hời đối với cụ Ánh

Cụ phán chuẩn! Lúc này là Ánh đang bán vịt giời, giá đó là quá hời!
Đối với Pháp thì đây là thương vụ đầu tư mạo hiểm nên cũng ko có lý do gì để đầu tư quá nhiều cả

 

[hoangminh248]

Cụ Ánh tư tưởng vượt thời gian đến mấy nghìn năm (đồ là vài nghìn năm nữa mà làm thế thì vẫn bị quy tôi), nghĩ khác làm khác người nên khả năng thành công cao.
Cụ Diệm như hình với bóng với Mỹ mà không bị mang tiếng thế nhỉ?

 

[doctor76]

Trong lúc Lộc đi cầu viện Pháp, lúc này, mối quan hệ giữa Ánh và vua Xiêm không còn được mặn nồng, nguyên nhân chính vẫn là Ánh lén lút đi lại cầu viện tứ tung với hết nước châu Âu này đến nước châu Âu khác.

Tàn quân Nguyễn từ Gia Định trốn sang Xiêm, tụ tập với Ánh ngày một đông, đến tháng 1 năm 1786, đã có 9.800 lính, với trang bị đầy đủ với số súng ống của chiến Hạm Bồ Đào Nha và 1 số Hoa Kiều ở Xiêm tuồn cho Ánh.

Thấy quân Ánh trên nước mình ngày một đông, vua Xiêm bắt đầu ngại.

Khoảng tháng 2-1786.

Chiến tranh giữa Xiêm-Miến Điện lần 2 nổ ra và đây chính là bước ngoặt với Nguyễn Ánh.

Miến Điện mang 40.000 quân theo ba đường tiến quân xâm lấn đất Sài Nặc (Chainat) nước Xiêm. Vua Xiêm tự đem quân chống cự, vua Xiêm cũng muốn mượn gió bẻ măng, bèn đến hỏi Ánh cách oánh nhau ra sao?

Ánh đáp Miến Điện cất quân từ xa lại, chở lương đi hàng nghìn dặm, kể đã mệt rồi. Tôi xin giúp sức, đánh chóng hẳn được

Vua Xiêm tiến binh ngay. Ánh tự đem 6000 quân của mình trợ chiến, sai Lê Văn Quân và Nguyễn Văn Thành đi trước,quân Nguyễn đào hố sâu bẫy voi và ngựa của Miến Điện, voi ngựa chở lương của Miến Điện đến, bị sập hố kêu rầm trời, Ánh ra lệnh dùng ống phun lửa để đốt lương thảo. Quân Miến nghe tin mất lương thảo, tinh thần nhụt chí, quân Nguyễn giáp chiến mãnh liệt, dùng kiểu đánh châu Âu, quỳ xuống từng hàng bắn, quân Miến chết như rạ, bỏ chạy. Quân Miến chết tại chỗ 13.000 quân.

Ánh cho quân chém giết, bắt sống gần 500 người, đem xẻo tai, cắt mũi rồi thả về.

Lúc đầu, vua Xiêm còn thán phục Ánh và quân Nguyễn thiện chiến, bèn hỏi Ánh ai bày cho thế trận hay( kiểu Tây), Ánh ậm ờ thì Lê văn Quân buột miệng bảo các sĩ quan Tây dạy, vua Xiêm đổi sắc mặt, cáo từ ra về. Ánh trách Quân thậm tệ, bảo vua Xiêm nó cảnh giác rồi, nó nghi ngờ nay mai bọn mình lại giết nó cướp luôn đất Xiêm đấy??? Kiểu gì nó cũng ra tay nay mai, tốt nhất là nhanh chân chuồn về Gia Định thôi.

Quân bèn bảo mình bây giờ mạnh rồi, hay là xông vào cung giết quách thằng vua Xiêm, rồi cướp lấy quyền sai khiến lính nó, đem về oánh Tây SƠn, chả vẹn đôi đường? Ánh phân vân ác liệt.

Nguyễn VĂn Thành phản đối, từ lâu, Thành vẫn coi quân Xiêm là bọn man di mà thôi, không đáng coi trọng bọn lính này, hơn nữa Tây Sơn đang coi giữ Gia ĐỊnh lỏng lẻo, hãy về cướp lấy 1 vùng làm căn cứ, rồi lấy tĩnh chế động.

Ánh nghe theo.

 

[jang]

Thớt cụ doc hấp dẫn quá. Em dành 2 ngày đọc 1 lèo hết. Kính cụ 1 ly.

 

[doctor76]

Đầu tháng 3 năm 1787.

nhân lúc vua Xiêm (Raman I) vắng mặt tại kinh đô Nguyễn Ánh cùng tùy tùng,quan thần lén đi .

"... Được một thời gian, Ong Chiang Su (Nguyễn Ánh) bàn với nhóm quan lại đi theo ông, nói rằng: “Chúng mình trốn kẻ thù đến đây nhờ vua Xiêm che chở. Ngài đối với ta rất tốt, săn sóc chu đáo khiến ta rất vui lòng. Ngài cũng còn tuyển quân và sai họ tấn công kẻ thù để giúp ta khôi phục vương quốc nhưng những nỗ lực đó đến nay chưa thành tựu. Thế nhưng hiện nay nhà vua có những mối lo về chiến dịch đánh Miến Điện và xem ra không có thể giúp chúng ta được nữa. Nếu mình yêu cầu nhà vua cho phép mình rời khỏi nơi đây để tự liệu dùng sức của mình lấy lại nước, ta e rằng sẽ bị hoàng thượng trừng phạt vì ngài chẳng khứng cho chúng ta bỏ đi. Chi bằng mình lén trốn đi thì mới mong thành công.

Sau khi tham khảo mọi người và đồng ý, Ong Chiang Su viết một lá thư yêu cầu vua Xiêm cho phép ra đi và đặt lá thư đó trên bệ thờ. Sau đó ông ra lệnh cho Ong Kwan Lê Văn Quân) và Ong Yi ( Nguyễn Văn Thành) lấy chiếc thuyền lớn mà họ đã lúc trước ra đợi ông tại đảo Sichang.

….. Ong Chiang Su ( Ánh) dẫn thân quyến và tuỳ tòng cùng với thêm ba người Việt khác đã sống tại Bangkok từ lâu: Ong Hiao, thợ cả của đội thợ chạm , Ong Hup ( không rõ tên Việt là gì) , thợ cả của đội thợ mộc , và Ong Kaolo, thợ cả của đội thợ mộc, và Ong Kaolo, thợ cả của đội thợ đúc .

Tất cả lên thuyền xong, nhổ neo và hối hả chèo thuyền đi trong đêm tối. Tổng cộng là bốn chiếc thuyền với hơn 150 người.

….Ngay lúc này, viên quan theo lệnh nhà vua đến lục soát nơi cư ngụ của Ong Chiang Su đã tìm ra được lá thư và đem về trình. Lá thư đó dâng lên nhà vua và ông yêu cầu đọc lên cho ông nghe. Thư đó như sau:

“Tôi, Ong Chiang Su, đã đến sống dưới sự che chở của bệ hạ. Bệ hạ đã nhân đức chăm lo khiến tôi rất vui lòng. Tuy nhiên lúc này tôi rất quan tâm về đất nước, nếu như công khai xin bệ hạ cho tôi trở về e rằng bệ bệ hạ sẽ quở trách. Thành thử tôi đành phải trốn đi nhưng tôi hoàn toàn không hề có ý định âm mưu nổi loạn hay trở lại làm hại đến hoàng thượng một chút nào. Tôi nguyện là một thần tử của bệ hạ cho đến ngày cuối cuộc đời. Khi phải rời bệ hạ trong giờ phút này tôi chỉ cốt tìm cách tuyển mộ người để khôi phục lại đất nước. Nếu như thiếu khí giới, hay lực lượng kém địch quá xa, tôi sẽ gửi thư đến bệ hạ để xin bệ hạ giúp cho súng đạn, và cho một đạo quân đến giúp cho đến khi tôi toàn thắng. Khi khôi phục được giang sơn, từ đó về sau tôi sẽ xin làm phiên thuộc của hoàng thượng.”

Nhà vua nghe đọc xong lá thư mới ngăn em lại nói: “Đừng tuyển quân đuổi theo bắt y lại làm chi. Y thấy chúng ta không giúp y được vì chính mình cũng đang vướng bận vào những cuộc chiến nên y quyết định bỏ đi để thực hiện công cuộc phục quốc. Chúng ta đã đối đãi vô cùng hậu hĩ. Viết bằng tay rồi lại xoá đi bằng chân thì không phải chút nào.”

Người em trai của nhà vua, hoàng thái đệ, nói rằng: “Gã Ong Chiang Su này, nếu chúng ta để cho y đi mà không bắt lại, trong tương lai khi triều đại này qua rồi, thể nào y cũng gây rắc rối cho con cháu chúng ta, điều đó chắc chắn không còn ngờ gì nữa……”


Có lẽ em trai vua Xiêm định cho quân đuổi theo bắt hoặc trừ khử Ánh, nhưng vua Xiêm ngăn lại. Ánh lại gặp may lần nữa.

 

[Krupta]

Lão Chủng này cao số như Tư Mã Ý.

 

[Sô lếch Mù]

Cuối cùng bể kèo,Phớp chẳng giúp gì mà cụ Ánh khôi phục lại vương triều bằng chính sức lực của mình.Lúc này quân đội cụ Ánh đã tiến lên chính quy hiện đại.Tất nhiên với sự cố vấn của HLV tây lông và tinh thần phục quốc mãnh liệt xưa nay hiếm

 

[reprocess_ed]

Lão Chủng này cao số như Tư Mã Ý.

Người ta cũng 1 đời anh hùng chọc trời khuấy nước làm nên nghiệp lớn còn gì cụ.
Em thì phục ông này ở ý chí sắt đá, thua bao nhiêu lần cũng ko nản chí.
Từ 1 thanh niên 17 tuổi gia tộc thất thế còn lại 1 mình bơ vơ trải qua bao thăng trầm để lên làm vua 1 cõi đại việt rộng lớn.
Các cụ có để ý là trong lịch sử mấy nước nho giáo chưa có ông vua hay triều đại nào thất thế mà phục quốc được như ông này, từ Đinh Lý Trần Lê... cứ đi là đi luôn.
Có điều giờ bị nhà sản dìm hàng liên tục

 

[Nokfev]

Cuối cùng bể kèo,Phớp chẳng giúp gì mà cụ Ánh khôi phục lại vương triều bằng chính sức lực của mình.Lúc này quân đội cụ Ánh đã tiến lên chính quy hiện đại.Tất nhiên với sự cố vấn của HLV tây lông và tinh thần phục quốc mãnh liệt xưa nay hiếm

Sau khi đội trưởng đội Tây Sơn là Nguyễn Huệ bị trọng tài Diêm Vương rút thẻ đỏ trực tiếp đội tuyển của Nguyễn Ánh đã lội ngược dòng thành công trong những phút bù giờ, giành chiến thắng trung cuộc và đoạt cúp vàng

 

[Krupta]

Người ta cũng 1 đời anh hùng chọc trời khuấy nước làm nên nghiệp lớn còn gì cụ.
Em thì phục ông này ở ý chí sắt đá, thua bao nhiêu lần cũng ko nản chí.
Từ 1 thanh niên 17 tuổi gia tộc thất thế còn lại 1 mình bơ vơ trải qua bao thăng trầm để lên làm vua 1 cõi đại việt rộng lớn.
Các cụ có để ý là trong lịch sử mấy nước nho giáo chưa có ông vua hay triều đại nào thất thế mà phục quốc được như ông này, từ Đinh Lý Trần Lê... cứ đi là đi luôn.
Có điều giờ bị nhà sản dìm hàng liên tục

Bền chí đến mấy mà rước ngoại bang về đánh dân mình, cầu viện hết nước này đến nước khác, không biết nhân, nghĩa, lễ, tín là gì, chả phải nhà sản thì em cũng phải dìm.

 

[doctor76]

Khoảng cuối tháng 3 năm 1787.

Sau khi Ánh đi, vua Xiêm cũng đồng ý cho tất cả binh lính Nguyễn đang lưu vong bên Xiêm về nước.

Ánh và các tùy tùng tụ họp trên đảo, có lẽ là đảo Hòn Khoai, rồi bất ngờ lợi dụng đêm tối, tấn công Cà Mau. Quân TÂy Sơn gồm 400 lính đóng ở đây bị giết tại chỗ gần 100, số khác đầu hàng.

Phải nói thêm rằng, Ánh lựa chọn cơ hội rất tốt, lúc này, Huệ và Nhạc đang mâu thuẫn ác liệt,gian tế của Ánh đã báo về, và, Ánh đã biết rõ.

Nguyễn Huệ còn bận oánh dẹp miền Bắc, Nguyễn Nhạc thì không còn sức chiến đấu như lúc mới khởi binh. Vùng GiA Định giao cho Nguyễn Lữ cai quản, Nguyễn Lữ không phải không có tài, nhưng sau 2 trận đồ sát người Hoa, tự dưng ông thay đổi hẳn tâm tính, Lữ cải Đạo sang đạo Hồi của người Chăm ( gọi lúc ấy là Mani), chuyên tâm tu hành, chả màng tới quốc sự gì.

Trước khi Lữ được phong làm Đông Định Vương, nắm quyền cai trị Gia Định, vùng này lần lượt được cai quản bởi Tổng đốc Chu (Châu) trong hai tháng (từ tháng 10 - 1777), hàng tướng Đỗ Nhàn Trập (em Đỗ Thanh Nhân) trong ba tháng (từ tháng 5 - 1782). Sau khi đánh tan quân Xiêm, Gia Định do phò mã Trương Văn Đa (từ tháng 8 - 1783) cai quản hơn một năm. Từ tháng 5 – 1785, Đô úy Đặng Văn Chân thay thế Trương Văn Đa, cai quản Gia Định lâu hơn, có chỉnh trang lại Sài Gòn, đào kinh Tranh Giang (xuyên qua Đồng Tháp Mười).

Khi cuộc tranh giành quyền lực giữa anh em Tây Sơn nổ ra, theo lệnh Nhạc, Đặng Văn Trấn trao Gia Định cho Tham đốc Trần Tú vào tháng 5 - 1787, về Quy Nhơn.

Nhạc cử Thái phó Phạm Văn Tham làm phụ chính vào cai trị Gia Định.

Công việc Lữ làm được ở Gia ĐỊnh thật là ít ỏi, cho thấy tình trạng lúng túng, thụ động của Tây Sơn. Lẽ ra, được quản lý một vùng đất rộng lớn và giàu tiềm năng bậc nhất Vn này, Nhạc phải chọn người tài hơn khi thấy Lữ đã đi tu. Đây cũng là một điều sai lầm nữa của Tây Sơn, dẫn đến Nguyễn ÁNh chiếm lại được và làm căn cứ mạnh.

Người giữ Gia Định và có đôi chút thực hiện một số công việc ở đây chính là Đặng Văn Chân. Ông lo đề phòng biến cố có thể xảy ra do tàn quân Nguyễn lẩn lút trong dân , nên dời dinh trại lên trên vùng đất cao ở Cầu Sơn ( gần khu Thị Nghè) cách phía Bắc trấn 7 dặm để dễ bề chống giữ. Trong năm 1786, ông đắp dinh trại trên gò cao, còn dưới thấp thì xây cất phố xá, lùa các nhà buôn Gia ĐỊnh, mà chủ yếu là người Hoa vào ở đó. Nhưng công việc cưỡng ép này không đi đến kết quả nào, một phần vì nơi mới xa chỗ buôn bán quen thuộc cũ, một phần vì đầu năm sau (1787), Đặng Văn Chân đã phải ra cứu Nguyễn Nhạc, bỏ dở công việc.

Ở Gia Định bấy giờ còn lại Tham đốc Trần Tú coi sóc công việc.

Oai võ đã hạ, binh thế đã yếu thì loạn lạc nổi lên: tàn quân Nguyễn quấy rối ở khắp nơi: ở Biên Hoà quân khởi nghĩa của Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Văn Nghĩa kéo dài tới ngày Nguyễn Ánh về.

Một lực lượng rất mạnh khác là Võ Tánh, khôngchịu thần phục nhà Tây Sơn, từ năm 1783 đến năm 1788, Tánh với người anh là Võ Nhàn tập hợp lực lượng chủ yếu là người Hoa nổi dậy tại thôn Vườn Trầu (Hóc Môn), tự xưng là Nghĩa quân Kiến Hòa (sử gọi là Kiến Hòa Đạo), giương ngọn cờ Khổng Tước Nguyên Võ (Khổng Tước Nguyên là tên chữ của Gò Công), rồi kéo quân chiếm giữ cả vùng Gò Công.