Luật nào thì luật , kiểu gì cũng có những phân khúc , chương, đoạn ... . Đặc biệt là vấn đề tị nạn , nó rất nhạy cảm liên quan đến cả một đời người , thậm chí cả một gia đình . Vì thế nên có rất nhiều cụ đã ăn theo sự nhân đạo của nó . Tức là được ở lại nhưng không hưởng quy chế tị nạn và vẫn ra sứ quán ở Berlin hay lãnh sự quán ở Bon ( trước đây ) hay Frankfurt ( ngày nay ) , để xin cấp lại hộ chiếu Việt . Số đông các cụ dân lao động vuợt biên từ đông sang Tây ăn theo quy chế này . Vì nhiều cụ tòi ra hai ba , đứa con ngay sau đó ( tường sụp ) . Loằng ngoằng một thời gian , lũ trẻ nó bắt đầu hòa nhập . Rồi thì chứng minh được là ngày xưa có lao động ở đông Đức . Chẳng lẽ Đức lại trục xuất cả gia đình . Một vài cụ thì kịp khoắng ngay một em tóc vàng , kết hôn hoặc chịch sinh con.....thế là cũng được ở lại.
Một vài cụ thì nóng lòng ăn Pass Đức nên cũng tổ chức viết bài, hội, nhóm, cờ , quạt.....ra đứng ngoài trời tuyết gào thét chống + . Vài cụ thì cũng gặt được cái Pass , nhưng không phải là 100% như cụ phách .
Vì để đi đến công đoạn quyết định đơn được chấp nhận hay không thì người đặt đơn phải ra tòa đối chất . Nói thực với các cụ chứ . Nhiều cụ ăn nói ậm, oẹ....lắm . Cũng thông cảm cho các cụ , hầu như toàn 17-18 tuổi , chân đất , mắt toét , mới xong cấp 3 ( nhiều cụ còn chưa xong ), chưa va chạm gì xã hội ....lên máy bay qua Đức lao động luôn. Thật với các cụ chứ , khi ra toà nhìn thấy mấy ông áo đen trũi, mặt lạnh như bom ,là các cụ bắt đầu cóng . Nó hỏi thêm vài câu nữa , lập bập trả lời thiếu logic, lòi ngay ra nói dối .....Vì nghề của tụi toà là hỏi xoáy , bắt bài , nên trả lời sơ sểnh , không khớp cái là nó bác đơn . Nhiều cụ mang cả bao tải hồ sơ đến tòa . Nhưng vì phét lác trong hồ sơ là chính , sự thật không có bao nhiêu . Tụi tòa nó soi hồ sơ , xong rồi nó xoáy . Cá cụ bảo khai man thì làm sao mà nhớ chi tiết như thực tế được , để mà khai mạch lạc trước tòa . Thế là thua , đơn bị bác . Chờ ngày có giấy trục xuất .....Cụ nào vẫn quyết ở lại châu Âu , thì té qua Hà Lan, Thụy Điển, Bỉ, Đan Mạch....nên giờ có nhiều cụ ở các nước trên có xuất thân từ Đức. Ngoài ra còn có cơ số các cụ từ Nga , Hung, Tiệp.....chạy qua sau khi đông Âu sụp , tạo nên cộng đồng Việt với đủ dân ca ba miền như ngày nay ở Đức .
Còn về mảng trại tị nạn , chắc ở đây hiếm có cụ nào thấu hiểu thực tế , dầm dề...hơn em . Cũng có sự vui , nhưng cũng có nhiều sự buồn . Nếu các cụ muốn nghe thì em sẽ hầu các cụ trong hồi tới.